Katalog

Şuan bası nve yayı n dünyası nı niçindeysem, bunda Osman Akı nhay’ ı npayı oldukçabüyük. Taşradan Istanbul’ agelişimin hemen ertesinde, Agora Kitaplı ğı ’ ndaçalı şmaya başladı m. işinraconunu, yayı n piyasası nı npüf noktaları nı ondanöğrendim. Gönülde Osman Ağabey,dilde hep Osman Beyoldu. Hem yayı nevindeçalı şı phem de Cumhuriyet KIta,Ytabaşka başka yayı nevlerinden çı kanyazarlarla söyleşi yap mama izinverdi. Süreliya yin dünyası naMeselVyi kazandı rdı ,onun yanı nda, yolda birlikte olmak bana büyük mutluluk verdi. Akı nhay’ ıöncesinde ilk romaniGün ve elbette yayı n dünyası ndantanı yordum. Yanı nda çalı şı rkenÖlümeBakmal<ı yayı mladı .Kendinpişir kendin ye olmaması için çok istediğim halde, kitabı nıCumhuriyette konuşamadı k.Gönüllerbir olsa da, Agora Kitaplı ğı ’ ndaniki yı lönce ayrı lı nca, Akı nhaymyeni yazmakta olduğuromanı nı nher anı nda“Nezaman bitiyor?” ka. bilinden soruları mla müdahil oldum çevresinden.Sonunda geçen ay bittiğini söyleyip, baskı ya gitmedenokuma fı rsatı verdi bana. Ölülerimiz BirTutar Biziadı nı verdiği yeni romanı nda78kuşağı bir kahramanı n,gelecek kaygı sı nı ,bir kadı nı n gözlerinin içine bakarakyol alı şı nı anlatı yor.Buromanı yla birliktenihayet protokol kalkı ncaaramı zda, söyleşiyi gerçekleştirmefı rsatı buldum OsmanAkı nhay’ la. Gönüllerinpatronu Akı nhay’ laher daim çı rağıolarak söyleştim. Siz bundan önceki romanmı zOlüme Bak mak’ ta da(ki daha çok Gün Ağarmasa’ da,7Skuşağmmyaraları navara ları anbirgözle) içeriden baktı nı z. Uçüncü romanmı zOlülerimiz Bir Tutar Bizi‘ dede ana izlek bağla.mmdabu hiikim. Nedir bu yeni romanmdiğerlerinden, özellildede Gün Ağarmasa‘ danfı rkı ? Olüme Bakmak’ ta,onu diğerlerine bağlayaniplikler bulunsa da, bambaşka bir konu işleniyor,babanm ölüsüyle yüzleşmeele almı yor.Bu bakı mdanGün Ağarmasa ile Olülerimiz Bir Tutar Bizi birbirleriyle daha akraba metinler. Aradakifark şu: Gün Ağarmasa geçmiş ile nde ilerlerken, daha ziyade gozunu geçmişe çevı nyor;Olulernrnz Bı r Tutar isegeçmiş zamanda daha fazla eğleştiğihalde, bugüne baktı ğı nda,“Bir gelecekolacak mı ,olacaksakimin elinden?”sorusunu uyandı rmayıderi ediniyor.Buna bağlı olarak, geçmiş yiiceltmesiyapmanı n,haklı birmitosu yerlebir ı edeceği endişesi üzerinde duruyor, ki günümiizde,bilhassa referandum öncesi yapı lanve sonrası nda süregiden sert kapı şmaları nda gösterdiği gibi, 1960’ la rm ve 1970’ lerindevrimcilerininbir blok olarak, aynı safta,barikatı n anı tarafı ndabir arada durmaları artı khiçbir şekildemümkün değil. Bunun sebebi de önceliklesı nı fsalelbette.12Eylül’ denson ra evvela sonra AKP üzerinden düzene intisap edenlerin sayı ları nı nhayli fazlaolmasıda esasen sı nı fsalnedenlere bağlı .12 Eylülöncesi işçihareketi, 1989 Bahar Eylemleridı şı ndagüçlü bir varlı k gösteremedi ve ideolojik etkisi neredeyse çok az oldu. Aşağı danbir dalgavla beslenmeyeno dönemin sosyalist öğrencile1rininse büyük kı smı ,o zaman küçük burjuvazi, şimdi orta sı nı fdiye tabir edilenkesimlerin çı karları ylaözdeşleşti. BugünRadikal’ denTarafa yaygara koparanve ‘ liberalsolcular’diye anı lan kişilerinası l derdide, bulundukları yeri bağı rabağı railan etmesi. Taner Akçam’ ı n daha geçenlerde Tarafta yayı mlanan “bizimmahalleötekimahalle” eksenli yazı sıbuna ibretlik bir örnek. ‘ GERİYEKALANSONİPLİK, OLÜLERİMİz’ Ölülerimiz Bir Tutar Bizi, alabildiğineromantik ve bir o kadar melankolik. Doğru mu ifade ettim, bilemiyorum, ama özü itibariyle,geçen üç on ı hn ardı ndananlancmı nkarşı sı naçı kangeçmiş zamandan bir kadı nvesilesiyleo yı llara duygusal bir ba4,zş...Ne deisiniz? Geçmişi ve bugünü irdelemeyi sağlayan,hem bir kadı nlagöz göze gelme hem de gençlikten otuz yı lsonra, eski fakülteisolcularm buluşması .Hem 1980 öncesinin romanesk ve macerah bir gençliğetekabül etmesi, hem arada ödenen bedeller, işkenceler, kayı plar,ölümlerin doğurduğu duygusal bası nç,hem de otuz yı lsonraki mecalsizana hal, koyu bir duygu sağanağı ylaberaber okunuyor, gözleniyor;bu doğal. Fakat aynı zamanda bu duygusalörtü, gerçeğigörmemizi de engellememeli. Neresindenbaksanı z,tek tek kişilerdı şı nda, ağı rliklibir güç olaraktarihsel misyonu bahsediyoruz. 0 yüzden romanda anlatı lanhuluşmalarm özü, etmeden öteye gideniiyor. Kitapta yer yer hissedilebilecekhoğucu kederin sebebi bu. Romimmadı na Olülerimiz BirTutar Bizi deseniz dc aslı ndageçmişimizbir tutar bizi demek gayesiiçindesiniz,değil nı i? Öyle Ası lolarak geçmişimiz biziçoktandı rbir arada tutamı yor,bu olgu artı k herkesinçı plak gözlegörebileceği bir noktaya ulaştı ;geriyekalan son iplik, ölülerimiz. Söylemekistediğim bu. Artı k birlikte vüriı müyoruz. Sizi yakı nJanı ;ı mdı ğı mdan,son döı ı emLlegeçmişrecrübelerinizden bildiğimizsiyasalbir umutsuzluk içindesiniz. Kitaba başlı ğıaı aı kende bunumu de inek istediniz. yaşayanveaynısiyasi mücadeleyiı ’ erdiğinizarkadaşları mzabir eleştiri mi bir anlamda? Kendimi vareste tutarak kimseyebir eleştiri getirmeyiamaçliyordeğilim. Bı rakalı mda bunubaşkaları ,ayrı caokur yapsı n.Şahsen bir siyasalumutsuzluk içinde de değilim.Fakat iyimserde değilim.Karamsarliğı mıda kendimce, başka yazı ları mdadile getirdiğim gibi, naçizane analizlerimedayandı rı rı rn.Yoksa insanlı könüne artı khiç aydı nlı kbir ufuk açamayacakgibi bir şeyeinandı ğı mdan değil.Mesele tarihsel:Dünya çapı nda, devrimlerdalgası nmgeri çekildiğiotuz beş kı rkyı ldanberi gerileme halindeyiz. Türkiye’ dede 12Eylül’ lebaşlayankaranlı k rejim, AKP iktidarı nda esash bir mutasyonauğrayarak hüknüinü devam ettin yor. işçi smı fıhem dağı nı k,hem de ör. gütlenme kapasitesi çok sı nı rlı .Beyaz yakalıkesimler daha ziyadegericive milliyetçigüçlerin etkisi altı nda. bir dinarniğe sahip Kürt hareketi de en luitikkavşaldarı ndanbirinin önünde duruyor.Umutsuzluk değil de, tehlikenin iki büyük kaynağıvar. Kabaca söyleyeyim: Küresel kapitalizmin bu yeni krizi aşı lmı şolduğunda, dünyanı nhemen her ülkesindeeskisinden daha otoriter yönetimbiçimleri yerleştirilecek.Türkiye ise (burada AKP’ yiayı rmı yorum,bütün bir egemenler bloğu için söz konusu olarak söylüyorum)ABD’ ninstratejik desteğiyleempeı yal girişimlerinidaha somutlaştı rrnanmderdinde. Her iki gelişmede aşağı dan gelecek baskı ları n dahanüve halindeyken ya da fazla yeşermeden czilmesinigerektiriyor. Avrupa’ datarihsel mücadeleler içinde kazaniimı ş sosyalhaldarı n budanması esas hedef. Fransa 8001000Romanı bu 1 nun için kovuyor. ItalyaÇingeneleri bu. nun için şevtanlaştı rı yor.Küresel işsizliğinpatlaması nı netkileri, çalı şanlarave işsizlerehem durumları nmmüsebbibi, hem de baş etmeleri gereken düşman olarak birbirlerini görmderinin sağlanması yla,patlayı cıbir alevedönmesin isteniyor.Bizdekiiktidarı nsiyasal görüşününİslami ağı rlı klıolması ülkeyeözgü birtakı m farklı lı klarıda getiriyortabii, ama tablo ana hatları ylaaynı . İşçi sı nı fı nı nhakları vehak aramaörgütlenme ünkanları nı nönügiderek daha fazlave yeni yasalengellerlekapatı hvor.Zaten cı lı z bir konunı da olanüniversitelerdeki muhaliföğrencilerin her adı mı ,“ölçüsüz cezalaı ”laboğultı yor.Referandumun getirdiğiyeni ‘ özgürlükler’ deolduğugibi, meslek o talarmı ı ıvarlı ksebepleri ortadankaldı rı lnı akisteniyor. Egemcnleri ciddi biçimde rahatsı z edenKürtlerin mücadelesi de her yollapasifizeedilmeye çalı şı lı yor.Burada solu hedef alan sağlı sollu saldı rı larayrı bir öneme sahip. Toplumsal gücü son derece kı sı tlı olan solun bunca vavgaravlasaldı rı altı nda tutulmasısize de garip gelmiyormu? Çok kişiyeöylegeliyor.Ama garip OsmanAkı nhayIa‘ ÖlülerimizBirTutar Bizi’üzerine t ‘ 78’ lilerartı kbirlikte yürümüyor’ 11 Erdem ÖZTOP nu tamamlamayayüz tutmuş bir kuşaktan OsmanAkı ntı ay,Arundtı atlRoyun ‘ Çeklrgeleı lBeklemek’kitabı yla çevlrisiniyayı n dünyası nakazandı rdı SAYFA 4 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1079