Katalog

CMYB C M Y B 21 EK M 2010 PERŞEMBE CUMHUR YET SAYFA EKONOMİ 15ekonomi@cumhuriyet.com.tr İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Güç Sarhoşu... Kişisel kanım; Başbakan Erdoğan, AKP iktidar kadroları, cemaatler referandumla kazandıkları yeni gücün sarhoşluğunda sınır tanımaz ataklardalar.. Fırsatı kaçırmamaya dönük hızlı adım yol alma tutkusu ile başları dönmüş, sınırsız medya gücü, dürtüsü ile de attıkları adımları çok da sağlıklı sorgulamıyorlar. Yaratılan korku imparatorluğu ile şimdilik her ataktan kazançlı çıktıkları izlenimi, örnekleri ile büsbütün ipin ucunu bırakmışa benziyorlar... Sağduyu, hele de orantısız güç elde etme, kullanma söz konusu ise, gücün nasıl kullanıldığının öncelikle gücü kullanan odaklar için otokontrolün işlerliğini, gereken yerlerde fren yapılabilmeyi öngörürür... Sizin ilerleme stratejiniz, mezhebiniz takıyye yapmaya, dünkü gücünüz çerçevesinde söylediklerinizden arsızca geri dönmeye elverişli olsa da, gücü yakaladığınız noktada verdiğiniz güvencelerin tam tersini yapmanız suyun dalgalanması gibi ters etkiler yaratabilir. İktidar gücünü ne kadar katlamış olursanız olun, güç ve korku ekseninde yürünebilecek yollar uzun değildir, ne kadar hızlı, sonu hesaplanmadan yürünürse o kadar çabuk sonuna gelinir... En çarpıcı örneklerini, dünyanın en büyük güç odaklarının, en güçlü ülke önderliğinde gerçekleştirdikleri, yalanlar üzerinden kurulmuş, en çok Irak halkına olmak üzere insanlığa çok ağır bedelleri olan Irak işgalinden vermek isterim.. Başkan Bush’un Irak işgalinin askeri operasyon olarak beklenenden kısa sürede başarılı sonuçlanması karşısındaki kibirli konuşmaları, dünyaya meydan okuyuşları hâlâ belleklerimizde.. Başta Türkiye, tezkerenin sürpriz dönüşünün intikamının alınacağı, Irak işgaline destek vermemiş ülkelerin savaş ganimetlerinden yararlandırılmayacakları.. yüksek perdeden çıkışlarına ne oldu? Yeni sol rüzgârları ile sola ihanet etmekle kalmamış, ABD’nin öncülüğündeki kanlı Irak işgaline rehberlik yapmış İngiltere’nin Ortadoğu petrolü, başta savaş ganimetleri ile ekonomik uçuşu hesaptaydı.. Kanlı petrolün önlenemez yükselişinin ardından gelen, öngörülemediği itiraf edilen piyasalar düzeninin büyük krizinden sonra darbe yiyen zengin Kuzey dünyası, AB içinde, ekonomisi en sıkışmış ülke konumuna nasıl düşüverdi? Irak’ı demokrasi dönüştürme yalanı ile savaş gerekçelerinin bile tümünün yalan olduğu çok çabuk ortaya çıkan bir tabloda işgal eden ABD, Irak bataklığının iç savaşının yaratıcısı olarak, Ortadoğu petrolünün maliyetinin katlanmasını önleyemeyince, Afganistan, Pakistan hesapları da tutmayınca, birkaç cephede birden savaşamaz bir ekonomik ve askeri konuma düşüverdi. Karşı çıkanı, çıkmayanı aslında cephe olarak tümden Irak işgaline suç ortaklığı yapmış olsalar da, zengin Kuzey dünyasında ortak AB ülkeleri zaten savaşlı bir gelişme startejisinde işin içinde olacak askeri güce sahip değillerdi. Krizle ABD’den çok daha ağır vurulunca, kendilerine ayakta tutabilmenin derdine düştüler. Dünyanın dengeleri altüst oldu. İstenmeyen, ancak beklenen sona, yani piyasalar düzeninde, sosyal damping emek sömürüsü ile insanlığın çoğunluğunu işsizliğe, yoksulluğa, yoksunluğa mahkum ederek, insanca yaşama düzeninin dışına atarak ekonomik büyümeleri gerçekleştirme stratejisinde dörtnala gidildi. Gerçek demokrasi, sosyal devletin, insanca yaşam düzeninin geçerli olduğu dünya ülkesi, modelini ara ki bulasın.. İnsanlara kaybettirdiklerinin acısını duyurmamak, örgütlü tepkilerini önlemeye dönük kavram karmaşası, ideolojik sapkınlıklar, algılama bozuklukları için ele geçirilmiş silahlı güçten daha etkin medya gücünün kullanılmasının da yetmeyeceği günlere doğru yol alıyoruz... Irak’a demokrasi götürme yalanı, balonunun çok çabuk sönmesi gibi, gerçek demokrasi, insan hakları, özgürlüklere ilişkin algılama, kavram saptırmaları, insanların aptala çevrilebilmelerinin de sonu gelecek.. Hani şimdilerde çok demokratlık adına alaycı üslupla “Sendikal haklar demode oldu.. Değişim devrimciliktir.. Bireyin özgürlüğü kutsaldır.. Öyle ise özel yaşam alanı için hak olan ırkçılık, dincilik toplumsal yaşamda aynı toprakları paylaşan insanların birbirini kırması, acılar, kan dökülmesi, birlikte yaşayamamaları, asıl insan hakları gaspına yol açsa da.. kutsaldır” diye söze giriliyor ya. Demokrasinin, insanca yaşama hakkının demokratik örgütlenmeye ilişkin hukuk düzeni kuralları ayaklar altına alınıyor ya.. Gücü elinde tutanın yağma, soygun düzeni içinde çoğunluğun haklarını gasp etmesi, sadaka düzeni, yolsuzluklar.. hafife alınıyor, hesabı sorulamıyor ya.. Fransa’da sosyal devletin kazanılmış haklarının gaspı karşısında milyonların sokağa dökülmesi ile nerede ise alay ediliyor, “bu işin çıkışı yok” deniliyor, kayıt dışı, kara para üzerinden ekonomik büyümeye mucize denilmeye kalkışılıyor ya.. Türkiye’nin evrensel, insan eksenli ölçeklerle her alanda dünya sıralamasında en arkaya düşmesinde payı olan iktidarın, aslında ekonomik irade anlamında da hiçbir şey yapmadan, kirli piyasalar çıkar düzeninde büyük ekonomi sayılması.. mucize olarak pazarlanıyor ya... soner@cumhuriyet.com.tr GÜNÜN İÇİNDEN İNGİLTERE’de dün açıklanan 80 milyar ster linlik (125 milyar dolar) bütçe kesintileri kapsamında dört yılda 490 bin kamu çalışanı işten çıkarılacak. ÇİMTEK, Kuzey Irak’ta 2011’in başında 2 mil yon ton kapasiteli çimento fabrikası kuracak. ABD Başkan Obama’nın ekonomik danışman larından Larry Summers, Rusya’nın 17 yıl önce Dün ya Ticaret Örgütü (WTO) üyeliği için yaptığı baş vurunun sonuçlanmaya yaklaştığını söyledi. GALATASARAY Sportif ’in İMKB’de işlem gören hisse senetleri, futbol takımının Teknik Di rektör Franklin E. Rijkaard gidişinin ardından ilk seansta yüzde 5.63’lük artarak 375 liraya çıktı. TURKCELL olağanüstü genel kurul toplan tısı Sanayi Bakanlığı komiserinin gelmemesi nede niyle iptal edildi. TÜPRAŞ’a 20052009 dönemleri için 242 milyon TL’si vergi aslı, 363.4 milyon TL’si ce zas olmak üzere toplam 605.4 milyon TL vergi aslı ve cezası tebliğ edildi. Köprüler, otoyollar için takvim belirlenirken İstanbul Büyükşehir’e bağlı şirketler de programa alındı Kalan ne varsa satılıkEkonomi Servisi Hükümet el de ne kaldıysa satmaya hazırlanıyor. Daha önce özelleştirme kapsamına alınacağı açıklanan köprü ve oto yollar, 2012 yılı sonuna kadar özel leştirilecek. EdirneİstanbulAnkara, Pozantı TarsusMersin, TarsusAdana Ga ziantep, Toprakkaleİskenderun oto yolları ile Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri için takvim net leşirken ayrıca İstanbul’da İGDAŞ, İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) ve yine Büyükşehir’e bağlı İSPARK’ın da satılacağı açıklandı. Köprü ve otoyolların özelleştirme programına alınmasına ilişkin Özel leştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararı dünkü Resmi Gazete’de ya yımlandı. Karara göre, köprü ve oto yollar, 2012 yılı sonuna kadar özel leştirilecek. Kararla birlikte GaziantepŞanlı urfa, İzmirÇeşme, İzmirAydın otoyolları, Ankara, İzmir ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü çevre oto yolları ve bunların bağlantı yolları da özelleştirme kapsam ve progra mına dahil edildi. şletme hakkı devredilecek ÖYK kararına göre otoyollar, köprüler ve bağlantı yolları üzerin deki hizmet tesisleri bakım ve iş letme tesisleri, ücret toplama mer kezleri ve diğer mal ve hizmet üret me birimleriyle varlıkların tümü de özelleştirme kapsam ve progra mında bulunacak. Bütün bu varlık lar tek paket halinde birlikte, fiili tes lim tarihinden itibaren 25 yıl süreyle “işletme haklarının verilmesi” yöntemiyle özelleştirilecek. Özelleştirme işlemleri tamamla nıncaya kadar her türlü bakım, ona rım, işletim ve benzeri işler Kara yolları Genel Müdürlüğü (KGM) ta rafından yürütülecek. Bu tesisleri özelleştirme yoluyla devralacak işleticilerin bakım, ona rım, işletim ve diğer işlere yönelik yükümlülükleri KGM ve Özelleş tirme İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenecek ve buna ilişkin denetim ve kontroller KGM tarafından ye rine getirilecek. Özelleştirme iş lemleri, 31 Aralık 2012 tarihine kadar tamamlanacak. DO ve GDAŞ tamam, diğerleri sırada Bu arada İDO ve İGDAŞ için de satış takvimi belirleniyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ka dir Topbaş, İDO ve İGDAŞ’ın sa tış takvimini şu anda başlattıkları nı belirterek, “Tahmin ediyoruz ki bu şirketlerin satışları haziran ayına kadar gerçekleşecek. Cid di talipliler var” dedi. Topbaş, düzenlenen bir basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlarken her iki şirketin blok satışıyla ilgili meclisten karar çık tığını anımsattı ve değerlemelerde blok satışın ağır bastığını belirtti. İDO ve İGDAŞ’ın ardından İS PARK’ın da olduğu diğer şirket lerin de sıraya gireceğini ifade eden Topbaş, şöyle devam etti: “Para lazım oldukça satıyoruz... ‘Başkan, satacak bir şey kalma yınca ne yapacak?’ diye eleştiriler geldi. Satış yapıyoruz, gelecek kaynağı İstanbul’a harcıyoruz. O zaman İstanbul’da yapacak iş kalmayacak.” Ekonomi Servisi İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı ve Türkiye Çağdaş Demok ratlar Grubu Sözcüsü Yahya Arıkan, tüm muhasebeci, mali müşavir ve ye minli mali müşavirlerin üst örgütü ko numundaki TÜRMOB’da seçime ka tılan, Çağdaş Demokratlar Grubu adına bir kavga değil, kardeşlik ve birlik olduğunu belirtti. Arıkan, bazı medya kuruluşların da yer alan “TÜRMOB seçimlerin de DSPCHP çatışması çıktı” id dialarının gerçeği yansıtmadığını belirterek şunları kaydetti: “TÜR MOB’da tam da seçim öncesi, ‘bir çatışma havası varmış’ izlenimi ya ratmaya yönelik bu haberin bütü nüyle yanlış olduğu çok açıktır. Şahsıma atfedilen ‘kulislerde, Öz yürek’in yönetime girmesini Arı kan’ın istemediği konuşuluyor’ ifa desi ise bütünüyle yalandır. TÜR MOB’da seçime katılan, Çağdaş Demokratlar Grubu adına bir kav ga değil, kardeşlik ve birlik vardır.” Ekonomi Ser visi İsmi James Bond ile özdeşle şen lüks otomobil mar kası Aston Martin, Borusan Oto motiv ile Türkiye pazarına girdi. 250 bin Avro’dan başlayan fi yattan satılacak Aston Martin modelleri için şimdiden 6 adet si pariş alındığı bildirildi. Borusan Otomotiv ile Aston Martin arasındaki işbirliği, dü zenlenen basın toplantısı ile du yuruldu. Borusan Holding Üst Yöneticisi (CEO) Agah Uğur, Borusan Otomotiv’in prestijli mar kalarıyla tanındığını, bu portföy de lüks spor otomobil markasının eksikliğini hissettiklerini ve akıl larına gelen ilk markanın Aston Martin olduğunu söyledi. Borusan Otomotiv İc ra Kurulu Başkanı Eşref Biryıldız ise Borusan Otomotiv’in bu yıl katılacağı İs tanbul Auto Show’da, ilk kez As ton Martin modellerinin sergile neceğini belirterek, Aston Mar tin’in Türkiye’de 250 bin Av ro’dan başlayan ve 360 bin Av ro’yo kadar çıkan fiyatlarla satışa sunulacağını bildirdi. Lüks otomobil satışlarının Tür kiye’de “tam gaz” gittiğini dile getiren Biryıldız, süper lüks araç pazarının 2015 yılında 550’ye çı kabileceğini, Borusan Otomo tiv’in de bu pazardan yüzde 10’luk pay almayı hedeflediğini söyledi. Toplantıda verilen bilgiye göre, ağırlığı İstanbul’dan olmak üzere 6 adet alındı ve önümüzdeki yıl ise 22 adet satış hedefleniyor. ‘Sermayenin Anadolu’su, İstanbul’u olmaz’ Ekonomi Servisi Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı ve eski Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Tuncay Özilhan, iş dünyasındaki bölünmelerin verim liliği düşürdüğünü belirterek, “Ser mayenin Anado lu’su, İstanbul’u ol maz. Sermaye ser mayedir. Öyle şir ketler var ki Ana dolu’da faaliyet gös teriyor, İstanbul’da merkezleri var. Mer kezleri İstanbul’da olup, Anadolu’nun her tarafına yayıl mış şirketler var. Bu tip bölünmeler Tür kiye’ye zarar veri yor” dedi. “5. Anadolu Gru bu Teknoloji Zirve si” sırasında gazete cilerin sorularını ya nıtlayan Özilhan, TÜ SİAD’a yönelik “siyasetle meşgul olmamalı” eleştirileriyle ilgili ola rak da, TÜSİAD’ın vizyonunun yal nızca ekonomi olmadığını belirterek, demokratik bir ülke ve özgürleşmiş bir toplum hedeflediklerini söyledi. Özilhan “Ülkede bir demokrasi yoksa, bir serbest piyasa ekono misi oluşmuyor. Hep si birbirine bağlı. Ama biz siyaseti düzgün bir platforma oturtamaz sak, diğer konularda düzgün yapıları otur tamazsak ekonomi de bundan etkileniyor. Onun için TÜSİAD, yeri geldiğinde Tür kiye demokraside na sıl ilerler, Batı seviye sindeki bir demokra siye nasıl çıkar, onla rın adımları neler ol malı, onları söylüyor” diye konuştu. Türk Telekom kârını 500 milyon lira arttırdı TPAO’nun da dahil olduğu iki konsorsiyum, ülkenin geleceğini şekillendirme potansiyeline sahip üç doğalgaz sahası için yapılan ihalelerden ikisini kazandı. Anel’le veliler öğrencileri internetten izleyebilecek MURAT GÜLDEREN SAMSUN Çelikel Vakfı tarafından 2008’de inşa edilen Samsun Kavak Rıdvan Çelikel Ana dolu Lisesi’ne ait öğrenci yurdu da düzenlenen tö renle hizmete girdi. 88’i kız olmak üzere toplam 120 öğrenciye yuva sıcaklığı sağlayacak olan yurt ta güvenlik açısından kartlı geçiş ve kamera sis temi uygulanıyor. Bu sistem sayesinde veliler in ternet üzerinden çocukların giriş çıkış saatlerini kontrol edebilecekler. Yurdun açılışıyla ilgili düzenlenen törende ko nuşan Çelikel Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Çelikel, Çelikel Vakfı’nın Anel Grup’un 10 yıldır Türkiye’nin geleceği için eğitime verdi ği maddi ve manevi desteğin sistemli bir hale ge tirilmesi için yaklaşık üç buçuk yıl önce kuruldu ğunu ifade etti. Çelikel, “Temel yaklaşımımız, eği timde fırsat eşitliği. Her çocuğun hak ettiği eği timi alabileceği bir ortamın oluşması için çalı şıyoruz. Vakfımız, imkânları ölçüsünde hayatın kıyısında kalan insani değerleri gün ışığına çı karmakta kararlıdır. Sevgiyi, bilgiyi ve kayna ğı paylaşarak daha güzel bir dünyaya ulaşma yı amaçlıyoruz” dedi. Çelikel ayrıca Adadolu lisesinin de üniversi te sınavlarında yüzde 70”in üzerinde başarı sağladıklarını anlattı. Ekonomi Servisi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Irak’ın, Siba doğalgaz sahasının geliştirilmesi için aç tığı ihaleyi Kuwait Energy Company konsorsiyumu ile ve Mansuriye doğalgaz sahasının geliştirilmesi için açtığı ihale yi de Kuwait Energy Company ve Kogas konsorsiyumu ile birlikte kazandı. Böy lece TPAO Irak’ın dün gerçekleştirdiği üç ihaleden ikisini ortaklarıyla beraber ka zanmış oldu. Söz konusu ihaleyi kazanan konsorsi yumda TPAO’nun yüzde 40, Kuveyt Energy Company’nin yüzde 60 hissesi bu lunuyor. Konsorsiyum Irak’ın kuzeydo ğusundaki Diyale ilindeki Mansuriye do ğalgaz sahası için verdiği teklifte, 128 mil yar metreküplük doğalgaz rezervine sahip sahada 13 yıl boyunca günlük 6 milyon 428 bin metreküp doğalgaz çıkaracak. Bu saha için oluşturulan konsorsiyum da TPAO’nun yüzde 50, Kuveyt Energy Company’nin yüzde 30 ve Güney Kore li Korea Gas’ın yüzde 20 hissesi bulunu yor. Konsorsiyum, söz konusu sahaya 25 milyon dolar tutarında yatırım taahhü dünde bulundu. Her iki ihalede de 1 va ril petrole denk gelecek doğalgazın çı karma ücreti 7.5 dolar olarak belirlendi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklı ğı (TPAO) Genel Müdürü Mehmet Uysal, ortaklarıyla kazandıkları Man suriye ve Siba doğalgaz sahalarında hızlı bir şekilde yatırıma başlayacak larını söyledi. Reuters’ın sorularını yanıtlayan Uysal, “Irak’ta daha faz la iş yapmak istiyoruz. Bundan son ra açılacak petrol ve doğalgaz iha lelerine de gireceğiz” dedi. TPAO Genel Müdürü Uysal: Sonraki petrol ve doğalgaz ihalelerine de gireceğiz Irak’taki iki dev ihale Türkiye’nin Ekonomi Servisi Türk Telekom Grubu, yılın 9 aylık döneminde net kârını geçen yılın aynı dönemine göre 500 milyon liradan fazla art tırarak 1.9 milyar liraya çıkardı. Türk Telekom grubu 2010 üçün cü çeyrek finansal sonuçlarını açık ladı. Buna göre, grubun 2010 yılı nın 9 aylık döneminde net kârı, ön ceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 38.2 oranında artarak 1.9 milyar liraya ulaştı. 2010 yılı OcakEylül dönemin de konsolide gelirler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.8 ar tarak 8 milyar liraya çıkarken, konsolide Faiz ve Vergi Öncesi kâr (FAVÖK) marjı yüzde 44 olarak gerçekleşti. Yılın 9 aylık döneminde grubun konsolide faaliyet kârı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 arta rak 2.4 milyar liraya ulaştı. ADSL gelirleri de 2010 yılının dokuz ayında, net 330 bin abone ar tışıyla 2009 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 17 artış göstererek 1.8 milyar lira olarak gerçekleşti. Türk Telekom Grubu Üst Yöne ticisi (CEO) Hakam Kanafani, konuya ilişkin değerlendirmesinde, Türkiye’nin öncü iletişim ve ya kınsama teknolojileri grubu ola rak, 2009’un ilk dokuz ayına oran la FAVÖK’de yüzde 6, faaliyet kârında yüzde 13’lük artış yaşanan güçlü bir çeyrek geçirdiklerini, net kârın ise geçen yıla oranla yüzde 38 artış gösterdiğini belirtti. Çelikel Vakfı’nın Samsun’da hizmete açtığı öğrenci yurdundaki özel kameralı kontrol sistemi sa yesinde veliler çocuklarının yurda giriş çıkış zamanlarını internet üzerinden kontrol edebilecek. YAHYA ARIKAN: TÜRMOB’DA KAVGA YOK Daha önce özelleştirme kapsamına alınacağı açıklanan köprü ve otoyollar ile bağlantı yolları, 25 yıl süreyle “işletme haklarının verilmesi” yöntemiyle özelleştirilecek. Ayrıca İstanbul’da İGDAŞ, İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) ve yine Büyükşehir’e bağlı İSPARK’ın da satılacağı açıklandı. Bond’un otosu Aston Martin Türkiye’de Hakam Kanafani Tuncay Özilhan