Katalog

Q_ LJJ Felsefe Grubu Öğretmeninin Yetişimi Öğretmen yetiştirme konusu, eğitim-öğretim dünyamızın, ülkemizin en önemli gündem maddele- rınden birini oluşturuyor. Konu; başta, öğretmenleri işlendiren (istihdam eden) Milli Eğitim Bakanlığını (Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü), öğretmenleri yetiştirmede birincil düzeyde önemi ve kamusal sorumluluğu olan Yükseköğretim Kurulu'nu ve bağlı kurumları olarak yükseköğretim kurumlarını, öğretmenlerin bizzat kendisini, ortaöğretim kurumlarını, kısacası tüm paydaşlan İlgilendirmektedİr. Prof Dr Betül Çotuksoken, MaltepeUnıversıtesıRektorYardımcısı.Fen-EdebıyatFakultesı Felsefe Bolumu Başkanı, betulc@maltepe edu tr Ö ğretmen yetışımı, aynca Bologna Surecı bağlamında genel yeterlılıkler çerçevesı (TYUYÇ, Turkıye Yükseköğretim Ulusal Yeterhlıkler Çerçevesı, Meslekı Yeterlılıkler Çerçevesı) açısından da onem taşı- maktadır Bu yazı çerçevesınde konu, Felsefe Grubu Oğretmenlığı bağlamında ele alınacak Yaklaşık on yıl oncesıne kadar, "Felsefe Grubu" adı al- tmda toplanan derslenn eğıtımını/oğretımını ustlenecek olan oğretmenler bu yeterlılıklerını, dort yıllık lısans oğrenımı sı- rasmda elde edıyorlardı Alışılagelmış adı "pedagojık for- masyon" olan bu oğrenımı lısans yıllarında almış olan Edebıyat Fakultesı, Fen-Edebıy,ıt Fakultesı, Dıl ve Tarıh Coğrafya Fakultesı Felsefe Bolumu ve/veya Sosyolojı Bolumu mezunları, alan bılgısıne ılışkın yeterlı eğıtımı al- dıklarını belgeledıklerı takdırde, Bakanlık(,a Felsefe Grubu Oğretmenı unvanıyla ortaöğretim ku- rumlarına atanıyorlardı Yaklaşık son on yıl- dan berı, belkı de oğret- menlenn yeterlılıklerını de daha ust duzeye çı- karmak amacıyla, eğıtım fakultelerı mezunlarına bır ayncalık tanınarak, bu kurumlardan mezun olanlara ışlendırmede bı- rıncı sırada yer verıldı ve yukarıda adları genel ola- rak sıralanan, genellıkle alan bılgısı bakımından bır derece de olsa daha ıyı durumda olan edebıyat ve/veya fen-edebıyat fa- kultelerı mezunlarıntn Felsefe Grubu Oğretmenı olma koşulu, sosyal bılımler enstıtulerıyle eğıtım fakultele- rının ve alan bılgısını veren edebıyat ve/veya fen-edebıyat fakultelerının bırlıkte duzenledıklerı "Ortaoğretım Alan Oğretmenlığı Felsefe Grubu Oğretmenlığı Tezsız Yuksek Lısans Programı"ndan mezun olmalanna bağlandı Bu programların ıçerdığı derslerın adlart ve kredılerı de Yükseköğretim Kurulu'nca belırlendı Bu uygulama yurur- lukte Çok yakın bır tarıhte (07 07 2009) alınan yerınde bır kararla, soz konusu eğıtım, yenıden lısans yıllarına çekıldı Ancak hangı unıversıtelerın bu konuda yetkılendırıleceğı tam olarak aydınlığa kavuşmuş değıl Bu nedenle de bu su- reçte konu ayrmtılı olarak tartışılmalı, konuya yıllarını ver- mış deneyımlı kışılerın goruşlerı dıkkate alınmalı Fakultelerın adlanna (edebıyat fakultelen, fen-edebıyat fakultelerı, Dıl ve Tarıh Coğrafya Fakultesı vb ) ve bo- lum/program olarak orgutlenışlenne bakıldığında, ulkemızde bu fakultelere bağlı Felsefe Bolumu, Psıkolojı Bolumu, Sosyolojı Bolumu şeklınde klasık, yerleşık bır orgutlenme- nın olduğu gorulmektedır Ancak her uç bolum her unı- Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu yetkilileri, salt pedagojik formasyonun iyi bir öğretmenlik için yeterli olamayacağmı, alan bilgisinin son derece önemli ol- duğunu dikkate alarak, tüm bu yeterliliklere sahip olan üniver- sitelerden ancak Felsefe Grubu Öğretmeninin yetişmesine ola- naktanımalıdır. Sadece böyle bir örgütlenmesi olan üniversite- ler, bilgiye dayalı, aklın kamusal kullanımına dayalı akademik öz- gürlük ve özerklik kavrayışıyla, söz konusu öğretmen adaylarını yetiştirmeye talip olmalı. versıtede de mevcut değıldır Herhangı bır unıversıte eğer "Felsefe Grubu Oğretmenı" yetıştırecekse, yapılanışında mut- laka her uç bolum de olmalıdır Ama durum boyle değıl Başka bır deyışle, bu uç bolum ve aynı adla açtıkları oğre- tım programları, bır felsefe grubu öğretmeninin yetışımı ıçın olmazsa olmazları ıçermektedır Bakanlıkça alınan karar doğrultusunda, bır Felsefe Bolumu lısans oğrencısının Felsefe Grubu Oğretmenı ola- bılmesı ıçın, pedagojık formasyonun dışında, en az 16 kre- dı saat Psıkolojı, 16 kredı saat Sosyolojı, bır Sosyolojı Bolumu oğrencısının de 16 kredı saat Felsefe, 8 kredı saat Mantık, 16 kredı saat Psıkolojı dersı alması gerekmekte Oyleyse bu alanlardakı sağlıklı bır yetışımın, unıversıtenın konuyla ıl- gılı uç bolumunun/programının olmasıyla yakından ılgılı ol- duğu açıktır Felsefe Grubu Oğretmenlığtyle ılgılı fakulte- lerın durumuna bakıldığında, şu anda ulkemızde, orgutle- nışınde eğıtım fakultelerınde felsefe grubu oğretmenlığı prog- ramı olan uç unıversıte (Ataturk Unıversıtesı, Çukurova Unıversıtesı, Gazı Unıversıtesı) dışında sadece 13 unıver- sıtede adı geçen uç bolum/program yer almaktadır Konu, pedagojık formasyondan dolayı eğıtım fakultelennı de ılgı- lendırdığı ıçın, bu olçutle bağlantılı olarak, "Felsefe Grubu Oğretmenı"nı yetıştırecek yeterlılıktekı unıversıtelerın sa- yısının daha da azalacağı açıktır Bu sayı soz konusu olçute gore 10'a ınmektedır Eğer gerçekten nıtelıklı bır eğıtım bek- lenıyorsa, Felsefe Grubu Oğretmenı yetıştırme hakkı or- gutlenışınde Felsefe Bolumu, Psıkolojı Bolumu, Sosyolojı Bolumu olan ve aynı zamanda Eğıtım Fakultesı de olan unı- versıtelere verılmelıdır Deneyımler, halen ıçınde bulunduğumuz durumda, her uç bolumu/programı olmayan unıversıtelerden gelen Felsefe Grubu Oğretmenı adaylarının, alan bılgısı bakımından son derece zayıf olduklarını gostermekte Yıne bılındığı gı- bı, felsefe grubu derslerının ıçınde zorunlu olan tek ders fel- sefe dersıdır Ancak bu dersın mevcut oğretmenlerının ve öğretmen adaylarının uçte ıkısı sosyolojı bolumlerınden me- zundur Bu mezunların bır bolumunun mezun oldukları unı- versıtelerde felsefe bolumu/programı ve/veya psıkolojı bo- lumu/programı yoktur Dolayısıyla, bır bolumu Felsefe Grubu Oğretmenı adayı olan bu oğrencılerın felsefe ve/ve- ya psıkolojıye, mantığa ılışkın alan bılgılerını, çoğun asıl uz- manlarından alma şansları da yoktur Oyleyse, Felsefe Grubu Oğretmenı yetiştirme olanağı, yapılanışında her uç bolumu/programı ve yukarıda belırtıl- dığı gıbı, eğıtım fakultesı de olan unıversıtelere verılmelı- dır Soz bu noktaya gelmışken bır kez daha dıkkat çekmekte yarar var Tum alanlarda ortaöğretim (lıse) oğretmenı ye- tiştirme ışı edebıyat fakultelenne, fen-edebıyat fakultelerı- ne, Dıl ve Tarıh Coğrafya Fakultesıne vb bırakılmalı, eğı- tım fakultelen sadece okul oncesı ve ılkoğretım oğretmenı yetıştırmelıdır Ote yandan, bır unıversıtenın fakultelen ara- sındakı ışbırlığı son derece onemlıdır ve gunumuzde hıçbır fakultenın salt kendı sınırları ıçınde eğıtım-oğretım ve araş- tırma faalıyetlennı yurutmesı mumkun değıldır; boyle bır luk- su de yoktur Unıversıteler artık ışgucu pıyasasının, mezunları ışlendıren tum kurumlann, eğıtım-oğretım ışlenyle ılgısı ıçın- de tum paydaşların ussal gerekçelere, aklın kamusal kulla- nımına dayalı onenlerını, ısteklennı goz onunde bulundurmak zorunda Katsayıda son durum YÖK, 2008 yılı başından beri katsayı farkını kaldırmak için uğraş veriyor. 0 zaman AKP hakkında kapatma davası açıldığı ve siyasal konjonktür uygun olmadığı için bundan vaz- geçilmişti. Ancak, dava sonuçlandıktan son- ra çalışmalara hız verildi ve 2009 yılı başın- da, yükseköğretime giriş sınav sistemi deği- şikliği göstermelık gerekçesi altında katsayı farkı kaldırıldı. Bulenî Senm (Eskı YÖK Uyesı) *V^/^\lyr Genel Kurulu'nun 21 Temmuz 2009 gunlu J. V 'l\.toplantısında unıversıteye gırışte puanı et- kıleyen ve ortaöğretim başarı puanına eklenen katsayı eşıt- lenmış, Istanbul Barosu'nun açtığı dava uzerıne Danıştay 8 Daıresı, farklı hukuksal durumda bulunan oğrencılerın eşıt koşullarda yarışmalarının Anayasa'nın eşıtlık ılkesıne aykırı olduğu gerekçesıyle YOK kararının yurutmesını durdurmuştu Itırazı ıse, Danıştay IDDGK reddettı YOK Genel Kurulu 17 Aralık 2009 gununde toplana- rak, unıversıteye gırışte uygulanan katsayıyı yenıden sap- tadı Kararda, alan ıçı tercıhlerde, ortaöğretim başarı pua- nının 015, alan dışı tercıhlerde 0 13 ıle çarpılarak sınav pua- nına eklenmesı, sınavda ılk 1000'e gıren oğrencıler yo- nunden eşıt katsayı uygulamasının surdunılmesı kabul edıl- dı Bu kararla, YOK Başkanı'nın dedığı gıbı "hukuk dola- nılmıştır" Çunku, OSYM Başkanı'nın açıklamasında da yer verıldığı gıbı, 0 3-0 8 katsayı donemınde 50 olan puan far- kı, 0 13-0 15 donemınde 10'a duşuruldu Katsayı farkı % 5'ten %0 2'ye ındırılerek, soruların % 29 6'sma denk ge- len farklılık, % 2 5'a duşuruldu Alan dışı tercıhlerde 100 sorudan 30 soru fazla yanıtlanması gerekırken, fazla yanıt- lanması gereken soru sayısı 3'e ındırıldı Yanı, sınavda 3 soruyu fazla yanıtlayan ımam hatıp lı- selı, genel lıse mezunları gıbı tum yükseköğretim prog- ramlarına gırebılecek Eskı sıstemde kayıp puan, en yuksek puanın % 15'ını oluştururken, yenı sıstemde bu oran % 1 5'a ındı Yanı, katsayının etkısı eskıye gore % 10'a duşuruldu Ozetle, katsayının sınav sonuçlarına etkısı çok çok zayıf- latıldı Bu karar, hukuka ve Anayasa'ya yıne aykırı duşer- ken, Danıştay'ın aldığı son kararlarla da bağdaşmıyor ÖĞRENİM BÎRLİĞÎNE AYKIRI YOK Başkanı, kararın Anayasa'nın 2, 5,12,13 ve 42 maddelen ıle 1739 sayılı Mıllı Eğıtım Temel Yasası'na, 2547 sayılı Yuksekoğretım Yasası'na ve Danıştay kararına da- yandığını soyledı Ancak bu gerçek değıl Anayasa'nın 12 maddesının konuyla hıç ılgısı yok Bu maddede, soyut ola- rak, herkesın temel hak ve ozgurluklere sahıp olduğu be- lırtılıyor kı, bu kural, eğıtım sıstemı yonunden Anayasa'da getınlen duzenleyıcı kuralların bertaraf edılmesını olanaklı kılmaz Ayrıca, Anayasa'nın konuyla doğrudan ılgılı baş- langıcı, 24,130 ve 174 maddelen ıle anayasal norm nıte- lığındekı Öğretım Bırlığı Yasası'nın, goruşmelerde dıkka- te alınmadığı anlaşılmakta Anayasa'nın bu kurallan dıkkate ahndığında, Ataturk ılke ve devnmlen ıle laıklık ılkesını Turkıye Cumhunyetı'nın temel dayanağı yapan "Kuıucu lrade"nın, buna uygun, uy- gar kışıhklı, çağdaş sorunlar karşısında sorumluluk taşıyan, devnmlen ıçselleştırmış yurttaşlar yetıştırebılmek ıçın la- ık ve Çağdaş eğıtım sıstemını de kabul ettığı gorulecektır Laık eğıtım sıstemınde tek ıstısnaya Oğretım Bırlığı Yasası'nın 4 maddesınde yer verıldı ve ımam hatıp okul- ları ıle ılahıyat fakultesının ımam, hatıp ve Kuran oğretı- cısı, kısaca dın adamı yetıştırmek ıçın kurulan okullar ol-