Katalog

I POLITIK BILIM Aykut Göker http:/www.inovasyon.org;hagoker@ttmail .cora 2010'nu, ülkedeki bütün olumsuzluklara inat, dostluklar- la, sevgilerle ve sağlıklı olarak geçirmeniz dileğiyle... 8o HerŞeyMuntazam! Belki hatıriarsınız, "BTYKmuntazaman toplanıyorl" başlıklı bir ya- zı yazmıştım (CBT, 01.08.2008). Nedeni bir tanıdığımın şöyle birser- zenişte bulunmasıydı: "Sen, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nun [BTYK], kurulduktan sonra yıllarca toplanamadığını; daha sonra da ancak uzun aralıklarla toplanabildiğini defalarca yazdın ve bu duru- mu da, o dönem hükûmetlerinin bilim ve teknoloji konusundakipoli- tika yoksunluklannm bir kanıtı olarak sundun. Şimdi Kurul muntaza- man toplanıyor; ama, senin köşende tık yokl" 0 yazıda da anlatmaya çalışmıştım; Kurul muntazaman toplanı- yor, ama aldığı kararlann, sonuçta, hemen hemen hiçbir etkisi yok. Bilimde, teknolojide, yenilikçilikte, dolayısıyla da sanayide, BTYKhiç olmasaydı, hangi hızla ilerleyecek idiysek, o hızla ilerliyoruz. Durum buyken, BTYK'nın aldığı kararlar üzerine fikir yürütmek gereksiz bir iş yapmak oluyor. Bu hissimi, "ben de tanıdığımın dolduruşuna ge- lip gereksiz bir yazı yazmış oldum" cümlesiyle ifâde etmiştim. Bu kez kimsenin değil, kendimin dolduruşuna geldim; daha doğ- rusu merakımın kurbanı oldum. Ülke fokur fokur kaynıyor; işçiler, ne- redeyse herkesimden çalışanlar, işsizler can havliyle sokaklara dö- kölmöş; sanayici sıkıntıda; üstelik toplumun değişik kesimleri arasında ipler koptu kopacak; ama BTYK toplantılarını hiç sektirmeden sür- dürüyorl Siz olsanız kurulun ne yaptığım merak etmez miydiniz? Ben de o merakla, BTYK'nın 15Aralık 2009'da yaptığı toplantıda kabûl edi- len "GelişmelerellişkinDeğerlendirmelerveKararlar"başlıklı, 139 sayfalık belgeyi inceledim. Işte o belgeden sizin de merakınızı gide- recek bir örnek: BTYK, 17 Haziran 2009'da yaptığı, önceki toplantısında "Küresel MalîKrize Karşı ARGE ve Yenilik ile llgili Tedbirler" başlıklı bir karar almış. Kararın gerekçesişu: "...çeşitli ülkeler tarafindan açıklanan kriz paketleri incelediğinde [görülmektedirki], birçok ülke, yenilik ve Uzun Süreli Kalkınma Tedbirleri' başlığı altında ...altyapıya ve araştırma da dâhil olmak üzere rekabetçiliği güvence altına alacak alanlara yatı- rım yapmayı öngörmekte ve kriz ortamından daha gûçlü birşekilde çıkış için zemin hazırlamaya çalışmaktadır. "...Ülkemizdeyse, küresel malîkrize karşı alınmış tedbirler likidi- te destekleri, vergi ve prim destekleri, üretim ve ihracata yönelik kre- di ve garanti destekleri gibi başlıklar altında toplanmakta; ARGE va yeniliğe yatmm yapılması bu temel başlıklar arasında yeralmamak- tadır. Aldıklan tedbirlerle krizibir fırsatolarak değeriendirecek ülkelerin, yıllarca yararlanabilecekleri önemli bir rekabet üstünlüğü elde etmiş olacakları göz önünde bulundurulursa; ülkemizde de ekonomik kriz ortamının sürdürülebilir gelişim yönünde değerlendirilebilmesi için bilim, teknoloji ve yenilik ile ilgili ilâve tedbirlere ihtiyaç olduğu de- ğerlendirilmektedir." Bu gerekçeyle de, "Küresel malîkrize karşı alınan tedbirler ara- sında ARGE ve yenilik alanında uygulamaya alınabilecek ilâve ey- lemlere ayrı bir başlık olarak yer verilmesine" karar verilmiş. 0 ilâ- ve eylemler nedir, açıklanmamış; ama gerekçedeki tespitler doğru... 15 Aralık toplantısında sunulan belgeden öğreniyoruz ki, bu ka- rar sonuçlanmış. Ne yapılmış da sonuçlanmış? Açıklama'şu: "2009 yılında bilim, teknoloji ve yenilik faaliyetlerinin desteklenmesi ama- cıyla Maliye Bakanlığı Bütçesinin 'Yedek Ödenek' tertibinden 200 Milyon TL TÜBİTAK Bütçesinin TARAL tertibine aktarılmıştır. Bö'ylece bilim, teknoloji ve yenilik faaliyetteri herhangi bir aksama olmaksızın desteklenmekte ve sürdürülebilir bir gelişim için bu alanda bir ivme sağlanmaktadır." Sorun 'böylece' çözülmüş ve anlaşıldığı üzere 'ARGE ve yenilik alanında uygulamaya alınabilecek'başkaca bir 'ilâve eyleme'gerek kalmamış... Ya, gördünüz mü; BTYKsâyesinde ARGE ve yenilikte her şey muntazaml Yoksa, siz bunu zâten biliyordunuz da, ben yine ge- reksiz bir yazı mı yazmış oldum? GOKYUZU 2010 yeni yılın ilk aymda gök olaylarma merhaba Hasan H. EsenoğlU Istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilımleri Böliimü. [email protected] Yer'den Bakıldığında Dış GezegenlerGÜNEŞ'ÎN KONUMU Güneş'in Yer'c en yakın olacağı tarih : 3 Ocak gece saat 02. Gezegen U Dönüşü Gezegen Mars-Yer-GOneş Dizilişi AY EVRELERİ HkDSrdün Gün Saat 23 12:53 Dolunay Gün Saat 30 08:1 Son DördOn Gün Saat 7 12:39 YeniAy Gün Saat 15 09:11 (stationary) Gün Saat Satürn 14 14 Mars (opposition) Gün Saat 29 22 TUTULMA Yılın ilk olayı: 15 Ocak'ta Halkalı Güneş tutulması 06:05:24 Tutulma başlangıcı 07:16:48 Gölge konisinin güney kenarmdan tutulma başlangıcı 07:17:36 Merkezi tutulma başlangıcı 07:18:24 Gölge konisinin kuzey kenarından tutulma başlangıcı 09:20:18 Tutulma ortası 10:54:30 Gölge konisinin kuzey kenarından tutulma so nu 10:55:24 Merkezi tutulma sonu 10:56:12 Gölge konisinin güney kenarından tutulma so nu 12:07:36 Tutulma bitişi Görüleceği yerlen Afrika'nın ektavator tarafı, Hındistan'ın güney ucu, Sri Lanka'nın kuzeyi, Bangladeş'in güneydoğu ucu, Myanmar (Burma) ve Çin'in güneydoğusu. Ülkemizden görülemeyecek bu tu- tulma medya ve internet ortamından izlenebilir. AYOLAYLARI Ay-Yer Uzaklığı GÜNEŞ MEZKEZÜ OLAYLAR Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün ve Plüto değerleri 2010 yılında bulunmuyor. Gezegen En Büyök Gezegen Kuzey Enlemde Gün Merkür 10 Venüs Güneş'ten En Uzak (aphelion) Gün 24 4 Ocak'ta Küçük Gezegenlerin Parlaklıklan (Kadir) Ceres Pallas Juno Vesta 9.0 9.4 9.3 7.1 AyYer-eEn Yakın Gün Saat Uzaklık(km) 1 23 358700 30 11 356600 AyYar'eEnUzak Gün Saat Uzaklık(km) 17 04 406400 120» io m oıoı io a ortr a it 1090 00 OA 10 t» 1t.1T «7 00 arvtt» 17 M 17 00 0710 1210 17 10 «01 10 01 00 10 07 « «•o 0021 u«a wo> *> M 00 41 MOO 20» 141 10 11 1001 110» 001010 01 »«a Ocak Ayı Boyunca Gökcısimlerin Doğuş—Yükseliş—Batış Saatleri (saat: dakika) Gezegen ve Parlak Yıldızlann Ay Tarafindan Örtülmesi (http://lunar-occultations.com/iota) 11 Ocak saat 15'de Antares Ay tarafindan örtülecek. Görüleceği yerler: Amerika'nm kuzeydoğusu, Kanada'nın doğusu, Grönland'ın güney ucu. YER MEZKEZÜ OLAYLAR Yer'den Bakıldığında İç Gezegenler GEZEGENLERİN GÖRÜNÜMLERİ 2010 yılı boyunca Güneş'in en tepeye çıktığı anlar (tek- nik söylemi "meridyen geçişi") ile 5 gezegenin belirle- nen iki goksel koordinata göre [teknık (anlam) söylem- leri ile deklinasyon (dik açıklık) ve rektesansyon (sağ açıklık)] iki grafik bu sayfada verildi. İki grafiğin birlikte kullanımından herhangi bir tarih ve saat için şunlar be- lirlenebılir: (1) Gezegen vc yıldızlann Güneş'e olan ya- kınlıkları (2) sabah veya akşamları gezegen ve yıldızlann Diziliş Yer-Merkür-Güneş (Merkür Güneş'in önünde) [inferior conjunction] .Wj*<* (superıor conjunction (4 Ocak 2010 saat 7:50) Merkür Udönüşünde (stationary) âün*f A y Mmfclir 115 Ocak 2010 saat 8:10) Gün Saat 4 21 15 18 Diziliş Gün Yen-Güneş,Venüs (Venüs Güneş'in arkasında 11 OÜTMf VanO* 111 Ocak 2010 saat: 7:50) Merkür-Güneş açıklığı en büyük (batı 25 derece) 27 M«kür 127Ocak 2010saat7:35) Saat 23 07