Katalog

* YAŞAM Cep'teki israf urkutuyor Cumhuriyet Türkiye'de 1994-2006 yılları arasında 14 milyar dolarlık cep telefonu çöpe atıldı T ürkiye'de mobil iletişim sistemlerinın hizmete girdiği 1994'ten 2006 yılına kadar 14 milyar dolarlık ithal cep telefonu kullanım dışı kaldı. Mobil iletişim sistemleriyle 1994'te tanışan ve yılda e-atıkpazarı bûyüyor Dünya üzerindeki elektronik atık pazarında her yıl %5 ila %8 lık bir artış gözletıiyor. Birleşmış mil- letler çevre programma göre dünya genelinde tüm elektronik atık kaynakları hesaplanacak olursa yıl- lık 20 ila 50 milyon ton arasında e-atığın oluştuğu tahmin edihyor. Bu da tüm dünya üzerindeki yıllık atığın %5 'ine denk düşüyor. (Nairobi Declaratıon, United Nations Environment Programme, 2006)OECD çevre raporuna göre; Türkiye 'nin de aralarındafiulunduğugelişmekte olan ülkelerde, 2010 yılı itıba- riyleçevreyiteh- dit eden e-atık miktanmn 3 ka- tına çıkacağı tahmin ediliyor. Birleşmiş Mıllet- ler universitesı (UNU) tarafın- dan gerçekleşti- rilen çalışma, EU27 ülkelerın- de 2005yılında ortaya çıkan 8,3 milyon tonluk e-atı- ğınyalnızca 2,2 milyon tonunun toplanabildiğini or- taya çıkarırken, yine aym araştırmamn sonuçları- inagöre; 2011 yıhnda EU27 ülkelerinin toplamında ' ortaya çıkan e-atık miktarı 10 milyon ton sımnnayak- laşacak ve bu atığın 5.3 milyon tonu toplanabilecek Bugün dünya üzerinde 1 milyardanfazla bilgisaya- nn olduğu tahmin ediliyor. Ülke gelişmişliğine bağlı olarak bir bilgisayarm ortalama ömrü 2 ila 5 yıl arasında değişiyor Cep telefonlarında ise bu sü- re ortalama 18 ay. Dayanıklı tüketım malzemeleri; TV, buzdolabı.fınn vs. ortalama 15 yıl kullanılıyor ortalama 10 milyon cep telefonu satışının yapıldığı Türkiye'de, o tarihten bu yana 22 milyar dolarlık cep telefonu ithal edildi. 1994'ten 2006 yılına kadar çeşitli ne- denlerle çöpe atılan cep telefonlan yüzün- den Türkiye'nin zararı 14 milyar dolara u- laştL Cep telefonlarının çöpe atılması ekonomiye olduğu kadar doğaya ve in- san sağlığına da zarar veriyor. Bu nedenle mobil cihazların geri dönüşümünün sağlanması önem taşıyor. Elektronik atıkların (e-atık) geri kazanımı konusun- da Türkiye, Almanya ve Hong Kong'da faaliyet gösteren "Exitcom" adlı şirket, Türkiye'de 2003'ten bu yana aralarında bilgisayar ve beyaz eşyaların bulunduğu yaklaşık 1305 ton e-atık topladı. Şirketin geri kazandırdığı bu atıkların sadece 3,5 tonu cep telefonlarından oluştu. Şirket yetkililerin verdiği bilgiye göre, cep telefonlarının geri dönüşüm oranları, Almanya'da olduğu gibi Türkiye'de de çok düşük seviyelerde seyrediyor. Yaklaşık 300 malzemenin bulunduğu mobil telefonların içeriğinin yüzde 56'sı plastikler, yüzde 5'i metaller, geri kalan kısmı ise geri dönüşüm imkanı bulun- mayan LCD ekran ve sıvı kristallerden oluşuyor. Cep telefonlarının çöpe atılması, içeriklerindeki bakır, nikel, gümüş, kurşun / kalay lehimleri, yanma önleyiciler, e- poksi, kobalt, berilyum, kurşun ve nikel- kadmiyum gibi metaller nedeniyle çevr- eye ve insan sağlığına zarar veriyor. Geri dönüşüm sistemine giren cep telefonlarının pilleri, pil üretiminde ve paslanmaz çelik dökümünde, elektronik devrelerindeki metaller elektronik ve medikal sektörde, plastik kısımları ise trafik konileri, plastik çitler ve araç tam- ponları yapımında kullanılıyor. Kâğıt Pil Geliyor Son yıllarda, başta bilgisayariar olmak üzere tüm elektronik araçlar daha da kü- çülüyor. Ancak güç kaynaklarının, baş- ka bir ifadeyle pillerin küçüldüğüne pek rastlanmıyordu. Amerikalı bilim adamlan ise son deneyleriyle, bu döneme son ver- meye hazırlanıyor. Bilim adamlan, uzak- tan bakıldığında sadece minik bir kağı- da benzeyen bir pil geliştiriyor. Bilim adamlan, deneyleri sırasında önce, ka- ğıdı küçük bir karbon tüpün içine koy- dular, böylece kağıtta enerji saklanma- sını sağladılar. Fakat her pil gibi, kağıdın da bir elektrik ileticisine gereksinimi vardı. Araştırmacılar ise bu noktada mekaniz- manın harekete geçebilmesi için, insan kanı, teri veya idrarının işe yarayabile- ceğini keşfetti. Böylesine ince ve küçük bir pilin, di- ğerlerine göre daha esnek bir yapıda ol- duğu, mesela kalp atışlarını düzenleyen cihazlarda kullanılabileceği belirtiliyor. ÜÇYILSÜPEBİÜR! Araştırmayı yapan bilim adamların- dan, Rensselaer Politeknik Enstitüsü'ne mensup Doktor Robert Linhardt, kağıt pilin başka alanlarda ve farklı ortamlar- da da kullanılabileceğini söylüyor. Dok- tor Robert Linhard şunları söylüyor: "Bu cihazın esnek görünmesinin ya- nında asıl avantajı, çok farklı sıcaklıklarda da kullanılabilmesi. Hem çok sıcak, hem de çok soğuk yerier için geçerli bu... Cihazı, son derece sert iklim koşulların- da da kullanmamıza olanak sağlıyor. Gerçekten onu uzayda da kullanabiliriz, çölde de, kutuplarda da..." Araştırmacılar kağıt pille çalışan ürün- lerin üç yıl içinde satışa sunulmasını bek- liyor. Bayrağı Devrederken Cumhuriyet ekibi bîze gelip "Sürdürülebilir Yaşam Eki'nde bu sene bayrağı siz devralmak ister misiniz?" diye sorduklarında çok büyük bir heyecan duyduk. Türkiye'de böyle bir yayının paylaşımına katkı sağlamak HSBC olarak bizleri onurlandırdı. Sürdürülebilir Yaşam Eki'nin bu son sayısında Cumhuriyet ekibine bize bu fırsatı verdikleri için tekrar teşekkür etmek isteriz. Türkiye'de sürdürülebilirliğin daha bebek adımlarını attığını sanırken, çevremize dikkatli bir gözle baktıgımızda aslında hızla büyüyen bir gelişme ivmesi içinde olduğunu fark ettik. Dünyada herkes gözlerini Kopenhag zirvesinden çıkacak sonuçlara dikmişken bizler de ülkemizde güçlenen sivil toplum hareketleri sayesinde iklim değişikliğine yönelik bilinçlenme seviyelerinin yükseldiğine $ahit oluyoruz. Birbiri ardına gözlemlenen olumlu gelişmeler, hem kurum hem de birey olarak bizlerin geleceğe daha umutla bakmamızı sağlıyor. Ancak elbette görevimiz burada sonlanmıyor. Alışkanlıklarımızı değiştirmeli, çevremize karşı sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz. Artık tükenmeyeceğini sandığımız dünyamızın üzerine son kullanma tarihi etiketlendiğini unutmamalıyız. Gelecek nesiller için bugüne kadar umarsızca kullandığımız kaynaklarımızı bilinçli tüketmeliyiz. Evimizde kullandığımız lavabodan boşa akan suyu kapatarak bile bu değişimin önemli bir parçası olacağımız bilinciyle daha büyük adımlar atmaya hazır olmalıyız. Birey olarak yapacaklanmızın yanı sıra kurumsal olarak da bu bilinçle hareket etmeli ve çalışma ortamlartmızda, iş prensiplerimizde sürdürülebiliriik ilkesini samimiyetle benimsemeliyiz. HSBC Grup olarak bu bilincîn farkındayız. Sürdürülebilir Yaşam eki sayesinde kurum olarak faaliyet gösterdiğimiz 86 ülkede uygulanan bu prensiplerin bizler için önemini anlatmaya çalıştık. Cumhuriyet ekibinin bize verdiği bu bayrağı devrederken kurum olarak bu bilinci tüm çalışanlarımız ve iş akışlarımızda geliştirmeye devam ediyoruz, devam edeceğiz... Hoşça kalın. 4