Katalog

Cumhuriyet YAŞAM Çöp üretmeden yaşayabilir misiniz M atthevv ve Waveney, Yeni Zellanda da bir köpek ve iki tavukla beraber ya- şıyoriar. Matthevv haftada 30 saat ça- lışıyor. VVaveney'in ise yan zamanlı bir işi var. Çocukları yok. Arabaları var ama bisiklete binmeyi tercih ediyorlar. Amaçları 1 Şubat 2008'den 1 Şubat 2009'a kadar çöp üretme- mek idi ve bu- nu başardılar. Bir yılın ardın- dan oluştur- dukları inter- net sitesinde bu çabalannın nedenini şöy- le anlatıyorlar: "Tüm çabamıza rağmen bazı çöplerden kurtulamadık. Biz de bu çöplerin tüm yıl bo- yunca en fazla bir poşeti dolduracak.kadar olmasını hedefledik. Bunun için bir yıl bo- yunca doğada çözünen ambalajı olan ürün- lerin dışında ürünler almadık. Yiyeceklerimızinden artan çöpleri evimi- zin bahçesindeki komposta gömdük. Kağıt ve bunun gibı şeyleri geri dönüşüm kutula- rına bıraktık. Insanlar tüm bu çabayı niye ver- diğimizi soruyor... Uzun zamandır doğaya verdiğimiz zarann farkında olarak yaşıyorduk. Bundan dolayı da vicdan azabı duyuyorduk. Bunun üzerıne küçük ama ölçülebilir bir he- def koymaya karar verdik. Aldığımız her ürü- nü almadan önce kendimize şu soruyu so- ruyorduk -aldığım bu şey çöp arazilerinin dol- masına katkıda bulanacak mı?- Zamanla bu soruyu sormaya alıştık. Yaşam tarzımız de- ğışti ama çok zorlanmadık.2008 yılı boyun- ca bir poşet dolusu çöpten fazlasını üret- memeye çalıştık. Ve başardık. Bu başarımızı da evimizde verdiğimiz bir parti ile kutladık. Bu partiye yaklaşık yüz kışi katıldı ve parti- nin sonunda çöp üretmemeyi yine başardık. Sadece bir arkadaşımız yanlışlıkla bir paket cips getirmişti. Bunun dışında çöp üretme- dik." "Çöp tapınak" H ergün milyarlarcapetşişe, plastiktorbaçöpegi- diyor. Bu soruna dikkat çekmek isteyen tasarım- cılar bir çözüm buldu.Günlük hayatımızda o kadar fazla çöp üretiyoruz ki, gelecekte çocuklarımız bu üret- tiğimiz çöplere taptığımızı düşünecek..." Salzig Di- zayn'ın tasarımcılarının "Çöp tapınağı" yaratmasına ne- den olan fikir buydu. Çöp tapınak Hollanda'nın Roterdam şehrinde yapıldı. Yapımında 100 ton pet şişe kullanıldı. Pet şişeler preslenerek plastik balyalar haline getirildi. AB, hurda otomobilleri geri dönüştürecek Avrupa Birliği, araçlann geri dönüşümüyle hurdalara hayat vermeye hazırlanıyor. AB'nin bu çalışmaları, 11 yıl sonra otomobil üreti- cilerinin hurdadan % 100 dönüşüm ile üre- time geçmesini sağlayacak. llk hedef: AB bölgelerindeki ülkelerin 2008 yılına kadar en düşük geri dönüşüm miktarını % 25'ten 55'e çıkarmak olacak. Bu oran 2015 ise % 100'e çıkacaktır. Her yıl 9 mil- yon aracın hurdaya ay- rıldığı AB'de, ortalama bir araç 15 bin parçadan oluşuyor. Yetkililer hurda araç dönüşüm oranının gazete kağıdı, kon- serve tenekeleri veya cam kavanozları dö- nüştürmeye göre % 75 fazla olduğuna dik- kat çekiyor. Uzmanlar maddenin tekrar kul- lanımı ile Avrupa otomotiv endüstrısinin doğal, yenilenebilir enerji ve geri dönüşüm gibı gelecekteki en bü- yük sorunlardan olan hammadde ve ekolojik etkilerinin minimuma in- dirilmesini amaçlıyor. Proje ile çevre ve ham- madde sorunlarının kıs- men aşılması bekleni- yor. Çöp'le Gelen Tehlike Dünya genelinde artan nüfus ve tüketimle birlikte çöp dağlan büyüyor. Yılda 1 milyar 600 milyon ton çöp biriki- yor. Gelişmiş ülkeler bunlann bir bölümünü geri dönüştü- rebilse de yoksui ülkeler için çöpler fazladan çevre soru- nu oluşturuyor. Atıklar bir çok kişi için geçim kaynağı oluş- tururken, korsan çöp toplayıcılanna da iş imkanı sağlıyor. Bulunan ilk boş alana yığılan çöpler beraberinde kötü ko- ku, salgın hastalık gibi pek çok çevre sorununu da getiri- yor. Uzmanlar, büyük kentlerin çöp yığınlannın saldığı ga- zın atmosfer için karbondioksitten 21 kat zararlı olduğu- nu vurguluyor.Tüm dünyada evlerde üretilen çöp miktan- nın 2030'da 3 milyar tona ulaşacağına ve ekosistemlerin bu- nu kaldıramayacağına dikkat çekiliyor... Bu veriler bizi Sürdürülebilir Yaşam dergimizin bu sa- yısında geri dönüşüm konusunu işlemeye yönettti. Evet çöple gelen tehlike ciddi. Ancak işin bir de öteki boyutu var. Geri dönüşüm ile sağlanan, hem ekonomik hem de çev- resel kazanım. Küçük bir örnek verelim: Yüzde 100 geri dö- ' nüşümlü kağrttan üretilmiş 1 ton kağıt, saatte 400 kilovvat enerji, yaklaşık 26.5 metreküp su tasarrufu anlamına ge- Nyor. 1 ton atığın yeniden değerlendirilmesi 17 ağacı kur- tanyor. Geri dönüşümde kilit rol çöpü kaynağından ayır- mada. Bu da hem toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi hem de işin asıl sahibi olan yerel yönetimlerin gerekli ce- zai yaptırımlan uygulaması gerekiyor. Ne yazık ki Türkiye "çöp"ünü bile yönetemiyor. Çöpe' atlarak geri dönüştürülemeyen atıklann değeri yılda 1.1 mil- yar lira... 2009 yılının bu son sayısında geri dönüşüm ve ta- saarruf konusunda özel sektöre ve sivil toplum kuruluş- lanna düşen rolü de masaya yatırdık. Ve tabii yeni tekno- lojilerin doğru kullanılması ve teşvik edilmesi halinde çevreyi korumada nasıl önemli rol oynayabileceğini... Şurası bir gerçek ki bir tür olarak insan doğaya karşı "bencH" ve "klMrir. Gelecek nesilleri düşünmeden he- sapsızca tüketiyor ve aynca tahrip ediyor. Yerkürenin çal- • dığı alarm zilleri ise duyulmasına karşın harekete geçme j konusunda gönülsüzlük hala sürüyor. •- Sürdürülebilir Yaşam Dergimiz baskıya girdiği tarihte \ devam eden Kopenhag'daki Iklim Zlrvesi'nde sera gazı sa- ' lımında uzun yıllar şampiyonluğu elde tutan gelişmiş ülkeler hala kendi CO2 oranlarını düşürmemek için adeta savaş veriyorlar. Üstelik yoksui ve gelişmekte olan ülkelere bu ko- ' nuda çeşitli yaptınmlan devreye sokma çabalan sürüyor...., Bu arada liderierin Kopenhag zirvesine alternatif ola- - rak düzenlenen 'HalMann Zlrvesl KllmaforumOÖ 1 da orta- ya atılan bir kavramı burada dile getirmekte yarar var Çev- re Mahkemesl. Aslında kavram yeni değil. Yaklaşık 1 yıl ka- dar önce Kyoto Protokolüne altematif arandığı bir donemde Uluslararası Çevre Mahkemesi kurulması önerisi eski In- gittere Baro Başkanı Stephen Hockman'dan gelmiş, bu zat, Lahey Uluslararası Adalet Divanı'na benzer bir çevre mahkemesi kurulmasını; kurulacak mahkemenin, çev- reyle ilgili uluslararası davalara bakmasını ve ulus aşın şir- ketlerin çevre yasalanna uyması konusunda yardımcı ol- masını önermişti. Ancak bu öneri de diğerleri gibi havada asılı kaldı... 2010 yılının ilk sayısında buluşmak ûzere.... Imtlyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selçuk Genel Yayın Yönetmenl: Ibrahim Yıldız Yazılşlerl Müdürü: Guray Öz Edltör: OzlemYuzak Görsel Yönetmen: Tutku Talınlt Yayınlayan: Yeni Gun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ Yönetım yerı Prof Nurettın Mazhar öktel Sk No. 2 Şişh-lstanbul Tel: 0 212 343 72 74, Fax: 0 212 343 72 64 Reklam: Cumhuriyet Reklam, Genel Müdur: ûzlem Ayden, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal, Reklam Koordlnatörü: Neşe Yazıcı, Rezervasyon Ybnetmenl: Onur Tunalı, Tel: 212-251 98 74-75. Cumhuriyet gazeteslnln ucretslz ekldlr. Baskı: DPC Ooğan Medya Teslsleri, Yerel Surelı Yayın