Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
4 HAZİRAN 1996 SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOM
Merkez Bankası Genel Kurulu'nda DYP'ye yenilen Yılmaz, Hazine Müsteşan hakkında soruşturma açtırdı
Haziııe'de intikam operasyonu• DYP'nin hükümet protokolüne aykın haraket
ettiğini ileri süren Başbakan Mesut Yılmaz, "Merkez
Bankası'nda boşalan yönetim kurulu üyeliklerine
mutabakat sağlanarak atama yapılması gerekirken.
talimatıma karşılık buna uyulmadı. Bu konu ile ilgili
Hazine Müsteşan hakkında soruşturma başlattım.
Gerekirse ilgili banka hakkında da tasarrufta
bulunurum" dedi.
Başbakan Mesut Yılmaz
Hazine've eJ attı.
Ekonomi Servisi - Başbakan
Mesut Yılmaz "Hazine'de
intikam operas>onunu' başlattı.
ANAP Grup Toplantısı'nda
konuşan Mesut V'ılmaz.
"hükümet protokolünün
başansı" ıçın parfi olarak
ellennden gelenı yaptıklannı
belirterek. hükümet ortagını
suçladı. DYP'nin hükümet
protokolüne aykın hareket
ettiğini ileri süren Yılmaz.
"Merkez Bankası'nda boşalan
yönetim kurulu üyelikJerine
mutabakat sağlanarak atama
yapılması gerekirken, talimatıma
karşılık buna uyulmadı. Bu konu
ile ilgili Hazine Müsteşan
hakkında soruşturma başlattım.
Gerekirse ilgili banka hakkında
da tasarrufta bulunurum" dedi.
ANAP ile DYP arasında
başlavan Merkez Bankasf nın
genel kurulunda ortaya çıkan
çekişmenin boyutları giderek
büyüyor. Başbakan Mesut
Yılmaz. dün ANAP grubunda
yaptığı konuşmada. Merkez
Bankası Genel Kurulu'nda
banka idare meclisine. biri DYP.
diğeri ANAP kontenjanından
seçilerek Hazine'nin gönderdıği
iki temsilci ile ilgili talimatını
uygulamav an Hazine Müsteşarı
Prof. Dr. Mehmet Kavta/
hakkında soruşturma açtırdı.
Yılmaz. talimatının önünü kesen
Devlet Bakanı UfukSövlemez
hakkında da tasarrufta
bulunmaya hazırlanıyor.
Yılmaz'ın halen Hazine'nin
sorumluluğunu yürüten L'fuk
Sö>lemez konusunda kaygıları
olduğu \e Hazine'yi ele
geçırmek için Söylemez'i
azletmek yönünde girişimleri
olduğu ileri sürülüyor.
Hatırlanacağı üzere Devlet
Bakanı Yaman Törüner'in
Merkez Bankasi'ndaki dönemini
\asıflı ibra yöntemiyle garantili
aklama operasyonu ile başlayan
DYP \e ANAP arasındaki güç
sa\aşı Yılmaz'ın venilgisi ile
sonııçlanınıştı. 25 nisanda
vapılması gerekli olan genel
kurulda Başbakan Mesut Yılmaz
tarafından üörevlendirilen
bürokratiann \e vine Yılmaz'ın
Banka İdare Meclisi için
önerdiği isimlerin Törüner
tarafından değiştırilmesı üzerine
çıkan karışıklık sonrasında karar
veremeven Merkez Bankası
Başkanı Gazi Erçel, genel kurulu
16 mavısa ertelemişti. 16 Mayıs
günü ise Ufuk Sö> lemez,
Yılmaz'ın ta limatını
dinlemeverek Hazine've banka
meclisi üyeliği için DYP
kanadının istedıği iki isinı
önermesi talimatını verdi. Genel
kurul sonrasında büyük pay
sahibi Hazine'nin önerdigi
Osman Ca\it Ertan ile Sami
Kurtoğlu, Merkez Bankası'nın
yönetim kurulu sayılan banka
meclisine seçildiler.
Gümrük düzenlemeleriyle avantajını yitiren Doğubank'a karşın spot piyasa, peşin alışverişin gözdesi olmaya başladı
Doğubank
6
spot piyasaAHMETÇELİK
Gümrük me\ zuatının AVTU-
pa Birlıği'ne uvumu için ya-
pılan gümrük düzenlemeleri
ile kâğıt üzennde eskı avan-
tajfi konumunu yitiren Doğu-
bank 'a karşın spot piyasa gi-
derek artan oranda tüketıcinin
gortföyüne gırmeve başladı.
Özelltkle Özel Tüketim Yer-
gisı'nin yürürlüğe girmesın-
den sonra avantajını daha da
yitırrnesı beklenen Doğubank
esnafı planlannı »ürümden
kazanma üzerine kurarken
tüm dezavantajlara rağmen
bayilerılearalannda birtele-
vizyonda milyonlarea lırava
varan büyük fîyat farklan hâ-
lâ dikkat çekivor.
Doğubank esnafı bunu per-
mıyle alınan ürünlerle pe^in
yapılan ıthalattakı fiyat is-
kontolanna. uznıanlar ise ka-
çak niallara bağlıvor. L'zman-
lar ithalatta fiyat iskontoları-
nın söz konusu olmayacağı-
nı belirterek. "Örnefin Bosch.
ürünlerini mümessil firma>a
da başkafîrmalara da av nı fi-
vattan verir. İskontoolacaksa
bu herkes için geçerlidir" dı-
ve konuşuvorlar.
Spot piyasa ıse tamamen
fabrika ile baviler arasında
kuruhnuş itişkilerrn dezavan-
tajlanndan kazanıyor. Üreti-
ci firmalaraçıkçekleralarak
bayıleri biryıldabelirledikle-
ri mıktarlarda mal almak zo-
Bazı ürünlerin Doğubank, spot ve bayi fiyatları
Uriın
TV
Buzdolabı
Ç.Makınesı
Bulaşık Mak.
OtomobH
Marka
Sony [55 Ekran
Bosch 3115
Bosch 3615
Bosch 1600
Bosch 200C
Bosch 5082
Doğubank
412CO00C
51 aoc'ooo
65 950 000
51 500000
55105.000
46 350 000
Marka
Sonv |55 Ekran,
^rofılo 2-13C
Profllo 2495
AEGaTS
AEG LV78
AEG 33
Renault 9
Broadway
Spot
39500.300
32 5O0 00C
43.500000
4C.0OGO00
46000 000
28 000000
820 000 000
Marka
Sony (55 Ekranf
Profüo 2430
Profilo2495
AEG LW
AEG LV78
AEG 33
Renault 9
Broadway
Bayi
52 300 0O0
41069 000
65 000 000
53 430 000
58.93C.000
36 913.000
914 590.616
Doğubank,gümrükduztnlemeleri}keskiavantajınıyitirdi (Fotoğraf:TAHSİN AKÇA)
runda bırakırken çekin ödeme
tarihi gelınce para bulama-
yanbavi isteristemezelinde-
kı ürünü düşük fivatla spot
piyasaya satmak zorunda ka-
İıvor. Ucuz aldıklan üriînün
üzerine kovduklan cüzi kâr-
larla satış yapan spot pivasa
esnafı aradaki farktan kazanır-
ken bövlece bav ıler de fabn-
kaya oîan taahhütlerinı yeri-
negetırmişoluyor Tüketici ise
ürünün cinsine göre 5 ile 100
milyon lira arasında deği>en
oranlarda daha ucuza mal sa-
hibi oluyor.
Gümrük birliği ile birlikte
sadecc AB'den vapılan itha-
latta sıfırlanan gümKik ver-
gjlennın verine KDV alınma-
ya başlandığını belirten uz-
nıanlar. permi ile ürün satın
almanın a\antajının kalmadı-
ğını belirtıyorlar. L'zmanlar
gümrük hattıdışı vergisizeş-
>a satış mağazaiarının da gi-
derek önemini yitirdığine dik-
kat cekerek bunların kapan-
maya başladığını söylüyor-
lar. Mecliş'te görüşülmevı
bekleyen ÖTV'nin vürürlü-
ge gırmesinden sonra tüm ıt-
hal üriinlere uygulanacağını
belirten uzmanlar, "V'asal it-
halatta bir mal AB iilkelerin-
den geldi>se sadece KDV, AB
dışı ülkelerden geldK se güm-
rük »ergisi artı KDV uvgula-
nacak. Zaten mal Doğubank'a
girene kadar o \ergi ödenmiş
olacak. Dola>ısıvla Doğu-
bank'ta gümrük birliğine ka-
dar sürendüşük vergnle fiyat
avantajı artıkortadan kalktı"
dive konuşuvorlar.
Esnafumutlu
Permi ile yapılan ürün alım-
lannın halen devem ettiğini
belirten Doğubank esnafı
gümrük birliğinden sonra ge-
len KDV ile yurtdışında 6 ay
kalanlara dünüşte tanınan
•*volcu beraberi hakkı" ile alı-
nan ürünlerin eski avantajını
vitırdiğini beiirtiyor. Yurtdı-
şinda oturup da kesin dönüş
> apacaklara tanınan "nakliha-
ne hakkı" avantajlarınm de-
\aın ettiğini belırten e.snaf.
alışverişlerde daha çok bu
yöntemi kullandıklarını be-
İirtıvor.
Kesın dönüş vapanlann sa-
v ısınm oldukça sinıriı olduğu-
nu belirten uzmanljr ise. "Bu
lOOOkişidönüş.vaparsa 1000,
10000 kişi dönüş vaparsa
10000 tele\iz>on ya da bula-
şık makinesi girmesi anlanıı-
naşelirki: bu kadarürünü Do-
ğubank çok kısa sürede sa-
tar" dı\e konuşuvorlar.
Gümrük birliği düzenleme-
lerinden sonra eski avantajla-
rını ka\bettiklerint belirten
Atak Elektronik sahibi Fazh
Hoeaoğlu. halen permi ile ya-
pılan ürün alımlannın devam
ettiöini sövledi. Doöııbank'ın
\ akla^ık 200 esnafı birarada
bulundurduğıına dikkat çe-
ken Hoeaoğlu. "Doğubank"ın
cazibesi hiçbitmet ecek. Bura-
>a gelen müşteri tüm malları
biraradagr'irmeinıkânınasa-
hip. İstediği gibi seçebilivor.
BUpeşin parası olan tüketici-
\e hitap edivoruz. Ba>iler ise
peşin parası olma\an müşte-
riden kazanıvor. Yanionlann
a>antajı bi/inı dezavantajı-
mız, onların deza\antajı da
bi/inı için a\antaj olmor" de-
di.
Otomohil de spotta
Bayılere göre 5 milyondan
80 milyon liraya kadar a\an-
tajlı malların döndüğü spot
piyasa ıse giderek artan önem-
de tüketiciye hizmet veriyor
Beyaz e^vadan otomobile ka-
dar her türlü ürünün satıldığı
spot pi\asada peşin para>la
alışveriş yapılırken sistem.
başinin para\a ıhtıyacı oldu-
ğu için ürünü bıran önce elin-
den çıkarrnak istemesine da-
\anı\or. Özellikle peşin yapı-
İaeak otomobıl alımlarında
bayilere göre fıy atların 80-
100 milyona \aran oranlarda
düştüğü bu pıyasanın esnafı.
si^temin nasıl işlediğini şöy-
le anlatıyor:
"Fabrikalar ba>ilik hakkı
\trirken >ılda beliıii miktar-
larda ürün alnıa zorunlulu-
ğu getirn or \ e karşılığında da
çek alıyor. Çekin vadesi geldi-
ğinde çeki ödemek zorunda
olan bayi elindeki ürünü kâr
haddini düşürerek ya da be-
lirli bir oranda zaran göze
alarak spot pi\asa\a sahyor.
Spotpi\ asa>a gelen ürün, üze-
rine konan düşük kâr mar-
jı>la satışa çıkarılıyor. Peşin
para ile yapılan bu alışveriş-
İerde ürün tüketiciyeba>iden
daha ucuza ma! oluvor."
GERİLEYEN TEKSTİL İHRACATI ARAYIŞLAR4 İTİYOR
Almanya, gıdada
yeni ihracat kapısı
OZGIR ULL SOY
Alman\a'daki ekonomik
durgunluğun Türkiye'den bu
ülkeye tekstil ihracatını
olumsuz etkilemesi
beklenirken. Türk gıda ve
beyaz eşya üreticilerinin
Almanya'ya ciddi bir
ihracat potansiyelleri
olduğu belirtili\or.
Türkiye Araştırmalar
Merkezi Dırektörü Prof. Dr.
Faruk Şen, Almanyada
yaşanan ekonomik darboğaz
sonucu. fakir halkın
riiketiminde bir düşüş
yaşandığını kavdederek
"Türk tekstilini tüketen orta
sınıf Almanlar. L'cuz
tekstilde talebin kısılması,
Türk ibracatçısını olumsuz
etkiledi. .\neak Almanya'da
Türk gıda ve beyaz eşyasına
yatkın bir tüketici var" dedi.
Turist artacak
Türkive'ye gelen Alman
turist sa> ısının bu yıl 2 milyonu aşmasının
beklendiğini ifade eden $en. şö> le
konuştu: "Alman turistlerin, Türk
şarabından rakısuia kadar Türk mallanna
aşinahğı olacak. Düşünün ki Almama'da
bir Türk rakısı dağıtıcısı yok. Oysa,
Almanlarda zaten Türk gıdalarına bir
tanıdıklık var. Türkofil Almanlara. Türk
gıdalannı satma şansı çok > üksek. Turizm.
• Türkiye'ye gelen
Alman turist
sayısının bu yıl 2
milyonu aşmasının
beklendiğini ifade
eden Türkiye
Araştırmalar
Merkezi Direktörü
Prof. Dr. Faruk
Şen, "Bu sayede
Almanların Türk
mallanna aşinahğı
olacak. Almanlara,
Türk gıdalannı
satma şansı çok
yüksek" dedi.
önyargıları azaltıyor. İlk kez
bu yil. Türkive'ye ilk defa
gelen turistlerin sayısında
önemli bir artış var."
Almanya'nın artık bir üst
teknolojiye geçtiğine
dikkatleri çeken Şen. Türk
çamaşır makinelerinin,
buzdolaplannın da Alman
piyasasında boy
gösterebileceğini sö\lüyor.
KOBneryatınm
atağında
Türkiye'nin dış ticaretinde
önemli bir ver tutan
Almanya'da. özeilikle
küçük ve orta büyüklükteki
işletmeler de Türkiye "de
yatınm yapma düşüncesine
ilgi duymaya başladılar.
Faruk Şen, çevre. atık sular.
katı atıklar. küçük tüketim
mallan gibi alanlarda
Alman KOBl'lerinin
yatınmlannda artış
beklendiğini beiirtiyor.
Şen'e göre. Almanya'daki
Türk \ atırımcılar da boş durmuyor.
TİDAF'ın üye sa\ısındakı artış bunun
belirgin bir örneği. Bankacılık sektörü de
atılım yaşıyor.
Deutch-Turkische Bank. Yapı Kredi. fş
Bankası. Tütünbank \e Ziraat
Bankası'ndan sonra. O\ak da Boston
Bank ile Almanya'daki Türk bankacılık
sektörüne sirdi.
Kredi borçlarının kapatılması için bankalarla anlaşmaya çalışıyorlar
Çay-Kur faiz pazarlığında
ÖMER UÇAN
RİZE-Sondört\ıllıkdö-
nem içerisindeyanhş ekono-
mik uvgulamalar \e özeilik-
le bazı bankalardan rasgele
kredi kullandınlması nede-
niy le altından kalkılamaz bir
borç yükü altında ezilmeşe
çalışılan Çay-Kur. veni çıkış
yollan anyor. Çay fşletmele-
ri Genel Müdürİüğüneatanan
eski Ankara Defterdan .\hmet
Ovalı, urumun kredi \e kredi
faızı borçlannın kapatılması
için bankalarla anlaşmaya ça-
lıştıklarını söyledi.
Çay-Kur Genel Ahmet
Ovalı. yaptığı açıklamada. ku-
rumıın içerısinde bulunduğu
durumun herkesçe bilindiği-
ni belirterek "Bazı borçlann
tasfiyesi için bankalarla olan
müzakereler sürdürülmekte-
dir. İnşallah kısa bir süre son-
ra borçlar silinerek kurumumu/. fi-
nansman baktmından nefes alacak ve
rahatçahşacakduruma gelecektir. Ai-
dığımız tedbirlerle kurumumuzu böy-
le borç batağına sokmadan kâra geçi-
rerek üreticilerimizezamanında para-
sınıödevecekduruma getirUecektir" de-
di.
Bir banka hariç diğer alacaklı ban-
kalarla sözlü anlaşma sağlandığını ka\ -
deden Ovalı. ilk açıklanan 27 rrilyon-
luk borcun eski rakam olduğunu. en son
alınan rakamın 36.7 trilyon ci\ann-
da\ken bugünlerde ise bu rakamın 45
trilyon lirayı aşmışoiabileceğınin tah-
min edildiğini belirtti.
Ovalı. borcun bu kadar hızlı bir şe-
Çay-Kur'un katlanarak büyüyen borçlan üreticivi zor duruma soktu.
kilde katlanarak çoğalmasının. >apı-
lan anlaşmalar gereği faizin üç avlık
dilimler halinde işletilmesinden ka>-
naklandığını \urguladı.
.\maç, üretici)e hi hizmet
Amaçlannın üretıcilere. > öreve. tü-
keticne en iyi hizmetı \ermek \e ku-
rumu kârlı duruma geçirmek olduğu-
nu da sözlerıne ekle\en Çay-Kur Ge-
nel Müdürü Ovalı. "Bunun için deüre-
timinden ev safa u>gun ça>i hasat etme-
sini ve satnıasını bekliyoruz. Kaliteli
ça> üretmek zorundavız. Şu anda sa-
dece Beyaz Rusya'v la >aklaşık 40 bin
ton ihracat bağİantımız vardır. Bu ve
bundan sonraki ihracatlann gerçek-
leştirilmesinin ilk şartL kaliteli ça\ ha-
sadına bağlı olduğunu bilmekteviz. Ka-
liteli çay alamadığımız takdirde ihra-
catı gerçekleştiremediğimiz gibi depo-
lanmız da kalitesiz çaylarla dolacaktır.
Bu da kurumumuzun tüm faaliyetle-
rini olumsuzyönde etkileyecekrir. Ka-
litesiz ça> hasadı çav sektörümüzün
geleceğjni, istikbalini ortadan kaldıra-
caktır. Üreticilerimiz ve bizler, çocuk-
lanmı/ın istikbalini düşünmekzorun-
da>ız"dedi.
Ovalı. kurumun sadece bankalara
kredi ve faiz borcu olmadığını, aynı za-
manda 5 trilyon lira civannda da ver-
gi v e sigorta borcunun da ödenmeyi
beklediöini kavdetti.
68.5 BİIV TON TÜTÜNÜ RJ REYNOLDS'A SATTI
Tekel'den rekor tütün sataşı ROTRH\fG M 0 X AMSI BIJYIDİ)...Ekonomi Servisi - Tekel bugüne kadar yap-
tığı en büv ük tütün satışını gerçekleştirdi. Dün
yapılan satış anlaşmasıyla 68.5 bin ton Ege
tütününükilobaşına3.25dolardan. RJ Rey-
noids'a sartı.
Toplam 222 milyon dolar gelir elde edi-
len satış anlaşmasının ımzalan-
masından önce bir açıklama
yapan Tekel'den sorumlu Dev -
let Bakanı Eyüp Aşık. elde
bulunan tütün stoklannın büyük bir kısmı-
nıneritildiğini söyledi. Bubedeliıı 100 mıl-
von dolarının 15 gün içınde ödeneceğini be-
İirten Aşık. "Tütünün (eslimatı 1997 sonu-
na kadar tamamlanacaktır. Bu satış bir de-
fada yapılan en büyük satıştır" dedi.
Satışın stok fazlası nedeniyle yapılan in-
dirımlı son satış olduğunu belirten Aşık.
TEKEL
bundan sonraki satışlarda kilo başına fiya-
tın 6-7 dolarlardan başlayacağını belirtti.
Aşık tütün üretimi ile tüketimi arasında-
ki arz ve talep dengesının bazı dönemlerde
bozulduğundan orta\a çıkan kriz durumu-
nun aşıldığını belirtti. Dünya piyasalannda
Türk tütünü üzerine dikkat çek-
meyi başardıklannı sövleyen
Aşık. Amerikan tıpı tütün üre-
timinı arrtırmak için yeni or-
taklıklarkurulmasını sağlayacak çalışmala-
nn sonuçlandırına aşamasına geldiğıni dile
getirdi. Diğer yandan RJ Reynolds'un Do-
ğu veOrta Avrupadan Sorumlu Başkan \ar-
dımcısı J.Russell Chapman. Türkiye ve Te-
kel'egüvendiklerıni. daha fazla yatınm vap-
mak ıstedıklerını bunun için Türkiye'nin
yardımına ihtiyaç duyduklarını ifade ettı.
Tüm seçkinkııtash elenten araymız. ııng
XONO\ ROLLER POII\T ile TAMŞTIMZ.ŞİMDt SIRA YE\İ İRÖLERDE...
XO.\OX FIIVELIIVER ve XO\O\ ROLLERBALL. HEMEÎV DEKEYİft...
ROTIUNG ÇİZİM GEREÇlfld TİCAMT VE SANAYİ * 4 - Murodiye Cad Saf Han No: 49/4 Sirkeo- ktanbul Tel: {0212)520 52 72 Fax: [0-212| 511 17 02
IŞÇINEV EVREMNDEN
ŞLKRAAT
SONER
Kazanan İmaj' OlduHer kafadan bir ses çıkıyor. Herkes işine geldiği gi-
bi alıyor.
Gerçeklerin değil, imajların geçerli olduğu bir dün-
yada, doğrusunun ne olduğu pek önemli değil. Önem-
li olan kamuoyuna verilen imaj.
Erbakan Hoca bu işi çok iyi öğrendi. Medyayı par-
mağında oynatıyor. istediği imajı kamuoyuna mal edi-
yor.
"Onlardüzen partileh, biz farklıyız" ımajını. söyleye
söyleye kafalara çakmayı başarmıştı.
Iktidara gelme hırsı ile güven vermek üzere, bu kez,
gereken yerlere "düzenin en büyük partısi" oldukları
mesajını da vermekte bir eksiklik yapılmıyor.
Refah hangisi? Düzenin en büyük partisi mi? Dü-
zenin karşısında olan tek parti mi?
Sizin beklentiniz hangisi ise Refah Partisi de öyle
görünüyor.
Ezilen, kimlik arayan yoksul kitlelere Refah, onlan
ezen partilerin karşısında, umut olabilecek tek parti ola-
rak sunuluyor.
Refah'tan ürken, içte ve dışta iktidarı beliriemekte
olan sermaye ve diğer güçlere ise Refah, düzenin en
güçlü, en güvenilır partisi olarak pazarlanıyor.
imaj dünyasında, Erbakan Hoca hıç kendisi küçük,
sonuçları büyük seçimleri atlar mı? Bütün televizyon
kanallarında bütün takımı ile birlikte hazır ve nazır:
"Iktidara gümbür gümbür geliyoruz. Oy patlaması
yaptık. Genel seçımler olsa tek başına iktidanz. De-
vamlı büyüyoruz. Artık hiç kimse yolumuzu kese-
mez..."
Kımi medya yıldızları Hoca'yı içıne sindırmiş, bugü-
ne kadar dışlanmasının büyümesineyaradığı görüşün-
de; artık daha fazla dışlanamayacağı yorumunu ya-
pıyor.
Hoca'yı ve Refah iktidarını içlerine sindiremeyenler
ise birleşemeyen sağa ve sola çatarak. bu seçimler-
den ders almalannı umuyor ve birleşme zorunluluğu,
iktidarı Çiller - Yılmaz dışında üçüncü isimlerde bu-
luşturma uzerinde söylevler veriyorlar.
Refah'ın küçük ama çok önemli görülen seçimler-
den zaferle çıktığı yargısında buluşmayan, yüzde 29
oy oranının yüzde 33.5'e yükselmesinin büyüsüne ka-
pılmayanı yok.
İlk gece haberlerinde son iki seçimin aynı bölgeler
için toplam oylannın karşılaştınlmasına rastlayamadım.
Oysa Refah'ın iki seçim arasında oyu artmamış. Di-
ğer partilerin kimilerinde bir miktar düşüş olmuş. Seç-
men sayısının artmasına karşılık ise oy kullanmayan-
larda önemli artış olduğu için yüzdeler böyle önemli
bir değişiklik yaşamış.
Toplam oyu artmadığına göre Refah'ın büyüdüğü
ve patlama yaptığı yolundaki yorumlar. sadece ilk oran
sonuçlanna dayalı başarılı bir imaj yaratma. Gerçeği
yansıtmıyor. Oy oranının yükselmesı. diğer partilerin-
kinin düşmesi, oy kuUanmayan, diğer partilere bilinen
nedenlerle küsen seçmelerden kaynaklanıyor.
• • •
Refah'ın. Erbakan Hoca'nın, ağırlığını birkaç kez
katlayan altınlarına, servetine, Mercümek ve iktida-
ra gelmek üzere düzenin her kırli oyununun içinde ol-
masına rağmen, oyları artmamış olsa da düşmüyor-
sa. üzennde çok cıddi düşünmek gerek.
Koalisyon ortağı olarak Çiller'in hesabını veremedi-
ği, ortulü ödenekten malvarlığma, Yılmaz'ın Çiller'i dü-
şürme taktiklerine uzanan akıl almaz bir kirli savaşın
sahipleri merkez sağın oyları. gerek oran, gerekse
toplam oy olarak kayıplan, olup bitene göre çok az ve
seçim sonuçları ölçeğinde başarı bile sayılabilir. Ya-
rattıkları olumsuz, umutsuz tabloya göre doğrusu çok
fazla oy almışlar.
Asıl iktidardaolmamakla kurtulduklannı sanan, mer-
kez solun liderleri ve parti yönetimleri kara kara dü-
şünmeli. Son olumsuzlukların, kirli savaşın doğrudan
tarafı olmadıklan halde, doğrudan tarafı olan Refah kur-
tarıyor, onlar kaybedıyor.
Bu neyin nesi? Neyin ölçüsü?
Refah sahte, tamamen imajla da olsa, düzenin ez-
diği, kimlik arayan kitlelere "din ve hakdüzeni" ile, ide-
oloji ile sesleniyor.
Orta sol. DSP ve CHR sol değerleri ağzına almak-
tan, ıdeolojisinden kaçmada yarışıyor. Birisi merkez
sağ parti ortakhğında uydu olmaktan, bir diğeri mer-
kez sağ koalisyonu ayakta tutmaktan hırpalanmış.
Ders almamışlar, aynı misyonları yürütmekte aday gö-
rünüyorlar.
Toplum, Ecevit ve Baykal'ın. Çiller ve Erbakan'ın
kirli işlerinde, kırli oyunlarda bile çok fazla sessiz kal-
malarını doğrudan ya da dolaylı koalisyon ortaklığı
adaylıklannın sürdürülmesine yorumluyor.
Toplum kirli sıyasetten iğrendikçe, düzenin işleme-
yen bozuk çarklan arasında ezilip. insan haklannı kul-
lanamaz; yoksullaşıp kimlik kaybettikçe, en çok sa-
hip çıkmalarını beklediği, ideolojilerini adeta yok sa-
yan sola kızıyor. Ve akılcı olmasa, duygusal olsa da
bir tepkı olarak ideolojisini reddeden solu en çok ce-
zalandınyor.
Doğrusu kendisi küçük, ama gürültüsü büyük se-
çim sonuçlannı ben ders almaya niyetlı olanlar vardır
umudu ile "hayırlı" görüyorum.
Merkez sağda artık durdurulmaması yararlı kirli he-
saplaşmayı hızlandıracağı için sevinıyorum.
Refah'ın kendisi başka imajı başka ikiyüzlülüğünün
hızla açığa çıkmasında işe yarayacağını da düşünü-
yorum.
En çok ideolojisini terk etmekle yok olacağını göre-
bilecek, aymaya başlayabilecek solun toparlanma-
sında işlevyapacağına. solun yenıden ideolcjisini ara-
masını sağlayacağına inanmak istiyorum.
Prof. Dr. Lale Sirmen
Tüketiciyi korumak,
rekabeti bozmamalı'ANKARA (Cumhurivet
Bürosu)-Ankara Cnıversite-
sı Hukuk Fakültesi Öğretim
Lvesı Prof. Lale Sirmen, tü-
keticisi korumaönlemlenalı-
nırken. üretıcıleri ağırvük al-
tında bırakmamak gerektığı-
ni söyledi. Gümrük birliğinın
zorunlu kıldığı uv umlaştınna-
yı yaparken AB'deki tüketi-
ci-üretici arasındaki adil den-
geyı esas almak gerektığini
kaydeden Sirmen. "Avru-
pa'nın üreticisinegetirmediği
yükü. biz de kendi üreticimi-
zegetirmenıeüz" dedi.
Sirmen. Av rupa Topluluğu
Araştırma Merkezi'nin dü-
zenledığı eğitım programı kap-
samında dün. "Tüketkrinin ko-
runması" konulu bir konfe-
rans verdi. Tüketıciyi koru-
ma vönünde alınan önlemle-
rin. tüketici ve üretıcı arasın-
da dengeyi koruvucu olması
gerektığini açıklav an Sirmen.
"Denge>i üretici alehine boz-
duğumuz takdirde. tüketıciyi
korumada başanlı olmamış,
savılabiliri/.çünkü bu bozulan
denge tüketici zaranna da so-
nuçlargetirecektir~dedi. Sir-
men. tüketici ve üretici ko-
runmasının ana.vasada da den-
gede tutulduğunu belirterek
172. madde ile dev letin tüke-
tici\i korucu ve avdınlatıcı
tedbırleralması esası getirilir-
ken 173. madde ile de devle-
tin. esnaf ve sanatkârları ko-
rumasını ve desteklemesini
esas aldığmı belirtti.
TOBB'de görev dağıluıu
ANK.AR4 (ANKA) - TOBB'nin 51 'inci genel kurulunda
seçilen yönetim kurulu. kendi arasında görev dağılımı vap-
tı. TOBB'den vapılan açıklamava göre Fuat Miras başkanlı-
ğındaki yönetim kurulunda AliÖsman L'lusav.Ticaret ve Sa-
nayi Odaları. Ali Zafer Taciroğlu Tıcaret ödalan. Erol Ge-
malmaz Ticaret Borsaları ve Zafer Çağlayan Sanayı Odala-
rından Sorumlu başkan\ekılliğineseçıldı. Köksal V'ücelerde
nıuhasıp üvelığe getinldı. TOBB ^'önetim Kurulu'nun diğer
üvelen Cengiz Kaptanoğlu. Necari Aöl Akkan, NaiJ Kalem-
ci, Zafer Ersoy, Saim Gürsov. Hasan Öznıen, Mehmet Kara,
İsmail Hakkı Hınıslıoğlu v e Bülent Alamut'tan oluşuvor.