Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 4 HAZİRAN 1996 SALI
HABERLER
ANAP, DYP, DSP ve CHP'nin toplam oylan; RP, MHP ve BBP'nin altında kaldı
Merkez,
4
91'denberieriyorBILENTS4RIOGUJ
ANKARA-24 Valık I995"devapılan
mıllettekılı genel seçımlen ıle ANAYOL
ıktıdarının 3 a>lık ıcraatının ardından
gerçekleştırılen 2 hazıran ara verel seçı-
mı. sıvasetın merkez kanadındaver alan
partılenn tabanındakı enmenm de\am
ettığme ılışkın onemlı bır gosterge oldu
199I genel seçımınde toplam yuzde
82 8 oranında aldıklan ov oraninı 21
Mart I994"de >apılan genel verel seçım-
lerde toplam vuzde 66"va. 24 Aralık
1995'dekımıllenekılı genel seçımındede
toplam vuzde 64 1 'e cenleten ANAP,
DYP. DSP \e CHP'nin^ 1 seçımçevre-
sındealdıklan toplam ovlarvuzde 50 nın
altına duştu MHP ve BBP'den oluşan
aşırı mıllıvetçı kanadın ov oranı yuzde
15 5'e tırmanırken. RP ıle bırlıkte sıya-
setın radıkal kesırrunde y er alan bu uç par-
tının oy oranı yuzde 49'u buldu
TBMM'de mılletvekılı bulunmavan ve
• ANAP, DYP. DSP \e CHP'nın 1991'de yüzde 82.8 olan toplam oy oranı, 5 y ıllık dönemden
sonra adım adım genleyerek yüzde 48.5'e düştü. RP, MHP ve bu partının ıçınden çıkan BBP'nin
oy oranı. yüzde 49'u buldu. DSP \e CHP'nın toplam oylan RP'nın düzeyıne ulaşamadı.
• Sıyasetın merkez kanadını oluşturan ANAP, DYP, DSP \e CHP'run, ara yerel seçım yapılan 41
merkezde 24 Arahk 1995 genel seçımlerınde aldıklan yüzde 64.22'lık toplam oy oranı, öncekı
yerel seçımler ıçın ıktıdarpartılenne gö-
re oldukça zay ıf konumda bulunan MHP
de 41 merkezdekı oy oranını 24 aralık so-
nuçlanna gore bınde 2 oranında arttırdı
DSP ve CHP'nın toplam oylan RP'nın
duzey ıne ulaşamadı
ANAP DYP DSP veCHP'den oluşan
"ortasag\esol"partıler. 2 hazıranda ya-
rıştıklan 41 merkezdekı oy oranlannı ge-
nel seçımlere gore toplam yuzde 12 4
duzey ınde duşurduler 1991 seçımlerın-
de toplam y uzde 51 3'e ulaşan merkez sağ
partıler ANAP ve DYP'nın oy oranı ıse
24 Aralık 1995'deyuzde38 8:
eaenledı
24 Aralık 1995 seçımlennde BBP ıle ıt-
gün yüzde 48.67'ye gerıledı.
tıtakyapan ANAPıIe DYP'nın 41 mer-
kezdekı oy oranlan da genel seçımlere go-
re yuzde 8 4 oranında genledı
Sıyası yelpazedekı oy dengelerının 20
Ekım 1991 seçımlenne trore eelışımı şoy-
le
20Ekiml991: AN AP'ın. buyuk bolu-
mu TurgutÖzal başbakanlığındakı 8 y ıl-
lık tekbaşınaıktıdardonemının ardından
gerçekleştınlen seçımde hıçbırpartı hu-
kumet kurabılecek çoğunluğu sağlayama-
dı SuleymanDemirel lıderlığındekı DY P
yuzde 27 2. Mesut V ılmaz lıderlıöınde-
kı ANAP yuzde 24 I. daha sonra HEP'ı
kuranKurtkokenlı mılletvekıllerınıGu-
neydoğu'dan aday gösteren Erdal Inö-
nü lıderlığındekı teshedılen SHP yuzde
20 7. M H P ıle ıttıfak y apan RP y uzde 16 ~>.
seçıme tek başına gıren DSP y uzde 10 8.
Sosyalıst Partı yuzde 0 4 oy aldı \ uzde
16 8 oranında seçmenın oy kullanmadı-
ğı seçımde toplam kay ıtlı seçmen açısın-
daıı dıncı-mıllıyetçı sagı temsıj eden par-
tılerle DYP ve ANAP'ın toplam oy ora-
nı yuzde 55 2. sol partılenn oy oranı da
yuzde 25 7 olarak tıerçeklestı
27 Mart 1994: Vy ıllık DYP-SHP ko-
alısyonunun ardından gerçekleştınlen
genel yerel seçımler. RP'nın seçmen ta-
banındakı patlamanın en onemlı goster-
B B P , a l d ı ğ ı 4 4 b i n 5 7 1 t o p l a m o y u n 4 1 b i n 2 5 8 ' î n i S ı v a s ' t a k a z a n d ı
Seçmen sayısı artarken katılım düştüANKARA (CumhDrivet Bürosu) - 2
hazıranda beledıye başkanı ve beledıye
meclıs uyelennı seçen 41 merkezde. 24
Aralık 1995 genel seçımlenne gore
seçmen sayısı artmasına karşın. katılım
düzeyı duştu. 24 Aralık'ta41 merkezde
527 bin 1!3 geçerlı oy çıkmasına
karşın, öncekı gun yapılan ara yerel
seçımlerde 481 bm 936 oy geçerlı
sayıldı Partıler açısmdan seçım
bolgelenne gore dıkkat çekıcı bazı
noktalar şoyle
RP: 41 seçım çev resınde 24 Aralık
1995"te 157 bin 162 olan seçmen
sayısmı. 161 bin 549'a çıkardı Rızeve
Bakırkoy de dahıl, hemen hemen tum
çevrelerde oylarını ıstıkrarlı olarak
arttırdı Bakırkoy "de yuzde 7 53 olan oy
oranını yuzde 11 4'e çıkardı Şevki
Yıhnaz'ın mıllervekılı seçılmesıvle
boşalan Rıze'de. Başbakan Mesut
Yılmaz'la vanşmasına karşın. bu ıldekı
yuzde 24 1 oranındakı oyunu da yuzde
31 9'a çıkardı Konya Meram'da yuzde
58.3 olan oy oranını yüzde 63 6'ya
tırmandırdı Zonguldak merkezde. DSP
ve ANAP'ın ağırlıgına karşın. yuzde
12 8 oranındakı oylarını yuzde 23 5'e
yukselttı BBP ıle vanştığı Sıvas'ta
oylan yuzde 4 oranında düştü.
Â.NAP: Buyuk Bırlık Partısı ıle ıttıfak
yaparak gırdıgı 24 Aralık 1995 genel
seçımlerındekı 135 bin 173 olan
seçmen sayısmı. öncekı gun tek ba$ma
yakalayamadı 41 merkezdekı seçmen
sayısı 100 bm 686 oldu Beledıve
başkanhğmı kazandığı Rıze'dekı
oyiannda 24 Aralık'a gore yuzde 1 5
oranında azalma oldu Ara yerel
seçımde en çok seçmenı bulunan
merkez olan Bakırkoy'dekı oylan 8
puan artarken Konya Meram'da yuzde 5
düzeyınde oy kaybettı Seçmen tabanını
Bıngol'de yüzde 4. ZekiÇakan'm
mılletvekılhgıyle boşalan Zonguldak'ta
yuzde 3 genışlettı.
DYP:24 Aralık'ta, ara yerel seçım
yapılan 41 merkezde 8*2 bm 168 olan
seçmen sayısı 57 bin 822"ye duştu.
Buyuk seçım çevrelen, Bakırkoy,
Meram, Bıngöl. Sıvas. Rıze,
Zonguldak, Samsun Ay vacık ve
Boyabat'ta vuksek duzeyde oy kay bettı
Oy oranı, Bakırkoy"de 11, Bıngol'de 6,
Meram'da 3, Rıze'de 4 5, Sıvas'ta 5.
Zonguldak'ta bınde 4. Ay vacık'ta 9.
Boyabat'ta 3 puan genledı
DSP: 24 Araltk'ta 63 bm 707 olan
seçmen sayısı 43 bin 951 'e düştü 24
Aralık'ta, Tuncelı'nın Puldmür
ılçesınde sadece 18 yurttaşın oyunu
alırken 2 hazıran pazar gunü 483 oy
alarak CHP ıle yanştı Bakırkoy ve
Meram'dakı oy oranını aynen korudu.
CHP: 24 Aralık'ta 40 bin 760 olan
seçmen sayısı, avnı merkezlerde 32 bm
161 'e duştu Oy oranı Sıvas'ta 2 puan
genledı.
MHP: 24 Arahk'ta 32 bin 339 olan
seçmen sayısı, 30 bm 7^0'a düştu
Katılım oranı dus.uk olduğu ıçın
oransal olarak oylarını bınde 2 düzeyde
arttırdı Oylannı Meram'da 4 puan
yukselttı
BBP: Aldığı 44 bm 571 toplam oyun 41
bm 258'ını Sıvas'ta kazandı.
HADEP: Toplam 4 bm 569 oydan 3 bin
518'mı Bıngol. 866'sını Bakırkoy'den
çıkardı 24 Aralık'ta. Bakırköy'den 2
bin 153 oy almıştı Bıngol'dekı oy oranı
yüzde 18'eçıktı 41 seçım çevresmde,
24 Aralık'ta yüzde 1 63 olan oy oranı,
yüzde 0 9'a genledı
Özgüriitk ve Dayanışnıa Partisi: Aldığı
3 bin 422 oydan. 1467 sını Sıvas'tan.
1380'mı Bakırkoy "den topladı
Karadenız Ereğlı Guneşlı beldesınde,
30 oy alarak yuzde 2 4 oranına ulaştı
Meram'da 280. Rıze'de 265 oy aldı
tşçi Partisi: 747 oyla bınde 1 oranına
ulastı Beledıye başkan aday ı bulunan
Sıvas'ın Yıldız beldesınde I oy alması
dıkkat çektı
Yeniden Doğtış Partisi: 886 seçmenle
bınde I oranında oy aldı
Millet Partisi: 223 seçmenle on bınde 4
ordnında oy aldı
Hakkârı'mn Derecık beldesınde Kasun
Demir. 289 oy la seçımı kazanan tek
bağımsız aday oldu
YDH-V P-DP: Oy pusulalarında yer
almalanna karşın, kurucu lıden genel
başkanlıktan aynlan YDH. YP ve
Demokrat Partı seçtmlere katılmadılar
gesı oldu Turkıye ıl genel meclısı sonuç-
lanna gore Tansu Çiller lıderlığınde DYP
ılksandıksınavındayuzde23 49 ANAP
yuzde 21 15.SHPyu'zde 12 84 DSP yuz-
de 8 6l"e eenlerken ıttıfak yapmayan
MHP yuzde 8 1 'e, RP de yuzde 17 93'e
yukseldı
CHP'nın henuztekraraçılmadığı 1989
genel yerel seçımınde sol oylann topla-
mı y uzde 38 cıv annday ken. 27 martta bu
oran yuzde 26 I6'ya genledı RP DYP
ANAP. MHPvedığerkuçuk sagpartıle-
nn oy oranı toplam yuzde 73 84'e ulaş-
tı ANAP ve DYP'nın oy toplamı yuzde
44 64'e genledı RP, 5'ı buyukşehır ol-
mak uzere. 76 ılın 27'sınde beledıye baş-
kanlığını kazandı RP. 1989 seçımınde
yuzde 9 8 olan ıl genel meclısı oyunu 2
kata yakın artırdı 1989'da 40 ılı alan
SHP 27 Mart I994'de 10 ılın beledıye baş-
kanlıgını bıle alamadı
Solun toplam oylan ılk kez y uzde 30'un
altına duştu
24 Aralık 1995: Tansu Çıller ,|k genel
seçım sinavındapartısınınoy oranını yuz-
de 19 2'yeduşururken. ANAPdaanamu-
halefet partısı olmasina ve MHP'den ay-
nlan BBP ıle ıttıfak kurmasına karşın
genledı RP yuzde 21 32, ANAP vuzde
19 66. MHP yuzde 8 18. HADEPyuzde
4 17 oranında oy topladı FeshedılenSHP
ıle bırleşen CHP, ulke barajını guçlukle
aşarakyuzde 10 7l'dekalırken,oylannı
artıran tek sol partı DSP yuzde 14 65'e
ulaştı Merkez solun toplam oy oranı yuz-
de 25 36 \ a. merkez sağın toplam oy ora-
nı da yuzde 38 8'e genledı Merkez sağ
ve solun toplam oy oranı 27 Mart 1989'un-
kıne yakın bır duzeyde. yuzde 64 l'de
kaldı Seçmen tabanını genışleten RP ve
MHP'nın toplam oy oranı 27 marta go-
re yuzde 3 4 artarak yuzde 29 4'e tır-
mandı
2Haziran 1996: Boşalan vey a yenı bel-
de olan 41 merkezdekı oylamalar. ıktıdar-
da bulunan merkez sağın hezımetıy le so-
nuçlandı DYP'nın. 24 Aralık I995'de
bu bolgelerde yuzde 15 5 olan oy oranı
yuzde 11 9'a genledı Sıvas'taguçluolan
BBP ıle seçım işbırlığı yapmavan
ANAP'ın. 41 merkezde yuzde 25 6 olan
oy oranı yuzde 20 8'e genledı BBP ve
ANAP ın toplam oy oranı yuzde i0'a
ulaştı BBP'nin Sıvas ve dığer ıllerde al-
dığı oy lann y uzdesı çıkanldığında. ANAP
41 merkezdekıoy oranını yuzde 2'ye ya-
kın duzevde artırdı
Partılenn seçım çevrelerine gore 2 Hazıran 1996 oy oranlan
Seçim çevresi
ADANA-Sofulu
ADIYAMAN KOSECELI
ANTALYA-Yeşılbayır
ANTALYA-Çavuşkoy
ANTALYA-Yuk k yat
BİNGOL Merkez
BİTLİS Koyunlu
BURDUR Bucak
BURDUR Bagsarav
BURSA YaJıntaş
ÇORUM Yorukıu
DENİZLİ Akalan
DENİZÜKarako*
ERZİNCAN Mollak
ERZİNON Ulukoı
HAKKARı Derecık
HATAY Ovakent
HATAY Tu r u
nçlu
İÇEL ÇrftliKkoy
ISTANBJL-Bakırkoy
KOCAELİKraz>alı
KONYA Meram
MALATYA Şarınahan
KAlATYAKo-,a
MALATYA Tepehan
K MARAŞ Yumaklıcerıt
MARDİN Surqucu
RIZE Merkez
SAMSUN Ayvacık
SAMSUN Agcaguney
SAMSUN Yeşılkent
SİNOPBojabat
SiVAS Merkez
SIVAS vıtdz
SIVAS Cerralkc,
TEKPDAGM Eregnsı
T U N C E L D
JU-TIL'
YOZGAT Esen
ZONGULDAK Merkez
ZONGULDAK Kılıml,
ZONGULDAK Guneşlı
DYP
OY
530
565
14
346
124
2121
2
4658
467
867
559
554
576
448
109
186
852
446
243
16565
461
3855
342
7
738
306
190
1365
44
276
364
1725
2477
601
327
153
7
9
730
7580
4321
303
%
136
31
09
27 9
112
11
038
34 6
35 4
35 3
33 9
31
44 8
37 5
145
22
49 7
35 9
146
1781
27 7
42
28 8
06
45 58
33
19
46
1 5
191
22
163
2 31
49
48
43 7
0 81
30 6
14 37
32 74
24
BBP
OY
61
-
6
4
-
302
-
185
15
-
13
12
4
-
85
-
4
1
10
185
0
1499
25
5
-
133
3
175
18
23
12
55
41258
114
6
3
8
310
25
15
%
16
-
04
03
-
16
-
1 4
1 1
-
08
0?
03
-
113
-
02
0
06
0 20
0
16
21
04
-
14 2
05
06
06
16
0"
05
38 41
93
02
0
03
0 59
019
1
ANAP
OY
806
441
981
378
571
3466
265
694
432
413
126
629
437
100
112
209
799
199
239
36366
110
8658
406
502
373
238
253
16708
1536
342
649
1829
5675
12
1425
69
634
11724
1413
469
%
20 6
24
62 6
30 5
51b6
19 7
50 77
52
32 7
168
76
351
34
84
15
24 8
46 6
16
14 3
3910
66
94
34
43
23 04
25 5
25 3
55 8
50 9
23 6
39
173
5 28
-
18
40 6
62
26 5
22 22
10 71
37 5
ODP
OY
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1380
-
280
-
-
265
-
-
1467
-
0
0
0
30
%
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
148
-
03
-
-
-
-
09
-
-
137
-
-
-
0
-
0
0
24
MHP
OY
626
0
501
88
34
2755
0
1423
10
207
794
5
-
5
191
41
14
4
586
2616
81
12112
2
7
4
3
0
835
38
317
45
2052
3910
11
0
72
32
12
1090
247
19
%
16
0
32
71
31
143
0
106
08
84
4815
03
-
041
25 5
49
08
03
351
2 81
49
131
02
06
0 25
03
0
28
1 3
219
27
194
364
09
0
21
29
05
2 07
187
1 15
DSP
OY
375
9
14
67
10
176
0
237
158
87
21
50
34
81
3
0
4
10
376
14267
86
4674
8
22
15
154
547
32
239
313
443
1590
1
1
128
483
15670
3221
342
%
96
05
09
54
1
09
0
1 7
12
35
13
28
26
68
04
0
02
08
22 5
1534
52
51
06
19
093
-
154
18
1
165
188
42
148
0
014
36
43 4
29 70
24 41
27 3
İP
OY
5
1
2
-
18
0
17
1
1
0
-
4
1
118
1
116
-
-
-
1
2
25
1
2
3
27
170
1
0
0
0
t
196
22
3
%
01
0
01
-
01
0
01
0
0
-
-
0
-
03
0
013
0
01
-
-
01
02
01
0
01
02
03
016
0
0
0
03
0 37
017
02
CHP
OY
812
441
14
328
339
700
138
18
-
55
19
551
3
-
2
576
49
9583
489
2275
3
12
-
-
59
392
54
-
73
1594
7084
26
504
925
3440
1580
18
%
208
24
09
264
306
36
-
1
07
31
15
46
04
01
46 3
3
10 30
29 4
25
025
1
59
13
18
-
44
15
6 59
07
45 3
387
6 52
11 97
1 4
YDP
OY
.
0
1
7
3
62
0
16
17
5
4
11
1
2
6
1
.
78
2
148
3
9
11
0
3
47
-
-
-
35
257
3
-
1
3
T
116
17
8
%
0
006
06
03
03
0
01
13
02
02
06
01
02
03
0
008
01
02
03
08
0 68
0
03
015
-
03
0 24
02
0
03
03
022
013
06
RP
OY
692
370
33
22
25
6177
255
6075
220
855
131
477
214
9
24"
118
29
2
223
10919
433
58743
396
599
478
245
70
9573
1272
248
200
2738
43538
497
340
209
13
65
12432
2311
42
%
177
20 2
21
18
23
32
48 85
452
16 7
348
79
266
166
07
33
14
1 7
02
134
11 77
26
636
334
515
29 52
27
7
32
42 5
171
12
26
40 53
40 5
50
59
12
27
23 56
1751
34
HADEP
OY
-
-
-
-
3518
-
-
-
-
-
866
-
-
77
-
-
-
-
108
0
-
0
0
-
%
-
-
18
-
-
-
-
-
-
0 93
-
77
-
-
-
-
30
0
-
0
0
-
KAZANAN
MfRTl
CHP
DYP
DYP
ANAP
ANAP
ANAP
RP
ANAP
RP
DYP
IStM
IrfanAnso,
Mahnv ,/ıaı
H3san4K3İr
Zek *vJ 3a"
Enver -vıtka-
Bedr"jq
Abdub* u»ark
Ramazan Sel*r
Ramjzafi CakmaK
Recep Bübt
DYP ' ErguiuGok-et n
MHP ,Mjzaf»rAk,ol
ANAP ı Necat Tahaı
DYP fOursuıG/def
CHP
RP
BAG
DYP
Salırı Kara
Kasım Demır
Abdulıah valçın
M FentGnl
CHP lB
v
alına,akl
MHP i B ^ a d n
ANAP O c - l ^ h n
CHP Musta'a Oz«an
RP
ANAP
RP
DYP
DYP
Mura' Yeşıı
Kasım AKSUÎ
Nedım Çekef
Alı Ce> a-
Sehmjs Swer
ANAP Hız'Hop
ANAP Erkai H C
ANA
D
'Ban t>Tftaş
ANAP A Ça.j^ocİL
ANAP 1Me
h
re>Er~ş
RP jOsma'- s», IHIŞ
RP 'MeiTtGJdi
DYP
RP
DYP
Loğ
r
rar 3 JJ
Emn v inar
Ah-net Yamar
CHP 'Hac Erd
CHP "israılEşre'
DSP 'A Aslankılıç
ANAP jOnder Ozsov
UZ YAZIIORHAN BİRGİT
Seçımlerın sonuçları ıle ılgılı değer-
lendırmeler, sıyasal partıler açısmdan,
gorme ozurlu kışılerın fıl tanımlaması-
nı andırıyor Her partı ve o partıdekı var-
sa fraksıyonlar, başarı olçulennı her
zaman tekrarladığımız o unlu "barda-
ğın yarısı boş mu, yoksa dolu mu" tu-
runden ele alıyoriar
Boyle olunca da kımı, eskı seçım-
dekı başkanlık sandalye sayısı ıle bu-
gunkunu kıyaslamanın kendısıne da-
haçokyararsağladığınıbılerekkonu-
şuyor, kımı de oy yuzdelerını savun-
ması ıçın dayanak yapıyor
Öncekı gunku "mını seçım"de de
boyle oldu ve Refah Partısı'nden Ana-
vatan'a, DYP'den DSP ve CHP'ye ka-
dar partılenn lıderlerı de, daha sandık-
lann tumu açılmadan ekranların başın-
dakı yorumcularımız da benzer de-
ğerlendırmeler yaptılar
Ortahğın toz duman olduğu bır sa-
atte yapılan bu yorumların ozetlerı de,
elbette farklıydı, ama ozellıkle medya-
nın egemen sozculerı daha ılk saat-
lerde Refah Partısı'nın adeta dığer ra-
kıplerını ezıp geçtığını hukme bağla-
makta yarıştılar
Bu yarış, gecenın ılerleyen saatle-
rınde neredeyse "Maaem kı mını se-
çım Refah tarafından ılerıde bıtınlmış-
tır, o zaman hukumet ıçın verılen gen~
sorudan sonra bu partı, yenı oluşum-
da butun sıyası partıler tarafından he-
Evet, Erken Seçim Göründü...saba alınmalıdır" yargısı ıle bıtırıldı
Gerıde kalan seçımı sosyolojık bır
ayırımatabı tutmanın bınncı koşulu, te-
laşlanmadan, soğukkanlı bır ıncele-
me yapmak, ıkıncı olarak da elmalar-
la armutları bırbırıne karıştırmamaktır
2 Hazıran seçımlerını Refah Partısı'nın
onde bıtırdığı doğrudur Ama aynı skor,
24 Aralık ıçın de geçerlıdır
ikı seçımın de ıkıncılığını elınde tu-
tan Anavatan Partısı ıçın değışen, bu
partının 24 Aralık 1995'te Buyuk Bır-
lık Partısı ıle guç bırlığı ıçınde gırdığı
seçımde aldığı sonuçlardakı brut yuz-
denın 2 Hazıran'da BBP'nin de yan-
şa katılması ıle net olarak değerlendı-
rılmesı gerektığının unutulmamasıdır
Aynı şekılde Rıze'de 2 Hazıran'da
beledıye başkanlığını ANAP'a kaptır-
mış olmasına karşın Refah Partısı, go-
recelı de olsa oylarını arttırmıştır Bu
merkezde bınncı olan ANAP, oyların-
da yuzde 2 4 oranında oy yıtırmesey-
dı ulke genehndekı yuzdesı en az ıkı
puan daha artmışgorunecektı Refah
Partısı'nın başkanlığı elınde tuttuğu Sı-
vas'ta 24 Aralık seçımlerıne gore yuz-
de 4 5 gıbı bır oy yıtırdığı ve ıkıncı par-
tı olan Buyuk Bırlık Partısı'nı. 2 bıneya-
kın oyla geçtığı de bıltnıyor
Bu tur hesaplamalan, merkez sol
partıler ıçınde yapmak mumkundur
Istanbul Bakırkoy'de oylarını koru-
yan DSP, bu ılçede oylarını yuzde 11
dolayında kaybeden DYP'nın arka-
sında uçuncu olmuş, Zonguldak'ta
beledıye başkanlığını Anavatan'dan
alarak bırıncılığe yukselırken yuzde 8
dolayında oy kaybetmıştır Oysa bu-
rada başkanlığı kaybeden Anavatan'ın
oyları, 24 Aralık'a gore az da olsa art-
mıştır
Keza, DSP'nın ulke çapında yuzde
10'un altında kalmasına neden olan asıl
oy kanamalan Ayvacık gıbı Boyabat,
Kırazlıyayla, Marmara Ereğlısı gıbı bel-
delerdekı yenılgısınden gelmıştır
DSP, Doğu'da Tuncelı'de varlık gos-
termış, geçen yerel seçımlere gore
tum bolgelerde ılerlemıştır Demek kı
ortada tum partıler ıçın çalışan çalış-
mayan orgut ve ozellıkle yerel seçım-
lerde adayın çevresmde guçlu olup
olmadığı gıbı etkenler de vardır
Bu yazıyı hazırladığım saatlerde,
partıler TBMM de grup toplantılarını
surduruyorlardı ve hemen her genel
başkan, kendı kamuoylarına öncekı
gunku sonuçları, fılın tanımlanmasını
aratmayacak olçulerde ve elbette ken-
dı açılarından değerlendırıyorlardı
Bu değerlendırmelerın, sıyaset bılı-
mınde değışmeyen bır sonucu vardır
Seçım, moral katsayılarla hesaplanır
Bu tur bır değerlendırmede oy ayırı-
mının surduğu saatlerde televızyonlar-
dan bırbtrını "terbıyesız", "hayvanon-
dan değerlı" turunden yakıştırmalar-
la kavganın başlatıldığı DYP'de, Ge-
nel Başkan Tansu Çiller'ın olçutlerı de
ılgınçtır
Seçımı RP kazanmış, ama, en ağır
yenılgıyı ANAP yuzde dort onda yedı
oy yıtırerek almıştır DYP'nın yıtırdığı
oy yuzdesı, uç onda altıdır DSP'de uç
onda ıkı oranında oy kaybetmıştır
Çiller, dunku gensoru goruşmelerı-
nın ele alındığı bırleşıme salt bu olçu-
ler nedenıyle ANAYOL hukumetının
gorevden ayrılması ıstemıyle katıla-
rak moral olçulere gore tartışılmaz,
yenılgısını ıkıncı plana atmak ve
ANAP'la elbette uçuncu bır partının
de katılacağı yenı bı hukumetı gunde-
me getırmeyı denemek ıstemıştır
Turkıye Buyuk Millet Meclısı'nın dun-
ku bırleşımı mılletvekıllerımızın mıllı
seçımlerden sonra ılk toplantı gunu
olduğu ıçın onemlıydı Doğrusu. ço-
ğu kımse Refah Partısı'nın gensoru
onergesının gundeme alınıp alınmaya-
cağıfiı saptayacak goruşmelerın ızle-
yıcısı, yanı seçmenı bu kadar ılgısız
bır bırleşımde goruşulduyse o parla-
mentodan vatandaşın beklentılennın
yuzdesı acaba neydı?
Meclıs'ın, mıllı seçımden bır erken
seçıme gıdecek kapıyı araladığı dun-
ku bırleşımden bır hukumet bunahmı
mı, yenı bır hukumet arayışı mı, yok-
sa bır yıla kalmadan bır erken seçım
mı çıkacak?
Ben 28 mayıs gunku yazımdakı du-
şuncemı tekrarlayarak bır erken seçı-
mın, ulkenın gundemındekı yerını al-
dığını soylemek ıstıyorum
Nasıl bır erken seçım dersemz, mıl-
letvekıllerımızın hıç değılse yeniden
bır yıl geçmeden yenı bunalımlara duş-
meyecek bır parlamentoyu oluştur-
masını onennm. Yanı, oncelıkle bır nu-
fus sayımı
Hemen ardından seçmen kutukle-
nnı bılgısayara bağlayacak bır orgut ya-
pılanması ve barajları sıfırlaştıracak
adıl bır yasa
Tabıı o yasada, sıyası partılenn har-
camalarını çok açık bır bıçımde ıste-
yen vatandaşın denetımıne tabı tuta-
bılecek esaslar
Yanı ortulu odenekten ya da bılın-
meyen ortulu desteklerle yurutulmesı
mumkun olmayan bır kampanyayı
geçerlı kılacak yasal hukumler
GUNDUZ GOZUYLE
MELİH CEVDET ANDAY
Baklavacıyı Nasıl
Kurtaralım?
Baklava ustası Niyazi Dumlu Yetimoğlu'nun 13
gundur açlık grevınde olduğunu gazetede okudum
Elbet merakımı çektı bu haber
Baklavacının açlık grevıne kalkışmasının nedenı hıç
merak uyandırmaz olur mu"?
Ayrıca, açlık grevı de tek başına bır merak konu-
sudur Çunku açlık grevı moderndır, onun yerını es-
kıden ıntıhar tutardı
Şoyle den/yor gazetede
"Bahçelıevler Beledıyesı tarafından alan genışle-
tılmesı gerekçesıyle dukkânının yıkıldığını ve yerıne
ımalathane açılması ıçın kendısıne soz venldığını be-
lırten Nıyazı usta, 'Ancak bu sozde durulmadı ve bu
tutum uzerıne ben de açlık grevıne başladım' dıyor"
Nıyazı usta, bır barışsever olduğunu eklıyorsozle-
rıne dıyor kı
- Ben yaptığım baklavalan herzaman ınsanlarta pay-
laştım Barış ıçın, sevgı ıçın çabaladım durdum
Açlık grevının nedenı, uğranılan haksızlığa başkal-
dırma gereksemesıdır Intıharların bır boluğu de bu
nedene bağlanabıiır
Bır boluğu demem şundan. çoğun umutsuzluktur
ıntıhara goturen umarsızlıktır dunyaya lânet etmek-
tır
Oysa açlık grevınde, uğranılan haksızlığın duzeltı-
lebıleceğı umudu vardır, bır duyurmadır ılgı çekme-
dır, yaşamı duzeltmek, adaletı uyarmaktır amaci aç-
lık grevının
Burada akla şu soru gelır, ıster ıstemez
Adaletı uyarmak ıçın hukuk yetmez mO
Ne yazık kı yetmez yetmıyor
Tarıh boyunca butun devletler. kendılerıne gore bır
hukuk duzenı kurmuşlardır, fakat bu hukuk duzenle-
rının hıçbırı bugune değın, haksızlıklarm tumunu kap-
samı ıçıne almamış, ya da alamamıştır
Gelelım baklavacımıza
Nıyazı Dumlu Yetımoğlu. yıkılan dukkânı yenne bır
ımalathane açılacağına ılışkın olarak kendısıne soz ve-
nldığını ancak bu sozun tutulmadığını soyluyor
Mahkemeye başvursa olmaz mı'
Olmaz
Çunku hukukta "sozun tutulmaması" gıbı bır suç
ongorulmuş değıldır
Verılen sozler yerıne getırılmeyınce. "Koşullar de-
ğıştı" mazeretı ılen surulur
Ustelık anlaşma nıtelıgme vardırılmamış soz nasıl
kanıtlanır?
insan, hukukun ongormedığı bu tur haksızlıklarla
karşılaştı mı, adaletın yerıne getırılmesı ışını eskıden
Tanrı'ya bırakırdı
Tanrı ya ınanışın kaynaklanndan bin adalet gerek-
semesıdır
Ama Tanrısal adaletın yerıne getırılıp getırılmedığı-
nı denetlemek ınsanın elınde değıldır
Belkı de bu yuzden olacak şımdı onun yennı açlık
grevı aldı
Umarsızların tek başvuru yerı
Banşsever baklavacının bu başvurusunu toplum nasıl
karşılayacak? , ,:tu^ ;o.vî
Merak edıyorum
^ÇİLLERTE KOALtSYOND\ YOKLZ'
Yıhnaz: ANAYOL
ya da erken seçim
ANkARA (Cumhurivet
Burosu) - Ba'ıbakan Mesut
Vılma/. RP nın, hakkında
verdığı gensoru onergesının
kabul edılmesıv le hukume-
tın duijurulmesı durumun-
da. anavasKinın hukumet ku-
rulmasi veguvenoyu alma-
sı ıçın ongorduğu 45 guııluk
i>ure dolduğu ıçın Cumhur-
başkdiıı'nın erken seçım su-
recını ba^latabıleceğını sd-
v undu \ ılmaz. "*DV Pbunu
ister mi bilmivorıım. ama
AN \P olarak buna hazır ol-
malıvız" dedı Yurtta^lann
ANÂ\OL hukumeıınden
hâla umutlu olduğunu be-
lırten ^ ılmaz, DV P lılenn
bu hukumetın sabote edılnıe-
sıne ızın vereceğını zaıınet-
medığını sovledı \ ılmaz
"Eğer. bu hıikiımet >ıkılır-
sa Çiller başkanlığındaki
DV P ile hiçbir şekilde ko-
alisvonagirmejiz" dıve ko-
nuştu
\ ılmaz. dun Istanbul'dan
Ankarava hareketetmeden
once yaptığı açıklamada
^eçım sonuçlannı değerlen-
dırdı \erel seçımlenn ken-
dıne ozel koşulları bulun-
duğunu belırten Yılmaz. bu
seçımlerde de ada> lar v e v e-
rel koşullann etkılı olduğu-
nu sovledı Araverelbeçım-
lerden genel sivaset açısın-
danbıranlamçıkarmakge-
rekırse bu konuda olçu ola-
rak alınması gereken >erın
Bakırkov olduğunu belırttı
Seçım sonuçlannın. seç-
menın sivaset vapanların
he&ap vermesinı ıstedığını
degosterdıginı belırten Yıl-
maz Çiller'ın aklanmasıge-
rektığı goru^unu v ıneledı
Türkeş de\rede
MHP lıden Arparslan
Türkeş'in Başbakan Yıl-
maz'dan ANAYOL huku-
metının va^aması ıçın gen-
soru onergesının ov laması-
nın v apılacağı cumartesı gu-
nune kadarÇıller'le goruşup
asgan muştereklerde anla^-
masını ve gerekırse genso-
ru onerge^ının o> latılmama-
sinın ^ağlanmasını onerdığı
oğrenıldı
Turkeş. Mesut Yılmaz'ı
Meclıs'tekı makamındazı-
varetederek bırsuregoruş-
tu Turkeş'ın ^ ılmaz'dan
^N^YOL hukumetının va-
şaması ıçın "Çiller'den he-
sap sorma işini" bır iure er-
telemesını ıstedığı belırtıldı
Turkeş. goruşmeden sonra
gazetecılerın sorulannı va-
nıtlarken seçım sonuçlannı
değerlendırdıklennı so>ledı
Turke^, Turkıye nın erken
seçıme yakın olduğunu be-
lırttı
Alınan bılgıje gore Tur-
keş. basına kapalı olarak ya-
pılan goruşmede. \ ılmaz a
"Kamuov uonundc\aptığH
nız kav ^ ne size ne D\ P"\e
> an>or. İki parti birden j ıp-
ranıvor. Bu ulkenin \NA-
NÜL hukumetine ihtivacı
var. Bu hukumet vıkılırsa
tehlikeli bazı formuller gun-
deme getebilir" dedı
Vılmaz'ınANAPIaDVP
arasında bır sorun olmadı-
ğını. sorunun Çiller olduğu-
nu belırterek "Çiller, hak-
kındaki volsuzluk iddialan-
nın hesabını vermekzorun-
da. Örtülü odenek konusu
artık kamuoyuna mal oldu.
Bu konuda hesap vermek
zorunda" dıye konuştu Tur-
keş ıse Yılmaz'ın bu sozle-
nne "İddialannda haklı ola-
bilirsin. \ncak.bu hukume-
tin devamı için hesap sorma
işini bir sure ertele. Seçim-
lerc birkaç a> kala butun
bunlar>eniden gundeme ge-
tirilebilir. Ama,şimdi bu he-
sap sorma işini ertelemekte
>arar \ar" karşılığını ver-
dı Yılmaz'ın da bu arada
Turkeş'e "Örtülüödeneğin
nereve kullanıklığı konusun-
da sizin bir bilginiz var mı"
dıve sorduğu Turkeş'den
"Bilgim \ok" karşılığını al-
dığı oğrenıldı
Turkeş'ın goruşmede, Yıl-
maz'a gensoru onergesının
ovlamasının vapılacağı cu-
martesı gunune kadar Çıl-
ler'le goruşup asgan muşte-
reklerde anlaşmasinı ve ge-
rekırse gensoru onergesının
ovlatılmamasının sağîanma-
sını onerdığı oğrenıldı Bu
konuda Çıller'le yeniden go-
ruşeceğını de bıldıren Tur-
keş'ın. eğer ANWOL huku-
metı bozulursa da venne bır
mıllı mutabakat hukumetı
kunılması gerektığını so> le-
dığı belırtıldı
> ılmaz'ın ıse butun bu
onenlere karşı. ">a Çiller
aklını başına toplar ve
RP'nin verdiği gensoru oner-
gesini desteklemekten vaz-
geçer ya da seçime gjderiz"
dedıâı oğrenıldı