Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 HAZİRAN 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 15
Ât sevgisiyle shıeıııaıını buhışması
Mazeppa
Yönetmen: Bartabas Senaryo:
Claudie- Henri Buffard, Bartabas /
Kamera: Bernard Zitzermann Müzik:
Jean-Pierre Drouet Oyuncular:
Miguel Bose. Bartabas, Brigitte Marty,
Eva Schakmundes Fatima Aibout,
Bakary Sangare ' 1993 Fransa (tFA)
Beyoğlu Atlas Sinemasf nda.
Leon Antonoviç Mazeppa, 17. yüzyıl-
da yaşamış. bir başka soylunun kansına
uçkurçözmektenenselenipazgın.çılgın
bir atın üstüne çınlçıplak, sırtüstü bağ-
lanarak sarsila sarsila, içi dışına çıka çı-
ka ölmek cezasına çarptınlmış bir Rus
soylusunun adıymış. Vahşi atın, sonun-
da ölmek üzere olan Mazeppa'yı kurtar-
dığı bu efsane, romantik dönemin kimi
yazar-çızerlerinj etkilemiş ve Voltaire,
Hugogibi ünlüler. tüm romantiklere il-
ham verecek şiirleryazmış. Atın ön pla-
na çıktığı savaş, av, yanşma konulu re-
simleriyle ölümsûzleşmiş, ata ve atlara
vurgun, 19. yüzyılın romantik Fransız
ressam Theodore Gericault da bu efsa-
neden, Mazeppa adıyla sanat tarihine ge-
çen tablosunu yapmış. 1991 Avignon
Festivali'ne bomba gibi düşmüş, tıyatro
sanatıyla atı ve atçılığı kaynaştıran, bir
türatlıkabareniteliğindekişaşırtıcıgös-
terileriyle tanınan Zingaro Tiyatro-
su'nun kurucusu ve yöneticisi olan. bir
ressamın gözüne, bir şainn yüreğine. bir
sirk adamının gözalıcı becerisine sahip.
at tutkusunun bütün yaşamını, işinı, ese-
rini etkilediği. günümüzün at seven bir
başka sanatçısı olan Bartabas da bu Ma-
zeppa efsanesinden yola cıkıp tarihsel
gerçeklerle hayalgücünü harmanlayarak
ilk sinematografık girişımden yüzünün
akıyla çıkacağı, belgesel ve şiirsel sah-
nelerle de donatılmış, ilginç bir film or-
taya koymuş.
1994 lstanbul Film Festivali'nde gös-
terildiğinde es geçerek sonrada değerini
neredeyse yan yanya azaltan bir kaset-
ten seyretmiş oldugum, 1993 Cannes
Şenliği'nin yanşma bölümünde, Fran-
sız sinemasını temsil eden "Mazeppa".
filmsizliğe talim ettiğimız şu sıcak yaz
günlerine renk katan, bol esintili, sıkı bir
fantastik seyirlik oldu benim ıçin. 3-4 ay
kadar önce Fransa'da göstenme gıren.
komünizmin Gulag takımadalannı oluş-
turdugu yı 1larda, Sibirya'daki bir tecrit
kampından atla kaçan iki Yakuf unserü-
venini, biraz "Dersu L'zala" tarzında an-
latan, Fransız-Rus ortak yapımı ıkinci
fılmi "Chamane- Şaman"la da seyirci-
nin olmasa da eleştirmenlerin övgüsünü
kazanan. özellikle Ermeni asıllı Gürcü
yönetmen Sergey Paracanov'un şiirli si-
nemasına hayranlık besleyen yönetmen
Bartabas'ın yabana atılacak bir sinema-
cı olmadığını da örneklıyor "Mazeppa".
1957 doğumlu, hayat okulundan diplo-
malı, kendi kendini yetiştirmiş, at göste-
rilerine ilişkin eşsiz benzersiz gösteriler
gerçekleştireceği Zingaro 'at sirki'nin
At ve sinema
At, sinema tarihine şöyle birgöz atıldığın-
da yönetmenlerin en sevdiği konulardan bı-
ri olarak karşımıza çıkıyor. 1872 yılında Ed-
ward Muybridge'ın. hareket eden atların fo-
toğrafını çekmesıyle gündemegelen at. ön-
celeri figüran olarak kullanilmanın ötesine
geçemediyse de, zamanla 'yüdız'lığa oyna-
maya başladı.
Sessız sinema döneminde. 1922'de Tom
Miks'in atı 'Tony'nin başrolünü üstlendığı
'Just Tony'. yüzlerce ızleyicıyı sinemaya
çekmeyi başardı. MustTony'den sonra yapı-
lan 'Kentucky' ise (1938) yanş afı yetiştiren
iki aile arasındaki aman vermez rekabetı an-
latıyordu. At ile insan arasındaki ilişkilen ele
alması bakımından ilk ömek sayabıleceğı-
miz 1943 tarihli 'My Friend Flicka' (Arka-
daşım Flicka) ıse küçük bir çocukla bir atın
arasındaki duygusal yakınlaşmayı göz ya-
şartıcı biçimde ele alan filmlenn başında ge-
liyordu. Bu filmı yapan ekıp iki yıl sonra bu
kez. Flıcka'nın oğlu 'Thunderhead'ın serü-
venlerini sinemaya aktararak 'at'lı fıimler
dızisıni başlattı. 1945'te Twentieth Century
Fox, bir kovboyla beyaz bir enşkın atın dost-
luğunuanlatan 'Smoky'ilesınemaseverlere
yeni bir 'at hikâyesi' sundu. Atlarla çocuk-
İararasındaki ilişkı depek çok filmı esınlen-
dirdı. Özellikle bu konu>u ele alan fîlmler
arasmda 'Misty' (1961) ve 'TheBlackStal-
Bon' (1979) başta geliyordu. 1966 tanhlı
'TheAppaloosa". Marton Brando'nun oyun-
culuğunun yanı sıra lyı bırat bınıcısı olarak
göz doldurduğu, yetışkinlere seslenen bir
westerndı. Mıtolojinın ünlü kanatlı atı 'Pe-
gasus'un beyazperdeye konuk olması ıse
1981 yapımı tarihsel fantastik filmı 'Tîtan-
lann Savaşı'na (Clash of the Tıtans) rastlı-
yordu.Son olarak, sinema tanhinın ünlü kov -
boylan ve kulkovboylannı ve sevgılı atlan-
nı anımsayalım: Tngger(Ro\ Rogers), But-
termilk (Dale Evans), Champion (Gene
Autry). Topper (HopaJong CasskJy). Whıte
Fiash (Tex Ritter). Fntz (WDHaın S.Hart).
Tarzan (Ken Maynard) ve Blackjack (Allan
Lane)
patronu, tıyatrocu ve taze sinema-
cı Bartabas'ın. bir ilk film için ger-
çekten şaşkınhk verici bir teknik
ustalık \e görsel yetkinlikle filme
çektiği "Mazeppa". adeta mıtolo-
jıden fırlayıp çıkmışçasına. kame-
ra önünde marifetlennı sergıleven,
başrollerdekı güzelim Zingaro atlanyla
yedince sanatı buluşturan. ata \e at se\ -
gisine adanmış. şaşırtıcı. yaman birde-
neme izlenimi bıraktı bende. Gerica-
ult'nun yaşamöyküsü aracılığıyla sarıp
sarmalanmış. tıns. rah\an ya da dörtna-
la sevreden, yoğun bir at sevgisinin gö-
rüntülere dökülmüş ifadesı de sayılabi-
lir "Mazeppa".
Atlara. kralın silahşörlerine katılacak
kadar tutkun. iv i bir desenci ve taşbaskı
ustası olan. büyük boyutlu resımler yap-
mış. kısa delidolu, dikenüstünde, saneı-
lı biryaşam süımüş. 19. yüzyılın ünlü ro-
mantik Fransız ressam TheodoreGerica-
ult (Miguel Bose) ile dönemin namlı at
eğıticısı. bınicılık ustası Franconi'yi
(Bartabas) bir araya getırerek ressamın
yaşamında bir dönüm noktası oluşturan
bırsürecı Bartabas'ın gözünden aktaran
"Mazeppa". bilınmeyenin peşinde. ya-
ratmanın sancısını çeken bir sanatçının
bohem. farfaralı, züppece ve aynksı ya-
şamını süren, genç yaşta ölecek Gerica-
ult'nun ölüm saptantısını, atlara duydu-
ğu tutkulu sevgiyle ilişkilendiriyor.
Fılmde, çağuıın el üstüade tutulan. göz-
de ve eksantrik ressam Gericaulfnun
adınıduyurduğusergisinegelerek 'atko-
kusunun duvumsanmadıgı" resımlerinı
\ ıne de beğenen. 19. yüzyılın efsanevi at
eğıtnıenı Franconi'} i, yaşamı Franco-
nı'yle benzerlikler gösteren yönet-
men Bartabas bizzat oynuyor. De-
mir Maskeli Adam'ı çağrıştıran.
kafasını önden arkaya bütünüyle
sanp örten, deriden. ürkünç bir
maskeyle. İnsan ve toplum kaçkı-
nı, gizemli at ve binicilik uzmanı
Franconi, genç ressamı kendi at sirkine
davet ediyor. Ve Gericault da gönülden
isteye isteye bû çağnya uyarak atlarla.
kazlarla iç içe, bütün çalışanlanyla. üs-
tada son derece bağlı, işlerine yoğunlaş-
mış, birbirinden garip adamlarıyla geniş
bir hippi komünü gibi yaşayan maestro
Franconi'nin olimpik at sirkine ve kala-
balık ailesine katılıyor derhal. Genç,
ateşli ressamın atlar İconusunda çok şey
öğrenecegi Franconi'nin öğrencisi ola-
cak. sürekli atlan resmedecegi, zorlu,
acılı ama verimli ve büyüleyici bir yaşa-
ma ve yaratma deneyimi oluyor Gerica-
ult için, ortak at sevgisinde buluşan iki
üstadı yakınlaştıran bu dostluk süreci.
Franconi kumpanyasının atlarla dans
eden gözde yıldızı. genç cambaz kızının
ressama duyduğu karşılıksız aşkı ve ça-
tıdan atlayıp yere çakıldıktan sonra kum-
panya sahnesinin ortasına gömüldüğü
dramatik sonu bile bu dostluğa zarar ve-
remeyecektir. (Yere düşerdüşmez ata dö-
nüşüyor binici cambaz genç kız. ressa-
mın gözünde.) Bundan böyle artık deh
suratlannı resmedecek olan Gericault
1824'te, iki kez attan düşmekten (bu ka-
zanın yol açtığı iç kanamadan) ötürû Pa-
ris'te ölecektir. daha 33 yaşındayken...
Tablolannda atla insanın uvumunu
resmetmiş Gericaulfnun öyküsünü an-
latırken görselliği ve müziğı alabildiği-
ne ön planda tutan. atlara birtakım este-
tik ve artistik hareketleri sabırla, sevgiy-
le öğreten Franconi rolünü de üstlenen
yönetmen Bartabas, kimi nezih seyirci-
yi irkiltecek nitelikteki, atın bazı iloğal
durumlarını yansıtan. çiftleşmek, doğur-
mak, dışkılamak, nallanmak gibi kimi
belgeselimsi. çarpıcı sahnelere de yer
veriyor "Mazeppa"da. Filmin vahşi ve
şiirsel kimyasını oluşturan görüntüleri,
ışıklandırması. müziği, oyunculuğu.
kostüm ve çevre-dekor tasarımı da at
sevgisine adanmış bu değişik ve okkalı
filmi seyre değer kılıyor. Ortalama seyir-
ciye zorlu. hatta sıkıcı gelebilecek, yer
yer ağırlaşarak durgun gelişen bu canlı
spektaklda, Bartabas'ın namlı Zingaro
Zingaro kumpanyasının elemanlarıyla
atlanna, toplulukdışındankatılantekya-
bancı. ressam Gericault'yu canlandıran,
Ispanyol aktör ve şarkıcı Miguel Bose.
1950'lerin belki de en güzel Italyan
kızı Lucia Bose ile dönemin en ünlü îs-
panyolboğagüreşçisi Dominguin'inoğ-
İu olan, bir romantikin, ardında fırtına-
lar saklayan solgun ve saydam >üzüne
sahıp. meraklısının Almodovar'ın "Sıv-
ri Topuklar", Patrice Chereau'nun
"Kraliçe Marçot" gibi filmlerinden
anımsayacağı Miguel Bose. çılgın, tut-
kulu, gizemli birsanatçı kompozisyonu
çiziyor.
Tanınmış Alman aktörü Da\id Beıı-
nent'in de kısa bir rolde bov gösterdigi,
sessiz çekiiip besteci Jean-Pierre Dn>-
uet'nin seyrederek sonradan müzıkledi-
ği, Gericault'yla Franconi'nin vc farklı
cins ve boylardan atların başlıca kahra-
manlannı oluşturdugu "Mazeppa". sıne-
manın, sanat tarihinin ve sırkin sıradışı
bir kanşımı olarak ılgi toplavan. hatın
sayılır bir seyirlik sonuçta. Binek. yük
hayvanı, ağırtarla işçisi olarak gıkı çık-
madan yüzyıllardır ınsana destek olmuş.
avrattan ve silahtan önce gelerek bizim
deyişlerimize. destanlanmıza da girmiş.
günümüzdeyse birdolu araç-gereçle. bu-
luşlarla sürekli gelişen uygarlık tarafın-
dan papucu dama atılmış bu toynaklı.
soylu, güzei menıeli hayvanı konu edi-
nen sinemadaki atlı ya da ata ilişkin fıim-
ler zineırine okkalı. yeni bir halka ekli-
yor Bartabas bu ilk yönetmenlik dene-
mesiyle. Kuşkusuz haftanın filmı dıye-
bileceğimız "Mazeppa". kaçırılmaya-
cak bir se\ irlik bızce.
Kieslo\vski toplıı gösteıimi
Sinema
yazarlannın
seçtikleri
Kültür Senisi - Alkazar
Sıneması 28 haziran-4
temmuz tarihleri arasında
'Kieskmski Toplu Gösteri-
nu'düzenliyor.
Yönetmenın. 'Öldiirme
Üzerine Bir Film'ı bugün.
'Aşk Üstüne Bir Film'1
i ise
yann gösterilecek. Göste-
rimler, pazar günü *Cç
Renk: Ma\i', pazartesı gü-
nü 'Üç Renk: Beyaz', sa'<
günü'Uç Renk: Kırmızı*
ile sürecek. 'Üç Renk: M_a-
vi' çarşamba günü. "Üç
Renk: Kırmızı' ise perşem-
be eünü yinelenecek. Gös-
teriler 14.15. 18 45.21 15
seanslannda gerçekleştin-
lecek. Alkazar Sinenıa-
sı'nda. avrıca her uün
12.00-16.30 seanslarında
'.Mazeppa' adlı film göste-
rilıyor Beyoğlu Bevoğlu
Sıneması'nda INC "Sinema
Yazarlarının Seçtikieri'
başlığı altında bugün "Ve-
di',_vann 'Bisikletçi'.pazar
günü "Elveda Las \egas\
pazartesi giinu 'Full Metal
Jacket'. salı günü "l'lis'e
Bakış'. çarşamba günü
'Olağan Şüpheliler' \ e per-
şembe günü "Ülke \e Öz-
gürlük* adlı filmler \eni-
den nösterilıvor
Sinema kuruluşlannın tepkisi:
Kültür Bakanı arbk
muhatal>ıınız değil
Kültür Servisi - Geçen
hafta. Türk sinemasını
temsil eden bütün kuruluş-
lar. biraraya gelip el ele \ e-
rerek. 'Istanbul Kanatlan-
mın AJtında' filmi dolav ı-
sıyla yaklaşık son bir aydır
Kültür Bakanı Agâh Ök-
tay Güner'in başlattığı. sı-
nemamıza yönelik baskıcı
ve yasakçı uygulamalarla
kara çalma kampanyasına
karşı ortak seslenni duyur-
dular. Ve topluca Beyoğ-
lu,lstiklalCaddesi"ndevü-
rüyerek sembolik bir "Va-
saklara karşı birlik olma"
filmi çektiler.'Yaşasın Sa-
nat* sloganlı balonlann
gökyüzüne uçurulmasıyla
sona eren bu 'Sinemacılar
El ele' etkinliğının hemen
bir gün sonrasında baka-
nın. 'Sinema kuruluşlan-
nın. kültür bakanlığından
beslendikleri' vönundekı
açıklaması basındayayım-
landı. Bunun üzerine
FJLM-YÖN, FtYAR ÇA-
SOD, TÜRSAK. StNE-
SEN, SODER. SİYAD gi-
bi sinema kuruluşlan, or-
tak bir basın açıklaması
kaleme aldılar.İşte bu ba-
sın açıklamasının metnı:
"22 HazJran Cumartesi ta-
rihli gazetelerde Kültür
Bakam'nın. tüm sinema
kuruluşlannın hakanlık-
tan"be>lendıklerf ithamı-
nı okumak bi/i çok ü/dü.
Bu \ aklaşımı dev let adanı-
lığına vakıştıramıvoru/ ve
çok düzessi/ buluvoruz.
Anavasanın 64. maddesi.
devletin kültürebakışınıve
görevini açık olarak belir-
iemiştir.
Kültür Bakanlığı'nın
bıına uvmaması. Ana>a-
sayı ıhlal etmektirvesuç-
rur. Bu noktada. Ana\asa
Mahkemesi"ne görev düs-
mektedir. Devlet bütçesin-
den kültür ve sanat alanı-
naayrılanbindc6'lıkp<ıwn
yetersizliği açıkça ortadav -
ken ve bi/ bu pav ın arttırıl-
masına vimelik «irişimler-
de bulunurken. devlctin
görevi gereği ve anavasava
«orv sanat ve kültür alanı-
nı desteklcmesini. Kültür
bakanımn "bcslcmo" ve
'cici maına'olarak değer-
k'ndirmesini şiddetle kını-
voruz. Konu> İa ilgili sö> le~
vecegimiz kuşkusu/ çok
şe> \ar ama $u anda Küt-
tür Bakanı koltuğunda
oturan "kışf. artık bi/im
muhatabınıı/ değildir.
Türk sineması \e sinenıacı-
lan sev ivelerini koruv acak-
lardır.kamuovuna duvu-
rulur."
tngiliz usulü, geçkin yaş roınaııtizıııi'Do> mazhk. baştan çıkarma,
cinayet ve ihanet' üstüne. The-
resa RusseU'lı. Adam Bald-
win'li yeni bir genlim serüve-
ni olan 'TradeOff-thanetRüz-
gan'na ya da geçen yılın Vene-
dık Festıv ali'nde. randev uev in-
den fırlamış izlenimi veren.
cıscıbıl, dolgun. boyalı kızla-
nyla birlikte boy göstererek üs-
tünde çalıştığı, şimdi bizde de
göstenme giren son filmi 'Pbs-
ta Kutusu'nun reklamını yapı-
şına tanık olduğumaz. Italyan
sinemasının namlı pomobezir-
gânı. meme-popo takıntılı.
emektar uyanıklanndan, 'Fort-
çu' yönetmen Tinto Brass'ın
seks arşivi gıbı son filmine git-
mektense nicedir aklımızdan
çıkmış % anessa Redgrave abla-
mızın 'Gölde Bir Ay'ını seyret-
meyı yeğledik bu hafta. Yasjı-
ca bayanlann çoğunlukta oldu-
ğu 15-20 kadar seyirciyle, yaz
sıcağında püfür püfür
esen, serin Emek Sinema-
sı "nda seyrettiğimiz *A
Month By The Lake-Göl-
de Bir A\". yaşamın son-
bahanna demir atmış ya^-
lı, yalnız bir Ingiliz çiftin.
güzelim İtalya manzarala-
nnda geçen tatil aşkını ak-
taran. düzeyli bir romantik
masal. özenle kotarılmış.
Ingiliz usulü bir orta yaş
romance'ı sayılabilir. H.E. Ba-
tes'ın kısa bir hikâyesinden
uyarlanarak Balzano-Venedik
arasındaki dingin. huzurlu. sa-
kin sayfiye yeri Como gölünde
gelişen. bir aylık romantik gö-
nül ilişkilerini hikâye eden
'Gölde Bir Ay'tnbaşkahrama-
nı Bayan Bentley(Vanessa
Redgrave). çocukluğunda.
genç kızlığında. ressam baba-
sıyla 16 yıl boyunca hep bu ta-
til bölgesine gelip bayan Fasci-
oli'nin (Bir zamanlann tapını-
lan, en güzel kadınlanndan Ali-
da Valli, yaşlanınca tonton,
tombul, nuryüzlü bir haminne
olmuş çıkmış bu roide) nefis
Villa Balbinello suna postu se-
rerek unutulmaz anılarla dolu
tatillergeçırmiş, genelde yanm
yüzyıl öncesinin tüm tngiliz
entelektüelleri gibi kültürü ve
doğasıyla Italya'ya fena halde
vurgun, akıllı. güçlü, espri sa-
hıbi, duygusal ve uçarı bir yaş-
lı genç kız. Faşizmin gümbür
gümbür ayak seslerinin gittik-
çe daha gür duyulduğu, Ikinci
Dünya Savaşı'nın ufukta belir-
diğı 1930'lu vıllann sonunda.
babasının ölümünün ardından
nostaliik beklentılerle. bir kez
daha Italya'nın yolunu tutan
geçkin taze Bayan Bentley.
genç. fettan bir Amerikalı da-
dının baktığı iki çocuklu. var-
lıklı Bonizzoni ailesi gibi eski
tanıdıklanna rastlarken elden
kaçırıp >ıtirdigi gençliğinde
doğru dürüst yaşayamadıklan-
nı tatmak isteven. sürekli be-
yaz. gıcır gıcır giysıler içınde-
ki. kasıntı. yalnız. yaşlı tngiliz
binbaşı VV'ilshavs "la da (Ed-
ward Fox) tanışıvor. Ve önce-
lıklebıçımlı kulaklanyla ılgisı-
ni çeken. ıyi bırtatil aşkı olabi-
lecek binbaşıyı gözüne kestiri-
yor kadın. N'e var ki önlerine çı-
kan bu fırsatı değerlendirmeye
can atan geçkin çıftimizin. hep-
si ufak çapta felaketlere dönü-
şen bir dizi randev usu. tam he-
şafın yağı kesılıvor. Küçük
düşmeye filan aldırmadan. fe-
na halde fettan Amerikalı dadı-
ya kapılan binbaşının İngılte-
re'ye dönüş yolculuğu da böy-
lece başlamadan sona eriyor bu
yeni ve 'karşı konulamazdiir-
tüyle'. Genç ve yaşlı iki kadı-
nın tatlı rekabetinden şaşkına
dönen. şık ve centilmen binba-
şıyı. faşıst vönetıme çanak tu-
tan. zengın, fabrikatör bır aile-
nın. başında kavak yellerı esen.
bıreli vağda bireli balda büyü-
müş. yakışıklı oğlu Vıttono'yla
(îtalya'da çalışan yönetmen
Ferzan Ozpetek'ın şu günlerde
îstanbul'daçektiği 'Hamam'da
da oynavan. ünlü babasının yü-
zünü kara çıkarmav acağa ben-
zer.genç AlessandroGassman)
kıskandırrnaya girişıyorderken
genellikle. her zaman baba öz-
deyışi 'Jncelemek.incek?nmek-
ten i\1dir!'ı yeğleyerek dav ran-
Gölde Bir Ay
A Month By The Lake Yönetmen: John Irvia Senaryo: Trevor
Bentham Kamera: Pasqualıno De SantisMüzık: Nicola
Piovani Oyuncular: Vanessa Redgrave. Edvvard Fox, Uma Thurman.
Alıda Valli. Alessandro Gassnıan. Carlo Cartıer, Natalıa Bizzı 1996
(WB - Film Pop) Beyoğlu Emek. Harbıve As. Etıler Akmerkez.
Bakırköv*74. Kadıköy Kadıköv. Altumzade Capıtol. Fenerbahçe
Pvramıd. Erenköy Apollon »ınemalannda.
define ulaşamıvor ne vazık kı.
Bır türlü başbaşa kalamayan
Binbaşı VVılshau'la Ba\an
Bentley. yakınlaşacaklanna
gitgide uzaklaşıyorlar bırbirle-
rinden. \'üzmede. tenıste filan.
camii yıkık ama mihrabı hâlâ
yerindeki. fıkırfıkır. yaşlı genç
kızımızın, askerlıkten kalma
alışkanlıklarla sürekli çevresi-
ne emirler yağdıran binbaşıyı
yenerek (hem de ığrenç Ital-
yanların gözü önünde!) bozum
ettiği ilişki, çıkmazagınnce ba-
vulunu toplavıp Ingiltere'ye
dönüş volunu tutuyor kasıntı
VVilshavv, onu bekleven işlerini
bahane ederek. Ancak Boniz-
zoni aılesinin çocuklanna dadı-
lık yapan. u> umsuz. bencıl. şı-
mank. zalim ve seksı Amenka-
lı zamane kızı. genç Ba\ an Be-
aumont(Giderek bu tür fettan,
hoppa, sorumsuz karakterlerle
özdeşleşen L ma Thurman fıs-
tığına tam gıtmış bu karakter),
veda sırasında pinpırik, kuraî-
cı binbaşıya umut verecek şe-
kilde davranınca binbaşıda ho-
dığı fotoğraf makinesiyle, git-
tikçe tehlikelı ve taşkın hale ge-
len faşıst yürüvüşlerini. vaşa-
dıklarını. dünvada olanı-bıteni
filan anında saptav ıp fotoğraf-
layan. kalbi kınk. aydın. geçkin
taze Bavan Bentley. Bir ara
dörtgenleşen bu beylik aşk üç-
geni çeşıtlemesı. malum kınş-
tırma. baştan çıkarma. kıskan-
dırma oyunlan ve geçıci hüs-
ranlarla süregelirken ülkeyj
dört baştan saran faşizm tehli-
kesıvle savaşın kapısını çaldı-
ğı bütün Avrupa'nın canına ot
tıkayacak, tarihin gidişıni de-
ğiştirecek büyük siyasal mas-
karalık da fonda devam ediyor
belli belırsiz. Sonunda gaddar
Amenkalı genç kızdan "mumu
sönmüş yaşlı bir şamdan" ben-
zetmesivle dersinı alan, bece-
riksızce sıhirbazlık gösterılen-
ne de girişen bınbaşımız. niha-
vet doğru eşleşmeyle. gönül,
yaş ve kafa dengi kadınını (ya-
nı mutluluğu hak eden Bayan
Bentley "i) buluyor alışılmış ta-
rafından mutlu sona bağlanan
bu finalde. Yaşamlannın güz
mevsimındeki yalnız çiftimi-
zin bu dingin göldekı tatil be-
raberliğının 'zamanın sonuna
kadar planlandığı' film, onlar
ermiş muradına. biz çıkalım
kcrevetıne dedırterek sona en-
yor.
Tekdüze hatta yavan sayıla-
bilecek bu öyküyü, haylı özen-
li. usturuplu. düzgünce anlata-
rak rahatça izlenebilir kılan tn-
gıliz yönetmen John Irvin. ilk
kez 1985 Sinema Günleri'nde
gösterilen. Harold Pinter'ın se-
naryosundan filme çekilmiş.
Glenda Jackson'lu Ben Kings-
ley'li 'Kapiumbağa Günce-
si'yle dikkatımızi çekmişti. Ge-
nelde çokça önemsenmeyecek
türden. ama belli bir düzeyi de
tutturan filmlerin yönetmeni
John Irvin. tüm dünyada umul-
madık bir başan kazanan 'P»s-
tacı'yı çağnştıran bir Akdeniz
atmosferine yaslanan, mi-
zahi ve incelikli diyalog-
larla örülmüş. deneyimli
kameraman Pasqualüıo
De Santisın başanlı gö-
rüntülenyle bezenmiş bu
sevımli sofistike komedi-
siyle en hoş ve şirin film-
lerinden bırini gerçekleş-
tirmiş. Oyuncu kadrosuy-
la da göz alan filmi, 'Ho-
vvards End'den beri gör-
mediğimız, babası, annesi.
ağabeyı. kızkardeşi ve iki kızı
da oyuncu olan. ünlü bir aktör
hanedanından gelen, Sir Mic-
hael Redgrave'ın 40 yıldır ti-
yatro ve sınemayla iç içe yaşa-
mış. hıç de 60 yaşını gösterme-
yen Vanessa Redgrave çekip
götürüyor ustaca. Hâlâ taş gibi
bu büyük oyuncuya, komedı
yeteneklerini de ortaya serme
firsatını veren 'GöldeBirAy'da,
yıllar öncesinde. Joseph Lo-
sey'in 'The Servant' (1963)
başyapıtıyla mimlediğımiz In-
giliz aktör Edvvard Fm'la, son
dönemin yükselen Hollyvvood
yıldızı Uma Thurman da Va-
nessa'ya ayak uyduruyorlar
baştan sona. Yaşını başını al-
mış. yıllan devirmış, yetişkin
sevgililerin habire çocuklaştığı
o romantik aşk hikâyelerinden
azbuçuk hoşlananlardan ve Va-
nessa Redgrave tutkunların-
dansanız eğer. aslında fazlaca
bir kıymetı harbıyesi bulunma-
yan bu 'GöMe Bir Ay' masalı
tam size göre!
Z-l Film
Atölyesi'nin aylık
eAtölytyayını
KültürServisi -Yav uzÖz-
kan'ın kurucusu olduğu "Z-
1 Film AtöhesTnın öğrencı-
len tarafından hazırlanan
aylık 'Atölve' dergısının ilk
sayısı çıktı.
Yayın yönetmenlığıni
Müge Dağıstanlı ve Burak
Göral'ın üstlendığı "Atöhe'
dergısı eski ve yeni 'AtöRe-
li'lerin bır araya geldığı. es-
kılerın yola çıkış serüvenle-
rını. venilerin ıse üretme he-
yecanlarını dıle getiren bır
ortak çalışma.
Selim Evüboğlu, \'azgülü
AMoğan. Sletin Deniz.Tuna
Erdem. Zi\a Öztan, Anf ^ ıl-
maz. Yusuf Murat Şen. Se-
ma Türkvazıcı. Kava Ören,
Ataol Behramoğlu. Hilmi
Yavuz, Afşar Timuçin. Vel-
da Turanlı. Meral-Cemal
Erez, \a>uz Özkan. Ercan
Durmuş, Gökhan Atılmış,
Selahattin Sancaklı. Yavuz
Erten. Meral Kaşıkçıoğlu.
O\a Arca. Avşenur Aslan.
Selahattin Duman \L- Tuğ-
rul Ervümaz'dan oluşan öğ-
retım kadrosundan ekım
av ından bu v ana teorık eğı-
tım alan "Atöhe" öğrencıle-
rı. dergılerındc Türk -.ıne-
masındakı film üretme anla-
v ışı ve bıçımının venıden ele
alınması gerektığını vurgu-
larken: Türk sinemasının
genç sinema sevdalılarında
sinema yapma co^kıibU ve
karariılığı varatacak bir
prestıje ula$tınlma>ı zorun-
luluğunun altı çızılıvor
Sinema meraklılarını
"Atölye'de \ erılen dersler v e
kentgezılen. cumartesi söv-
leşilen. cuma semınerlen gı-
bı olup bıten etkınliklerden
de haberdareden dereı, genç
sinemacıiarın geleceğe dö-
nük umutiarını \an-.ıtıvor.
Altı a> bovunca. montaj-
dan ışığa. renk kımvaMndan
kamerava v e objektıfc kadar
uzanan bir dızi teknik bılgı
ile donanan genç binemaeı-
lar artık. vapımcıhğını Ya-
vuz Özkan'ın. senaristhğını
ve yönetmenlığıni Cemal
Şan'ın üstlendığı "Değişen
BirŞev Vok.Ağiamavın'ad-
lı fılmie ilk kez bır film se-
tıne adım atmanın heveca-
nını vaşıyorlar.
KÜLTÜR^ÇİZİK
KAMİL MASARACI