Katalog

27 HAZİRAN 1996 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 • ABD'nin Arap dünyasmdaki en büyük müttefiki Suudi Arabistan cla bir Amerikan askeri üssünde meydana gelen şiddetli patlamada 19 Amerikalı ölürken çoğu Amerikalı 386 kişi de yaralandı. Ölü sayısının artmasından korkuluyor. • Suudi yönetimine karşı mücadele veren Arabistan'da îslami Reform Hareketi'nin lideri, saldırganlardan "hevesli gençler" diye söz ederek ülkede Îslami reformlara gidilmemesi durumunda yeni saldınlar olacağını söyledi. Amerika El Khobar'daki Kral Abdül Aziz Hava Üssü 25 HAZİRAN: Patlama sonucunda en az 19 Amerikalı öldü ve 400'eyakını da yaralandı. AFP grafık kalesinde vuruldıı Bölgede 3100 ABD askeri Dış Haberler Servisi- Suudi Arabıstan'ın Dahran bölgesınde konuşlandırılmış3 bın lÛO'eyakın asken personel bulunuvor. Pentagon basırı daıresının mudür vardımcı Sam Grizde. Dahran yakınlannda konuşlandınlmış ABD askerlennden 2 bin 400 kadannın ha\a kııvvetlenne ait olduğunu belirttı. AFP'den alman bilgive göre Grızzle. ->öz konusu birîiklerın Koıfez Savaşı'ndan bu yana hava operasvonlarına destek verdığını açıkladı. ABDveaıt F15 ve F16'lann da bölgede bulunduğunu kaydcden Grızzle. gen kalan ABD askcrlerının ıse Patrıot füzelerıne aıt bataryalara destek verdığını bıldırdı. Florida'da konuşlandınlmış ABD Merkez KomutanlığYnın AİZCÜSÜ Binbaşı Nino Fabianoda AFP'ye yaptıgı açıklamada Suudi Arabistan. Bahreyn \e Kuveyt \e bolgedekı dığer ülkeleri ıçıne alan Körf'ez'de bulunan ABD ordusuna ait toplam personel sayısının. gerçekleştınlen operasyonlara bağlı olarak 10 bın ıla 20 bın ara^ında deöıştığını brldırdı. Fabıano bölgede ABD've an bırkaç çeşıt savaş uçağının da bulunduğunu kavdederek bunlarara.sinda F-14. F- 15, F-16 ve F-18 savaş uçaklarının. A- 10 hücum uçağının. ulaşım uçaklannın \e erken uyan uçaklannm bulunduğunu belirttı. Körfez bölgesınde bulunan ABD güçlennın Irak'a yaptınmlann uygulanmasinı sağlamakla »orumlu olduklan ifade edildi ABD Hava Ku\\etlerı personelinm 1W2 yılından ben güney irak'ta 32'ınci paralel üzenndekı yasaklı hava sahasını korumak üzere uçuşlaryaptıkları bıldınldı. ABD güçlennın Korfez'dekı varlığmın süreklı olmayacağını belırten Fabıano. askerlenn burada yalnızca 120 gün kaldıklannı kaydettı Kral Abdül Azız Hava Cssü'nde dünkü patlama sırasında Amerikan askerlennden başka. Ingılız ve Fransız askerlenn de bulunduâubıldınldi. Dış Haberier Servisi - Suudi Arabis- tan "ın Dahran kentıyakınlannda bulunan bir Amerikan üssüne öncekı gece düzen- lenen bombalı saldırıda 19 kişı öldü, 386 kışı yaralandı. Ölenlenn tümünün ve ya- ralılann çoğunun Amerikalı olduğu açık- landı. Yaralıların 105'inın durumunun ağır olduğu ve ölü sayısının artmasından endişe edildiğı bildırildi. Suudi Arabistan "da rejım aleyhtan Ara- bistan'da İslami Reform Hareketi'nin li- deri Saad El Fakıh. AFP ajansına verdiği demeçte. Suudi Arabistan'da sert güven- lik önlemleri ve cezalandınnaların antı- Amenkan bombalama eylemlerini dur- durmaya yetmeyeceğini söyledi. Bombalı saldınyı gerçekleştırenlerden "hevesligençler" dıye söz eden Fakıh "Bu saldırı da gösterdi ki gü\ enlik önlemleri \e cezalar.ABDkuruluşlarınasaldırılanön- leyemez" dedı Fakıh. ey lemlenn durma- sı içın tekyolun İslami reformlara baslan- ması ve şıddetin tek yol olduâunu düşü- nen hevesli gençleri frenleyecek liderle- rin hapishanelerden çıkanlması olduğunu savundu. Alarm yetmedi Suudi Arabistan'daki Ingiltere Büyü- kelçisi Andrevv Green. üste gelişmiş bir savunma sistemı olduğunu belirterek "Ancak bomba o kadar büyüktü ki. sa- vunma sistemleri \etersiz kaldı" dedı 19 kişinin öldüğü şiddetli patlamada bir bina çökerken 8 katlı bir binanın da ön cephesi tamamen yıkıldı. (Fotoğraf: RELTERS) Bombalı saldırıya sert tepki gösteren ABD Başkanı, Suudi Arabistan'a bir FBI ekibi gönderdi Clinton: Bunun peşini bırakmayacağızDış Haberier Servisi - ABDBaş- kanı Bill Clinton'ın Suudi Arabis- tan'dakı patlamaya tepkisi sert ol- du. Saldınyı kıııayan Clinton ola- yın peşini bırakmayacaklannı. bu- nu yapan korkaklann cezasız kal- mayacaklannı söyledi. Suudi Arabistan yetkilılerının olay karşısında gösterdıkleri pro- fesyonel tutumu takdir ettiğini be- lırten Clinton. bir FBI ekibinin so- nışturmaya yardımcı olmak üzere Suudi Arabistan'a gıttığını. olay ın sorumlularının adaTet önüne çıka- nlması ıçın bu ülkey le işbırliğı \ a- pacaklannı bildirdı • Beyaz Saray, bombalı saldınnın Körfez'deki ABD askeri varlığını etkilemeyeceğini açıklarken ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopher de eylemi gerçekleştirenler yakalanmadan rahat etmeyeceklerini söyledi. Resmı birziyaret ıçın İsrail'den Kahire'ye geçen ABD Dışişleri Bakanı VVarren Chistopher ise sal- dınnın. Amenka'nın dünyadaki askeri görevlerinı ve sorumluluk- lannı gerçekleştirmekten v azgeçir- meyeceğinı belırtti. Chnstopherte- röriin başanlı olmasına ızin ver- meyeceklenni ve sorumlulann ya- kalanacağını söyledi. Teröristler adalet önüne çıkanlana kadar rahat Patlamanın bir terör saldınsı ol- duğunu söyleyen Clinton. her Amerikalı gibı bu olayı nefretie karşıladığını belirtti. Beyaz Saray sözcüsü Michael McCurn de VVashington'un Kör- fez'den aynlmaya ilışkın planlan olmadığını. bölgedeki Amerikan varlığmın azaltılmasının düşünül- mediğını açıkladı. McCurry, dün- yanın bu bölgesindekı Amerikan varlığmın çatışmalan ve var olan gerilimi azalttığı olgusunun Ame- rikan dış politıkasının temel taşla- nndan binni oluşturduğunu belırt- ti. Amerika'nın Ortadoğu'daki çı- karlannı korumaya çalışırken risk- lerle karşılaştığını belirten Beyaz Saray Sözcüsü, bölgede süreklı olarak Amerika'ya yönelık şıddet olaylan tehlikesinin var olduğunu bildirdi. etmeyeceklerini söyleyen dışışlen bakanı. askerlerıni korumak ıçin sıereken her şey ı yapacaklannı ek- Fedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü- sü Nieholas Bums saldınnın so- rumluluğunu henüz kimsenin üst- lenmedığıni, Suudi Arabistan hü- kümetinın sorumlulan ihbar ede- cek olanlara ödül vaat ettiğini be- lirtti. Öte y andan Filistin Pariamento- su Sözcüsü Ahmet Korei bu eyle- nfin barışa hızmet etmeyeceğıni söyleyerek Filıstin'in saldınyı şid- detle kınadığını açıkladı ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) sözcüsü Sam Grizzle de. ölü ve yaralıla- rın tamamının ABD vatandaşı olduğunu belirtirken bir kamyona yerleştirilen tah- rip gücü son derece yüksek bombanin pat- laması sonucu kurban sayısının artmasın- dan endişe edildiğinı söyledi. Penta- gon 'dan ust düzey bir başka yetkili ise patlama sahnesini tarif ederken benzin yüklübirtankerinüssüngirişindekikont- rol noktasında durduktan sonra, tankerde bulunan 2 kişinin beyaz bir otomobille kaçtıklannı belirt- ti. Aynı anda çevre binalann boşaltılması için alarm veril- dığinı ifade eden Amerikalı yetkılı. ancak tankenn durdu- rulmasıyla patlama arasında- ki 4 dakıkalık sürenin bunun için yeterli olmadığını söyle- di. 2500 kiloluk bomba Bu arada. Suudi yetkililer. ölü sayısını 16 olarak verir- ken yaralıların sayısının 252"ye yükseldiğini ve yara- lılann çeşitli uluslardan oldu- ğunu belırttıler. Öte yandan. Pentagon'dan üst düzey bir yetkili. patlama- nın yerei saatle 21.55'te mey- dana geldiğini kaydederek patlamaya son derece güçlü tahminen 2 bin 500 kiloluk bir bombanın neden olduğu- nu v e patlama sonrasında yer- de 14 metre genişliğınde ve 10 metre dennlığinde bir çu- kuraçıldığı bildirdi Üstlenen olmadı Bombanın tipi hakkında bir açıklama yapmayan ABD'li yetkili. şuana kadar saldınnın sorumluluğunu kimsenin üst- lenmedığini ifade etti. Penta- gon, saldınya uğrayan Ame- rikan üssünün Irak'ta BM ka- rarlarını uygulayan koalisyon güçlerine bağlı 4 bin 404'ün- cü filo olduğunu ve Tuğgene- ral Terry 1 Shvvalıer komutası altında bulunduğunu belirtti. Görgü tanıklan. patlama son- rasında 8 katlı bir binanın ta- mamen yıkıldığını. birçoğu- nun da büyük zarar gördüğü- nü ifade ettiler. Suudi Arabistan"ın Riyad kentinde 13 Kasım 1995 tari- hinde bir otomobile yerleşti- rilen bombanın patlaması so- nucu 5 ABD'li ile 2 Hintli öl- müş. 60 kişi yaralanmıştı. Bu arada. Suudi Arabistan Kralı Fahd, ülkesinin saldın- dan son derece büyük üzüntü duyduğunu belirterek saldın- yı düzenleyenleri ortaya çıka- rarak bir an önce adalete tes- lim etmeye kararlı olduklan- nı söyledi. Suudi yetkililer, suçlulann yakalanmasını sağ- layacak ihbarda bulunanlara 10 milyon riyal, yaklaşık 2 trilyon lira ödül verileceğini açıkladılar. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Suriye'nin Şansı Dönüyor Ortadoğu'da şu sıralarda bölgenin siyasal kon- jonktürünü köklü bıçimde etkileyebilecek iki olu- şum var: Bunlardan biri israil Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun Arapları kaygılandıran tavrı, dığe- ri ise ABD'nin Suriye politikasını yenıden gözden geçirdiğine ya da geçirmek üzere olduğuna ilişkin işaretler. Aslında iki oluşum da başlangıç aşamasında bu- lunduğundan, ne şekilde sonuçlanacaklarını ve bölgede ne gibi etkiler yapacaklarını kestirmek zor. Benyamin Netanyahu yönetimı ıle Araplararasın- daki gerginlik sürüyor. Netanyahu sık sık barış sü- recini devam ettirecegini vurguluyor. Ama Golan, Filistin devleti, Kudüs ve yeni yerleşim bölgeleh gi- bi konularda esneklik gösterebıleceğine ilişkin en ufak bir işaret bile vermiyor. Dışişleri Bakanı David Levy'nin geçen hafta Golan konusunda Suriye ile ortayolu bulabileceklerine ilişkin yaptığı açıklama, israil kabınesini karıştırdı. Davıd Levy'nın açıklama- sından kısa süre sonra Netanyahu'nun sözcüsü tarafından yapılan açıklamada "Golan konusunda karann ancak Başbakan Netanyahu tarafından ve- rilebileceği, bunun dışındakı açıklamaların hükü- meti bağlamadığı ve birağırtık taşırnadığı" belirtil- di. Yani David Levy hizaya getinldı. Nıtekım İsrail Dışişleri Bakanı, iki gün sonra üslubunu değiştire- rek Kahire'deki Arap zırvesınde alınan kararları sert biçimde eleştirdi. Sonuç olarak Netanyahu'da henüz bir esneklik belirtisi görünmüyor. Bu tutum devam ettiği takdir- de, gerginliğin artacağı açık. İsrail Başbakanı Batı Şerıa'dakı El Halil'den (Heb- ron) çekilmeyi kabul edebilir. Hatta, koalısyondakı aşın milliyetçi ve dincı partilen ıkna edebılirse, bel- ki yeni yerleşim birimleri kurmaktan da vazgeçer. Ama asıl önemli sorunlar Filistinlilerin devlet kur- ma hakkı, Kudüs ve Golan tepeleridir. Netanyahu bu konularda yumuşamadığı takdirde, bölgede gerginliğin artmasını ve radikal akımlann güçlenme- sini önlemek çok zor olacaktır. • • • Ortadoğu'da son günlerde göze çarpan dığer önemli gelişme, ABD'nin Suriye politikasının değiş- mekte ya da yeniden gözden geçırılmekte olduğu- na ilişkin işaretlerin artmasıdır. Clinton yönetimı Ortadoğu politikasında ilk kez geçen hafta değişımin sinyallerinı vermeye başla- dı. Netanyahu seçildikten sonra sık sık barış süre- cıni devam ettirmesi ve Araplarlaanlaşması için ye- ni İsrail liderine "telkinde" bulunan VVashington, geçen hafta tutumunu değiştirerek Netanyahu'nun barış konusunda bazı güvenlık kaygılarının haklı olduğunu, kendisine zaman tanımak gerektiğini vurguladı. ABD, daha sonra Netanyahu yönetimine karşı Suriye'nin önderlığınde bir Arap cephesinin oluş- masını engellemek içın diplomatik gırişimlerıni yo- ğunlaştırdı. Mısır ve özellıkle Ürdün, VVashing- ton'dan gelen telkinlerle Kahire'deki Arap zirvesin- de yatıştıncı rol oynadılar. Zirvede israil'e sert uya- rı yapılırken banş için yollar açık bırakıldı. Türk-is- rail anlaşması ise Suriye'nin tüm çabalanna karşın kınanmadı. VVashington, bu arada Türkiye-Surıye gergınliğı- nin tırmanması karşısında Şam'ı sert biçimde uyar- dı. Suudi Arabistan'daki Amerikan üssüne dün ya- pılan korkunç bombalı saldırı ise. VVashington'un Netanyahu yönetimı ile daha uyumlu bir ılışkiye gır- mesine yol açabilır. Nıtekım bir israilli yetkili "Su- udi Arabistan'daki saldırı, İsrail In kaygılarının ne kadar haklı olduğunu göstermiştir" dedi. • • • Şimon Peres iktfdarda ıken Clinton yönetimı, ABD'de başkanlık seçımlerinin yapılacağı kasıma kadar Israil-Suriye barışının gerçekleşeceği umu- duyla Suriye'ye hoşgörülü davanmış. Hafız Esad'ın kaprislerini ve kabalıklarını sineye çekmiş- ti. Örneğin Lübnan bunalımı sırasında Hafız Esad. kendisi ile görüşmek için Şam'a giden VVarren Christopher'ı bir saat bekletmiştı. Netanyahu'nun iktidara gelmesi ile kasıma kadar İsraıl-Surıye ba- rışının gerçekleşmesi umudu ortadan kalktığından, Washington Şam'a daha rahat biçimde dışlennı göstermeye başlamıştır. Clinton, Esad'dan bir an- lamda intikamını almaktadır. Suriye, şimdi İsrail'den Golan'ı geri almaya ça- lışsın bakalım. Belki alır. İsrail'den acfl patlama yorumu Dış Haberier Senisi - Su- udi Arabistan'daki patlama- nın ardından İsrail Hükümet Sekreten Danny Na\eh. bu olayın Israıl'ın güvenlık ga- rantileri istemekte haklı ol- duğunu gösterdiğını söyle- di. Hükümet sekreteri. bu te- rör eylemınin güvenliğm ga- ranti altına alınmasının ce- rekli olduğunu gösterdiğini ve ülkesinin güvenlikli ba- rış çağrısını dogruladığını belirttı. Olay ın. terörle uluslarara- sı düzey de savaşmanın ge- rekli olduğunu bir kez daha gösterdiğini belirten Naveh bu alanda tsraıl ile Ameri- ka'nın işbırliği yapması ge- Ürdün sınınnda kanlı saldın AMMAN (AA)- Ürdün- İsrail sınınnda dün sabah düzenlenen bir sılahlı saldırıda. 3 Israillınin öldüğü bildırildi Crdünlü bir yetkili İsrail resmi makamlarına dayanarak verdığı haberde. olayın Batı Şeria ile Ürdün binın yakınlannda meydana geldiğini belirttı. Saldından sonra Ürdün ordusunun bölgede geniş çaplı operasyon başlattığını kaydeden yetkili, bununla bırlıkte şu ana kadar saldırganlann Ürdün topraklarından sızdıklan yolunda hıçbır kanıt bulunamadığını söyledi AFP haber ajansına gönderdıklerı bir bıldırı ıle saldınyı Filıstınlı El-lntifada örgütü üstlendi. rektiğini söyledi. Öte yandan İsrail Başba- kanı Benyamin Netanyahu. geçen pazartesi günü ABD Dışışler Bakanı VVarren Christopher ile yaptığı gö- rüşmede. Ortadoğu'daki ba- nş sürecinin ancak Israil'in güvenlığinin garantilenme- si koşuluy la devam edebile- ceğıni söyledi. Netanyahu. gazetecilere verdığı demeçte Suriye ve Filistin'in terör ve banş sü- recinin devamı arasında se- çim yapması gerektiğını söyledi. Terör ıle banşın bir arada olamayacağını söyle- yen İsrail Başbakanı. Suriye ile ilk görüşeceği konunun terör eylemlerinin durdurul- ITUIM olacağını ve görüşme- lerin terör tehdidi altında ya- pılmasının olanaksız oldu- ğunu belirtti. Netanyahu. Surive-lsrail görüşmeleri- nın. Israil'ın 1967yılındaiş- gal ettığı Golan tepelerinden geri çekilmesi koşulu olma- dan başlaması görüşünü sa- vundu. Saldırıların kronolojisi Enkaz kaldırma çalışmalan Amerikalı ekjplerin denetinıinde sürdürüliı\or. Dış Haberier Senisi- Suudi Arabistan'ın Dahran kentinde önceki gün ABD askerlerinın kaldığı askeri üssün bombalanması. aslında Batılı hedeflere yönelik bir dizi Ortadoğu kaynaklı saldından sonuncusu. 1983'ten bu yana meydana gelen Batılı hedeflere yönelik patlamalar sırasıyla şöyle sıralanabilir: Beyrilt, nisan 1983- Radikal tslamcı bir ıntıhar komandosunun Batı Beyrut'takı ABD Büyükelçılıği'ne düzenlediği intihar saldınsı sonucunda, I6'sı Amenkalı 63 kişi öldü. BeyrUt, ekim 1983- Şiı mılitanlann Lübnan'da konuşlandınlmış çokuluslu askeri güce ait askeri üslere düzenlediği intihar saldınlan sonucunda 241 ABD askeri ile Fransız ordusuna ait 58 paraşütçü öldü. BeyrUt, eylÜ11984- Patlayıcı yüklü bir kamyonun Doğu BeyTut'takı ABD Büyükelçıliği'nın beton kapısına çarpması şeklinde düzenlenen intihar saldınsı sonucunda şoför de dahil olmak üzere 11 kişi öldü. ParİS, 1985-86- Bir düzine kadar bombalı saldırı sonucunda 13 kişi öldü. 250 kışı de yaralandı. Saldınlar. İsrail ve ABD'li diplomatlan öldürmek ve Iran'ın son başbakanını öldürmeyi planlanıakla suçlanarak tutuklanan Lübnanlı teröristlerin serbest bırakılmasını isteyen. adı bilinmeyen bir terör örgütü tarafından üstlenıldı. Berlin. nisan 1986- Batı Berlinde çoğunlukla ABD'li askerlerin gittığı La Belle adındaki diskoteğe düzenlenen bombalı saldında iki ABD asken öldü. 200 asker de yaralandı. ABD saldından Libya'yı sorumlu tuttu. İskoçya-Lockerbie, aralık 1988- Londra-Nevv Vörk seferındekı bir Pan Am uçağının Lockerbıe üzennde patlaması sonucunda 270 kişi öldü. ABD ve İngıltere. patlamadan ıkı Lıbyalıyı sorumlu tuttu. Nİjer, eylÜ11989- Paris'e giden Fransız UTA Havayollan'na ait bir DC-I0 uçağının Afnka. Büyük Sahra çölü üzerınde patlaması sonucunda I7l kişi öldü. Fransa olay dan Libva'yı sorumlu tuttu. New York, SUbat 1993- Dünva Ticaret Merkezf nde mevdana gelen patlama sonucunda 6 kişi öldü. lOOO'den tazlası da yaralandı. Saldırının arkasında kör ımam lakabıyla tanınan Vlısırlı şeyh Ömer Abdül-Rahman'ın olduğu öne sürüldü. , 1993-94- Çemaat-ı İslami grubuna bağlı mılitanlar. Batılı turistlere karşı bombalı saldırı evlemlenne başladılar. Şubat I993'de kalabalık bir kafeteryada meydana gelen en önemli saldırıda bir Türk. bir Isv ıçre'lı ve bir Vlısır'lı öldü. Paris. temmuz-ekim 1995- Fransa'da meydana gelen ve Cezayır hükümetini deviımeye çalışan Sılahlı İslami Gruba ait terönstler tarafından üstlenilen 8 bombalı saldında 7 kişi öldü. I60 kışı de yaralandı. Riyad. kasim 1995- ABD askeri eğitim merkezi yakınlarındakı bir otopakta meydana gelen patlamada 5'ı Amerikalı. ikisi Hintli 7 kişı öldü. 60 ki^i de yaralandı.