Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 19 HAZİRAN 1996 ÇARŞAMBA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Fatih ve Kurtarıcı
METIN ERKSAN
# stTnhul uıı Fatıh Sultan Mehmet
I
komııusindıkı Turk orduları tara
tındm tethedılıp \un (vatan) \a
pılnn>-ı dunva \e Turk tarıhının
j ı bu\uk \e en -rorkeınlı ola\ ların
dan bıriMdır Pev jambeı lıjının \a
m sıra devkt adaıııı \e kuıııandan olan
Hz Pevgtmber ın 7
vuzvıldi çok ılerı
bır gorusle -»ovleduı su bu\ruk "Kons-
tantınıvve kesınlıkle fethedılecektır. Onu
fetheden konıutdn. nt bu\ ukbır komutan.
onu fethedtnordu ne buv uk bır ordudur",
Turkler tıiatıııdın l*1
\uz\ılda gerçek
le'jtınlmistır Bızinshve Avrupalı dokuz
bın kı^ılık asker.juıunuıisa\undugu \uz
ellı bın kışılık Turk ordusunun kusattıgı
Hun-Turk Imparatoru Attıla nın buvuk
Hunoıdulanda iı,ındeolmakuzre4 vuz-
\ ıldtn ben hıçbır asker gucunun aşama
dıgı Istınbul surlarını Fatıh ın ıstencı
(iıadtsit ısAerı dehasiveTurklennsavaş
gucu asını^tır İstanbul ku^atmasi tçın do-
kulen a_.ır toplar ve savas, gemılerının ka-
radaıı v urutulniesı dunva savas tarıhının
\e sı\ is tcknolo|iMnın buvuk a^amaları
dır Puıh ın 29 \la\ıs 1 4 ^ gunu be\az
bır ıta bınerek Bızanslıların gozvaşları
Turklerın se\ mç Vnvkınslan eslıgınde bu
vuk bır tortnle Topkapı dan ^ehre gırdı
gını tarıhler vazar Turk ulusu istan-
bul un ttthını gerçekle>tıren Fatıh Sultan
Mehmet ı \eonun koınutasindakı kahra
man Turk ordusunu sonsuzı degın unut
mavicıktır Turk uhisunun Fıtıh Sultan
Mehmet e \e Knnbul un tethınde ^ehıt
\a da gazı ol ın butun kahrımanlara kar
5i gonııl boını vardır
29 Mvus 14>i tarıhınde gerçeklesen
bu tetıhttn 4fo \ ıl sonra Osmanlı de\ le-
tı katıldıgı vedon vıl surdurdugu 1 Dun
vı Sna-Tnı kavbettı M) Ekırn 1918de
padıyıh v^ lıalıtc NahdettııTın bu\rugu
\eona\ ı\ la Osmanlı de\ letını parçalavan
ve \ok cden Mondros Bırakışması (Mu
tarekesı)nnzaland\ Inaılız Frınsız ltal
\an \e Vınan denız gıiçlerıne aıt 61 sa
v a* gemısınden olusan bu\ uk bır t ılo P
Kasiın I91S junıı OMIIIIIII dcvktının
başkentı İstanbul a geldı Dusman savas
gemıkrı kara\a asker çikardı Batı nın
vavılmaulıgı anamakılıgı (kapıtalızmıl
\e somurgeuhgt \akla^ık bes, vuz vıl
sonra istanbul u Turklerden gen aldı 2^
Kasim 191 b gunu \apılan karşılama to-
renını begervmeven \e \enılenmesını is-
te\en Fransız îsgal orduları baskomutanı
General Franeet d'Esperev 8 !>ubat 1919
gunu trenle bır kez daha İstanbul a geldı
Fatıh Sultan Mehmet gıbı be\ az bır ata bı
nerek Sırkecı den Be\oglu na kadar
Turklerın goz\aslan arasinda bır Hıris
tı\an şehrıne donuşen Musluman Istan
bul un vanık seslı muezzınlennın agla
varak okuduklan son ezan seslerının \a
vıldıgı muthış acıh bır ortamda ellenn
dekı \ unan ba\raklarını delırmıs gıbı sal
lavan Bızans artıgı Runıların çılgın se-
\ ınç bagınsları eslıgınde \ere serılı Turk
ba\raklan ustunde zafer vuruvuşu vaptı
Bu zafer torenınden bır gun once ~* Şubat
1919 gunu İngılız Ort \dogu orduları v e
9 Araîık 1917 de kudus e gıren İngılız
orduları baskomutanı 1282 \ılhk İslam
\e40l vıllıkTurk şehn Kudus un farıhı
çağdaş Haçlı general Allenbv İstanbul a
geldı Kudus \e istanbul fatıhı Allenbv
karavagız bır at ustunde Sırkecı den Be
\oglu na kadar Turklerın goz\aşlan kı-
hselerın bırlıkte çalan çanlarının seslen
se\ inçtcn delırnıı^ Rumlann co^kulu hav -
kırı^ları esj ıgınde bı r zafer \ uru\ usu v ap-
tı PadışahvehalıteNahdettın ınsıcaksa-
ra\ ında oturdugu karlı \ e soguk bu ıkı ts-
tanbul gununde vapılan bu ıkı zafer tore
nınde bes vuz \ıl once İstanbul un fet-
hındeaglavan Rumlarguldu Turkler ag
ladı Kader v a da kosullar bu kez Ruınla
n guldurmuş Turklen ağlatmıştı
H Kasım 1918 gunu tarıhsel bır rast
lantıoldu 1 Dun\aSa\aş.ı nıns.onbu\uk
sava^larını vapan Turk \e ingılız ordula-
nnın ventiı (galıp) komutanı olan Ata-
turk, Hakp sehn kuzevındekı ate^ hat
tından Istınbul a geldı Ha\darpas.adan
gemı\le istanbul a ge<,erken istanbul lı-
manına gıren dus.man sa\aş gemılerını
gordu >a\en komutanındanbuola\ hak
kındakı dusuncesinı sordu 6 Kasım
192^ te tstanbul u dus,man ısgalınden
kunaracak\e İstanbul uvenıdenTurk U
tanbul \ apacak olan \taturk \ a\enne bu
\uk komutanlarda \e buvuk ınsanlarda
\ar olan bır duşunce vontemı ıçınde sa
kın kararlı ofkesız\ebılgebırsesle^o\
k dedı "Tasalanma,geldıklengıbıgıder-
ler" O karanhk ve umutsuz gun bu onur-
lu gelecegı valnız \e \alnız -\taturk du-
^unrnu^ vebılmiştır
30 Ekım 1918de padışah ve halıfenın
vonettıgı Osmanlı devletının ımzaladıgı
İstanbul u duş.manlara veren Mondros
Bırakışmasi vla 6 Ekım 1923 te Ataturk
ba^komutanlıgındakı Turk ordusunun
du^man ı^galındekı İstanbul ukurtarma
si arasındakı sure ıçınde İstanbul ve çev
resınde bırçok olav olmustur Turk ordu
sunun 1 DunvaSavası ndan >an \ e şeref-
leçıkmasınakarşın Mondros Bırakı^ma-
sı ve 10 Ağustos 1920 de Sevres Anlaş-
ması nı ımzala\an Osmanlı devletı İs-
tanbul u ve Dogu Trakva vı Turk vatan
topraklarından koparıp dusmanlara ver
mıştır 14 Ocak 1919 da Vunan sılahlı
guçlerı Hadımkov den Kulelı Burgaz a
kadar butun tren ıstasvonlarmı ı^gal ettı
Sevres Anlaşması ndan sonra Osmanlı
dev letı sınırı v e \ unanıstan dev letı sınırı
BuvukçekmeLe ve Terkos golu arasında
uzanan bır utanı, duvarıdır İngıltere
Fransa Italva Japonva <\merıkave\u
nanistan gıbı Baglaşık (Itılaf) Dev letler ın
sılahlı guçlerı asamalı olarak istanbul
sehn İstanbul Bogazı Marmara Denızı
Çanakkale Bogazı ve Karadenızde
onemlı stratejık noktaları ısgal ettıler Bu
siralar -\nadolu da v e Trakv a da ıkı \ uz el-
lı bın kısılık bır \unan ordusu Istan
bul unn,ınde İstanbul Bogazı veÇanak
kale Bogazı nda baglaşık ordulannın bu
vuk bırlıklerı vardı \unanlıların ve bag
lasıklann bu buv uk sılahlı gu*,lerıne kar-
sı savaş, guı.u var olan bır Turk ordusu
voktu
\nadolu vuve İstanbul u dusjnan ıs,ga-
lınden kurtaracak Turk ordusunu Ataturk
kurmuştur \ unanıstan ellı bın kışılık bır
orduv la 1 "^ Temmuz 1920 de Dogu Trak
va vıis.galettı \unanhlar vuz ellı bın kı
şılık bır ordu\ la 10 Temmuz 1921 de Ku
tahva-Eskısehır bolgesinı savunan Turk
ordusuna genel bır saldın başlattı \ unan-
lılar bu saldınnın sonucuna baglı olarak
baglaşık guçlerın ıs.galmdekı Istanbul u
bır baskınla ele gevırmek ıçın Çataka da
v ıgınak vaptılar 21 Temmuz 1921de
Turk ordusu sıddeth sava^larvaparak Sa
karva Nehn nın dogusuna çekılmeve baş-
ladı 2"> \gustos 1921 Sakarva Mevdan
Savaşı başladı Sakarva Mevdan Sava-
şı nda venılen ^unan ordusu 12 Evlul
1921 de Sakarva Nehrı nın batısına çe-
kılmeve basladı istanbul a dogru bır sal-
dın vapacak olan ve Çatalcada vıgınaöı
bulunan \unan ordusu bırlıklen buvuk
bır hızla Anadolu \a geçınldıler Sakar-
va Savas,ı ndan sonra Turk ordusunun
uzun bır sure saldırıva geçmedığını goz
lemleven \ unanlılar baglaşık guvlenn ıs-
galı altındakı İstanbul u bır kez daha bas-
kın bn,ımınde bır saldın^ la \ unanıstan a
katmak istedıler İstanbul u ışgal edecek
olan ^ n a n ordusu bır kez daha Çatal
ca da v ıgınak v aptı Fakat 26-30 \gustos
1922 de Anadolu dakı > unan ordulannın
vok edılmesıvle sonuçlanan Baskomu
tanlık Mevdan Savaşı \unanlılannbuha-
Nalının gerçekle^mesıne engel oldu \ta
turk un başkomutanlıgında kazanılan Sa-
karva veDumlupınarsava^ları istanbul u
ıkı kez \unan ısgalınden kurtarmıştır
9Evlul 1922de \kdeniz eulaşanTurk
orduları Bas,komutan ^taturk un buvru
guvla H Evlul 1922 de istanbul ve(,a
nakkale bogazlarına dogru ılerleme\e
basladı 29 Evlul I922dt \taturk bağla
şıkguçlennonerdıgı MudanvaKonferan-
sınıonavladı Ataturk Turk ordularının
Turk bogazlarına dogru ılerlemesinı dur-
durmadı surdurdu Turk orduları Canak-
kak ve izmıt vakınlarında İngılız ordu
suvla kar^ılaştı İngılız ordusu Çanakka
le Bogazı t.evresınde İstanbul Bogazı
çevresınde Caddebostan Merdıvenkov
Buvuk Çamlıea kuzgunaık hattında
savunma bolgesı kurdu Turk orduları
Trakva \a geı,rnek ıı,ın buvruk bekledı
11 Ekım 1922 de Mudanv a Bırakı>masi
ımzalandı \unan ordusu ıkı hafta ıçınde
Dogu Trakva vıboşalttı 4 Kasım 1922 de
İstanbul sehn İstanbul Bogazı Çanakka
le Bogazı Turk vonetımınegeçtı İstanbul
ve bogazlarda bulunan baglaşık guçler
banş. anlas,masinın ımzalanmasına kadar
bulunduklan verlerde konuk olarak kala
caklardı b Ekım 1923 te Turk ordulan
Turklerın sevınç gozvasları arasında İs
tanbul a gırdı Kurtanu \taturk İstan
bul un fethınden 463 vıl sonra vabanu
devletlerın vonetımıne gıren istanbul u
duşmanlardan alarak v e kurtararak bır kez
daha Turk tstanbul vapmıştı Turk ulusu
İstanbul u kurtaran \taturk u ve \ta
turk un komutasındakı kahranıan Turk
ordusunu sonsuza degın unutmavacaktır
Turk ulusunun kurtarıcı \taturk e ve İs-
tanbul un kurtarılmasında şehıt v a da ga
zı olan butun kahramanlara karşı gonul
borcu vardır
İstanbul un \taturktarafindankurtanl-
ması buvuk bır coşkuvla kutlanmalıdır
Çunku Ataturk Turk İstanbul u dusman
ısgalınden kurtarmıs,tır Fatıh Romalıla-
rın kendı malı olan Roma sehrını fethet-
mıstır Bu nedensellıgın vanıtını Ata
turk unvermesı venndeolur "Bırçokkez
Fatıh'ın karşısında kaldığı sorunları du-
şündum Ben dea\nı çozumlere >ardım
Salnız Fatıh benım, karşısında kaldığım
sorunlan nasıl<,o* umlerdı' Işte bu nu me-
rak edenm. Fatıh Sultan Mehmet buvuk
adamdı" I Prof Dr E Z Karal \ta
turk ten Duşunceler s P4) İstanbul un
"kurtarıcı -Vtaturk" taratından kurtanl-
masının kutlanması 29 Mavis 1996 gu-
nu gecesi Dolmabahçe (Inonu) Stadı nda
\apılan İstanbul un fethı kutlaması gıbı
olacaksa İstanbul un Ataturk tarafından
kurtanlmasının kutlanmasının ">apılma-
ması" daha ıvı olur
Bu vazı degerlı arkadasım llhan Sel-
(,uk'un 31 Mavıs 1996 eunu Cumhun
vet te vavımlanan "Fetıh Ideolojısr bas-
lıklı çok vetkın ve du^undurucu vazısı ve
Dolmabahçe Stadı nda 29 Mavıs 1996
gecesi vapılan fetıh kutlama torenı duşu-
nulerek vazılmı^tır
PENCERE
Şuppiluliuma ve Akurgal
Prof. Dr. LE\ E^T ZOROĞLU Selçuk Unıversıtesı Arkeolojı \e Sanat
Tuı ılıı Bolııımı Ogıetım L \esı
S
nın llhan Selçuk un 6Nısan 1996cu
mııtı.sı gunu \a\ıvnlanan "Şuppiluli-
uma" bıslıklı kose vazısında hocam
Ord Pıol Dr Ekrem \kurgalveonun
Tuıkm. v ıvımhnan kıtabı "Hatti >e
Hıttıt L\garlıklan" adlı vapıtı dolavı
sıvla \taturk un Anadolu da ulusil kımlıgımızın
anımsannıasi volunda verdıjı ugrastan arkeolop
nın eskıvı arastıran bıı bılım dalı olarak bu ama*,
n,ın v ıp ıeagı bisinlıı, ılısnıaldn sezmleyıp buko-
nuda egıtılmek uzere yurtdışına oğrentı gonderıl
rnesi konusundakı çabalarından çok anlamlı bır bı-
çımde soz etmış olması bır arkeolog olarak benı
çok duvgulandırdı
Savın Selçuk un oz bırbıçımde vurguladıgı gı
bı LluOnderın "\nadolubıamdır"dı\en
M
'mus-
te\lılere"askenaçıdan >anıt verdıkten sonra buna
bılınisel a*,ıdan da \anıt verılmesını sağlanıak uze
re otarıhlerdehenuzemeklemedonemını yasayan
"•Hıtıtbüınu" ve arkeolojı alanında etkılen gunu-
muze ulasan onemlı gırişimlerı başlatmiş
olması halkıgıbı kendısıde ıhmaledılmı^
Anadolu nun "dıptarıhının" hemdeTurk
ardşAıncılar taratından aras,tırılması v onun
de bır altvapının oluşturulnıasına buyuk
katkı\apmıstır Sa>ınhocam Akurgal ında
bıze her zaman ıfade ettıgı gıbı bugun Turk
arkeolojısı çagdas bır konuma gelmıs ıse
bununenbuvukpavı oyıllarda kıtolanak
lara karsin Ataturk un bu bu>uk amaç ug
runa gınş,tıgı evlemdır çabadır
Buvuk Onder ın Akurgal kuşagına vuk
ledıgı ıkı onemlı ozgorev (mısyon) bulun-
maktavdı Bırıncisı arkeolojı bıhmınınzor
ve uzun zaman alan guçluklerle dolu >olun
dakendılennı>etıştırmelerı oburude >ap-
tıkları arkeolojı araştırmalan>la arkeolojı
konusunda vaklasık 10ü \ilbk bır dene^ı
mıolan vabantı meslektasları ıleçesıtlıko
nularda >anş ıçınde olmalarıydı
Ozellıkle de bu vabancı bılım adamları
nın Anadolu nun bınlerce vıllık kultur bı
nkımını gozardı etmelen bazı \anhş tanı-
lar(te^hısler)kovınalan konuvu butoprak
larda >etışmış bılım adamlannın araştırma-
sını zorunlu duruma getınvordu Bunun ıçın
ozellıkle Almanva va gondenlerek orada
bu bılımın temel ogretılerı ve Nontemı ko-
nusunda egıtılen cumhurıyetımızın genç be-
vınlerı ustlendıklerı bu ıkı ozgorev ı en ust duzev
de >enne getırdıler vapıtlarıy la da bunu belüeledı-
ler
Ancak bır nokta hep gerı duzev de kaldı Kendı
ulusunu bılınçlendırmek Sa\ın Selçuk un >azı
sinda soz edıldıgı gıbı degerlı hocam Akurgal ın
Yaşar Eğıtım ve Kultur \aktı tarafından bastırılan
kıtabıntnaslı Ma\Hırmer ınnefisresimlerıyleve
ozenle basılan "Dıe kunstder Hethıter" adlı kıtap
olup ılk baskısı 1961 vılında yapılmı^tır ingılız
cesı ve Italvancasi ıse 1962 yılında basılmıstır Bu
kıtabın Turkçesi ıse 1996 da Turk okuvULUSU
kendı bdgrından yetışmıs, evrensel bır kımlık ka
zanmıs ve Ataturk un kendılerıne vukledığı ozgo
revı en ıyı bıçımde yerıne getirmi!; bır bılım ada-
mının kendı dılınde vazılmıs bır kıtabını Anado-
lu nun ortasindakişılıkbulmusbırbuyukkulturu
yanı Hattı ve Hıtıt kulturlerını tanıtan bu esen ılk
vay ımlanışından antak 3^ y ıl sonra sahıp olabılmis-
tır Hocamın Anadolu sanatı\la ve kulturuyle ılgı-
lı daha pek çok kıtabı vardır Ancak bunlarda vıne
Batıdıllerındeyayımlanmıştırvebunlannda '•Hat-
ti \e Hıtıt Kulturu'" adlı kıtap gıbı henuz çev rılme-
mıs olması halkımızın okuvamamasi gerçekten
uzucu bır durumdur
Orneğın Sayın Akurgal ın basyapıtlarından bırı
olan antık çağda Doğu kulturunun Batı kulturune
etkılerınıtartıstıgıvevıne Almanca İngılızce Fran-
sızca ve ltal>anca basılan "Onent und Okzıdent,
Dıe Geburt der Grıechıschen Kunst-Doğu \e Batı,
GrekSanatının Doğuşu" adlı vapıtının da vıne bır
kurum tantından bastınlması dılegımızı burada
belırtmek ısterız
Savın Selçuk unbuvazısınıokurken Ankarada
v ıllar once duzenlenen bır açikoturumda hocamla
avnı kursude vaptıgımız bır tartışmavı da anımsa
dım Bızler onun ogrencılerı genç arkeologlarola
rak buv uk çabalarla kurdugumuz Arkeologlar Der-
negı nın duzenledıgı bır toplantıda medenı case
retıne her zaman hayran oldugum hocamızı karşı
mızaalıpçeşıtlı konularda vervansınetmıs ençok
da neden Turkçe yazmadığı konusunda onu eles-
tırı v agmuruna tutmustuk Sav ın Akurgal sav unma-
sinda Turkıvede bu tur kıtapların Avrupadakıle
rın nıtelığınde basılamadığını so\lemıstı \anhs
anımsamıvorsam Turk okuvucunun arkeolojık ko
nulara ılgisizlıgınden de vakınmiştı Bızım derdı
mız ku^e kağıda basılmı^ guzel resimlerden t,ok
hocanın degerlı tıkırlerını okumak oldugundan
ona Turkçe kıtaplarını samanlı kagıda bastırsin dı
>e bır de ogut vermiştık
Aradan vıllar geçtı Ekrem Hoca nın degerlı va
pıtlarından bırı olan -\ncıent Cıvılı/atıons and ru-
ıns of rurke\" adlı eserı "\nadolu l\garlıklan~
adıyla dılımıze çev rılıp bır çok kez basıldt Ardın
danda uzunzamandırkazdıgı Bavraklı hovugunu
"Eskı İzmir" adıy la vay ımladı Dogal olarak ho-
camın çok vonlu kısılıgı goz onune alındığında
gazete ve dergılerdekı guncel >azıları ve konte
ranslarıvla Anadolu nun bır hazıne olan geçmıs
tarıhı hakkında kendı halkının bılgı edınmesıne kat
kıdabulunmustur Çoksavıdaogrencı yetıştırerek
bunlara Turkıye arkeolojısı açısından Ataturk ta
rafından ustlendıklerı ozgorev ı dev retmı^tır ^ uka-
nda da belırtuğım gıbı hocanın obur kıtaplarının
da guzel dılımıze kazandırılmasını daha da onem-
lısı ılerlemışvasinakaT!>ın 30vıloncesmde ılkta-
nıdıgım zamankı kadar coskulu bır ıstekle hala ça
lışan bu degerlı bılım adamının kendı dılınde ken-
dı halkına bılgı bırıkımını aktarmasını bekledıgı
mızı belırtmek ısterım Dogal olarak kendısının
vetıştırdıgı va da vetışmesıne katkıda bulundugu
oğrencıler olan gunumuzdekı degerlı bılım adam-
larımızın da ltaîvan Ispanvol ve \unanlı meslek
taslarının kendı dıllennde ve kendı halkına vaptığı
gıbı bırvandan guzel Turkçemızınbılımdılı olma
sma otevandanda toplumumuzun bu konuda bı
lınçlenmesıne bılgı sahıbı olmasına katkıda bu-
lunmak uzere en azından el kıtabı nıtelsgındekı
eserlerını kendıdılımızdevazmalannıgonuldendı-
lerım
Son olarak guzel bır vazı ıle bu degerlı vapıtı
okuvucularınaduvuran Savın llhan Selçuk a vebu
v apıtın \ a\ ımlanmasını sagla\an \as,ar Holdıng ın
sayın vonetıcılerıne de bu hızmetlennden dolavı
avrıca teşekkurumu sunarım
TARTIŞMA
Kayıp Aramyor!..
# -.tanbul seçenek
I
HABlTATlarve
tartı^malar arasında
hazırlandıgı buvuk
bulu^mav a kav u^tu
İstanbul un seçılen
kui.uk bır bolumu -
ulkemızın seçılen kuı,uk bır
bolumu gıbı HAB1TAT11
n,ın guzelleştırılmeve bır
ba^ka sovlevışle
duzgunleştınlmev e
vasanılır bır kent
gorunumune sokulmava
çalısıldı Kopan gurultuler
hateızhk ve volsuzluk
savları havvan kıvımına
dokulen gozva^ı -avnı acıvı
pa\laşı\onım- arasinda
ıncecık usuldan bır sovlentı
ulaştı kulaklarıma
İstanbul un "tınercı"
çocuklarının bırdenbıre >ok
olu>u sov lentısı \ uksek
sesle dıle gelen her soruna
butun gozyaslarma
kulaklarımı tıkavarak
valnızca bu soylentıv ı
duvmak ıçın çabalıvorum
Medvada hıçbır haber vok'
Llkenın va da buvuk
kentlerın vok savılan
gerçeklerınden bın tıner
koklavançocuklar Onların
ne oldugu nerede oldugu
kımsevı ılgılendırmıvor mu
dıve soruvorum kendı
kendıme
Bırdenbıre ortadan nasıl
vok olabıleceklerı
konu^unda bıraz
dusununce hala masum(')
v e umutlu kalabılmev ı
ba^aran vanım bu
çocukların bır tedav ı
merkezıne vatırıldıklannı
varsavıvor Ama
duşunuvorum bovle
olsa\dı tedav ı merkezıne
vatırıNalar o totograliar
gazetelenn on savtalarında
çıkmaz mıvdı toplumla alav
edercesıne' \ ıllardır
ışleven bır varavı henuz
kesfeden bırılen kanatsız
melekler cıbı huzurlu
vuzlenvlebov gostermezler
mıydı ekranlarda' Havır
dıvorum bu çocuklar tedav ı
merkezlerınde degıl
Pekı nerede bu çocuklar'
Nereve goturulduler' Bır
îblahaneve mı'
Kım vargıladı onlan kım
karar \ erdı v a da kım
vargısız kapatabılır bır
veılere'
Buvuk bırolasılıkla
İstanbul dısına suruldu bu
çocuklar Korkutulup
"Eğer donersenız..."
sozlenvle başlavan
tumceler ı^ıttıler
Bu çocuklar ahştıklan aç
kalmamanın barınmanın
vollannı ogrendıklerı
ls.entten surulunce ne
vaparlar' Bılmedıklen bır
kentın vabancı sokaklarında
kımlenn elıne duşer
karanlıklarda nasıl
butunuvle vıtıp gıderler'
\a vaşamavı ba^aranlan'
>enı verlerde belkı de mc.
bılmeven çocuklara
gosterecekler tıner
koklamavı Llkemızde
kotu alı^kanlıklann çok
çabuk benımsendıgı
vavgınla^tıgı vasallaştıgı
dogallastıgı açıkça ortada
Erdem ınsamn ba^a^sInı
engellev en bır kav ram
olnıadı mı artık
1
•"»oksa bırılen kuçucuk
çocuklarımızın tıner
koklavarak kendılennden
geçmelerını savunmasiz
her turlu kullanıma açık
olmalarını mı ıstıvor'
Lvuşturucuların çogalrmsı
bazı gozu açıklann hoşuna
mı gıdıvor'
Ben bırdenbıre İstanbul
sokaklarından vok edılen
tınercı çocuklan arıvorum
Onların sokaklarda
savunmasiz adım adım
olume vurumelerı ne kadar
ıçımı acıtıvorsa ınsanlık dişı
bır ^ekılde vok olmalan
kuşkusu da o kadar acı
verıvor ınsana Acı vermelı
hepımıze Onlar bızım
çocuklanmız O çocukların
v aşama hakkmı si\ unmak
alıskanlıktan korumak
ınsanca çozumler uretmek
bızım gorevtmız
Kavıp arannor'_
O çocuklann nerede nasıl
oldugunu bılmek ıstıvorum
Parkîarda ızbelerde
vıkıntılarda olu çocuklar
bulmamak ıçın ınsan
olmanın sorumluluguna
çagırıvorum herkesı Her
sesMzlıgın umursamazhgır
ışbırhkçılık olduguna
ınanıvorum
Ben de bır kavıp
annesıvım' Çocugumu
arıvorum
Zerrin Taşpınar
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na;
1
962 vılında
Topkapı
Kabnstanı ndan
satın aldıgım \en
aıle mezarı olarak
kullanmaktav ım
Ancak o tanhten ıtıbarcn
v ıkın zamanlara kadar
kolavca ve rahatlıkla
zıvarct ettıgım
kabnstanımızı ozellıkle bu
vıl bulmakta bık guçluk
çekmektevız Tum ara
vollardetın ruhsatı
venlerek ortava akıl almaz
bır durum çıkmıştır Herkes
kendı mezannı bulmakta
zorlanıvor ve nc vazık kı
bu arada ıstemcverek dıger
mezarları çıgnıvor
Avrıca ılgisızlık ve
bakımsızlık sonucu
mevdana gelmı^ olan
vıkıntılar ve pıslık
Klamıvetın ılk sartlanndan
savılan temızlıge de
ay kırıdır
Öte vandan kımlıklerı
belırleven mezartaslan
anlas,ılamavan nedenlerle
tuhai bır bıçımde kınlıvor
va da dokulup atıhvor Bu
da ıster istemez ınsanda
>uphe uyandınvor
Gorevhlerın vetkılılerın
hıç olmazsa arada bır
makamlanndan bır an ıçın
avnlmak luttunda
bulunarak kabrıstanlan
gormelennı ısterdık Hele
ıkı adım otedekı
gavnmuslımlenn
mezarlıgını gornielen daha
da vararlı olacaktır
Oraların duzenı ve
temızlıgı s.ahsen benı
utandırmaktadır
Her ne kadar mevcut
bozuklukların ıslahı kabıl
olmasa da bundan sonra
tekrarlanmaması ıçın
gereklı ozen gosterıhrse bu
bıle onemlı bır adım sav ılır
Zeki Coşkun
Gün Eksilmesin
PenceremizdenGun Eksılmesın Penceremden' Cahıt Şıtkı nın
1936 da yazdığı bır şıtr
Ne dogan gune hukmum geçer
Ne halden anlayan bulunur
Ah aklımdan olumum geçer
Sonra bu kuş bu bahçe bu nur
Ve gonul Tanrısına der kı
- Pervam yok verdıgın elemden
Her mıhnet kabulum yeter kı
Gun eksılmesın penceremden1
•
Gazetelerde gunlerden berı olumune saat ya da
dakıka sayanların haberlen çıkıyor
Hapıshanelerde açlık grevlerı suruyor
Gun kımılerının penceresınden eksılecek hembu
kışıler mapusane pencerelerınden dunyaya bakıyor-
lar teksuçları ıçerıde bıle olsalar ınsanca yaşamak
ıstencını surdurmelerıdır Ustelık bu kışıler yaşamı-
nın ılkbaharında gençler1
Çogu okuma çagındadır
sınemaya dıskoya şenlıklere gıtmek sokaklarda
avarehk etmek kalabalık caddelerde vıtrınlere takıl-
mak sonradan unutacaklan aşktar yaşamak yerıne
neden cezaevlerınde açlık grevını yeglıyorlar'' Nı-
çın olumu goze alıp 'gerekırse gun eksılsın pence-
remden dıyorlar''
Insan olan bu sorunun yanıtını arar
•
Ama nerede o ınsan'?
Dıyogenes elınde fenerle gupe gunduz sokaga çı-
kıp dolaşmaya başlamış ne yaptıgını soranlara ya-
nıtını bılıyoruz
- Insan arıyorum ınsan
Elımıze fener alıp Ankara ya ulaşsak bakanlıklara
yonelsek parlamentoya dalsak gorenler sorsalar
- Ne arıyorsun?
- Insan arıyorum
Nerede o ınsan''
Heeyyy duymuyor musun bu devletın cezaevle-
rınde açlık grevıyle olume gıden var
Egıl onun nabzını tut1
•
Bılıyorum şımdı dıyecekler kı
- Ama o PKK yandaşı
- Olsun
1
- Dışandan komutla eyleme geçıyor
- Olsuni
- Bolucu
- Olsun'
Ne olursa olsun o bır ınsan
Benım yurttaşım
Onun derdıne egılmek ısteklerını dınlemek ceza-
evınde ınsanca yaşamasını saglamak ınsan olanın
gorevıdır ama bır kuşku çoktandır yuregımı sardı
Polıtıka ınsanın ınsanlıgını yok eden bır sayrılık mı-
dır'' Neden sıyasete atılan kışıde yurek nasır baglı-
yor''
•
Hele şu sırada Ankara ne cezaevıne bakacak hal-
de ne de bır sıyasal ıktıdar oluşmuş
1
Herkes her şe-
yı bır yana bırakmış hukumetın yenıden bıçımlenme
sınde ıktıdann nımetlennden nasıl pay kaparım gu-
dusunun bınbır hesabı ıçıne duşmuş
Polıtrtocıya ınsanın olumu vız gelıyor
Ankara da alnına bolucu damgası vurulan ınsan-
ları ınsandan saymayan anlayış egemen
Insanlık dışı bır anlayış bu
1
Kım olursa olsun hapıshanede yaşayan bızım kar-
deşımızdır bır toprakta yaşıyoruz onunla
Bır havayı soluyoruz
Bır guneşı paylaşıyoruz
Onun açlık grevınden olumu bızım de olumumu
zun bu ulkenın aynasına yansıması olacaktır
Oysa bırlıkte yaşamalıyız
Ulkeyı bolecegımıze dogudan batıyatarlalarımız
da boy atan bugdayı boluşmelıyız
Kardeşçe
TÜRKİYE GAZETECİLER CEMİYETİ
1995-96
BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ÖDÜLÜ
KATILMAKOŞULLARI
Cemıyetımızın basın ozgurlugunun onemını vur-
gulamak amacıyla koydugu "Basın Ozgurlugu
Odulu" her yıl Basın Ozgurlugunu savunan ve bu
ugurda çaba sarfeden kışı ve kuruluşlara ayrı ayrı
verılmekiedır
Odul venlecek kışı veya kuruluşun basın ozgur
luğunu savunma yolunda 1 Hazıran 1995 ıle
31 Mayıs 1996 gunlen arasındakı çalışmaları de-
gerlendırmede gozonune ahnacaktır
Odül Adaylıklan:
a) Kışısel veya kuruluşlann kendı başvurulan
b) Gazete dergı TV Radyo veya a|ans
kuruluşlarının yetkılılerınce aday gosterılme
c) Turkıye Gazetecıler Cemıyetı Yonetım
Kurulu nca aday gosterılme ıle gerçekleşır
Büyuk Seçıcı Kurul:
Ozel Odul Yonetmelığı uyarınca kuruluşları
tarafından belırlenen temsılcılerden oluşmaktadır
TBMM de grubu bulunan partılerden bırer temsılcı
Turkıye Barolar Bırlıgı temsılcısı
Turkıye Gazetecıler Sendıkası temsılcısı
Gazete Sahıplerı Derneğı temsılcısı
İstanbul Unıversıtesı temsılcısı
Turkıye Gazetecıler Cemıyetı nden ıkı temsılcı
Başvuru Süresi:
Başvurular çalışmaları gosteren belge ve yayınla-
nn 11 nusha olarak eklendıgı bır yazıyla engeç
1 Temmuz 1996 Pazartesı gunu saat 16 30 a kadar
Turkıye Gazetecıler Cemıyetı ne ulaştırılmış olmalıdır
Kışı ve kuruluşlara duyurulur
Turkocagı Cad No 1 34440 Cagaloglu İSTANBUL
Tel (0.212) 513 83 00 Fax (0.212) 526 80 46
TURKIYE GAZETECILER CEMİYETİ