Katalog

16 HAZİRAN 1996 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Son anketlere göre Zyuganovönde Rusya, 'dönüm noktası' diye nitelendirilen devlet başkanlığı seçimleri için bugün sandık başma gidiyor Dünyanın gözü Rusya'da HAKANAKSAY MOSKOVA-Rusya halkı yazgısınıoyluyorbugun Se- çımlerde, son beş yılda uy- gulanan sıyaset açısından "Tamam" yanıtı venlırse ık- tıdar, Rusya Komunıst Partı- sı lıderı Gennadiv Zyuga- nov'a geçecek "Devam" ya- nıtı, Devlet Başkanı Boris Yettsin'ın ıktıdannı dort yıl daha uzatacak Bugûnku Jİk turda hiçbır adayın, oylama- ya katılanlann yansından fazlasının desteğını alamaya- cağı tahmın edılıyor Bu tah- mın doğru çıkarsa, en fazla oyu alan ıkı aday arasında temmuz ayı başında ıkıncı tur seçımlen duzenlenecek Seçımlerle ılgılı en kaygı vencı tahmın ıse oylama sı- rasında ya da sonrasında Veltsın ve Zyuganov yandaş- lan arasında gergınlık, hatta kanlı çatışmalarçıkabıleceğı yolunda lktıdann hıle yap- maya hazırlandığını one su- ren komunıstler. her sandık- ta temsılcı bulunduracaklan- ni ve oylan aynca sayıp res- mı sonuçfarla karşılaştıra- caklannıbelırtıyorlar Se- çımlenn dunıst yapılmasına katkıda bulunmak amacıvla yurtdışından 1100 gozlemcı Rusya'yageldı Busayı, BM gozetımınde yapılan seçım- ler sayılmazsa, bır rekor ka- bul edılıyor • Aralannda kıyasıya bir çeldşme aşanması eKİenen Devlet Başkanı Yeltsin ve komünist lider Zyuganov'un yandaşlan gergin bir bekleyiş içinde. Yanm milyon kadar asker, güvenliği sağlamakla görevlendirildi. Kayıtlı seçmen sayısı 107 milyon 95 bın sandıkta saat 8 00-22 00 arasında surecek olan oylama sırasında sılahlı kuvvetlerden yanm milyon gorevlı seçım guvenlığını sağlayacak Seçılme şansı en fazla olan Yeltsın ve Zyuganov 'dan he- men sonra gelen uç adavın (sol eğılımlı mıllıyetçı Gene- ral Akksandr Lebed, lıbcral ekonomıst Grigoriy Vavtins- ki ve aşın sağcı Vladimir Ji- rinovski)herbınnın yuzde 5- 15 arasında oy alacagı tah- mın edılıyor Seçımler sırasında teror eylemlen duzenlenmesınden çekmılıyor Komunıst ve an- tı komunıst kıtleler arasında- kı gergınlıkten başka, Çeçen bunalımının da kanlı olayla- ra yol açabıleceğı belırtılıyor Bılındığı gıbı Rusya ıktıdan ıle Çeçen dırenışçıler arasın- da lnguş Cumhunyetı'nde sürdurulen banş görüşmele- nnde, daha once 16 hazıran- da yapılacağı açıklanan Çe- çenıstan Parlamentosu se- çımlennın ertelenmesı uzen- ne ılke anlaşmasına vanlmış- tı Ancak Kremhn'ın sertlık yanlısı yonetıcılennden OJeg Lobov ıle Moskova'nm Çc- çenıstan'a atadığı kukla vo- netımın lıderı Doku Zavga- yev'ın dırenışı sonucu, her şe- ye karşın seçımlere gıdılme- sı kararlaştınldı WASHINGTON KAYGILI 'Çıkarlanmız için gerekeni yapanz' • ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Strobe Talbott, seçimlenn ardından Rusya'nın demokrasiden sapması durumunda, 'Ne gerekiyorsa yapacaklannf söyledı. VVASH1NGTON (AA) - Öte yandan, CIA eskı ABD yönetımının Başkanı James Rusya Devlet Başkanı Neltsin'in dogum >eri Yekaterinburg'da dü/enlcdigi seçim nıitingine. komunıstler ellerinde Komünist İşçi Partisi'nin ba\rakJan\la kaüldılar. Moskova polıtıkasının mıman olan Strobe Talbott, seçımlerden sonra Rusya'nın demokrasiden sapması durumunda, \menkan ulusal vikarldnnın korunması ıçın "Ne gerekiyorsa vapacaklannı" söyledı ABD Dışışlen Bakanlığı Müsteşan Taibott gazetecılere yaptığı açıklamada, Rusya'da demokrasının yavaş yavaş yerieşmekte olmasına rağmen ülkenın geleceğının "belirsizn olduğunu kaydettı Talbott, seçimlenn ardından Rusya'da yenı hukümetın, kompozısyonu nasıl olursa olsun kendı değerlendırmelennı kılıt meselelere göre yapacaklannı kaydettı Strobe Talbott "Ortaya çikabilecek her türiü sonuca hazınz. ABD'nin çıkariannın korunması için ne gerekiyorsa yapılacaktır" dedı Talbott, kılıt meselelen, asken ve guvenlık konulan olarak gostenrken Rusya'nın eskı Sovyet cumhunyetlen ıle ılışkılennı, demokrası ve serbest pıyasa ekonomısme bağlılığını ve uluslararası anlaşmalann yükumlülüklenne uymasını da "çok önemli meseleter" olarak nıteledı Woobey,ABD Senatosu'nun bır komıtesınde yaptığı konuşmada, Rusya'nın bugün ıçınde bulunduğu durumu, Bınncı Dûnya Savaşı sonrasının "Yenflmiş ve kıiçük duşüriilmüş Almanyası" na benzettı Seçımlerde komünıstlenn ka/anması halınde "Rusya'da bir daha özgür seçim yuzu görmenin zor olacaginr ıfade eden James VVoolsey, "Moskova üe önemli anlaşmaztıklar için hazırtıklı olmalrytz. Samimi düşüncem, nrdnanm yaklaşmakta olduğu şeklindedir" dedı AKKA konusuna da değmen CIA eskı başkanı, kanatlar ıle ılgılı kılıt müttefiklenn, Türkıye ve Norveç olduğunu ıfade ederek"Eğerbuiki muttefik, Viyana'da alınan kararlann sonucundan memnun ise ABD de onlaria birtikte hareket etmeUdir" dedı Rusya'nın, "Değişen şartian" gerekçe göstererek AKKA'nın kanat bolgelennde ongorulen ındınmlenne uymamasından kaynaklanan sorun, Vıyana'dakı AKKA Gozden Geçırme Konferansı'nda gıdenlmış, bu gelışme Ankara'da olumlu karşılanmıştı Yunanistan Başbakanı Simitis Türkiye'yi BM, AB, NATO, ABD ve Rusya'ya mektupla şikayet etti Âtina, kendisine agLama duvarı arıyor MURAT tLEM ATİNA - Iç polıtıkaya yönelık Turkıye karşıtı gın<>ımlen yuzunden dış polıtıka- da oldukça zor gunler geçıren Yunanis- tan îdakı Sımıtıs hukumetı, çareyı şıkâyet mektuplannda anyor Bu amaçla uluslararası kuruluşlar ıle ABD ve Rusya başkanlanna bırer mek- tup gonderen Yunanistan Başbakanı Kos- tas Simitis, Türkiye'yi saldırgan bırpolı- tıka ızlemekle suçlayarak bu gıbı gın- şımlenn savaş sebebı olacagını ıddıa et- ü Sımıtıs, BM Genel Sekreten Butros Gali, AB Komısyon Başkanı J. Santer, Avrupa Parlamentosu Başkanı, NATÜ Genel Sekreten H. Soiana, ABD Başka nı Bill Clinton, Rusya Devlet Başkanı B. Yehsin'e gonderdığı mektuplarda Turkı- ye'nın yayılmacı polıtıkası yuzunden bölgede ortaya çıkması muhtemel tehlı- kelerden söz ettı Sımıtıs, Turkıye'nın Ege'de daımı olarak Yunanıstan'ın ege- menlık haklarını tartışmalı olarak nıtele- dığını ılen surerek "Ild ülkejı savaş kri- zine sürukleyen Kardak olavindan sonra dönemin başbakanı Tansu (ıller. Ege'de daha 3 bin adanın tartışmalı böigeler için- de >eraldığınıso\lenıişti. Mesut Yılmaz- da ÇUler'in poüükasını iztemeye devam edıyor. l stelik Yılmaz, Çiller'den daha fazia tahrikçi bır politika izieyip Lo/jın'ı bile tartışmalı olarak niteliyor" dedı Yu- nanistan Başbakanı Sımıtıs, Türkiye'yi şıkâyet mektuplannda ıkı ülke arasında gergınlığın gıdenlmesı yonunde somut bıronende bulunmazken lıderlere 'Ken- di değer yargılanıuza göre girişimde bu- lunabilirsini/" şeklınde bır ıfade kullan- dı Kardak knzınden sıyası, asken ve dıp- lomatık bır yenılgı ıle çıkan Yunanistan, bdğlı olduğu uluslararası kuruluşlar nez- dınde Turkıye'ye yapılacak maddı yar- dımlann venlmemesı ıçın sureklı veto hakkını kullanıyor Iç politika malzeme- sı olarak duşmanlık dolu açıklamalar ve gmşımler yuzunden Batı tarafından ızle- nen Türkıye ıle eşıt mesafe polıtıkasm- dan da buyuk rahatsızlık duyuyor ABD ıçındekı Türkıye karşıtı veto polıtıkala- nnı NATO'ya taşımaİda tehdıt eden Yu- nanlılar, bu kuruluşun önemli lıderlen tarafından ıkaz edılmışlerdı Dığer taraftan PKK'ye maddı ve ma- nevı destck veren Yunanistan, ABD ta- rafından bır kere daha uyanldı ABD'nin Atına Buyükelçılığr bınncı sekreten. öncekı gün Yunanistan Parla- mento Başkanı Apostolos Kaklama- nis'den, PKK'nın ılen gelenlen ıle Kıb- ns'ta bır gorüşme yapan ıktıdar partısı PASOK mılletvekıllen ıle parlamento başkan yardımcısının bu goruşmelen hakkında bılgı ıstedı Yunan basını tarafından tahnk olarak nıtelenen söz konusu ABD gınşımıne karşı Kaklamanıs'ın ne cevap verdığı açıklanmadı Bu arada, Yunanistan Savunma Baka- nı Gerasimos Arsenis, Bruksel'dekı NA- TO toplantılannda "Atina için olumlu, Tûrkiye için olumstız bir ortam yarat- mak" amacıvla sarfettığı gayretlenn "ba- şama ulaştıguıı*" ılen sürdü. riston Mantığı:' 1 ünyanın en prestijli buzdolaplarım ya da deriıı dondurucularım alın, ücretsiz vantilatör sahibi oluıı! Tnrki>e'de 3 yıl garantı >errn ılk marka Arûtoıı şimdı kısa bir ssre içm siıe bır büyök avanlaj daha «unayor: Ariston Buzdolabı ja da Derin Dondnnıcu »lan berkese R.4KS \ anlüator armağan ediyor. Buıdnlaplannı ve Deruı DondHrueuian 1100 Aristoıı bayiiııden 12 aya varan taksitlerle aiai.ıi^in./. Sâ de "Arişton Mantığı"vla pidin, evinize değer katın. ARISTON E v i n ı z i n h a k k ı POLITIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Rusya Seçimleri: Yeltsin mi, Zyuganov mu? Israıl'de29 mayısta yapılan tanhı seçımlerden son- ra Rusya'da da bugun tarıfiı seçımler yapılıyor Dev- let Başkanı Bons Yeltsın'le Komunıst Partısı lıden Zyuganov arasındakı mucadelenın sonucunu tum dunya merakla beklıyor Yeltsin, Batı'da demokrası, pıyasa ekonomısı ve banşçı dış politika ıle ozdeşleştırılırken Gennadı Zyu- ganov komuta ekonomısı "emperyal" dış politika yayılmacılık ve otorıter yonetımın sımgesı olarak go- ruluyor Sorun bu denlı basıte ındırgenıp, Yeltsın demok- rasının temsılcısı olarak tanımlanınca yanlış yapmak da kaçınılmaz oluyor Gerçek şu kı, Bons Yeltsin, Batı'nın Zyuganov ta- rafından yapılacağından korktuğu hemen her şeyı (yayılmacı dış polıtıkadan demokrasıyı kısıtlayıcı otonter yonetıme kadar) değışık uslupla, serbest pı- yasa ve demokrası şarkılan soyleyerek yapmakta- dır Kendını bu şarkılann "namelerıne" kaptıran Batı da, Yeltsın'ın parlamento bınasını topa tutmasını, Anayasa Mahkemesı nı kapatmasını, Çeçenıstan'ı yerie bır etmesını, eskı Sovyet cumhurıyetlennı ka- rıştırarak bu ulkelen tekrar Moskova'nın etkınlık ala- nına almasını gonmezlıkten gelmektedır • • • Prof Henry Kissinger, Newsweek dergısının son sayısında Başkan Clınton'ın Yeltsın'e buyuk destek vermesıne karşın Rusya'nın dış polıtıkasının gıderek daha yayılmacı nıtehğe burunduğunu vurguluyor Kissinger pıyasa ekonomısı ıle demokrası ve de- mokrası ıle banşçı dış politika arasındakı ılışkılenn VVashıngton'un sandığı gıbı otomatık olmadığına ışaret ederek Rusya'nın tanhınde demokrası dene- mesı olmadığını anımsatıyor Kissinger Rusya'nın tanhı boyunca tum komşularında guvensızlık duy- gusu yarattığını Balkanlar, Kafkasya ve Orta Asya'yı kendı nufuz bolgeterı olarak saydığını, bu bolgeler- de kuvvete başvurmaktan kaçınmadığını belırtıyor Kıssınger'e gore bu politika gunumuzde de değış- memış olup, Borıs Yeltsin tarafından değışık şekıl- de surdurulmektedır. Yanlış mı 9 Bons Yeltsin "yakın çevrede" Rusya'nın mudaha- le hakkı bulunduğunu ılen surmuş, Gurcıstan'dakı »ç savaşta Abhazlan destekleyıp Eduard Şevardnad- ze yonetımını çaresız duruma sokmuş, boylece ul- kede asken us bulundurma hakkını elde etmıştır Rus bıriıklerı Tacıkıstan'dakı ıç savaşta Moskova yanltsı yonetımın yaınnda yer aimış, Moskova tara- fından el altından kızıştınlan Azerı-Ermenı savaşı ıse Rusya'ya arabulucu olarak sahneye çıkma fırsatını vermıştır Moskova, Ermenıstan'la ortak savunma anlaşması ımzalayarak bu ulkeye Rus bırlıklen gon- dermış, Kırgızıstan ve Kazakıstan'la gumruk bıriığı ve ortak savunma anlaşmalan ımzalamıştır Nısan başında Beyaz Rusya ıle de bııiık anlaşması ımza- layıp bu ulkeyı lyıce kendıne bağlayan Rusya, Ha- zar petrollennın Rus boru hatları ıle nakledılmesı ıçın Azerbaycan'a yoğun baskı yapmaktadır Bu arada Çeçenıstan'ı da yerle bır eden Rusya, Yeltsın'ın yo- netımınde mıllıyetçı ve yayılmacı polıtıkanın somut örneklennı vermıştır Kremhn'ın patronu bunları demokrası ve serbest pıyasa şarkılan soyleyerek gerçekleştırmıştır Seçımlen Zyuganov kazanırsa herhalde o da uç aşağı beş yukan aynı dış polıtıkayı ızleyecektır Ama demokrası ve serbest pıyasa değıl Buyuk Rusya ve komünızm şarkılan sozleyerek ve çevredekı ulkele- re dolaysız baskılan arttırarak • • • Pekı seçım sonuçları Türkiye'yi nasıl etkıler? Genel kanı, Yeltsın'ın goruşlennın ve nıyetlennın bı- lındığı, Zyuganov'un ıse Turkıye nakkındakı goruş- lennın bılınmedığı, bu bakımdan Yeltsın'ın ışbaşın- da kalmasının Turkıye ıçın daha lyı olduğu yolunda Bu goruşe bız de katılıyoruz Ama Zyuganov'un kazanmasının da Turkıye'ye kazanç sağlayabıleceğı one surulebılır Soz gelışı Zyuganov kazanırsa, Rusya'yı tekrar komunızme kaptıran ABD, Türkiye'yi de koktendın- cılığe kaptırmamak, Ankara'nın fahran'a yaklaşma- sını onlemek ıçın ulkemıze ekonomık ve askerı yar- dımlan akrtabılır, VVashıngton petrol yollannın ko- munıstlenn elıne duşmesını engellemek ıçın Hazar petrollennın Turkıye uzerınden nakledılmesı ıçın tum ağıriığını koyabıhr Turkıye, Soğuk Savaş donemın- de olduğu gıbı tekrar Batı'nın komunıst Rusya'ya karşı kalesı durumuna gelır, stratejık konumu buyuk olçude artar Sonra ne olur? Sonra, hukumet tıpkı Soğuk Savaş donemınde olduğu gıbı sırtını Batı'ya dayamanın rahatlığı ıçın- de uyur Insan haklan ve demokrası rafa kaldınlır Yazarlar komünızm propagandası yaptıklan ıçın hapse atılır lyısı mı, Yeltsın kazansın Turkıye de sırtını başkalanna dayamadan kendı mucadelesını kendısı venneyı oğrensın 7si ağır, 206yaralı var Manchester'da bombalı gün Dış Haberler Servisi - In- gıltere'nın Manchester ken- tınde dun ıkı ayn patlama meydana geldı Sorumluluğunu Irlanda Cumhunyet Ordusu'nun (1- RA) ustlendıgı bıldınlen bombalı saldınlann ılkınde 69 kışının yaralandığı açık- landı Polıs yetkılılennın verdık- len bılgıye gore ılk patlama alış\enş merkezı Arnda- le'nın park yenndekı bır oto- mobılde meydana geldı In- gılız haber ajansı Basın Bır- hğı, pohsın TSl 12 00'de bombanın patlayacağına da- ırbırtelefonaldığını ve alış- venş merkezı ve çevresının "boşaltıldıgını bıldırdı Patlamanın da bu uyan- dan bır saat sonra gerçekleı>- tığı ancak patlamanın şıdde- tınden kınlan camJar nede- nıyle yaralananlann sayısı- nın çok olduğu behrtıldı Polıs >etkılılen, kenttekı bır alışvenş merkezı yakı- nında meydana gelen patla- ma sonrasında, ıkıncı bır patlamanın daha olduğunu bıldırdıler, ancak bu patla- ma ıJe ılgılı aynntılı bılgı vermedıler Bombanın patlaması so- nucu yaralananlann sayısı- nın 206 olduğu bıldınldı Ya- ralılardan 7'sının durumu- nun ağır olduğu kaydedıldı Resmı kaynaklarca henuz dofrulanmayan bılgılere go- re polıse telefon eden bır kı- şı saldmnın sorumluluğunu IRA adına ustlendı IRA, 9 şubatta ateşkesı bozduktan sonra yedıncı eylemını ger- çekleştırdı