Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CurnhuriyeC
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı Orban Erinç 9
Genel Yayın Koordınatörü Hikmet
Çetinkaya 9 Yazıışlerı Mudurlen
Ibrahim Yıldız (Sorumlu), DinçTa>anç
9 Haber Merkezı Miıdüru Hakan Kara
9 Görsel Yönetmen Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğju 9 Istıhbarat-
Cengiz V ıldırım 9 Ekonomı Bülent Kızanlık
9 Kültur Handan Şenköken 9 Spor
Abdülkadir Yücelman 9 Makaleler Sami
Karaören 9 Düzeltme Abdullah Yazıcı
9 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 9 Bılgi-Belge
Edibe Buğra 9 VurtHaberkn MehmetFaraç
Yayın Kurulu Ilhan Selçuk {Başkan >
Orhan Erinç. Okta> Kurtböke
Hikmet Çetinkav a. Şükran Soner,
ErgunBaJcı.DinçTa\anç, ibrahim
Vıldız, Orhan Bursalı. Mustafa
Balba\. Hakan Kara.
AnkaraTemsilcısı Mustafa Balba\ • Haber Muduru Doğan
AkınAtaturkBuKan No 125. Kat'4. Bakanlıklar-AnlıaraTel
4195020 (7 hat). Faks 4195027 9 tzmır TertiMİcısı
Serdar Kızık, H Zıva Bl\ 1352 S 2 3 Tel 4411220.
Faks 4419117 9 Adana Temsılcısı Çetin Viğenoğlu,
InonuCd 119S No 1 Kat l.Tel 3522550. Faks 35225^0
Muesse;.e Muduaı Erol Erkut 9
Koordmator \hmet Korulsan 9
Muhascbe Bülent \ ener 9 tdare
Hüseyin Gûrer 9 l^ietme Önder
Çelik 9 Bılgı-lşlem Nail İnal 9
Bılgiba\arSıstem Müriiıet Çiler
M£D\ \ C: • Yonctım Kurulu
Başkanı - Genel Mudur Gülbin
trduran # Koordmator Reha
Işıtman # Genel Mudur Yardıırei!,ı
Mine \kdağ Tel 514 0" 53 -
k> 5118466
Tu
ıan \e Bmsaa: Y;nı Gun Haber ^lansı. Basın \e Yavıncıhk \ Ş
ı (- ad W 41 Caşploglu 34334 tst PK 24* Istanbu' Tel (0 :i2ı 512 05 05 (20 hat) Faks, ı0 2121 513 S5 95
30EKİM 1996 İmsak:5.00 Güneş: 6.26 Öğle: 11.55 İkındi: 14.43 Akşam: 17.10 Yatsı: 18.31
Cumhuriyetin 73. yıldönümünde CHP alternatif kutlama töreni düzenledi, Taksim Anıtı'na çelenk koydu, saygı duruşunda bulundu
îstanbuTda coşkuhıkutlamaİstanbul Haber Serrtsi - Cumhuriyet Bay-
ramı'nın73.yıldönümü lstanburdayürüyüş,
balo. panel. İconser. spor. fener alayı. konfe-
rans. saydam göstensı. sereı gıbı görkemlı et-
kınlıklerle kutlandı CHPlstanbul ll Örgütü.
Cumhunvet Bayramı "nda "alternatif kut-
lama törenı düzenledi.
CHP Ktanb»ul mılleuekillen Algan Haca-
loğlu, Ercan Karakaş. CHP ll Başkanı Meh-
met Ali Özpolat. Eedri Baykam. Leyla Tekül
ıleCHP Kadın Komisyonu \epartililennka-
lıldığı "AlternatifCumhijrivetBayraınıKut-
lamalan"nda. Taksım Anıtı"naçelenkkonu-
larak saygı duruşunda bulunuldu. Hacaloğ-
lu. törende yajrtığı konuşmada. Cumhuriyet
Bayramı kutlamalannı alternatif kutlamalar
şeklınde yaprnalannın kendilennı üzdüğünü
belırterek, "Cumhuriyerin kurucusuoian bir
partininresmi kutlamalara 15yılönceKenan
Evrcn tarafından çıkanlan birgenelge nede-
ni>le katılanıa>ışı ü/ücüdür. Bu genetgevi en
kısa sürede değiştireceğiz" dedı. ll Başkanı
Mehmet Ali Özpolat da yaptığı konuşmada,
laık. demokratik Cumhuriyetin bugünlere
zorlıı bır mücadele sürecinden geçılerek gel-
dığını. onun degenm bılmeyen. nımetlenn-
den sonuna ka-dar yararlanan RP ve DYP gı-
bı partilerin ontı korumak bir yana şenatçı bır
zemıne çekmek ıçın ellerınden geleni ardına
bırakmadıklannı behrtti. Bedri Baykam da
RP'yı samımı bulmadığını kaydederek, "'Ben
ne kadar Çinli\ sem, Erbakan dao kadar Ata-
türkçüdür" dedı
Alternatif kutlama yapmak zorunda kalan
bir dıger parti ise AVÂP oldu. ANAP Istan-
bul mılletvekılleri Ali Talip Özdemir, Vusuf
Nanıoğlu, Vılmaz Karakmunlu, Ahad Andi-
can. İstanbul ll Başkanı Erdal Aksoy, ANAP
tl Kadın Komisyonu ıle partılıler Taksim'de
birtören düzenlediler.
Fatih Draman'daki VasıfÇınartlkokulu'nda
düzenlenen törende. ÇYDD Fatıh Şubesi ta-
rafından okul için yaptınlan Atatürk büsîü-
nün açilışı da y apıldı. Öğrencılerçeşıtlı şıır-
lerokuyup. foîklorgöstensi sundular. Meriç
Velidedeoğlu, törende yaptıgı konuşmada,
Cumhunyetın ılan edılışının İstanbul halkı-
na Fatıh Belediyesı'nden duyurulduğunu
anımsatarak. ~ Fatih Beledivesibtıonuruson-
• CHP İstanbul Milletvekili Algan Hacaloğlu, 12 Eylül döneminde
Kenan Evren'in çıkarttığı bir genelge yüzünden resmi kutlamalara
katılamadıklannı söyledi. CHP'li Bedri Baykam, RP'nin Atatürk'ü
sahiplenmesini samimi bulmadığını belirterek "Ben ne kadar
Çinliysem Erbakan da o kadar Atarürkçüdür" dedi.
Bakırköy Beiediyesi > e sh İJ toplum kuruluşian, ba> ramı Yunus Emre Kültür Merkezi
bahçesindedüzenfcdiklerietkinlikleriekutiadüar.(Fotoğraf: MEHMET DEMİRKAYA)
suza dek taşunalı ve vaşatmalıdır'" dedı. Tiir-
kân Saylan da "Sizleri. Atatürk'ün lazlan ve
oğullan olarak selamiı>onım. Cumhuriyeti
sonsuza kadar yaşatacak olan sidersiniz" di-
ye konuştu.
CHP Beşıktaş tlçe Örgütü'nce gerçekleş-
tırılen Beşıktaş-Taksım arasındakı "I.aiklik
Yürüyüşii"nde çok sayıda patenlı genç. "Gen-
ciz,güçlü\üz,Atatürkçüyüz
r
\ "Türkiyelaik-
tir, laik kalacak". "Türkİve Iran olmavacak"
sloganlan attılar.
İstanbul Tabıp Odası Başkanı Prof. Dr. Or-
han AnoğuL Cumhunyetin ilkyıllannda top-
lum hızmeti olarak v ürutülen sagltk polıtıka-
sının artık kalmadığını söyledi. İstanbul Ta-
bipOdasının İstanbul Tıp Fakültesi'ndedü-
zenledı|ı "Cumhuriyetin TırjbaveSağük Hiz-
metlerine Getirdikleri*' panelınde konuşan
Prof. Dr. Orhan Anogul. saglık hızmetlennın
Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda bir kamu hız-
meti olarak tüm yurtta seferberiık halinde ya-
pıldığına dikkat çekti. Bakırköy Beledıyesı
ve sivıl toplum kuruluşlan da Yunus Emre Kül-
tür Merkezı bahçesinde düzenlenen etkınlik-
lerle Cumhuriyet'in 73. yıldönümünü kutla-
dılar.
Işçı Partisi'nce düzenlenen panelde konu-
şan Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Sek-
reteri Doç Dr. Cem İlnetn. emperyalızme
karşı bağımsızlığı savunmanın ayıplanır ha-
le geldığini belırtirken. İP Başkanlık Kurulu
üyesı Arslan Kılıç da "Cumhuriyet kazanım-
lannı savuntnadan sosyalist olunnıavacağınr
vurguladı. Özgürlük ve Dayanışma Partısı
(ÖDP) Genel Başkanı L'fuklras. Cumhuri-
yetin 73. yıldönümü nedenıyle yaptığı yazı-
İı açıklamada. bugüne kadar yapılan her as-
keri darbenin şeriatçı akımlan güçlendırdıgı-
nı ıfade ederek. "ÖDPolarakCumhuriyet re-
jiminin bütün çağdaş kazanımlanna sahip çı-
kıyonız" dedı. CHP Gazıosmanpaşa ılçe
Örgütü bır kokteyl düzenlerken DSP Avcılar
Ilçe Örgütü ılePirSultan Abdah Kültür Der-
neği Genel Başkanı Murtaza Demiryaptık-
lan açıklamalarda tüm yurttaşlann Cumhu-
riyet Bayramı'nı kutladılar.
Kadıköy'de Cumhuriyet andı
Kadıköy 'de düzenlenen \e yaklaşık 25 bin
kışinin katıldığı Cumhunyet yürüyüşü coşku-
lu geçti. Kadıköy Beledıyesı öncülüğünde
Suadiye'den başlayan \e Göztepe Parkı'nda
gerçekleştırilen havaı fışek gösterisı ıle son
bulan > ürüyüşe ellennde bayraklarla ve Ata-
türk posterlenyle katılan Kadıköylüler, Ata-
türk'e ve laik Cumhuriyete olan baglılıklan-
nı bır kez daha haykırdıiar. Genç. yaşlı, ka-
dın. erkek 25 bın Kadıköylü. 10. Yıl Marşı
ve Gençlik Marşı'nı söyleyıp yürürken evle-
nnin camından ve balkonlardan korteje eşlık
edenleroldu. CHP İstanbul Mılletvekılı Al-
gan Hacaloğlu \e SelamiÖztürkün de katıl-
dığı yürüyüşte sloganlar atıldı.
Törenın sonunda konuşan Selamı Öztürk.
Kadıköy'ün Türkıyeye seslendığinı belirte-
rek "Baskılardaa silatüardan \ünıa>ız. Demok-
rasiyi Türkiye'de kimse sökflp atamaz" dedi
ve ardından Kadıköylülere Cumhunyet andı
ıçirdı.
i s t a n b u l ' d a k i t ö r e n l e r i 1 5 0 b i n k i s i i z I e m i $ t i
Cumhuriyetin 10. yılmda ilgi çok büyüktü
İstanbul Haber Servisi - 73. kuruluş
yıldönümünü yaşadıgımız Cumhuriyetin
ilk yıldönümlen. coşkulu kitlelerin
katılımıyla kutlanmıştı. Ana caddelere
taklar kurulur. sokaklar defne yaprakları
ile süslenır. işyerlerı ve caddeler ışıl ışıl
aydınlatılırdı. Gecelerı ıse halk. fener
alayının geçişıni ızlemek üzere sokaklara
doluşurdu. Cumhunyetın 7.
yıldönümünde Yunan Başbakanı
\enizelos ve Macar Başbakanı Kont
Bethlen, Gazi Mustafa Kemalın konuğu
olarak geldikleri Ankara'da törenlerı Ata
ile birlikte izlemişlerdi. O gün Ankara
sokaklanndakı hava ıse gazetemizde
şöyle ver almıştı: "Vakın köyler,
kasabaJar. uzak şehirier sanki hep bura\a
taşınmıştı. Trenler. otomobiüer yolculara
az gelmiş; tüm oteller, hanlar, hatta evler
misafirlerte dolmuştu." Cumhunyetın 10.
yılı, az zarnanda büyük işler başarmış
olmanın güveni ve gururu ıçinde halkın
çok genış katılımıyla kutlandı.
Kutlamalar öncesınde kentlerde.
köylerde. kasabalarda. fabrıkalarda.
okullarda heryerde-Onuncu Yıl Marşı
öğreniliyor, öğretıhyordu. İstanbul'daki
resmi törene 150 bın kışi katılmıştı.
kurulan tak sayısı da 200 civarındaydı.
Kutlamaların ikıncı gününde ıse denizde
görkemlı bir fener alayı düzenlenmiş,
Şirketı Havrıye vapurları, muhripler.
yolcu vapurları ve özel motorların
Rumeli kıyısından Karadeniz'e kadar
uzanarak geri dönüşünü; Boğaz'ın her ikı
yakasında toplanan halk. coşkuyla
ızlemışti. Cumhuriyetin 10. ve 15.
yılında. Cumhuriyet karşıtı ve Atatürk'e
karşı eylemleri nedenıyle mahkûm
olanlar, yine Atatürk'ün gırışımiyle
affedildi. Otuzuncu yıldönümünde de
Başyazarımız Nadir Nadi, ırtıca
u>arısında bulunarak şunları yazmıştı:
"Bugünkü dünya şartlan içinde
vazifemiz, Atariirk inkılablanna gerekirse
yenilerini katmak, fakat o inkılabiardan
bir tekini de olsa fedaya asla
yanaşmamaktır."
Şenti/dergeceyiaydmhıttı
İstanbul Haber Servisi - Cumhunyet
Bayramı 73. yılında İstanbul'da
düzenlenen balo ve fener alaylanyla
kutlandı. tstanbul Valısı Rıdvan
Venişen'ın dün akşam Atatürk Kültür
Merkezı'nde verdiği resmi resepsıyon,
son yıllann en geniş katılımıyla
gerçekleşti. Iki binin üzerinde
konugun katıldığı
resepsiyonun en
renklı anı ıse çalınan
keman \ e akordeon
eşliğinde davetlilerin
"Gençlik Marşrnı
söylemelerıydı.
Atatürk Vakfi da dün
gece Dedeman
Oteh'nde bir balo
düzenleyerek
Cumhuriyet
kutlamalanna
katıldı.
Cumhunyet Bayramı
nedenıyle
Istanbul'un pekçok
yerınde de fener
alayı düzenlendı.
Kadıköy Beledıyesı.
önceki gece de
Kadıköy Evlendirme
Daıresi'nde bır
"Cumhuriyet
Balosu" düzenledi. Kadıköy Belediye
Başkanı Selamı Öztürk. uğradıkları
silahlı saldınlar sonucu yaşamlarını
yitiren Doç. Dr. Bahrive Cçok. Prof.
Dr Muammer Aksoy ve Gümüşhane
Barosu Başkanı Ali Günday'ın adına
yakınlarına ve Cumhunyetın
korunmasına katkılarından ötürü
Türkıye Barolar Birliğı Başkanı Eralp
Ozgen, Prof. Dr. Nermin Abadan L'nat,
Hikmet Şimşek. Vıldız Kenterle
Firıızan Ikincioğlu'na onur ve başarı
plaketlerı verdı. Davetlılere,
Atatürk'ün "Söyle* "ının armağan
edildiği baloda.""73. Yıl .\nı Defteri"
deaçıldı. CHP Beyoğlu Ilçe
Başkanlığf nın
gerçekleştirdiği "Bir
meşale de sen taşı"
adlı alay.
Galatasaray
Lisesi'nın önünden
başlayıp Taksim
Meydanı'nda sona
erdi. Fener alayının
sonunda havai fişek
ızöstensı yapıldı.
İstanbul Çağdaş
Eğitım
Kooperatifrnın
düzenlediğı gecede
de Cumhuriyet
Okurlan (CL'MOK)
bır araya geldı.
Baltalimanı
Grand'da
düzenlenen geceye.
aralannda gazetemiz
yazarlarından İlhan
Selçuk, Deniz Som
ve yönetım kurulu üyesı Atilla Coşkun
ıle yaklaşık 500 kışi katıldı. Gecede bir
konuşma yapan gazetemiz yazarı
Selçuk. Cumhuriyet Bayramf nın
okuyucularla birlikte kutlanmasinın
coşku verıcı oldugunu söyledi.
(Fotograflar: H\f İCE TÜNCER
KL\DER TL ĞLA)
SOKAKLARDA BAYRAK VE BELEDİYENİN FLAMALARI VARDI
SııltanbeyK'de Atatürk yoktu
MİVASE İLKM'R
Köktendıncilerin kalesı olarak
bilınen Sultanbeyli'de
"Cumhuriyet Bayramı nasıl
kutlanacak?" diye merak ettık.
lyı de etmışız... RP usulü bayram
kutlamaları nasıl oluyormuş.
böylece görmüş olduk. Sangazı
ve Samandıra'dan geçıp
Sultanbeylf ye ulaştığımızda
tören henüz başlamıştı.
Görünürde pek bır fark yoktu.
Fark, aynntılarda gizliydi.
Sultanbeyli'deki bütün okullan
temsıl eden öğrenci gruplan,
ilçenin ana caddesınde dizilmiş,
protokol tribününün önünden
geçmeyi bekliyordu. Caddenin iki
kaldınmında töreni izlemeye
gelenler arasında türbanlı. çarşaflı
ve sakallı insanlar çogunluktaydı.
Cumhunyet Bayramı törenlerinı
izlemeye gelmiş olmalan ilginç.
Bir süre sonra gelış nedenleri
anlaşıldı. Gelenler. törene katılan
öğrencilenn velıleriydi.
Içlerinden bazılan "KızZeynep
vakanı düzelt" ya da "Annem ben
burdayım" dıye caddenin karşı
kıyısındaki çocuğuna mesajiar
göndenyordu. Özel Sultanbeyli
llkokulu'nun anasınıfındaki
minık öğrenciler resmi geçit
yaparken çocuklannın ellerinden
tutan türbanlı anneleri de
bandonun çaldığı marşa uygun
adımlar atarak yürüyüşe katıldı.
Geçen öğrencilere izleyıcilerden
tek bir alkış yoktu. Herkes tören
sonunda çocugunu kaybetme
korkusuyla gözlerini sabıt bir
noktaya dıkmış, onu izliyordu.
Sultanbeyli Imam-Hatip Lisesi
öğrencılerı geçerken "Belkiaşka
gelir alkışlarlar" dıye bekledık.
ama "tık" yok. Cadde boydan
boya Türk bayrağı ve Sultanbeyli
Belediyesf nın garip flamalanyla
donatılmıştı. Gözlerimızin ısrarlı
arayışına karşın bir tek Mustafa
Kemal resmi göremedik. Her
okulun yürüyüş kolunun başında
sınıf duvanndan ındinlmiş küçük
çerçeveli resimler de olmasa
Atatürk, Sultanbeyli'deki
törenden bütünüyle dışlanmış
olacaktı. İlginçtır; tören alanının
yanı başında bulunan ikı sosyal
demokrat partı. CHP \e DSP'nın
ilçe merkezierinin balkon ve
pencerelerinde de Atatürk
resimlerini göremedik. Anlaşılan
sosyal demokratlar
da Sultanbeyli'de "arazije
uymuştu."
Ata'nın manevi kızı Çukurluoğlu
'GençUğe
güventyorum
BARJŞ DOSTER
Atatürk'ün manev i kızı
Ülkü Çukurluoğlu.
Türkiye'de yaşanan tüm
olumsuz gelişmelere
karşın. kendisinın umutlu
olduğunu belirtti ve
"Türkiye'de yaşanan kötü
gelişmelere, tatsız olaylara
rağmen ben, Atatürk'ün
inandığı, Cumhuri>eti
emanet ettiği gençüğe
inanıvor. gü\eni>orum"
dedı. Cumhuriyetin
kuruluşunun 73. yılı
nedenıyle Kadıköy
Belediye Başkanı Selami
Öztürk tarafından
düzenlenen Cumhunyet
Balosu'na katılan
Çukurluoğlu. Atatürk
düşmanlanndan çok, onlan
bu hale getirenlere
kızdıgını belirtti.
Ülkü Çukurluoğlu. şöyle
konuştu: "Ben Atatürk
karşıtlarına kızmıyorum.
Çünkü onlann amaçları.
yöntemleri belli. Kendi
yoUannda Uerliyorlar. Ben
asıl. onlan bu duruma. bu
noktaya getiren insanlara
kızıyorum. Asıl suçlu,
azınlıkta olan bu insanlan
bu hale getirenlerdir.
Türkiye'je çok güçlü bir
lider gerekiyor. Atatürk'ü
sevenfcr, Cumhuriyetten ve
çağdaşuktan yana olanlar
artık birleşmeli. Daha fazla
bölünmeyle bir yere
gelinemez. Ben tüm bu
sorunlann aşılmasmda
Türk gençliğine ve Türk
halkına güveniyonım."
Protokol trıbününde kaymakam.
komutanlar ve Sultanbeyli'nın
RP'lı Belediye Başkanı ".Ali Nabi
Koçak, tören alanında yürüyüş
yapan öğrencılerı ayakta
selamladılar. Tnbünün sağ
tarafında kurulan kürsüden tören
komitesinde görev yapan
öğretmenlerden biri. davudi bır
sesle şiirler okuyarak törene
katılanlan coşturmaya
çalışıyordu. Şııre kulak kabarttık.
"Ne de olsa öğretmendir, Mustafa
Kemai'i unutturmaya çalışanlara
nazire olsun diye bir şeyler söyler"
dıye umduk. "Muallim efendi".
Cumhuriyet Bayramı'nda bula
bula Necip Fazıl'ın. Müslümanları
"Allah yolunda savaşa" çağıran
"Sakarya" adlı şunnı bulmuştu
okuyacak. Oktay öğretmen,
Necıp Fazıl'ın bo! tekbırli. bol
cihatlı bu şiirini okurken
fonda da tslamcı
TV'lerden günde beş posta
çalınan "Ölürüm
Türkiyem" adlı şarkı
duyuluyordu. Belediye
Başkanı Ali Nabi
Koçak'ın yanındaki
komutanlar bır tek Atatürk
resmınin bile
bulunmayışının nedenini
RP'li başkana sordular mı
acaba'1
Dönüşümüz yıne
Samandıra ve Sangazı
üzerinden oldu. RP'li
Samandıra Belediyesi.
sadece şehit ve gazileri
rahmetle andığmı belirten
bir afiş asmakla
yetinmişti. Sosyal
demokratların kalesi
Sangazi'de doğal olarak
farklı bir tablo
gözleniyordu. Bütün cadde
ve sokaklar Atatürk
flamalan ve "Cumhuriyeti
korumak. kurmaktan
daha zor değildir" yazan
afişlerle donatılmıştı.
İstanbul'un
Gaziosmanpaşa. Eyüp,
Kâğıthane.
vcılar. Beşiktaş ve
Bakırköy ılçelenndeki
törenlere RP katılmadı.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
'Onlar' Dışardan, 'Biz' İçerden...
E
cnebi'nin sıyasi ya da ekonomik 'tasallutu-
na' karşı, halkı kim uyanr? Aydınlar! Bu yüz-
den, 'Sistem' başından beri, aydınları 'ev-
cilleştirmeyi' esas almış; bunun için de, kültürel 'ya-
bancılaştırmayı' kullanmıştır. 'Misyoner' okulları, bu
yaygın 'yabancılaştırmanın' köprübaşlarını oluştu-
ruyor. Osmanlı'nın son yüzyılı, bu konuda. çarpı-
cı bir örnektir; bir göz atmak istemez miydiniz?
"...ingiliz okullannın sayısı 30 cıvarındadır,
bunlarda 131 ingiliz öğretmen ders veriyor, 31
'bible vvoman' de eğitime yardımcı oluyordu.
Öğrenci sayısı, savaş öncesi tahmine göre,
2.996'dır..."
"...19. yy'da ve 20. yy'ın ilk çeyreğinde, Tür-
kiye'deki kültürel hareketler içersinde, Fransız
etkisi 'dominant' (egemenj nitelikte idi: yakla-
şık olarak 60 okulda 9.000'e yakın öğrenci oku-
yordu..."
"...Almanlar etki yönünden zayrf görünmek-
tedir, on onbeş dolayında alman okulunda 1.500
cıvannda öğrenci bulunuyor..."
"...bu dönemde Amerika'nın Osmanlı Impa-
ratorluğu ile ilgisi küttüreldi, fakat gelecekte-
ki ekonomik çıkarların temelini de atacak ni-
telikte idi; yaklaşık olarak -çoğu Doğu Anado-
lu'da olmak üzere- 435 Amerikan okulunda
20.000 dolayında öğrenci okuyordu..." ('Os-
manlılann Yarı Sömürge Oluşu', Tevfik Çavdar,
s.85/105. Ant. Yay. 1970)
Bunca okul 'misyoner' okulu olduğuna göre. ei-
bette ilk amacı Hıristiyanlığı yaymak ama, acaba
iş orada kalıyor mu?
Cizlememişler ki...
American Board of Mission adına, 1895de bir
açıklamayapmış olan Mr. H. O.Dvvight 'kalmadı-
ğ/n/'açıklıyor. Demiş ki:
"...ticari ilişkiler yönünden 'misyonlar' bu böl-
gede (Türkiye'de) elverişli bir ortam yaratmış-
lardır. Bu ortam misyonlann iki yönlü çalışma-
lan sayesinde gerçekleşmiştir. (Dikkat!) 1/ Ge-
niş eğitim diizeni, 2/ Geniş bir basın ve yayın
örgütü..."
"...biz bu bölge halkını yalnız bizim sattıkla-
nmızı almaları için değil, gelecekte kurulacak
tesisleri geliştirip yaşatabilecek bir düzeye gel-
meleri için de eğitiyoruz. Bu yoldan Amerikan
yatınmlanna yeni alanlar açmak umudundayız.
Örgütün devamlı olarak yaşayabilmesi için ya-
pılan harcamalar yıllık altı milyon dolar cıvann-
dadır. Amerikalılar Asya Türkiye'sinde daha
şimdiden kârlılığa geçen biriş kurmuşlardır. Bu
durum bütün bölge halkının bir gün bizim müş-
terimiz olacağına dair umudumuzu, gerçek-
leştirmektedir..." ('Batı 'nın Deli Gömleği', s. 110
ve snr. II. Basım. Bilgi Yayınevi 1996)
E. Mead Earle adındaki bir Amerika'lı yazar
ise, 'American Missions in the Near East' adlı
eserinde, bu saptamayı doğruluyor:
"...misyonlann temel işleri ticarete uygun bir
ortam hazırlamaktır. Insanda yarattıklan ruh-
sal heyecan ve benzeri duygular, yerli ırkın Ba-
tı uygarlığına eğilim duyması sonucunu ver-
mektedir. Dünya ve Batı uygarlığını yakından
tanımaları, o bölgelerdeki halklar gibi yaşama
isteğini artırmakta, bunun da doğal sonucu
olarak ticari faaliyet artmaktadır..."
Sizce, bundan çıkarabıleceğimız sonuç, ne ola-
bılir?
Varılan sonuç...
Önce şu: Lausanne Anlaşması ıle emperyalist
kültür 'kirfiliğinden'SLnnd\n\m\ş Anadolu (eski 'As-
ya Türkiye'si), devlet liselerinde 'ecnebi' bir dille
öğretimi benimseyipyaygınlaştırarak, eski 'misyon'
okullarının 'işlevini' -aynen bir sömürge yönetimi
gibi- üstlenmiş; 'bölge halkının' onlann müşterisi
olacağına dair umutları gerçekleştirmiş. 'yarattık-
lan ruhsal heyecan ve benzeri duygularla' 'öğren-
cilerin' Batı 'uygarlığına eyilim duymaları' sonu-
cunu sağlamıştır. Bu da, yeni yetişen Türk genç-
lerinde, '...o bölgelerdeki -yâni Bab'daki- halklar
gibi yaşama isteğini artırmış ve bunun doğal so-
nucu olarak ticari faaliyetler artmıştır.'
ABD Ticaret Bakanlığı, iki yıllık kapsamlı biraraş-
tırmadan sonra 'hızla gelişen on stratejikpazar' sap-
tamıştır ki, bunlardan birisi de Türkiye'dir. Anlaşı-
lan geçen yüzyılın sonunda onlann başlattığı, bu
yüzyılın ortasından itibaren bizimkilerin yürüttüğü
'yabancılaştırma faaliyeti' ciddi sonuçlarını ver-
meye başlamıştır. çünkü hazırlanan bu raporda:
"...a / hızlı büyüyen bir nüfus, 61 milyonluk
bir pazar, b / çok zengin bir üst sınıf ve geliş-
mekte olan bir orta sınıf, c / bulunduğu bölgedeki
stratejik konumu, d / büyüme potansiyeline
sahip olması yönünden, Amerika'nın, gerek
zengin üst ve gelişmekte olan orta sınıfa dönük
olarak tüketim malı ithâlatını artırabileceği,
gerekse büyüyen bir ülkenin ihtiyaç duyabileceği
altyapı projelerinde rol alabileceği belirtiliyor..."
(Mılliyet. 16 Ağustos 1995)
Lokanta, meyhane, mağaza adlarından dergi,
gazete hatta TV programı adlarına kadar bulaşan
yoğun dıl 'kirlenmesinden' sözetmek istemiyorum,
o ayn ve bir o kadar acıklı bir bahıs!
Siz, hâlâ ecnebi dille öğretimi savunarak, istik-
lâl Harbi şehitlerinin kemiklerini sızlatın!
http:// www. vol. com. tr/ A ILHAN
htt|3://www.ada.com.tr./-bilgiyay/yazar/ailhan.html