Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 EKİM 1996 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER İngiliztere ateş • LEFKOŞA(AA)- Kıbns'ın gunevdoğusundakı Dekhelıa Ingılız ussunde gorevlı ıkı askere KKTC guvenlık guçlen tarafından Mnırı geçmelen üzenne ateş açıldığı bıldmldi Kıbrıs'taki Ingılız usierının bır sozcusu, veşil hat ıle Dekhelıa ussu arasında sınır ışaretlennı kontrol eden ıkı askere. 5 el ateş açıldığını. bır mermının askerlenn aracına ısabet ettığını. ancak askerlerın zarar gormedıgını açıkladı Sozcu Ingılız askerlenn. KKTC sınınnı "bırkaç metre" geçtıklennı soyledı Lefkoşadakı Ingılız Buyukelçılıgı'nın K.KTC yetkılılen nezdınde olayı protesto ettıgı bıldınldı fipozni'ye uçak seferi • MOSKO\MAA)-Rus>a Başbakanı V ıktor Çernomırdın ıle Guvenlık Konsev ı Sekreten ve Dev let Başkanı'nın Çeçenıstan temsılcısı han Rıbkın arastnda oncekı gun yapılan goruşmede Groznı-Ankara uçak seferlennın başlatılması olasılığının da değerlendınldığı bıldınldı Rıbkm Groznı-Ankara seferlennın yanı sıra, Groznı-Baku ve Groznı- Moskova duzenlı uçak seferlennın başlatılması konusunu ele aldıklannı belırrtı Rıbkın, duzenlı uçak seferlen vapılması konusunu, Çeçenıstan'ın savaş sırasında bozulan demıryolu ulaşimının yenıden başlatılması konusuvlabırlıkte Çeçen lıderlerİe hafta sonunda Vazran'da yaptığı goruşmede de ele aldığını soyledı Azerbaycan'da terör • BAKL(AA)- Azerba>can ın kazak şehnnde otomatık sılahlarla taranan 5 ust duzey guvenlık gore\lısınden 3"u oldu, 2 si ağır yaralandı 25 ekım akşamı Kazak takı Akasya lokantasmda yemek yıyen. Mıllı Guvenlık Bakanlığı Kazak Bolge Başkanı Sevlam Kasımoğlu Bolge Polıs Şef Yardımcısı Fırdovs Kasımov Kazak Daşsalahlı Bolgesı Polıs Sefı Zırettın Ahmedov, Kazak Bolge Polıs Şefı Zafer Abıyev ve lçışlerı Bakanlığı ndan bır mufettışın bulunduğu gruba. kımlığı belırlenemeyen kışı veya kışılerce otomatık sılahlarla ateş açıldı Saldında Sevlam Kasımoğlu Fırdovs Kasımov veZıreddın Ahmedov olay venndeoldu, Zafer Abıyev ıle lçışlerı Bakanlığı Mufemşı ağır yaralandı Trilyonlar değerindeki altm aralannda Türkiye'nin de bulunduğu birçok ülkeye dağıtıldı Soğıık Savaş'aNazialtnn• Yahudilerden yağmalanan altınlann Sovyetler Bırliğı'ne karşı Batı'nın yanında yer alan ülkelere dağıtıldığı öne sürüluyor. Bu dağıtımdan ABD'nın payma 5S mılyon dolarhk altın düşmüş. Dış Haberler Senisı - II Dunya Savaşı'nın uzerınden yarımasırgeçtıktensonra Av- rupa. savaş sırasında Nazıler tarafından Yahudılerden vağ malanan altınlan bulabılmek ıçın defıne avı başlattı Vapı- lan araştırmalar ve ortava çı karılan belgeler "savkmm al- tmlannınTurkı>e nındearu- larında olduğu çok sayıda ul- keye yayıldığmı gostenvor Altının Soğuk Savaş sırasın- da Batı'nın yanında yer alan ülkelere dağıtıldığı one suru- luyor Nevvsvveekdergtsının Isvıı,- re ve Almanya bankalan bel- gelennedayanarak verdığı ha- berde, Nazılenn çalıntı malla- nnın aklanmasmda ve daha sonra ortadan yok olma>ında tahmın edıidığmden ı,ok daha fazla ulkenın parmağı var II Dunya Savaşı sıraMnda Yahu- dilerden yağmalanan paranın ve altının buyuk kısmının Is- vıçre bankalannda olduğuna daır vıllardırsuren yaygın ına- nışm aksıne çalıntı Nazı altını- nın buvuk kısmı dunyanm dort bıryanına dağılmış durumda Nazılenn Isvıçrebankalanna devasa mıktarlardd altın sata- rak kendılenne malı destek Nazi altınlannı kevifle pa\ laşanlar şimdi sıkıntıda. Almanya'nın el koyduğu aftının miktarı iMıfyon A8O Ooîan) 120 Nazi altınının akışı Ittıfak ulkelerıne art 1946 tarıhlı bır belge Almanlann 1938-1945 yılları arasında ne kadar altına el koydugunu ve sattıgını ayrıntılarıyla gosterıyor Altının aslan payı Isvıçre den geçtı Belçıka Hollanda Italya Fransa Avusturya Çekoslovakya Macarıstan Yugosiavva Poionya Luksemburg Toplam 223 164 64 53 46 33 32 25 16 5 781 Almanya'nın altın satışı Isvıçre Ulusal Bankası na (SNBI SNB yoluyla Portekız Ispanya ve dtğer ülkelere Romanya ya 1942 den once Isvıçre dekı ozel bankalara Isveçe Turkıye je Balkan ulkel^nne Almanya da kalan Ibır kısmı llalya ve Macarıstan a gondenlmek uzere ayrılm ş| Toplam 276 138 32 5 20 185 10 293 788 Kuzey Denaı 1943 başjoa kadar elındekı rezervfenn tümflnu tuketen Atmanya'mn bu tanhten ıtibaren sattığı altmın heps çalıntıydt. Atlas Okyanusu ısvjçre'nin altın alımr (Mrfyor> ABD Dofarı) Almanya Porteta isveç 282.9 12.7 17.0 Isviçre'nm altın sattşı AJmanya PortekH Ispanya Tûrkıye 4.9 116,6 42.6 3.5 \AVUSTUR \ MACARıSTAN Fransa'dan geten FRANSA altının tûmü özet mulktu PORTEKİ2 VE İSPANYA Portekız ve Ispanya'ya 91den altınlar isviçre Ulusal Bankası'nda aklanmıştı Bu altının sadece yarısı Isvıçre'de kaldı Aköenız Karadenz Bu altm başta Turkıye ohnatc üzere Balkan ve TURKİYE Ortadoğu üikelenne satıldJ. sağladıklanbılınırken Alman- ya'nın bu altınlan Turkıye Romanva ve İsveç e de sattı- ğı Isviçre'nin de Alman- ya dan satın aldığı altının bu- vuk kısmını Portekız ve Ispan- ya ya sattıgı belırtılıvor Nevvsvveek'ın ele geçırdığı belgelere gore Almanvadan dunvaya dağılan bu altının bu- yuk kısmı çeşıtlı ulkelenn merkez bankalannda, yenıden entılmış ve asla bır daha ele geçemeyecek durumda Orta- va çıkan son belgeler ABD nın bu savaşganımetın- den sus payı aldığını ortava koyuyor Toplam 660 mılyon dolar (bugunku değerıvle 7 buçuk mılyar dolar) olarak tahmın edılen Nazı altınının buvuk bolumunun Isvıçre'den geçtı- ğı doğru Ancak bu mıktarın \ıne buvuk bolumunun bura- danbaska ülkelere satıldığı \e aslan pay ının da Isv ıçre'de de- ğıl Portekızde olduğu belırtı- lıvor Ingılız Dı^ıslerı Bakan- lığı nca geçen av yayımlanan bır rapora gore Isvıçrelıler Na/ılerden ^00 mılvon dolar değennde altın aldı ve Ralen bu altının 400 mılvon dolar ka- darıorada \azı altınlan konu- •>unda bır arastırma surduren ABD lı Senator Alfonse D'-Vmato. Yjhudılerden vag- nulanan bu jltınlardın ABD'nın de payını aldığını ılen suruyor D'Amato bun- dan ıkı hafta once v aptığı açık- lamada, Amenkalı vetkılılenn 1946 yılında sus payı olarak Isvıçre den 58 mılyon dolar değennde altın alarak "gızü sessızlik anlaşmasına" katı Idı- ğ Nevvsvveek'ın ele eeçırdığı belgelerc gore ıse fsvıçrelı- ler'ın \azılere malı destek verdığı kuskuva verbırakma- vacak denlı gerçek Ancak Nazılerden aldıkları altının buvuk kısmını alelacele elle- rınden çıkardılar \ewswe- ek ın elındekı Isvıçre blusal Bankası (SNB) ve Alman Re- ıchsbank belgelerı Alman- va nın savaş sırasında SNB ve 400 mılvon dolardeğennde al- tın sattıgını kanıtlıvor isvıç relıler daha sonra bu altının yansını dıger ulkelerın mer- kez bankalarına satmışlar 1946 yılında yapılan anlaşma uyannca Amenka'ya venlen 58 mılyon dolarhk altmı da çı- kartınca genve akıbetı bılın- meyen I40 mılvon dolarhk al- tın kalıyor Portekız Merkez Banka- sı ndan bır vetkılı geçen haf- ta bıraçıklama vaparak "Sa>aş sırasında Almama'va verdik- len hı/mt'tkrın karşılığında kendılenno \ ukiu mıklarda at- tınverüdığuu"dogruladı Por- tekız ın bu altının bır kismmı Latın Amenkaulkelennegon- derdığı bılınırken \ewsweek lurkıye ve Balkan ulkelenne de toplam 10 mılvon dolar de- ğennde altın gıttığını belırtı- vor Vevvsvveek ın goruştuğu tarıh uzmanlan savaş sonra- sında bu altının "Batılı lıder- lercebırSoğukSavaşsılahıoia- rak kullanıJdığını ve Batıb ol- nıav ı kabul eden ulkderedağh tıldığını" belırtıvorlar Taleban ordusunda Pakistan askeıd• Şah Mesud'un elındekı Pakıstan vatandaşı esırler, Taleban'ın Pakıstan'ın desteğıyle Kâbıl'i aldığı yolundaki savlann doğruluğunu kanıtlıyor. Dış Haberler Semsı - Afganıstan ın ba^ken- tı Kibıl ın Taleban güçlennın elıne du^mesın- den çok once Pakıstan'ın bu orgutu destekledı- ğını ılen suren devnk Atgan hukunıetının bu sav lannın doğru olduğu ortava t,ıktı Tınıe der- gısınde vavımlanan bır habere gore devnk At- gan hukumetı guçlenvle savasırken tutsak du- sup Pençşır dekı bır hapıshaneve gondenlen Ta- leban mılıslerının arasında 26 Pakbtanlı vardı Taleban a destek olan bu vabancılann varlıgı bır ABD muttefığı olan Pakıstan ın Atganıs- tan dakı ıç savaşta bılınenden çok daha etkın bır rol ustlenmış olduğunu kanıtlıvor Afganıstan hukumetı Taleban ınkabıl eyo- nelık saldınsından çok once bu orgutun etkın bırbıçımde Pakıstan Istıhbarat Teskılatı (ISI) ve bu ulkenın guçlu ordusunun bazı mensupları ta- rafindan desteklendığını one sunnustu Penç- şırdekı hapıshane bulunan pek çok tutuklunun anlartıkları da Pakıstan ın Afganıstan'a paralı askergonderdığı sav larına doğrudan kanıtoluş- turuvor Bır İslamı mılıs bırlığının uvesı olan Pa kıstanhHalıtMuhammedZjü ISI yebaglı lüO* askerden olusan bırlığının bırlığının gore\ ının Atganistan ageı,ıp onLe^ava^mak veetkılı bu bır konuma v ukselmek olarak açıkladı Zaı. KJ bıl dekı bır Ost düzev Pakistanlı subavdan emır vepara aldıklannı belırrtı Iran ın gırışımıvle toplanan Afganıstan bol- gesel ban? konferansi dun sabah Tahran'da ba^ ladı Toplantının açılışında konusan iran Dıijii len Bakanı Alı Fkber \elavetı Bırleşmiş Mıl- letler ın, vabancılann Atganıstan'a mudahale- sını engellemesmı bekledıklennı sov ledı Dev let Bakanı Lutfû Esengün çatısan taraflar ara- sindd goru^melere başlanabılmesı ıçın. başkent Kabtl ın venı bır statuve kavusrurulması ve sı- lahsızlandınlması aerektıaını belırrtı Taleban esirieı arasında s uk savıda Pakistan askeri de bulunuvor. Yabancı ortaklı borsa şirketlerinin avantajı AB'denABD'ye misilleme LLKSEMBLRG (\A)-Avrupa Bırlığı |AB) ulkelen dı- sışlerı bakanlan ABD'nın Kuba Lıbva ve Iran ıle tıcaret vapan Avrupalı şırketlerı de cezalandıncı tıcan yapttrımia- nna karşı misilleme kararları aldı AB nın oncekı gece alınan misilleme kararlan uyannca Kuba'da ışyaptıklan gerekçesiv le Avrupalı şırketler hakkın- dadavaaçanABD lılere karşı Avrupaulkelenndekımahke- melerde de karşı dava açılacak Kuba ıle tıcaret ve vatınm vaptıklan ıçın ABD'lıler tara- fından Helms-Burton \asası uvarınta haklarında dava açı- lan Av rupalı ozel ve tuzel kışıler Amerıkan mahkemelenn- de kendılerıne verılen cezalann tazmınını ısteyecekler Av- rupa Bırlığı ABD'nın Lıbva ve tranda petrol sektonıne yatırım vapaı.ak vabanu sermavelı sırketlere tıcan yaptırım- lar uvgulamaMna karşı da misilleme onlemlerı aldı AB Ko- mısyonu yonetımı misilleme kararlarıyla uluslararası tıca- retten daha adıl ve hakkanıvete uvgun pa) alınjcağını belır- tırken ABD yonetımı "MisıUemenınABiçinuvgunsuzoldu- ğu. demokrası ve ınsan haklannın goıetılmesı gerektiğı~ go- rusunde AB uvesi ulkeler ABD nın soz konusu tıcan yap- tınmlarına karsı misilleme kararlarını Danımarka yı son an- da ıkna ederek aldılar ONUK YAZAR/Sir DAYİD HANNAY AIDS, ilaç üreticisini ihya etti iş kurmak isteyenlere biiyiik fırsat Balansı turizm sektörûne kondu Paranıza yön veren dergi TREND 1997, Kıbns'ta Çözüm Yılı Olabilir mi? HER PAZAR BAYİNİZDEN ALMAYI UNUTMAYINIZ Kıbrıs ta çozume ulaşmanın guçluğu konusunda hıçkımse ya- nılgıya duşemez Bunu birçok kı- şı denedı, ancak bugune kadar hıçbırı başarılı olamadı Cyrus Vance, James Callaghan, Javı- er Perez de Cuellar, Oscar Ca- mılton, Joe Clark Lıste yenıbaş- layan bırıne bu Sısıfusf) emsalı gorev karşıstnda urkeklık telkın edecek kadar uzun Goreve atan- dıgım mayıs ayından ıtibaren Kıb- rıs a yaptığım uç zıyaret bu konu- da şupheye yer bırakmadı Ada ve çevresındekı durum pek fazla cesaretlendırıcı değıl Yuna- nıstan ıle Turkıye yıl ıçınde açık duşmanlıgın eşıgıne geldıler Ada- nın kendı uzerınde yaşayan butun bır nesıl karşıt topluma karşı bıl- gısıziık ve şuphe ıçınde yetıştı Ateşkes hattında yazın meydana gelen olumcul olaylar, bu olgunun acı meyvesı oldu Bır tarafta, 1974 yılında Turk or- dusunun gelışıyle butun sorunun çozuldugune ınananlar var dığer tarafta ıse çoğunlugun ulkeyı tek başına yonetme hakkına sahıp ol- duğuna Ve her zamankı gıbı artan gergınlıkten guç alan aşın uçlar Madem kı çozum şansı bu ka- dar kısıtlı, nıye ugraşılsın'' Kıbns ın kuçuk bır ada olduğunu, burada çok fazla olum olayının bulunma- dığını BM nınvarlığısayesındeol- dukça dengelı bırdurumun var ol- duğunu ve bu mevcut durumun Ruanda Somah veya Bosna ıle kı- yas kabul etmeyen bır durum ol- duğunu duşunebılırsınız Ancak bu mevcut statukonun temeldekı kınlganlığını ınkâretmekolur Kıb rıs bır sılahlanma yarışının alabıl- dığıne devam ettığı bıryarış pıstın- den farksız Kıbns'ta bulunan mo- dern sılahların ve askerJerın yo- ğunlugu hemen hemen dunyanın her bolgesınden daha yuksek Bır taraf zırhlı personel taşıyıcıları ve modern savaş tankları alsa dıger taraf da hemen benzerını yapıyor Bu aslen dengesız durum bır ha- tanın veya bır oldu-bıttının yer al- ması rıskını sureklı berabennde ta- şıyor BM kontrolundekı tampon bolgede son zamanlarda meyda- na gelen vurma olayları, çozum ıçın verılen uluslararası çabanın acılıyetıne guç kazandırdı Yine de her ıkı toplum ıçın olum- lu sayılması gereken yenı ve onemlı bır eleman var Avrupa Bır- lığı'ne gırme şansı AByalnızcaıç pazarını veya bazı maddesel çı- karları değıl, bunlardan daha da onemlısını Kıbrıs a yenı bır dun- yaya açılan ve ıkı toplum arasında- kı eskı zor bıriıktelığın otesını gor- me fırsatı yaratan bır pencere su- nuyor Şımdıye kadar Avrupa bo- yutu yenı bır anlaşmazlık konusu olma eğılımını gosterdı Birçok Kıbrıslı Turk, kendılennın açık ve kesın nzası olmadan Avrupa Bıriı- ğı'ne uyelık başvurusu yapılma- ması gerektığını savunuyor Bu- nun dışında herkes ve Hukumet- lerarası Konferans'ın (InterCo- vernmental Conference) tamam- lanmaından altı ay sonra uyelık muzakerelennı başlatmak taahhu- dunde bulunan Avrupa Bırlığı ıçm- se, bu boyut, daha umutlu bır ge- leceğın ışaretını taşıyor En kolay yol, 1997 yılında sıya- sı bır çozumun bulunması ve ıkı kesımlı ıkı toplumlu Federal Kıb- ns'ın Avrupa Bırlığı'ne uyelığın şartlarını muzakere etmesıdır Bu da bızı, başladığımız yer olan sıya- sı çozumun gereklılığı hususuna gerı goturuyor Sıyası bır çozum ıçın gerekh olan ve daha oncekı deneylerde elde edılen malzeme halıhazırda muzakere masasında duruyor Daha once art arda yer alan mu- zakereler ıkı toplumlu ıkı kesıml bır federasyonun yapısı çevresın- de yer aldı Bu ılk kez ıkı toplum lıden tarafından 1970 lenn sonla nnda vanlan anlaşmalarda telaf- fuz edıldı BM nın art arda atanan arabulucular tarafından çalışıldı ve 1992 yılında Boutros Boutros- Ghalı tarafından bır anlaşmanın eşıgıne getırıldı Şu anda gereklı olan bulmacanın parçalarını bır araya getırecek yenı ve sureklılığı arzeden bırçaba Yenı anayasada sıyası eşıtlık nasıl telaffuz edılme- lı, ateşkes hattının kuzeyındekı toprağın ne kadan lade edılmelı 1974 yılında goçmen olanlar ıçın ne gıbı duzenlemeler yapılmah'' Butun bu soruların altında ya- tan husus, guvenlık Her ıkı toplum da kendını guvenlı hıssetmedıkçe sıyası çozum elde edılemez Mev- cut duzenlemeler, toplumlardan bın ıçın guvenlık sayılırken dığerı ıçın guvensızlık anlamına gelıyor Kuzey'dekı Turk bırlıklerı Kıbrıslı Rumlar'ın kendılerını guvensız hıs- setmelerını sağlıyor, gıttıkçe daha sofıstıke olan guneydekı sılahlan- ma ve Yunanıstan ıle ımzalanan savunma ışbırlığı anlaşması ıse Kıbrıslı Turklerı endışelendınyor Kesın olan bır husus var hıçbır ço- zum mevcut duzenlemeler teme- lınde yapılamaz Mantık açısın- dan, her ıkı toplumun çıkan, once bır sıyası çozume ulaşmak ve on- dan sonra da ulaşılan çozumun her ıkı taraftakı aşın uçlar tarafın- dan torpıllenmesını onlemek ol- malıdır Askersızleştırme ve ulus- lararası bır gucun adada gorev- lendırılmesı yonundekı bazı yenı duşunceler Kıbrıs ın bağımsızlığı- nı elde ettığı donemde bulunan guvenlık temınatları ıle bırleştınle- rek ılerleme ıçın bır yol sunabılır Butun bunlar nasıl yapılacak'? Kıbns'ta herzaman çozum ıçın dı- şarılara bakma temayulu olmuş- tur Eğer BM değılse Amenka ve- ya ingıltere veya Avrupa Bırlığı bu çozumu bulabılır mı'' Bu sorunun yanıtı şu Sozu edılenlerın hıçbırı tek başına yapamaz, ancak tumu bıraradayapabılır eğer ıkı toplum gereklı uzlaşmayı yapmaya hazır ofursa ve hazır olduğu zaman Ge- reklı olan Yunanıstan, Turkıye ve İngıltere den oluşan garantor ul- keler dahıl BMGS'nınozeltemsıl- cısını destekler yonde gosterece- ğı ortak ve uyumlu bır çaba Şup- hesız 'Işe çok kışının karışma- sı "ndan şıkâyetetmek kolay Ama Kamboçya da çozumun yolu, an- cak ılgılı taraflann duşuncelennı bır araya getırmelerıyle bulunabıldı Namıbya da da bunun aynısı oldu Kıbrıs'ta nıye olmasın9 Kıbrıs dı- şındakı ılgılı taraflann çıkarları ara- sında kayda deger bırfarklılık yok BM Guvenlık Konseyı'nın ortaya koyduğu temel uzennde Kıbns'ta varılacak bır çozum hepsının de yarannadır Tabıı Yunanıstan ıle Turkıye arasında farklıhklar olduğu bırgerçektır Ama aynıolçude ger- çek olan bır başka husus da Kıb- rıs ta varılacak hakça bır çozu- mun bu ıkı ulkenın zorlu ıkılı ılışkı- lerındekı zehınn bır kısmını alaca- ğıdır Bu durumda 1997 Kıbrıs'ta ço- zum yılı olabilir mP Bu, buyuk ol- çude Kıbns'takı ıkı toplumun lıde- nne bağlı Her ıkısının de buna ye- tecek deneyım ve yetkısı var Her ıkısı de demokratık yollardan se- çılmış Her ıkısı de artık konfede- rasyondan uzaklaşarak uzlaşılmış, bır çozume dogru yonlendıncı ol- malıdır Bu bıraz da doğal olarak Yunanıstan ıle Turkıye'ye ve Kıb- ns'ın modern tanhının her safha-^ sıyla yakından ılgılı olan ingılterej gıbı bazı dış ülkelere bağlıdır \şte bu nedenle, Malcolm Rifkınd, 1974 yılından sonra ılk kez Kıb- ns'ın her ıkı tarafını zıyaret eden ıll< Ingılız Dışışlen Bakanı olmak uze-; re adayı zıyaret etmeyı planlamak- tadır '7997 yılı Kıbns'ta çozum yılt olabilir mı" sorusuna, "Evet, ola-' bılır" yanıtını verırdım, ama boyl© olacagını soylemeye henuz hazıı^ değılım l (') Sısıfus, tannlar tarafından ce- zalandınldıktan sonra, yuksek bırda- gın tepesıne çıkarması emredılen ta-, şı tepeye ulaştırdıktan sonra herse- ferınde gerıye duşurmesı ıle tanınan Yunan m/fo/oy/ kahramanıdır 'İngıltere nın AB ve BM dekı es- h Buyukelçısı olan Sır Davıd Han-l nay ıngılız hukumetının Kıbns Özet Temsılcısı dır ' "*