Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 EKİM 1996 CUMARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER Savunma Siperlerinde Cumhuriyet'in... Prof. Dr. ÖZER SOYSAL DTCF Ankara B ıreylen genellıkle doğru- > u başkaîannın gosterme- sını beller. duşünme ye- nne inanarak yaşamaya ozendırlen demokrasıve mutlu gelecek adına su- reklı yanıltılmiş. ruh ^ağlığı, vaşam da- marlannın tek tek ke>ılme>ını 'tele\iz- yondizisi izliyormuş' gıbı merakla sev re- dcr olçude bozuk bır ropluma donuştu- rulduk Dılı nı doğru konuşup-yazamaz. ulu- sal mars,ı"nı bıle sovle\ememe becerık- sızlığinı, gufte>ının zorluğuna (prozodı) yı<an, polıtık gucunu coğu 'erdemin ha- tayapmamak olduğunu >a son anda ka\ - ramış görüntusü \ eren > a da bağnazlığın sınır tanımazlığında at koşturmakta ka- rariı' sıyasetçılere kaptırmış, mıllıyetçı- lığın kabadayı ığa ındırgendığı. kafası yasa, hukuk. ahlak dişi olu^umlarla ka- nştırılarak'yurttaşlık' bılıncınden 'iım- metçilik' batağına çekılen. toplumsal bı- lınçlenmeyı. orneğın halk kutuphanesı yenne 'ucıız ekmek satan bay i onlerinde- ki kuyruklarla siyaset yapılan mabetler ve geriye donuş seferberliğinin mucahit- lerini yetiştirecek okulların mayaladığT bır toplum Tele\ ızyonlardan bınnde. "İslamiyet'e en bü\ ük fenalığın Müslumanlardan gel- diğini'" herhalde uzun 'v icdan muhasebe- si'nden sonra soy ledığı anlaşilan, 'inanç - zuliim edebivatının kıdetnlisi', akıl ve estetık olçulenne yenık duştuğunde bu olgunun bır vonunu şoy le betımlıyor "... Herifler Malta'yı aldıktan bir gıin sonra okul açıyoıiar. Biz ise yanm asra y akın bir zamandır beton carni binaları. imamev- leri, ışıldak, zırıldak. fınldak. mükebbi- re, cami hela %e kaloriferieri. bol şerefeli çirkin minareler. ibrikler, takunyalar. ani- lin boy alı yay gılar ve başka verimsiz işler- le uğraşıp duruvoruz..." Dahası. "... Mi- mar Sinan'lan vetiştirmiş, muazzam ve harikulade bir kültıir mirasının üzerine oturmuş bir milletin şimdi bu kadar çir- kin, zevksiz. şekil$iz mabetler inşa etme- si acınacak bir haldir. Hem de utanıla- cak..." Tablo'da eksık kalan. bunca ılahıyat fakultesi ve ımam-hatıp okulu bulunan ulkede 'ibadete çağn'nın da bır kulturu olduğundan habersız dın gorevlısı ıle olur-olmaz verlere sıkıştınlıv enlen mes- cıtler tnananla - Yaradanı kendı 'mahremi- yeti'nde buluşturarak toplumsal ergınlı- ğın kaynaklanndan olacakken saptınl- mış bır 'inanç dizgesi'nın bız'de dış'a \ u- ran \e 'inanç-zulüm edebiyatTnın sana- ta yansımasını ^ımdı 'siyah Afrika'dakı geleneksel mıman usluptan bıle gen bul- duğu" goruntu. budur Goruntu tamam- lanırken ortaya çıkan tablo ıse 'Şeriat üzerine politika' oyununa bulaştınlmış toplum. artık berraklaşmış çızgılerle Anayasa, yasahukuk kurallan ve yargı kararlanna karşı 'milli görüş. adil diızen', 'nizâm-ı âlem" sloganları ıle 'cihat' y a da 'intifada' çağnlan yapılan Turkiye... Ortadakı tablonun sahne \ e gensınde- kıler kımı "inancı" kımı ')urtse\erliğT kullanarak Cumhurıyet'e karşı çıksa da. varlığını O'na borçlu kışılerdır Çoğu. san ve saltanatlarını O'na açıktan sınsi- ce saldırarak. ya da adına sığınıp yalan soyleyerek surdurmekteler Ulke beyın, ruh. estetık ve maddı gucunun bır bolu- mu ıle eğıtım, kultur. adalet alanlann- da. kımı yonetımlerde ıv ıce kadrolaşmış kımı de vakıf ve holdıngler aracılığıyla dev let dışı kesımı tutan, ısterse 'vurucu', bu çev renın denetımınde Demokratık v e laık Cumhuny et' ın ko- runacağı yolunda > ınelenen sozler. gos- tergelere bakılırsa. Tnezarlıktan geçiş korkusunu siyaset makamında turku ça- ğırarak bastırmaya' benzıyor Turkıye 'geriye donıiş surecinin eşigi'nden çoktan geçırıldı. "altyapısı belirli olçıide tamam- lanmış ve giderek kurumlaşan ikinci sü- rece' alıştınlmakta Bıtırırken Once. 1980"lerde bır Iran- lı unıversıte oğretım uyesının ulkesınde ortunme. çarşaf. kadının dışlanışı ıle \a- nlan noktanın Turkıye'de yaşananlarla gosterdığı benzerlığı "Bizdedeböylebaş- lamıştı'* sozlenyle bağladığını eklemek. Sonra. tarıh bılıncı ıle bırhkte veta duygusunun da yozlaştığı toplumumuz- da. kendmı Cumhurıyet ve Kurucusu'na borçlu say anlann ba\ ramını kutlamak ıs- tedım Hırpalanışı ile Cumhuriyet'in / Sarsı- lan / Milvonlarcasından biriyim. / Vu- dumlarken insanımın zenginliğini / Satır- larında Tanpınar, Balıkçı / Dizelerinde Akif, Kenıal. Hikniet / Çizgilerinde Ey u- boğlu / >e / Psev â-kârında Itrî / Orator- yo'da Tann'ya adanmış sesin / Hiızun- lenmeli miydim? / O'nunla vaşam bul- muş ben / Dinlerken doy ulmaz Marşını / On Y ıllık Cumhuriyet'in/ Asva'nıngize- minden / Gerçeğe donuştuğum / \nado- lu'da; / Parçalanan doğrulara / Ağlama- lı mıydım / \urulan yiğitlerine Cumhu- riyet'in / Tadarken / Verdiği ozgurluk, / Duşunurken / olümsuzluğunu: / olmeli mivdim gızliee her gun / Sav unma siper- lerinde / Cumhurhet'in. / TARTIŞMA Yunan Mucizesi (!) Üzerine Bir Mektup Sevgıh Martin BernalC). D eden Mısırolog lEjıptolog) ımış, sen de Çınolog iSınolog) oimuijsıın \ e guzel' Lzun vıllar Çın ı Çın Hındı'nı ıncelemı^. yazıp çızmış, protebor de olmuşsun Harıka1 Sonra ne dıye donup geldın oralardan Tann a^kına Hadı dondun dıvelım, ne geregı vardı "Şu Yunanuygarlığı ne menem bir şeymiş?" dı\e ortalıgı karıijtırmanın Batılı bılım çevrelen, romantık şaırler (Goethe, pek çok Italvan ozanı, Ingılız Bvron. Shellev, K.eats ve dıgerlerı, Fransız \ ıctor Hugo ve otekı Fransızlar) (**) kendılerıne ne guzel (') bır tsmel yaratmı^lardı Avunup duruvorduk. "Herşev Vunanla güzel; her şeyi Yunanlı yarattı** sözlenyle On yıl çalışıp bmlerce yapıt ınceledıkten sonra 1250 sayfalık (devamı da gelecekmış) dev bır ıncelemeyle bu haNTanlıgımızı (') yıkmanın ne âlemı vardı' Aşk olsun, vallahı çok gucendım Martın Yunanlılar hop oturmuş hop kalkmış. Batılı >unancılar. beyazdan mora renk degi!>tırmışlerdır Turklervada Asya. Afrıka kokenlıler bovle bır şeyler yazsaydı hıç kaale almazlar, bır zamanlar Halikarnas Bahkçısı na vaptıkları gıbı bıvık altından gulerlerdı Amma b.en Batılısın. profesorsun, ustelık de yapıtın bır unıversıte yayını olarak pıyasaya çıktı Ne yapacaklannı îja^ırdılar Martın Oldumubu' Once Yunan dılını ıncelemışsın Dıvorsun kı "İlkçalışmalanmda İbranice ile Vunanca arasında çarpıcı benzerlikler buldurn." Dort yıl Ortadoğu dıllen ve sozcuklen uzennde çalıştıktan sonra. şu kanıya varmışsın "Vunancadaki sozcüklerin yıizde 20-25'i semitik, yiızde 40-50'si Hint-AvTupa dillerinden. geri kalan kısmı ise henuz açıklanamıyor." 1979'larda elme Cerny 'nın "Coptk Etymological Dictionary"sını (***) almışsin Hav almaz ola/dın' *ıçıkianama>an 20-25 oranındakı sozcuğun de Mısır'da konu!>ulan bu Kıptı dılınden gelebıleceğını ortava kovmuşsun Ustune ustluk pek çok Yunan tan-ısının ve bır suru yer adının da o >anlardan aktarılmış olabılecegını saptamissın Elme sağlık Martın kardeşım de, bunlan yayımlayıp ne demeye ortalıgı alfakbullakettın' Uygarlık gelısımını anlatagelen bır "•Vncient Model" (Eskıl Model) varmış. 18 vuzyıl sonlanna değın yururlukte olan Bura gore MO 2 bınlerde Misirlılarve Fenıkelıler Yunanıstan'da kolonı kurmuşlar Daha sonrakı çaglarda aklı başında. a>dın Yunanlılar da dahıl herkes. Yunan uvgarlığının bu kolonızasyon sonucu olu;>an kulturel kansimdan çıktığını. daha sonrakı donemlerde de Doğu Akdenız'den pek çok şeyın alındıgını, aktarıldıgını kabul etmış 1785 'ierden sonra ortay a atılan Avrupa merkezcı "Aryan Model" (Arî ırka aıt model) tum geçmısı yadsımış. Mısır'ı, Fenıke yı, Kenan'ı. ibranıceyı Kıptıceyı bır \ana ıtmış, yanı Afrıka ve Asya kokenlı ne varsa temızleyerek yenne "beyaz, Hırisriyan \e Âvrupalı" bır soylem getırmıs Sevgılı Martın. ne ışın vardı da bozdun bu Avrupalı duzenı' Tum dunvayla bırhkte, \unan ustunluğu (') ıle ne guzel yasay ıp gıdıyorduk Yunanlı. tum uluslararası platformlarda bu 'model'den kaynaklanan (kaynaklandırılan) guçle çalımını surduruvordu On vıllık çalışma ılebuyuk bırdeprem varattın \unan fanatızmı sana kım bılır neler çektırmeye çabaiıyordur Bız çektığımız ıçın anlanz Martın cıgım Dılenz bu dev yapıt kısa surede Turkçeyeçevrıhr Boylece onemlı kaldınm taşlanndan pek çoğunun doseneceğı 'tarih yxAu' onumuzde açılmişolur Lnıvesıteye, bılım çevrelerıne ve konu ıle ılgılenenlere vogun bır tartişma ortamı doğar Doğrular kabul edılır. yanlıslar varsa çurutulur Bız de nereve y uruyeceğımızı daha ıvı goruruz Dunya tatlısı balıkçımız vaşıyor olsaydı, bır zamanlar sırf "Anadolu, \kdeniz" dedıgı ıçın Batılıların kendısıne kıs kıs guldugunu soyleyen Batı hayranlanna ve Batılı dostlarımıza (') bu ılgınç yapıtı gostererek o Toprağa şağlanı a stygüirra ı guzelım kahkahalarını arka arkaya koyuverır, sana da bır sıcacık "Sağ ol''çekerdı Martın cıgım Hikmet Uğurlu Emeklı Ingılızce Öğretmenı Antalya (*) Martın Bcrnal "Black \thcna - The Afroasıatıc Roots of Classıcal Civılı/ation" \ ol I The Fabrıcalıon ofAnuentGreete P8S- 19S5 ( Kara Atına - Klasik Lvgarlıgın Afnka Av\a Kokenlerı Cılt I - Evkıl \ unanın L\durulması PX>-19SS) \ol II "The \rchaeologıcal and Documentan Evıdence." (Cılt II - Arkeolojık ve Belgesel kanıtlarl I Cılt 575 II Cılf36 sayta Rutgers LnıverMtv Press New Bruns»ıck New Jer>ev - LSA (**) Hellcnızmı goklere çıkaran bu O7anlar ve oburlcrı arasında Yunamsun ı ge/ıp goren vc \ unjnlı\ı tanıvan tek ozan Lord B\ron dı Dıgerlen ••Hellemzm" modaMnj kapılmıs gavretkeslerdı (Halikarnas Balıkvisı - Hev K.oca \ urt - Bılm V avınesı) (***) CoptR dılı (Kıptıcel MS 1^-lh \uz>ıllara degın Mısır da Hırıstıvaniarca konusulmus bır dıldır Bugun koptık kılısclerdc dua dılı olarak halen kullanılnuktadır ((CiptiSozi.uk Kokenlen Sozluğu) Korkması Gerekenler BizDeğiliz!. ukumetın ıcraatı ıle Toprakbank'ın her bflançosu, büyüyüşünün^Tnonemli kanıtıdır. Bu istikrarlı büyüyüş, gelecekte de dev ecek. 30.09.1995 30.09.1996 D U A T 22.5 Trilyon TL. L I K I T D E Ğ E R L E R 11.7 Trilyon TL. K R E D I L E R 14.5 Trilyon TL. GAYRİ NAKDİ KREDILER 38.2 Trilyon TL. O Z K A Y N A K L A R 2.6 Trilyon TL. TOPLAM AKTIFLER 30.9 Trilyon TL. B R Ü T K Â R 1.7 Trilyon TL. -• 74.8 Trilyon TL. -* 44.1 Trilyon TL. -* 45.6 Trilyon TL. -* 105.6 Trilyon TL -*• 5 Trilyon TL. 100.6 Trilyon TL. 4.9 Trilyon TL. ÇpTOPRAKBANK" B o n k a c ı l ı ğ ı n V e r i m l i T o p r a ğ ı " TTI I duşuncelerın -A_ -A_ ortaya konduğu şu gunlerde "Refah'ın iktidanndan korkmayınız" dıvenlere. tekrar tekrar kulağımıza fısıldayanlara, bızım de soyleyeceklenmız var Şunu hemen belırtelım kı Refah Partısf nın hukumete ortak olması ıle. en ufak bır korkuya kapılmadığımız gıbı. boyle bır duşunceye de asla ver vermış değılız Korku. karşı koyma gucunu \e ınançlannı yıtırmiş ınsanlar ıçın geçerlı olabılır Fakat, ulusal değerlen koruyup yaşatmak ulküsune kendılerını adamış kımseler ıçın korku soz konusu olamaz Çeşıtlı pazarlıkların ve sıyasal ahlaksızlık sayılması gereken bır anlaşmanın urunu olan bu hukumetın Refah Partılı kanadı ve onun destekçılen. ulusal değerlerımızı ozellıkle Atatük ılke ve dev rımlennı Turkgençlığıne Turk ulusuna emanet ettığı Cumhurıvetı ıçlenne sındıremevıp dıne dayalı (teokratık) bır sistemın hazırlıklannı yapıyorlarsa ışte o zaman asıl korkması gerekenlenn kendılerı olduğunu anlamalı ve Turk halkının bovle bır gırışıme ızın vermeveceğınt bılmelıdırler Hıç şuphe yok kı buvolda atılacak her yanlis adım dıkkatle ızlenecek ve hıçbır guç çağdas. bır y aşam bıçımım kendı varlığının devamı kabul etmış ulu^uıiıiıza. çağdışı bır yonetım bıçımını kabul ettıremeyecektır Eğer bu karşıt goruştekı kımseler ozgur ve bağımsız bır sekılde yasamlannı surdurmek ıstıyorlarsa ^taturkçu duşünce sıstemı ıçınde yer almalıdırlar <\ksı halde. hukukun ustunluğune yer verılmeyen şenat hukümlennın ver aldığı bır yonetımın karanlığında yaşamak zorunda kalacaklardır Bızler. korkunun bedelının çok ağır olduğunu bılıyor ve bu ınanç etrafında butunleşmemızı surduruyoruz Kâmil Tomruk Kırklarelı PENCERE Fransa Cumhurbaşkanı Kemalist mi?.. Hurrıyet muhabırı Muammer Elveren Am- man'dan bıldırmış Haberın başlığı "Chirac'fan la- ıklık dersı" haberı okurken altını çızdığım satırlar "Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chırac, aşırı dıncı Musluman Kardeşfer'ın de temsıl edıldığı Ur- dun Parlamentosu 'nda dun yaptığı konuşmada tum Islam dunyasına laıklık dersı verdı ve 'Laıklık çoğul- culuktur dmsızlık değıl dedı Chırac'ın konuşması dakıkalarca ayakta alkışlandı Chırac şunları soyle- dı 'Islam benım ulkemde ıkıncı buyuk dındır Fran- sa'dakı Muslumanlar dınlerını hur ıradelerıyle ıcra et- mektedırler Bu, çoğulcu laık cumhurıyetın onlara verdığı guvencedır' " Ne var kı Jacques Chırac laıklık dersı vermekle kal- mamış, Saddamcılık da yapmış Irak'a ılaç ve besın karşılığı petrol satış ıznının verılmesını ıstemış "Irak halkı, sorumlu olmadığı kararlardan oturu cezalandırılamaz " Geçenlerde Papa2'nci Jean Paul Fransa'yı zıya- ret ettı Laık Cumhurıyetın Cumhurbaşkanı Papa'yı karşıladı ancak Papa nın gezısı Fransa'da laıklık uzerıne sıcak bır tartışmayı gundeme getırdı Sonuç? Laıklık yalnız Turkıye'de değıl, dunyada sıcak bır tartışma konusu • Medya yalnız tekelcılerın boyunduruğunda değılj bağımsız dergılerçıkıyor, bunlardan bırı "Ulusal"ad« lı 'uç aylık akademık polıtık dergı' 2'ncı sayısındâ DPT nın (Devlet Planlama Teşkılatı) 'kureselleşme'ye ılışkın raporunu yayımlamış Rapordan dınlerın yuk- selışıne ılışkın bırkaç alıntı "19701ı yıllardan ıtıbaren başta Islam olmak uze- re dınlerın yenıden canlanış donemı başlamıştır Ozellıkle ekonomık kulturel ve toplumsal açıdan dezavantajlı kesımlerın koktendıncı akımlar aracılı- ğıyla yenı bır kımlık aradıgı gozlenmektedır Guney ulkelerınde Islamıyet hayal kırıklığına yol açan Ba- tı tıpı kalkınma modelıne alternatıf bır yaşam tarzı olarak da gorulerek ılave bır anlam kazanmaktadır Hınstıyanlık eskı Dogu Bloku ulkelerınde ve Gu- ney'de yer yer guçlenırken, endustnleşmış Batı ul- kelerının çoğunda gerılemektedır Islamda dını gruplar bır yandan Batı modernıte- sını oluşturan sıyası ve toplumsal değeriere muha- lefet eden ve dını bırteştırıcı bır unsur olarak kulla- nan sıyası ve toplumsal hareketler olarak ortaya çık- makta dıger yandan ıse, Batı kaynaklı maddıyatçı- lığın ve hızlı degışımın kımlık bunalımına ve anlam- sızlığa ıttıgı kıtleler çozumu Islama sarılmakta bul- maktadırlar Islam bır ınanç sıstemı olmanın otesınde, bırhu- kuk ve toplumsal yaşayış duzenı de ıçerdığınden, yuzeysel bakıldıgında tek tıp bır Islam modelının var oldugu ızlenımı kolaylıkla uyanabılmektedır Rusya, Ukrayna ve Kuzey Kazakıstan'da yapılan anketlere gore 1988 yılında Hınstıyanların toplam nufusa oranı yuzde 10 ıken 1991 'de yuzde 29 'a yuk- selmış aynı donemde ateıstlerın yuzde 43 olan ora- nı yuzde 11 'e duşmuştur Eskı SovyetlerBırlığı'nde Islamın canlanışı daha hızlı olmuştur Rus-Ortodoks Kılısesı 'nden farklı olarak bır ruhban hıyerarşısme ıh~ tıyaç duymayan Islam, Sovyet baskısına rağmen yaşayabıldığı ıçın, toparlanması daha hızfı olabû- mektedır Sadece 1989-1991 donemınde 500 ca- mı ınşa edılırken, Islamı sıyası partı ve gazeteler oluşturulmuştur" • Laıklık bu gıdışle 21 'ıncı yuzyılda en çok tartışılan konulardan bırı olacak 1 Fransa Cumhurbaşkanı'nın Urdun Parlamentosu'nda laıklık nutku atması boşu- na değıl Jacques Chırac ı bızım Meclıs'ede çağırmalı, ama Fransa Cumhurbaşkanı bızım parlamentoda Kema- list nutuk atıp laıklık dersı verırse alkışlanır mı'? Kuşkuluyum Aydınlanma Bilgesi m a r ÇınarYayınlan Rıfatllgaz KulturMerkea Kuçuknarmakkapı sokak Nlo 23 80060 Beyoğlu/lstanbul Tel 212 293 23 98 99 Fax 212 29328 96 SAİMBEYLİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN EsasNo \99~- 6 Da\a<_ı Durrnuş Akbolattaratındandavalılar1 * ıganelnal Sunev la > azan Mehmet Sevtettın Dogan \vla Erdoğan Huse\ ın \\n\ Dogan hakkında mahkememıze aı,tlan tapu ıptalı davasınm vapılan vargılaması sırasında verılen ara karargereğınce \ıza konusu olan Saımbevlı ılı,esı Islam \lahallesi K.a- lesekısı mevkııne aıt ^4 ada 3 nolu parselm kadastro <,alış- maları sırasındada\alılaradına tespıt gordugunu ancak ^u- re^ını geı,ırdıgı ıı,ın nıahkeme\e tapu ıptalı da\asi aı,tıgını bu nedenle da\ alılar adına tespıt goren venn ıptalı ıle uze- rıne kavıtlı bulunan 107 ada 7 nolu parsel uzerıne vazılma- sını talep etnııs Tum aramalara rağmen Husevın A.vnı Doğan ın adresı- nın te^pıt edılemev ıp kendısıne da\ a dılekçesı teblığ edıle- medıgmden M 11 1996 gunu saat lUOO'dakı duruşmaya bızzat gelmesı \eva kendısını \ekıl ıle temsıl ettıımesı \e- va mazeretdılekçesı \ermesi suretıvle ıddıa ve savunmala- nnı delıl ve belgelerını ıbraz etnıesı gerektığı aksı takdır- de \argılama\a voklugunda de\anı edılıp hukum kurulaca- ğı belırtılerek isbu ılan voluvla dava dılekçesının vavım ta- rıhınden ıtıbaren 1 ^ gun sonra teblığ edılmış savılacağı hu- susu ılanentebhâolunur 2 10 1996 Basın 111193 NESRİN BAL / ART STUDYO / DAIMISERCI • SATIŞ KOCAMANSUR SK. 12/4 ŞIŞLİ TEL. 247 07 00