Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
Imtivaz Sîhibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç •
Oenel Yayın Koordınatoru Hikmet
Çetinka\a 9 Yazıişlen Mudurlerı
Ibrahim Yıldız (Sorumlu), DinçTa\anç
9 Haber Merkezı Müdürü Hakan kara
9 Gön>el Yönetmen Fikret Eser
Şinasi Danışoğlu '
Cengiz\ıldırım •Ekonomı Bülent Kı/anlık
D15 Haberler Ktıhbarat
9 Kultur Handan Şenköken 9 Spor
Abdüjkadir > ücelman 9 Mak.ılclcr Sami
Raraören 9 Duzelime Abdullah ^azıcı
9 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 9 Bıltzı-Bcltzc
Edibe Buğra 9 Yurt Haborlen Mehniet Fafaç
'iJNinKunılu İlhan Setçuk ı Başkan t
Orhan Erinç. Okta\ Kurtbökc.
Hikmet Çetinka> a. Şukran Soner,
Ergun BaltL Dinç Ta> anç, İbrahinı
1 ılriı/. Orhan Bursalı. Mustafa
Balba\. Hakan Kara.
AnkaraTeniMİciM Mustafa Balba> 9 HaherMudunı Doğan
Akın \taturkBuhan\o i;5.K.at-t.Bakanlıklar-\nkaraTel
4195020 C hat). Fak> 4145U2"
1
9 Izmır TemMİeiM
Serdar Kuık. H Zı>a Blv 1352 S 2 3 Tcl 4411220.
Fa^ 441^1 1" 9 Adana Temsılcısı Çetin Mğenoğlu,
InonuCd 119 S No.l K.at l.Tel 352255(1. Faks 35225
7
0
Muesse-* Muduru Erol Erkut 9
Koordmator Ahmet KoruLsan 9
Muhasebe Bülent V ener 9 Idare
Hüse\in Gürer 9 Işletme Önder
Çelik 9 Bılgı-tslem Nail İnal 9
Bılgısa\arSıMem. Mürüvet Çiler
MEDV.A C: • Yonetım Kunilu
Ba>kam - Genel Mudur Gülbîn
Erduran # K.oordınator Reha
Işıtman • Genel Mudür Yardımcısı
Mine \kdağ Tel 514 (P 53 -
51395 80-5138460-61.Faks 5118466
)a>ı°nlâ'an *e Bısaıı: ^ enı Gun Haber ^arw. Basın \e Vavıncılık A Ş
Turkx)f(_3c ^-M Cağaloöu V»'34Uı PK 246 Utanbul Tel (0 2121 S12 05 05 120 hat) Faks (0 212) 513 85 95 21 EKİM 19% lmsak.5 50 Güneş: 7.15 Öğle: 12.56 Ikındi: 15 52 Akşam. 18 23 Yatsr 19.42
İlaca
denetim
• A>XARA (Cumhuriyet
Bürosu)-5ailık Bakanı
YıldınTi Aktuna. ilaçlann
satı^lannı artırmak için
ilaç fabnkalan ve ecza
depolan. ecane \e
nekımlenn çeşitlı
ırmağanlar aldığını
kaydederek, "İlaç fiımalan
"arafından yirütülen
ranıtım faaİıvetlen
nakanlıâım müfettışlerince
ncelemeye alınmıştır"
ied:. Aktuna \aliliklere
gönderdığı genelgede. ecza
Jepoları. ilaç fiımalan.
lekım \ eeczacılan
uyanrken. etık olmayan bu
tür faalıyetleı karşısında
gereklı yasal işlemleri
başlatacağını \urguladı.
Tan Orahn
sergisi
• Haber Merkezi - Tan
Oral'ın "IsTANbul" adlı
karikatür serpsı. Eskişehir
Anadolu Crmersıtesf nde
bugün açıldı. Güzel
Sanatlar Fakültesf nde
düzenlenen sergi. daha
önce ilk kez istanbul
Ortaköv 'de Sabancı Kültür
Merkezi'nde açılmıştı.
isTANbul Sergisı'nin
Çevre \e Kültür
Değerlerıni Koruma Vakf\
(Çekül) tarafından bır de
kitabi yayımlanmıştı.
Kadına yönelik
şiddet
tZMİR(AA)-Sos\al
Hızmetler \eÇocuk
EMryeme Kurumu'nun
(SHÇEK.)6ıldekı
mısafirhanesı ıle tstanbul
ve Ankara dakı kadın
sığınma evlennde, 1990
yılından ben 2 bın kadının,
çocuklanyla birlıkte geçici
sürelerle kaldığı açıklandı.
Aile ıçı şiddet nedeniyle
evinden ayrılan kadınlann
yüzde 48'ı fizıksel. cinsel
ve psikolojık şiddet. yüzde
30'u ekonomık \e sosyal
şiddet. yüzde 5"i e\lilik
dışı ılişki \e yüzde 3'ü ise
ıstenmeyen e\lilik
nedeniyle sığınma evlerine
başvuruyor.
Kulakla
yeteneğin ilişkisi
• MOSKO\A(AA)-Bir
grup Rııs bilim adamına
göre çocuklann kulak boyu
ile yetenekleri arasında
bağlantı bulunuyor. Bılim
adamlarının birlikte
yaptıklan araştırmanın
sonuçlannı ltar-Tass'a
açıklayan Kazan
Ünıversitesi bıyoloji
profesörlennden Alfred
Mustafın'e göre her iki
kulağın boyu arasında, üç
mılımetreye kadar fark
olabiliyor Çalışmanın
sonucuna göre sol kulağı
uzun olan çocuklan
matematik. fizik gibi
pozitıf bılimlere. sağ
kulağı uzun olan çocuklan
ıse sosyal bilimlere
yönlendirmek gerekiyor.
Evdeki zehirler
• BURSA (AA) - Ev lerde
kullanılan bazı maddelerin
tehlikelere yol açabileceği
belırtıldı. Uludağ
Ünı\ersitesı (ULJ)Zehir
Danışma Merkezı
tarafından hazırlanan
"EMnızdekı Zehırleri
Tanıyor musunuz?"
başlıklı broşüre göre
tehlikelere yol açabilecek
maddeler şunlar: "Fareve
kannca zehirleri. duvarve
metal boyalan, tiner.
antifriz. terebentin.
naftalın. bitkı-haşere
ilaçlan. sabun. deterjanlar,
yumuşatıcılar.
dezenfektanlar. kozmetik
ürünlen. saç boyalan ve
spreylen. deodorantlar,
parfümler. bebek pudralan.
kolonyalar. losyonlar. halı
ve \er temizleyicileri, oda
spreylerı. kireç çözücüler.
mobilya cilalan. gümüş ve
metal parlatıcılan. bayat
yiyecekler. ılaçlar."
Sağlık denetimi
• ANKARA (ANKA)-
Sağlık alanında çalışan
kuruluşlar, Sağlık
Bakanlığı'nm yaptığı
denetımde sınıfta kaldı.
Bakanlıktan yapılan
açıklamaya göre
yılbaşından bu yana 30 bin
299 sağlık kuruluşu
denetlendı. Denetlenen
kuruluşlardan 12 bin
238'ine eğitım ve
bilgılendirme yapılırken 2
bin"437 sıne eksiklıklerin
gıderilmesı ıçin süre
verıldı. Denetleme sonucu
2 bin 374 sağlık kuruluşu
hizmete uygun
bulunmazken 221"i
kapatıldı.
Bu yıl 18.si düzenlenen Uluslararası Avrasya Maratonu ve Halk Koşusu'na 50 bin kişi katıldı
Asya'dan AvrapaVa koşa koşa...• 42 kilometre 195 metrelik
yanşı Kenyalı Stephan Langat
2.18.37'yle birinci bitirdi.
Ikincilikte vatandaşı Jacob
N'gunzu, üçüncülükte Rus
Anatolia Arcakal yer aldı. Türk
atletler ilk 5'teyoktu.
HİLMİTÜRKAY
Avrasya'ya rekor bir katılım oldu bu yıl.
Geçen yıl 25 bine yakın sporcu koşmuştu
Asya'dan Avrupa'ya. Bu yıl bu rakam 50
binlere ulaştı. Her yıl sporcu sayısını ikiye
katlıyor artık Avrasya. Dünya standartlann-
da dev bir organizasyon haline getirilen Av-
rasya'nın 18'incisinde, 5 kıtadan 78 ülke-
den ünlü atletler ver aldı.
Yogun sise karşın...
Sabahın erken saatlerinde lstanbul'a bas-
tıran sis. sporculann üzerine kâbus gibi
çöktü. Özellikle 09.00"da verilen maraton
startında burunlannın önünü bile görmek-
te zorlanan bırçok ünlü atlet, 'yolçizgüeriy-
le' parkuru izleyebildiler. Üstelik nem de bır-
çok atlerin önünü bıçak gibi kesmeye yet-
ti ilk kilometrelerde. Halk Koşusu'nda ise
güneş açmıştı. Sıs yavaş yavaş dağılırken
büyük start \erildi. 10 bin. 20 bin, 30 bın,
40 bin, ve belki de 50 bın kişi hep bir ara-
da koştu. Kimler yoktu ki? Spordan So-
rumlu Dev let Bakanı BahattinŞeker. istan-
bul Büyükşehir Beledıye Başkanı Recep
Tayyip Erdoğan, Valı Rıdvan Yenişen, mil-
lervekilleri, Erzincan" ın 'sportir valisı Re-
cep Yaacı. GSGM Gazanfer Doğu, KKTC
Orman Bakanı Kenan Akın, Galatasaray
Ikinci Başkanı Ergun Giirsoy, start alanlar
arasındaydılar. Erdoğan, Yazıcı \e Gürsoy
8 km'lik parkuru 'koşarak" tamamlarken İs-
tanbul Valisı. 2. kılometreden sonra yanşı
makam otomobiliyle bitirdi.
Finiş yeri cümbüş yeri gibiydi. Rekor ka-
tılım nedeniyle büyük telaş yaşandı Dolma-
bahçe'de. K.imı su. kimi madalya, kımi ti-
şört peşınde koştu. Stat dışındaki kuyruk-
laruzadıdauzadı. Bayılanlar, ayılanlarder-
ken 42 kilometre 195 metrelik yanşın da so-
nugeldi.
Kenyaiı vine birinci
Parkur rekorunun geçen yılki sahibi Ken-
yalı Stephan Langat uzak ara birinci gel-
mesine karşın geçen yılkınden daha ıyı ko-
şamayınca 5 bin dolarlık rekor parasından
oldugu yanşı 2.18.37'yle birinci bitirdi. 15
bin dolar almış, ancak saniyelerle önemli
bir parayı kaybetmiştı Langat. Ikincilikte
vatandaşı Jacob N'gunzu yer al ırken üçün-
cülükte Rus Anatolia ArcakaPı gördük.
Türk atletler ıse ilk 5"te yoktu. Sadece Hav-
dar Doğan 10. olurken Eminönü Belediyesi
tarafından 'teselli' ödülüyle ödüllendırildi.
Bayanlarda da ilk ikı sırada yabancı isim-
ler vardı. Ukraynalı Elena Plastininia fini-
şe ilk varan isim olurken Belçıkalı Linda
Milaikincılikte kaldı. Inönü Stadı'na 3. gı-
ren Lale Öztürk ise Türkıye'nin 'övünç'
kaynağı oluyordu.
Evet. bir A\ rasya Maratonu daha sona er-
dı. İstanbul Büyükşehir Beledıye Başkanı
RecepTayyip Erdoğan'ın •kapanış' konuş-
ması oldukça ilgınçtı "Geçen \ıl 25 bin ki-
şi koştuk. bu yıl 4O'ı geçtik. Bir yıl sonra bu
sayı 60 bin, belki 100 bin olacak" dı> en Er-
doğan. "Metropolündeki bir halk koşusu-
nu bitiren ilkbaşkan" >eslen arasında kür-
süyü terk ettı
Teknik sonuçlar
Özürliiler(Tekerlekli sandal>e)
1-Metın Eker (29.19) 2-Yusuf Şahın
(30.33) 3-Metın Yavuz (31 36)
Tekerlekli sandalye(bayanlar)
1 - Emıne Ataç (37*43) 2- Hatıce Bahçe-
h (40.20) 3- Akgül Demir (42.11)
Koltuk değnekliler
1-Turan Kılıç(58.11). 2-Yavuz
Şap( 1 04.10). 3-3-Durmuş Demir (1.21.00)
Not. Bayanlar Koltuk Değneklı katego-
risınde yanşı bitiren olmadı.
Halk Koşusu(erkekler)
1 -Marly Sophıa (22.30) (Türkmenıstan)
2-Mehmet Gündem(22.46) 3-Şükrü Onat
(22.56)
Halk Koşusu(ba>anlar)
1-Serap Aktaş (2*6 04) 2-Dudu Yunur-
meşe (27.00) 3-Nurten Taşdemir (27.12)
18. L'luslararası Avrasya Maratonu \e Halk koşusu için rrafiğe kapatılan Boğaziçi
Köprüsii'nii onbinler koşarak geçerken, bayanlarda 3. olan Lale Öztürk derece giren
tekTürkatletti.(Fotoğratlar. ALt ESER ÂSLAN YILDIZ)
AVRASYA^DAN İZLENİMLER
Kocası bıraktı
eşi bronz aldı
ARİF KIZILYALIN
İstanbul ayak seslenyle
uyandı dün sabah... Dilleri.
dınleri, ırklan, renkleri, si-
yasi görüşleri farkhydı; ama,
onlar sadece 'spor'için koş-
tular Asya'dan Avrupa'ya...
Sporun. 'banş, dosduk, kar-
deşlik' olduğunu göstermek
ıstercesine ter döktüler. En
önemlisı . 2004 Yaz Olım-
pıyat Oyunlan'na aday olan
İstanbul'un. 'bu potansi-
yel'le, bu kültür mozaığiyle
'düş'ü gerçeğe dönüştüre-
bileceğini göstermek istedi
50 bine yakm atletizmsever.
Genci yaşlısı. kadını erke-
ği onbınlenn katıldığı yanş-
ta 'siyasi' eğılımler \ ine ken-
dinı gösterdı. Refahlı istan-
bul Büyükşehir Belediye-
si "nın düzenledıöi maraton-
da 'MilliGençlikVakn' bay-
rakları \e
lmam-hatıp
okullan-
mntekbirses-
leriyle' ko^-
malan dikkat
çekerken, bir
süre önce Dı-
yarbakır'da
şehıt edılen 4
öğretmen ıçın
Kocamustafa Paşa Lısesi'nin
hazırladığı "Şehitöğretmen-
lerimiz için koşuyoruz" pan-
kartı ılgı topladı. Atatürk
portresının basılı olduğu tı-
şörtlerı gıyip koşan bır aıle
iseyanşarenkkattı Kendı-
ne güvenenlenn 42 kilomet-
re 195 metrelik 'maraton'.
güvenemeyenlenn 8 kilo-
metrelik halk koşusuna ka-
tıldıgı spor şöleninde ünlü
isimlerde koştu. Türkiye'nin
uzun mesafedeki iddıalı
isimleriSerap Aktaş, Nur-
ten Taşdemir \e Dudu \en-
tür,' maratona davetedilnıe-
dikleri'ıçın halk koşusunu
tercıh ertıklerinı açıkladılar
ve" Biz de yurtdışındaki ma-
ratonlara kanlınz. Oysa de-
recemiz start-mani alanlar-
dan aşağı değfl
1
" dıyerek dert-
lennı dıle getırdiler. Meksi-
• Yanşmen
hüzünlü kişisi
geçen yıl halk
koşusunda kalp
krizine yenilen
Ender Güzel'in 40
yaşındaki babası
thsan Güzel 'di.
kah şampıyon atlet Carlos
Ayala. Kenyalı N'Gunzu ve
Langat'ın yanı sıra Balkan
ŞampıyonuZeki Öztürk \e
eşi Lale Öztürk de maraton
için start aldı. Ancak 37. ki-
lometrede nefes sorunuyla
karşı karşıya kaldığı ıçin ya-
nşı bırakan Zeki. arkadan
gelen eşi Lale Öztürk'e 'mo-
ral' verdi. Bayan Öztürk de
son metrelerdeki atağıyla
maratonda 3. olarak kürsü-
ye çıkan 'tekTürk' atlet un-
vanını elde ettı.
Güzel'in portresi
Yanşın en hüzünlü kışısi
ıse geçen yıl halk koşusun-
da kalp krizine yenilen En-
der Güzel'ın 40 yaşındaki
babası İhsan Giizel'dı. Al-
tunızade'de başladığı yanşı
Yıldız yokuşunda hastalan-
dığı için bırakan \ e yaşama
gözlerini yu-
man 17 yaşın-
daki Güzel'in
portresinı
elındetaşıyan
baba Güzel.
aglamakir
bıçımde star-
ta gelırken.
~\rtık insan-
lar olmesin"
dıyordu. Geçen yılkı olaydan
ders alınmış olsa gerek ya-
nş parkurunda pekçok am-
bulans ve doktorun görev
yaptığı \e maratonu bitir-
dıkten sonra hastalanan
UğurOzdemir'e anında mü-
dahale edildiği görüldü.
Altunizade'deki startta
kendilerine 'avantaj' sağla-
mak isteyen bazı 'uyanık-
lar' hakemler tarafından dıs-
kalıfiye edılirken, ızdiham
nedeniyle bazı yanşmacılar
4-5 dakika bekledikten son-
ra start aldı. Yarışı bitiren
on bınler ıse lnönü Stadının
zaman zaman ezilme tehli-
kesi yaşadı. Yarışın EURO
SPORT tarafından tüm dün-
yaya naklen yayınlanması
ise olimpiyat fıazırlığındaki
tstanbul için en büyük avan-
taj dı.
Prof. Kılıç, Türkiye'ye nükleer santral yapılamayacağını söyledi
Niildeer santrala karşı uyarı
ÜMİTOTAN
İZMİR - Kükleer santrallar konu-
sunda uzmanlığıyla tanınan ve Ame-
rika'da çalışmalannı sürdüren Prof.
Hayrettin Kılıç. Türkiye'ye nükleer
santral yapılama> acağını söyledi. Rus-
ya'da sökülen nükleer başlıklardan el-
de edilen uranyumun 500 tonunu
ABD'nin aldığına ve bu konuda bir kar-
tel oluştuğuna dikkat çeken Kılıç.
"atom bombası heveslileri"ni de
uyardı.
Hayrettin Kılıç, Nükleer Silahlann
Sınırlandınlması Anlaşması'nın ar-
dından Rusya'da sökülen başlıklardan
çıkarılan uranyumun "ne olduğu"
konusunda kamuoyunun yeterlı bilgı-
si olmadığına dikkat çekerek, "1993
yılında yapılan anlaşmayla ABD her
vıl Rus\a'dan 500 ton uranvum sa-
• Prof. Hayrettin Kılıç,
"Nükleer hesaplann
arkasında elektrik sorunu
değil, başka sorun var" dedi.
tın alıyor. Gerekçesini de "terönstle-
rin eline geçmesin' diye açıklıyorlar.
OysaABD aküğı uran> umu nükleer re-
aktörlere satıyor. Nükleer kartel oluş-
muş durumda. ABD. nükleer karteli
rahatlatmış durumda" dedi Türki-
ye'nin elektrik sorunu olnıadığını ko-
nunun uzmanlannın yıllardır söyleye
geldiğini. ancak kımselerin duyTnak is-
temedığini belirten Kılıç. "Nükleer he-
saplann arkasında elektrik sorunu
değil, başka sorun \ar" dedi.
Türkiye'nin nükleer güç olma giri-
şımlerinin büyük nsk taşıdığını vur-
gulayan Kılıç. sözlerını şöyle sürdür-
dü. "Atom bombası he\eslileri bu
hevesten vazgeçsin. Artık dünşada
yakıcı, y ıkıcı atom bombası \apma-
ya gerek >ok.
Rad>oaktif tesirle de bir kenti,
>öre\ i mahvedebilirsiniz. Top mer-
misinin içine birkaç gram plutom um
koyduğunuzda 10 milvonluk bir ken-
ti mahvedebilirsiniz. Oradaki in-
sanları hemen öldürmüş olma2sı-
nız ama. radyoaktif güçle o yöreyi
yok edebilirsiniz."
Hayrettin Kılıç. bir nükleer santra-
lın yapım süresinin Batı ıçin 5-10 yıl
olduğunu. Türkiye'de bu sürede bir
santralın bıtirilmesının mümkün ol-
nıadığını. sorunlann santralı yapmak-
la bitmedığıni. nükleer atıkların ne
olacağı sorusuna nükleerse\er bilim
adamfannın açıklık getiremediğini be-
lırtti.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
Aslında, Kim, Kime Karşı?..
3 A
Temiz Enerji Cünleri
'Hidroenerji
tercih edilmeli'
e-posta : tan (« vol. com. tr
ÖZCAN ÖZGÜR
MUĞLA- Temiz Enerji
Günleri' sempozyumunda.
fosil yakıtlara \e nükleer
enerjiye karşı çıkıldı. Türki-
ye'nin hidroenerji ile birlik-
te. rüzgâr \e güneş enerjısı
yönünden zengin olduğu be-
lirtilen sempozyumda. 2020
yılında dünyada güneş ener-
jisinin mev cut enerjı kaynak-
lan ıle rekabet eder hale ge-
leceği ve aynı y ıl Japony a'nın
mevcut enerji kaynaklarını
terk ederek hidrojen enerji-
sıne geçeceği \urgulandı.
Muğla Belediyesi \e ünı-
versıtesinin ortaklaşa gerçek-
leştirdiklen sempozyuma ka-
tılan Doç. Dr. Engin Türe.
TLBİTAK olarak şaptıklan
çalışmalar hakkında bılgı ver-
dı. Fosil yakıttan ve nükleer
enerji ısranndan hemen vaz-
geçılmesi gerektığini belir-
ten Türe, "Nükleer enerji
dünyanın en pahalı enerjisi-
dir. L'retim > aparken yatınm
yapmak yetmez, atıklar için
de yatınm gerekir. Hatta sant-
raü kapattiğınızda onu orta-
dan kaldırmanız için de >a-
tırım gerekir. Yani nükleer
santrallar enerji üretmezler,
enerji harcariar. Bu. kaza ris-
kinden de çok önemli bir nok-
ta" dedi.
Türkiye'nin ilk 'rüzgâr
enerjisiçiftliği'nın TÜBİTAK
danışmanlığında önümüzde-
kı günlerde Bandırma \e
Bozcaada'ya kurulacağını
bıldiren Türe. artık dünya-
nın hidrojen denen temiz \e
ucuz enerji ıle ısınmaya. ay-
dınlanmay a \ e bir yerden bır
yere ulaşmaya hazırlandığı-
nı belırttı. Doç Dr. Engm
Türe, pek çok kaynaktan hid-
rojen üretılebıleceğını ve bu-
nun en kolayının da 'fotosen-
tez' yoluyla guneş ve sudan
elde edilebıleceğini belırtti.
Meraklısı bilir, çok değil ıki ay kadar önce, şun-
ları yazmıştım:
"...Özal'/n 'büyük transformasyonu', elbette,
bürokrasi + burjuvazi = iktidar denklemini de-
ğiştirmeyi öngörmüştü; çünkü bu iktidar, 'kamu ön-
cülüğünde hızlı sanayileşmeyi' amaçlayan 'karma
ekonomi' düzeni anlamına geliyordu; oysa 'Yeni
Dünya Düzeni', yâni 'Sistem', yâni ABD, öteki ül-
kelerın sanayı gücü olmasını istemıyor; ekonomi-
yi, ticaret burjuvazısiyle bır rant ekonomisine dö-
nüştürmeyi, hesabına daha uygun buluyordu..."
"...bunun Türk sosyal ve ekonomık hayatındaki
tercümesi, Demirel dönemı holdingleri ve burju-
vazisi ile ANAP'/n (Özal'/nj çatışması demektı.
Öyle de oldu. İktidar, gittikçe ulusallık iddiasında-
ki holding burjuvazisi lehine değil, aleyhine karar-
laralıyordu. (Ozal'/n devamı olan) Çiller'/n sık sık
altını çizmekten hoşlandığı 'güç odakları' da, as-
lında, eski holding burjuvazısini ifade eden bir te-
rimdi; çünkü ilgınçtir, zamanla ANAP, Mes'ırt Yıl-
maz'ınyönetiminde kuruluş amacının tersine, es-
ki holding burjuvazisi ile özdeşleşirken; daha ön-
ce bu konumda olan DYP, ticaret burjuvazisinin
ve rant ekonomisinin temsilcisi ve savunucusu
hâline gelmişti. Hâlâ da öyledir..."
"...piyasaya nasıl yansıyordu bu? Tekelkonumu-
na girmiş olan eski holding burjuyapsi TÜSİAD ta-
rafından temsil edilmekteydi; TÜSİAD 'ın 'malı gö-
türmesinden' tedirgin ve rahatsız olan TOBB ise,
ticaret oda ve borsalarının çıkahannı korumaya
çalışıyordu. Meseleyi böyle koydunuz mu, ikinci
örgütün 'başf olan Yalım Erez'/n başından beri
neden dolayı Çiller ile beraber olduğunu açıkla-
mak kolaylaşır; tabii Refah Partisi ile neden do-
layı iktidar ortaklığına girdığini de! Çünkü JOBB
ile Refah'/n arkasındakı sermaye, yâni MÜSİAD.
TÜSİAD'a karşı cephe bırliği içinde görünüyor-
lar..." (Meydan, 17 Ağustos 1996)
Kaplanlar' ne diyor?
Kanlıca da. yağmuır karanlığı. Ne buluta ne si-
se benzer kalın bir duman Boğaz'm üstüne
çökmüş. Ağırtankerler, heyûlâ gibi ansızın belirip,
bu dumanın derinliklerinde sessizce kayboluyor-
lar. Sonbahar ne kadar erken geldı. Insan isteme-
se de, Yahya Kemarin mısralannı mırıldanıyor:
"Günler kısaldı, Kanlıca'nın ihtiyarlan
bir bir hatırlamakta geçen sonbaharlan..."
Iki ay önce yazdıklarımı. uçuşan su tozları ara-
sında, gözden geçiriyorum; etrafta, donuk bir gü-
müş alacası hüküm sürüyor. Yanılmış olabilir mı-
yim? Hayır! MÜSİAD Başkanı Erol Yarar, yaz so-
nundan ben her söyledığıyle bu 'tesbit'i doğrula-
maktadır; hem yalnız o da değil, 'Anadolu kaplan-
ları' da, o fikirde görünüyorlar. Önce Erol Yarar'ın
sözlerini hatırlayalım:
"...TÜSİAD liberal değildir. TÜSlAD üyelerinin
çoğu korumacıdır, tekelcidir; küçük bir kısmı
tekelciliğe karşıdır; çoğu, 'aman gümrük duvar-
ları tutulsun, devlete ış yapayım, büyük rantlar
sağlayayım' endişesini taşıyor, çünkü geçmiş-
te paralannı böyle kazandılar..."
"...TÜSİAD'daki büyük sanayi gruplan hâlâ
devletten korumacılık istiyor. Büyük sanayi ko-
runmaz ki! Demek ki bunlar pısırık yetişmişler,
şahsiyetlerini bulamamışlar, kolay para kazan-
mak derdindeler..." (Milliyet, 3 Ağustos 1996)
Sıra geldi 'Anadolu kaplanlan'na! 1986'da 20
kışiyle yola çıkıp, şimdi onaltı bın ortağa sahip It-
tifak Holding'in beyni' Seyit Mehmet Buğa, Erol
Yarar'ın dediklerini doğruluyor, çünkü bakın ne
demiş:
"...Çiller hanımefendinin Türkiye gerçekleri
ile ilgili teşhislerinin birçoğuna katılıyorum; me-
selâ TUSIAD'a cephe açmasını doğru buluyo-
rum. Çiller hanımefendi ile birçok noktada giz-
li müşterekliğimiz var. Türkiye'de dinamizm is-
teyenlerle statükoyu korumak isteyenler ara-
sında çatışma var. TÜSİAD statükoyu korumak
istiyor. (...) TÜSlAD'ın iç pazardan elini çeke-
rek dış pazara açılmasını ve iç pazan Anado-
lu yatınmcılanna bırakmasını istiyoruz.(...)Kız-
gınlığımız gelir dağılım dengesini bozmalann-
dan kaynaklanıyor. Bizim üstümüzden çekilme-
lerini istiyoruz: teknoloji, devlet imkânı, iç pa-
zar ağı bunlarda; bunlaıia rekabet edebilmek
için özel teşviğe ihtiyaç var..." (Yeniyüzyıl, 25
Ağustos 1996)
Yaşamakta olduğumuz siyasi mücadelenin eko-
nomik diyalektiği, daha açık ve net olarak, acaba
nasıl açıklanabilir?
Tencere dibin kara...
Muhalefet aklını başına toplayacak mı? Çok
önemli sandığı câmi, seyahat ve kadro tâyi-
ni patırtısı, kolaylıkla aleyhine çevrilebilir: anlamlı
anlamsız seyahatler, bakanlıkveKİT'leri 'kadrola-
rıyla' tıkabasa doldurmak; eğitim ve öğretimi
'imarn/hatip eksenine kaydırmak', kimin zimme-
tindedir? Geçmiş merkez sağ/merkez sol iktidar-
lann değil mi? Tencere dibin kara, seninkı benden
kara!
Kemalist ve sosyalistlere düşen görev, Refah ağır-
lıklı koalisyonun dış ve iç çıkar ilişkilerini enine bo-
yuna araştırıp ıncelemek; bunlardan kalabalık halk
yığınlarının yararına bir siyaset platformu, ekono-
mik anlamı ve altyapısı olan bir muhalefet cephe-
si oluşturabilmektir.
http:// www. vol. com. tr/ A İLHAN
http://www.ada.com.tr./-bilgiyay/yazar/ailhan.html