Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 17 EKİM 1996 PERŞEMBB
OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
Türkiye Siyasal, Ekonomik Bunalımı Aşabilir mi?-I
Prof. Dr. ERDOĞAN SORAL
F
ransa'nın bır cncekı Basbakanı Edo-
uard Balladur'a gore Fransa gunu-
muzde yılların yorgunluğundan kay-
naklanan bır tur ~bitkinlikhastalığı"na
tutulmu^tur Frjnsız toplumu endışelı-
dır \e bunun sancılarını çekmektedır
Hastalığın dışa v uran belırt lerınde yetersız ekono-
mik bu>ume \e yaygın ışsızhk goze çarpmaktadır
Çozumu aranan fa'kat sımd >e kadar bulunama>an
bu Mjrun ekonomik \epara^al polıtıka\ı toplumun
unışma gundermnde tutmakta \e ne yapılmalıdır
sorusunda duğumlenmektedır (*)
Kamıı harcamalarını azaltmaya ve açıklan kapat-
mayadevamedılmelı mıdır' Ek.onomık buyumeyı
yenıden >akalamak içın da u koktencı bır polmka
uygulanmalı mıdır1
Avrupa Bırlığrnıni AB)dışın-
da bırpolıtıka değışıklığıne mı gıdıltnelıdır1
Kaçı-
nılmaz gorunen retormiar acaba nelerdır1
Balla-
dur un yanıt arayişlarına sı ası geldığınde yer yer
değınmek uzere bu soruları Turkıye nın sıyasal ve
ekonomik gerçeğınde ırdelcyelım
Turkıye'de kamu hareamdarını azaltmaya ve ka-
mu açıklannı kapatmayagıdılmelımıdır' Busoru-
nun yanıtı ılk bakışta çelıskılı gozukebılır ama bı-
ze gore doğru olanı budur
Turkı\e'de kamu açıklan hızla kapatılmalıdır
Harcanıa muslukları onarıl ııalı ulke koşullarına
uyumluoldrakrnusluklann-.ullanımınayemonce-
Iıklervenlmelıdır Bu yapıldıktan sonra'kamu har-
camalarınade\am edılmelıdır Bunun açıkanlamı
kamunun plan disıplını ıçıne alınmasidır 196O'lı
yıllardaolduğugıbı olabılrmı'Olur -\caba. na-
sıP Turk demokrasısının orundekı engeller kaldı-
rılarak Turkıye. parasal 1 beralızmı enflasyonla
yaşatmayaçalişanbırulkedr Parasal lıberalızmle,
enflasyon. ulkenın somut ekcnomık gerçeklerıne \e
toplumsal koşullarına akıicı bır bıçımde uyarlanma-
dıgı takdırde ateşle barut gıbı patlamaya hazır. yı-
kım gucıı çok \uksek bır bonba> a donıışebılır Ne-
den' Enflasyon. para şı^kınlığıdır Pıvasaya ırmak
gıbı akan para. uretıcının elıne değıl de rantıyenın
cebıne akıyorsa \e mafya el yle uluslararası pıya-
salara >a>adışı mallara donu^up çıkıyorsa bu ulke-
nın yaşamagucugıderektııkenıyordemektır Cum-
huriyet TiırkiyesTnde enflassoncu gelişmelere dö-
nernsel olarak bakıldığında, sataş vılları dışında,
enflasvonun • siy jsal rejım den" kaynaklandığıgöz-
lenir.
Batı demokrasısı kapıtalışt uretım ıhşkılerının
3iyasa\a duşen simgelerınden bırıdır Sıyasal bır
orgutlenme bıçımıdır (, ok renklı demokrası y elpa-
zesi ıçınde "temsili paıiaiTK-nter demokrasi" bu
renklerden bırıdır Toplumların kultur ve bılgı bı-
rıkımlerıne koşut olarak kapıtahst uretım ılışkılen
uygarla^tıkçakapıtalızm veorunMvasalreıımıolan
çoğıılcu demokrasi de evnmlerden geçmış. tarklı
tonlarda renklerle zengınleşnıştır Nevarkı vah-
şı kapıtalızmde yahşi demokrasi çıkamayacağını
halkımız henuz anlamış değı . anlayanlar iia anlat-
mava nı>etlı değıl
L Ikemızde enfla\v onun d\V lenme noktalan sıy a-
sal belırsızlığın yoğunla:;tığı parlamento denetı-
mının etkınlığını v îiırıp ortadan kalktığı donemler-
deveyıllardagozlenır Çarpıcıbırornek 1950'lıyıl-
ların ıkıncı >arısında vaşanrriştır Turk demokra-
sw henuzemeklemeçagındadır Parlamentoda kar-
şıt goruşlerı tetn-.il eden ıktıcar \e nıuhalefet par-
tılerı arasındakı uygarlık kopnKunun tenıel dırek-
len çatırdamaktadır Den1okrJ^ının olmaz^a olmaz
temel kuralı. ho>goruyeda\alıgoruşalıs\erışı (dı-
alogue) vok denecek kadar azdır Muhaletetı dın-
lemek bır \ana onun \arlığı \a da vok edılişi ıktı-
darkulıslerındetartı^ılmaktacır Iktıdarazgın. halk
bezgındır Turkıve ılk kez entlas_\on ;>ozcuğu> le ta-
nı> olmakta. paranın »atın alna gucunun ne oldu-
öunu ılkkez>a\gınbırbıçımceoğrenmektedır \k
akçeler hızla değer v ıtırmekte. kuru^Lin değerını lı-
ralaralnıaktadır Ekonomıkalandavıtırılensava^ın
vıkıntısı Arapça ezan ve \e>ı bavrakla ortulme>e
çalıijilmaktadır
Kavnaksız harcamalar ve bırı dıgennı ızleven
devaluaivonlarenflasvonunıvmekazanmasınane-
den olmuştur Buna ragmen vatınmlar de\am edı-
yor. uretımde onemlı bır duraksama gozlenmıyor-
du Ne var kı ulkede yokiul çoğunluk hızla buyur-
ken varsil azınlık ondan daha hızlı buyuyordu Bu
koşullar ıçınde bıle toplum geleceğe umutla baka-
bılıyordu Çunku ogunierde parlamentoda ıkırcık-
lı olmayan bır muhalefet bulunuyordu Turkıve.
uretımden vazgeçmi!} gorunmuyordu Geleneksel
lıberahzme aralanan kapılar. parasal Iıberalızme
kapalı tutuluyordu
Ikıncı enflasyondalgasi Turkıye'yı l'^O'lıyıl-
ların ıkıncı yaniinda tekrar yakalayacaktır 1960
tablosu bırkaç renk ılavesı dı^ında ozde değı^me-
mı^tır Demokrası cephesınde curcuna devam et-
mekte. sıyasal belırsizlık yoğunla^makta. parla-
mento denetımı etkısızle^mektedır Sonrakı gun-
lerde. Turk toplumundaki uyanışın pariamtntovu
aşıp aşmadığı tartı^ılıvordu Ekonomıdekı mevcut
renklere Kıbrıs Ban^ Harekâtı'nı vepetrol fıvatla-
rındakı ^ok artı^ları eklemek gerekıvordu Enflas-
yon ılk kez \9n
9'da yuzde 80 Mnırına ula^ıyordu
Lretım devam edıyor. çalıynakısteyenlereı^bulu-
nabılıvordu Turkıve kapılannı "parasal libera-
lizm'eaçmamaktadırenıyordu Parasal Iıberalızme
geçmek ıçın 198O'lı vıllarınaşılmaM Amenka'dan
dev^ırılen 'ekonomi prensleri'nın mukaddesatçı-
lariaelsıkışmaMgerekıvordu Bunlarıbırarayage-
tıren temel ıçgudu 'parasal liberalizm'dı Onunla.
Turkıve çağ atlay ıp arabesk muziğin eşiiğinde aile
bo>u "guzel donem"ı yaiayacaktı
Ekonomi. ^ıvasetten sovutlanamazdı Ekonomi
bıreyın ekonomik davranışlannı mceleven bırılım-
dı Tum bılımlerde olduğu gıbı mantığa. ekonomik
hesaplamaya ve denge arayı^ma dayanırdı Bıreyı
ve toplumlan dengeh olmaya. durust \e temız kal-
maya yonlendırecek davranı> kalıpları bu temel
oğelerı pay laşan ınsanlarda vardı Parlanıentolarda
ve dev iet y onetımınde aranan ınsanlar onlardı \e
var kı parasal lıberalızmın aradıkları onlar değıldı
Turkıve. kamu açıklarını hızla kapatmalıydı
Acaba nasıl'
Yonetımın onunde ıkı »eçenek vardı Bırıncısı.
ıç borçlann enflasvonla odenmesıydı Bazı Latın
Amerıka ulkelerınde basv urulan bu y ontemın Tur-
kıye'de genış halk topluluklarına kabul ettırılmesı
çok zordu Uç sayılı entlasyon oranlarının doğura-
cagı toplumsal kargaşay ı sandıktan çıkan ıktıdarla-
rın goğuslemesi beklenemezdı O nedenle yuzde
500-600 duvarına tırmanan enflasyonla ve degerı
dıbe vurmus bır parayla borç odemeye kalkışmak
"takıy\e~den de ote bır anlam kazanırdı Yoksul
Muslumanlann bunu sıneve çekebılecegını \e ho-
canın nefesinın buna yetebıleceğını sanmıvoruz
\mavinedebelliolmazdi\oruz.(!)Ikıncisı.ıç borç-
lann uzun vddeve otelenmesıdır En saShkh yol
olarak \ e "Adil Dıizeni" goz onunde tutularak akia
gelen bu yontem uzennde durulabılır Belli birsı-
nınn uzerindeki Hazıne bonosu alacaklılanna (or-
neğın beş mılyar TL ve uzerı) odeınelerın beş >d
içinde v e vıllıkcnflasvon oranlanna eşdeğer fai/ler-
leodeneceğı kararaltınaalınabılır Buyuk bolumu.
ozel mı ozel bankaların elınde bulunan bu bonola-
rın odenmesinde bankalar karşıla^acakları guçluk-
lerı çagdaş "portfby >önetimi"yontemlennı kulla-
narak aşabılırler Ozel mı ozel bankaların guzel mı
guzel olabılmelen bır bakıma zoru bozan ba^anla-
rıyla gerçekleşebılır Boylelıkle. Hazıne'yı sık bo-
ğaz ederek. yoksul Turk halkının sırtından \e ha-
vadan kazandıkları bu paraların bırazını ona gerı
odeyerek tanrisal huzura ve de ruh sağhğına kav u^-
mus. olurlar "Adil Düzenîn" kurulmasına katkıda
bulunmuş olurlar
Borçlardan arındırılmı^ ve bubı tuzaklarından
kurtarılmı^ devletın atacağı ıkıncı adım borçların
otelenmesıvle (consolıdatıon) bırlıkte koklu bır
-vergireformu"nu uygulamayakovmaktır. Adıl ol-
mayan haksız rantları gerı almaktır
Kamu harcamalarını azaltmava de\am edilmeli
midir? Hayır.
Dev İet harcamalarının onemlı bır bolumunu,
dev letın ıç borç ana para taksıtleny le. faızlerı olus-
turur İç borç yukunun otelenmesı ve bır odeme
planına bağlanmasıyla dev İet. daha çok elektrık
uretmek ıçın daha çok baraj. daha çok santral lı-
man veyol yapımınagırışmelıdır Koylere. kentle-
re daha çok eğıtım. sağlık hızmetı sunmalı vebun-
ları yaparken hızmetın "etkinliğjni" on planda tut-
malıdır
Onun ıçın kamu gınşımien her alanda plan dı-
siplınııçınealınmalıdır Kamu harcamalarının mıı-
luklarınayenıden oncelıkler verılerek anılan mus-
luklar bu oncelıklere gore açılmalıdır Iç ve dış borç-
lardan gıderek arınacak olan dev letın transfer har-
camaları musluğu. oncelerı olduğundan daha az
akıtılacaktır Sononbeşyıldırhava ufuren yatırım
musluğu yenıden gur ve bol akan bır musluk konu-
muna getınimeh, carı harcamalar Cumhurıyetın ılk
y ıllarında gosterılen ozenle sikı bır plan dısıplını ıçı-
nealınmalıdır Hocanın dedığı gıbı "Tüjubitme
dik yetimin bakkı aranmalıdır." Yetımın hakkını
arayan bır ba^ka polıtıkacı E Balladur'dur Balla-
dur. bu hakkı Turkıye'de değıl Fransa'da aramakta-
dır Fransa enflasyonu değıl "deflasyonu-durgun-
luğu"ya>amaktadır Parasal lıberalızm Fransa'yı ış-
sızlığe suruklemıştır Işsızlık. talep yetersızlığının
toplam harcamalarda (GSMH) yansımasıdır
Fransız toplumu oncelerı olduğundan daha az tu-
ketmekte yetersız ekonomik buyume oranlanna
(yuzde 1-2) ko^ut olarak yaygın bır ışsızlık (yuzde
12-13) yaşanmaktadır Balladur, buoluşumdan bu-
gunku hukumetı sorumlu tutmaktadır Balladur'e
gore 1993 yılında Ikıncı Dunya Savası'ndan sonra
en buyuk durgunluğu yaşayan Fransız ekonomısı,
kendisinın başbakanhğı donemınde alınan bazı
koklu onlemlerlebu-
naiımı onemlı olçude
asabılmıstır Bu on-
lemler arasında. ka-
mu açıklannda ıkı
yılda 50 mılyar Fran-
sız Frangı tutarında
azalma sağlanması,
vergılerın dusurul-
mesı. sağlanan bır
yenı borçla, tasarrufa
ıv me kazandırılıp.
buyumenın hızlandı-
rılması ve ıssızlığın
azaltılmasi vardır
1995'ten sonra den-
gelervınebozulmuş-
tur Buyumehızıdu^-
muş. ışsızlık yukselı-
:>e geçmıstır Balla-
dur. bunu uç nedene
bağlıyor 1- Fransa.
olanaklarının uzenn-
de yaşayan bır ulke-
dır ve bunu gıderek
rekabete açılan bır
dunyada yapmakta-
dır 2- Fransa'nın bu-
gun daha y uksek bu-
yume hızlarına ge-
reksinmesı vardır 3-
Seçım. kemer sıkma
polıtıkasıyla bunun
tam karsitı bırpolıtı-
ka arasında yapılma-
malıdır
Oyleyse ne ıle ya-
pılır' Sorunun yanı-
tını Balladur. "Sınıf-
lar arasındaki denge-
leri koru>arak \? top-
lumsal yapılara sahip
çıkarak" dıvor
Gelecek yazımız-
da. "Dengeİi ekono-
mik buyümevi yeni-
den yakalamak için
daha köktenci bir po-
litika uyguianmalı
mıdır" sorusunu ya-
nıtlamaya çalışaca-
ğız
CEKSİ
M
Mavi Jeans, 19%/1997 sonbaharAış
sezonunu görkemli bir koleksiyonla
açtı. Vazgeçemediğiniz Basic
jean'ler, koleksiyonun ağırlık
noktası... Sürpriz ürün, 70^
Unisex Boots Pantolon ve vvestern
gömlekleri... Comfort Mavi serisi,
sporun dinamizmini; rengârenk
montlar, rüzgârlıklar ve svveat-
s h i r t ' l e r ise Mavi Yartş'ın
heyecanını yaşatıyor. Kent ve:
doğa, Mavi Haftasonu'nun giysileri
ile bütünleşiyor... Siz en iyisi,
kışı nasıl geçireceğinize karar
vermeden önce Mavi Jeans
(*)Ecloııuıt/Bullaclw
Lıu \otr \<m\ılle Le
\fomk JV 4oııt 1W6
koleksiyonunu
bir görün..
- Dürüstlük Nedir? Kim Dürüsttür?
. } Müh.-Işletmea
K
aygılanmızın ıvıden ıvıyedepreştı-
ğı guven duvşularımızın berelen-
dığı son yıllarda Mvasetın kırlen-
mesı. topluma yon vermesı gere-
ken kışıienn ah'lak aşınması. du-
rustluk kavramını sankı tek yukse-
len değer konumuna getırdı Parasal çıkar bulasığı-
na gırmeyen bazı kı^ılerse çoL onemsenır oldular
Tum değer kavramlannın yav^ş yavaş vok olmaya
yuz tuttuğu. ıçınde bulunduğumuz ortamda. bu
olumlu bır gelışmedır Ancak bu kavram. genelde
eksık v e tek v onlu algılandığıncan. tıtızlıkle ırdelen-
mesi gerekır sanırım
Duriistluk ka\ ramı nedir? Duriist kişi kimdir?
Dürustluk kav ramı yakıştınldıîı için el üstünde tu-
tulan bazı kişiler. bunu hak edi«-orlar mı ?
Dürustluk. onur namus. dogruluk ahlak kuralla-
nndan kaynaklanan olçusu onlara uygunluğu ıle
tartılan kışısel tutum ve davram>lardır
Durust kışiyse bu tanıma eK olarak davranışlan
ıle ılgılı yargisında. doğrularla tutkuları arasında
sorgulama enşkınlığıne sahıp toplumsal gerçekle
yuzleşmekten kaçmayan ınsancır
* Hukukun ruhuna. ustunluğLne ınanır. tuzesever-
dır
* Demokrattır
* Pay laşımcıdır
* Emeğın her turlusune bu nedenle de her turlu
nesnel ve tınsel lıakka saygılıdır
* \erdığı sozle uygulaması a-asinda kesın bırtu-
tarlılık vardır sozıınun erıdır
* Tutum v e dav ranıslannda kendını başkalannın
yerıne koyma yetisıne (empatı) sahıptır \anı du-
yunçlu(vıcdanlı) kışıdır
Durust kışının odulu. kıvançtır Obur kışılerden
gorduğu saygıdan kaynaklanan mutluluktur Ozum-
ledığı ozsaygınm doy umudur
Bu ve benzer nıtelıkler. toplum ahlakından. gele-
neklennden. hukukundan kaynaklanan ortak pay-
damn her vatanda^a duşmesı gereken sıradan dü-
rustluk pay ıdır Ussal yetıye sahıp her kişiden bu du-
rustluk kertesi beklenır
Dürustluk ka\ ramı. iıder kımlığıy le ancak erdem-
lı kışılık ve aydın olma bılıncıyle tanımlanabılır
Çunku aydınolmak. ınsanla ılgılı duyarlılık. halk
sorumluluğu. duşunsel uretım korkusuzca yayma
nıtelıklerını koşutlar Erdemse. ınsanı ıvı davranış-
larda bulanmay a ıten bır nefis eğıtımının (ozeğıtım)
dışa v urumudur
Tum bu gerçekler en yalın bıçımıyle ortada du-
rurken bırılerı
* \ ıllarca "demokratik erdenTden dem vurup
nutuklar atacak. sonra sankı bır tıran gıbı davrana-
cak ve yandaşlarına olıgarşık duzenlennı korumak
ıçın butun yollan açarak ınsanlann en dogal demok-
ratik haklarını ıç edecek.
* "Bu partide genel baskan bile olabilirsin, ama
üyeolamazsın**dıyerekkendılerını bulunmaz Anka
Kuşu gıbı erışılmez gostenp halkı horlayacak. son-
ra halkçı kesılıp "Atatürkçü düşünce"nın baş savu-
nucusu olacak.
* Doğru olmayı zavallılıkla eşdeğer tutacak yı-
v ıcılerın arasında gozukmey ıp "Sen al da bana da
\er"dı\ecek
* Geleceğını guven altına almak ıçın hırsızlara. or-
man gaspçılanna dolandıncılara gozkırpacak goz
yumacak ve onların çıkar orgutlenmelennden me-
det umacak.
* Aynı ulkuyu pay laşan kaderarkadaş!anmdu$,u-
nen bırınsan değıl çıkarlanna uygun duştuğu kadar
'Uç Denizin Dalgalan'
MUHSİNE HELLMOĞLU YAVTJZ
Z
ırhlarını gıyınıp atlarına bınen Ro-
dos Şovaîyelen ellenndemızrakla-
rıvla "Şövaheler Sokağı^ndan ağır
ağır "Şövaheler Sara\ı"na doğru
ıierlıyorlardı ALannın yanında hu-
zunluyuzlenylecnları uğurlayaneş-
len. arkalarında ise çıtt boy nuzlu tolgalarıy la as-
kerlerı yer alıyordu O doneme aıt bır muzık bu
torenı tamamlıyorvedunyanı- dortbıryanından.
"Lç Denizin Dalgalan" toplantısı ıçın kopup gel-
mışdort yuzeyakın yazarve :e\ırmen. bu "sem-
bolikordu'nun yanında. onunde. arkasında vuru-
yordu
Ağır gızemlı v e bır bakıma da gerçekustu olan
bu yuruyuşun gorkemım tum ruhumda duydum
ve ona hemen oracıkta. "Tarihte \ ürümek" adı-
nı verdım Bu sembolık şovaheler ve gerçek ya-
zarlar ordusu elbette kı savaşa gıtnııyordu. ban-
şa. v alnızca banşa ve dostluğay uruyordu Şö\ al-
yeler Sarayı'nın avlusundakı soluk kesen tıyatro
gostenlennde eskı şehnn merkezınde yapılan.
hemen her dı 1den okuma saatlennde y alnızca ba-
rış ve dostluk solunuyordu
Rodos'ta ınsan kendısını hıç de y abancı bır top-
rakta duyumsamıyor \alnızca tertemız. ılık. bır
bakıma "yerçekimsiz", hemen herulustan ınsan-
ların sabahlara kadar şarkı soy ley ıp dans ettığı bır
atmosfer. bırazcık ınsanı "esrikleştiriyor" o kadar
Kale ıçındekı eskı ev ını gezmeme v e totoğral-
larını çekmeme ızın veren çok yaşlı "Katherina
\ine"ye Turk olduğumu soy ley ınce gulumsuy or
ve benı yanına oturtup. eskı ve çok sevdığı bır
Turk komşıisundan soz edıyor Iyıden ıyıve yıp-
ranmış Suleyman Camıı ıle Saat Kulesı'nın bah-
çesınde yer alan ve yıllardır kapalı duran Turk
Okulu nu gorunce. bıraz huzunlensem de daha
sonragıdıpkıyısınaoturduğum RodosFenerı'nın
gorkemı ıle vaktıy lebacaklannın arasindangemı-
kullanıhp atılacak bır malzeme gıbı gorecek. bır su-
ru oz\erı ve acı anlamına gelen emeklennı bır ker-
tede y ok say acak. değırmen gıbı ınsan oğutulecek v e
sonra da hıcap (utanç) duymadan "demokratik ka-
tınm" dan soz edebılecek,
* Halka barış oğutleyıp. kendılerı ıle aynı duşun-
ce ve ılkelerı pay laşan otekı partı ve partılılere kan
duşmanı gıbı bakacak.
* Halka y uksek ahlakın erdemmden dem v uracak.
buna karşıngunubırlık sıyası çıkarlan ıçın her turlu
ıkıyuzlulukle ucuz pıyasa oyunlannın en danıskası-
nı yapacak,
* Bır partide. Delı Dumrul gıbı hıç aksatmaksı-
zın her turlu hukuk raconu kesecek. başka bır partı-
ye geçınce demokratik hak ısteyenlere "hizip'* yaf-
tası yapıştırıp partı ıçı dıktaya destek verebılecek.
* Halk kendılennı yonetsın. haklannı korusundı-
ye yetkı verecek. onlar aldıklan bu yetkının gereğı-
nı kendı tutkulannı emzırmek ıçın kullanacak,
* Ulusal onur ve çıkarlan kendı ıkballenne kur-
ban edecek. ama hâlâ mıllıyetçılığı savunabılecek.
* Hergun laık demokratik unıterdev İet ılkelen-
nı yıneleyecek. ama uyuşmarfığıyla demokratik la-
ık sıyası arenayı parçalayıp RP'ye yem edecek.
* Seçımlerde, şansı az olunca, çarpık seçım yasa-
smdan soz ederek seçım ıttıfakı yapmay ı onerecek,
koşullardeğışınceaynıonenyıymeleyenlenayıpla-
yıp susfuracak
Boyle dürustluk olur mu' Salt uç-beş kuruş çal-
mamak mıdır dürustluk' \bksa. bu her vatandaşta
olması gereken dürustluk tammının yalnız bır oğe-
si mıdır' Dürustluk bu kadar ucuz mu'
l nutmavın! Koskoca bir imparatorluğu ham ha-
jalleri \e kendini beğenmişlikleriy le çokerten Enver,
Cemal >e Talat Paşa'lann da bir kuruş çaldıklan
kanıtlananıamıştır». 11)
II) Şe\ket Sure\"\a Aydemıı; Tek Adcım
lergeçen "Colosse"ı ıçınde barındıran Mandrake
Lımam'nın masalımsı atmosferı. benı yenıden
avutmayayetıyor
Rodos halkında bıze karşı bırduşmanlık sezıl-
mıyor BukonudaTurk Başkonsolosu, sevgılı At-
tilaSunay'ın da olumlu gozlemlen var Ah bırde
oy kaygısıyla bazı polıtıkacılar "şahin" kesılme-
seler. Ege'nın tam bır "dostluk denizTne donuş-
mesı ıçın hıçbırengel kalmayacak belkı de
Son gun bızı. otelden lımana getıren taksının
surucusu Dimitri de aynı boyle duşunuyor doğ-
rusu ve "Biz sizi sevivoruz" dıye de açıkça belır-
tıyor buduygusunu
\e dersın Dımıtn. bu yazıyı. bızım dostluk ve
barış duygularımıza çok ıyı tercuman olan usta
ozan Pablo INerada'nın şu dızelenyle bıtırelım
mı
"Çavır çimen arayan asklar için
\e butiın yaşayanlar için
Bütıin sular biitun topraklar için
Barış olsun."
PENCERE
Zorunlu Yalan: -
TakıyyeL >
Islamda ılk takıyyecı kım'
Ammar bin Yasir bin Amir1
Muslumanlığı ılk benımseyenlerden Ammar kâfır-
lerın ışkencesıne dayanamayıp dınınden donmuş,
ama Hazreti Muhammet Ammar'ı bağışlamış
Ammar sonradan çok yararlıkgostermış, Ebube-
kir zamanında bır savaşta tek kulağını yıtırmış, bır
gun kendısını sevmeyen bırı Ammar'ı aşağılamış.
- Tek kulaklı adam'
Ammar yanıtlamış.
- En hayırlı kulağımı tahkır ettın1
Hazreti Ömer Ammar'ı Kûfe Valılığfne atamış;
Yasır bin Amır. Şıffın Savaşı'nda, 93 yaşında, Mu-
aviye'ye karşı Ali safında savaşırken canını yıtır-
mış
•
Taberi 'takıyye' konusunda Kuran-ı Kerım'ı şoy-
le yorumluyor
"Bır kımse zorda kalıp duşmanlanndan kurtul-
mak ıçın kalbı muhalefet ettıgı halde dılıyle kufru ka-
bul ederse, ona ceza verılmez, zıra Allah kullan hak-
kında kalplerının ınandığına gore karar verır"
Ikı Musluman esıre duşmanlar baskı ve ışkence
yapmışlar. bırı dırenmış şehıt edılmış, otekı dınını ın-
kâretmış Hazreti Peygamber bırıncısı ıçın demışkı;
"Doğru Cennet'e kavuşmuştur, Allah ondan razr
olsun1
"
Ikıncısı ıçın
"Allah bırkolaylık bahşetmıştır, ceza gormemelı-
dır"
Her mezhepte bu kolaylık var
Ancak Şııler kural koyuyor
"Emrınde kırk kışı bulunduğu halde hakkını ara-
' mayıp takıyye yapan ımam değıldır"
Kımılerı de "Bedır Savaşı 'ndakı kadar savaşçı var- •
sa takıyye olanağı ortadan kalkar" dıyorlar
Erbakan'ın emrınde kaç kışı var'' ı
Necmettın Hoca ya bakarsan Refah, dunyanın.
sayıca en buyuk partısı değıl mı'
Bu durumda takıyye caız mı?
• -
Takıyye Muslumanlıkta çok tartışmalı bır konu,'
tartış. tartış bıtmez zamanla kotuye kullanılmış, sı-'
yasal yalana donuşmuş '
Pekı. Erbakan laık mı"?
Ataturkçu mu''
Kım bılebılır
7
Kâfırın bırı kılıcı çekmış ummet-ı Muhammet'ten
bırını yatırmış soruyor Ş
- Soyle ulan Musluman mısın, Hınstıyan mısın? *•
Adam ya kelıme-ı şahadet getınp otekı dunyaya
bılet alacak ya da ıstavroz çıkaracak
1
Musluman-
lıkta takıyye rahatlığı ve kolaylığı bu gıbı durumlar-
da geçerlı
Pekı, ne oldu da Erbakan Hoca "laık kâfırlerle" bır'
gorunup kol kola gırıyor
9
Darbeden mı korktu? .
Hukumetın dağılacağından mO Kaddafi'nın haka-'
retlerınden mı bunaldı
7
Yoksa halkın gazabından mı'
urktu
7
Hem Necmettın Hoca laık olabılır mı ca-ı
nım'? Hanı devlet laık olurdu da, kışı olamazdı''.
Gel de ışın ıçınden çık
1
.
• , \
Ataturk'un (aJk Cumhurryetının duşurulduğu şo-
hale bakıp da ağlamaz mısın
9
Koskoca bır toplum,,
koskoca bır halk, koskoca bır ulus ve medya neyı;
tartışıyor
- Turkıye Cumhurıyetı Başbakanı laıklıkten soz
açarken takıyye mı yapıyor?
Yanı yalan mı soyluyor''
Tansu Hanım ıle Necmettın Bey ıkılısı bu ulkeyı
yonetmeye çıkmışlar, ama. çevrelennde en çokt
duyulan sozcuk yalan yalan, yalan .
KIRMIZI BALIK ÇOCUKEVI VE KULUBU
Aıle Semınerlerı II
'ANNE-BABA ÇATIŞMA SENDROMLARI
(AYRILMA DAHİL)
VEÇOCUKLAR '
Konu Sunuşu Dr. ERDAL ATABEK
Konuya ılgı duyan herkes davetlımızdır
Tarıh ve saat 20 Ekım 1996 Saat 12 00 - 14 00
Yer Kalamışfener Gazımehmetçık Sk No 7
FENERBAHÇE
(Nurettın Teksan llkogretım Okulu Karşısı)
Tel 0216 414 62 92 414 62 61 - (Tele-Faks)
»Bostancı Aitıntepe Mehmetçık Sk No 3 0216-417 16 36
• Mecıdıyekoy Latılokum Sk No 5-0212-275 55 94
İSTATİSTİKÇİ VE
SOSYOLOGLAR
Müracaat: (0212) 258 52 40
Bayrampaşa'da
sahıbınden satılık 3 katlı bına
Tel.: (0216) 333 72 75'den Tuncay Çavuş
İSTA\BUL 1. ŞULH HUKUK
HÂKLMLİĞİ'NDEN
Hastalığı sebebıyle Mubeccel \kdık mahkememızce
18 9 1996 tanhınde v esay et altına alınmış olup. kendısı-
ne Bahçekapı. Vakıf lşhanı 5 2"" Istanbul adresınde ıka-
met eden Ismaıl Hakkı Tan vası tayın edılmıştır
llanolunur 9 10 1996Basın 111693
3363170-3366716-3454827
Tursab 885
LJç Taksit
AYVALIK-FOÇA-BERGAMA | KAPAOOKYA
I AKÇAY-JUNDA ADASI-Ç KALE
26 29EKIM3gece4gun
| B BEPK • * * ZEYTtNClf***
|
3ar msakNa ozel plaı >dzme h açkbüfe
kah'.altı akşam/emekter kon'orlu odalar
| s caksu gez er ve ulaşFmdah 9 900 000
IANTALYA - KAŞ - KEMER
j PHASalS-NOELBABA-FİNIKEKALEİÇI
İDUDEN AKTALYAPARKI KONYAALTI
| 26 2 9 E k T . 3 g e c e 4 g U
n Goksoy Otel
* * , Odalarda klıma TV duş WC sıcak
Isu kalonler açıkbufe kahvaltı « ak.an
yemek/er g r ş ucretier GEZ L E P ve
IUUŞIMOAHIL
• 1 gece PAMUKKALE
ÜRGÜP GÖREME • IHLARA VADISI
-AVAN0S HACIBEKTAŞ
26 29 i< m 3 gece 4 gu-ı
Esok 0
-
el • * * [ Aç*bufe kah.a't ve
akşam »emekleı'ı kalorrferlı konforfu otialar
dus M~ s ^sk su g r ş Jcr
et e
3C
T
LEP e J W ^ M DAh L 10 900 000
PAMUKKALE
26 29Ekım3Bree4(jun
Cuş tuvalet sıcak su kalonfer aç,k bufe
k a l w a l t l
' e a k
5 a m
> e m e k l e n 2 d e f a t e
™ a l
n a
' u a
9 ' Ş hurapohs gezıs rtulaşnı
3al11
11000000
11.900.000 ÇEŞMEILICAHOTEL 11.500 000
••*•* 3TE
| 26 30Ekın-4geceSguı 14 900 000