Katalog

25 TEMMUZ1992 CUM ARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 17 Tekel yatırun, Iıalk sigara tiryakisi İş-EJtonomi Senia-Gcbşmış ülkelerde, msan sağlığmı koru- mak üzere sıgara ıçıfinesını en aza ındırmek uzere alınan on- lemler gıderek boyutlanıyor Sıgara ıçmek nerede ıse top- lumsal bır ayıp, suç nıtehğını kazanıyor Sıgara ıçenler top- lumda dışlanıyor, ıçmeyenlenn olumsuz etkılenmemesı ıçın ya- saklar artıyor Bızde ıse kapalı mekanlarda sıgara ıçmeyı ve reklamlannı yasaklavan yasa kadûk oldu Sıgara tüketırrunın artışı Tekel'ı yatınm tıryakısı yaptı Bu arada gehşmış ülke- lerdekı pazarlan daralan ya- bancı sıgaracılar da Türkıye'ye yonelık vatınm yapıyor Gelışmış ulkelenn tümune yakınında ınsanlann toplu ya- şadıklan mekanlarda, ış yerle- nnde sıgara ıçılmesı yasağı uygularuyor En azından sıgara ıçenler ık ıçmeyenlenn bolum- len aynlmış durumda Sıgara ıçme hakkı değıl, sıgarah or- tamda yaşayabılme hakkı ge- çerli Batı basınında bu konu- dakı gelışmelere ılışkın ılgınç haberier yayınlanıyor Örneğın ABD'nın fndıana eyaleünde, VVabash kentındekı Ford Me- ter Box şırketı çalışanlann sa- dece ış yennde değıl evlennde dahı sıgara ıçmelennı yasaklı- yor Evınde gızlı sıgara ıçüğı saptanan ve ıdrannda nıkotın çıkan Jaruce Bone adındakı muhasebe şefı bır bayan, sıgara tıryakılığı nedenı ıle ışten atılın- ca olay mahkemeye yansıyor Bızde ıse sıgara ıçmek hâlâ gençler arasında buyume, öz- gûrluğun sımgesı, erkekhk öl- çüsu sayılabılıyor Doğal ola- rak da sıgara tuketımı ıle bağ- lantılı sıgara uretımıne hız venlıyor Turkıye'de tutun sanayıınde çalışan sıgortalı ışçı sayısı 36 bın avannda On yıllık bır gelışme surecı ıçınde aslında 15 bıne va- ran bır ışçı azalması var Ancak bunun üretım dûşuşu ıle bır ılış- kısı yok Elle paketlemeden başlayarak üretımın her alanın- da gelışen teknolojıye geçışten kaynaklanıyor Son yıÜarda Tekel'de modern teknolojıye geçışle bırlıkte yoğun bır yatı- nm göze çarpıyor Sıgara tırya- kılennın zevkınm gelışmesı ıle bağlantılı olarak da kalıtelı tü- tün ışlenmesı ve luks sıgaralara doğru üretımın nıtehğı değışı- yor Tekel'ın Maltepe Fabnka- sında 4 yabancı fırmanın ger- çekleşürmekte olduğu moder- nızasyonun sonunda, Tekel'ın bu en buyuk fabnkasının kapa- sıtesı 19 bın tondan 24 mılyon tona çıkabılecek Tokat'takı Tekel 2000 Sıgara Fabnkası ıse, yenı makınalann ıthal edıüp devreye sokulması ıle uretım kapasıtesını artırdı Fabnkarun kapasıtesı 12 bın ton ureüme ulaşırken, bu dort- te bır oranındakı kapasıte artı- şının ancak Turkıye ıhtıyacını karşılayabıleceğı bıldınhyor Emniyet • Baştarafi 1. Sayfada bır yer olmadığını soyleyen Menar, kınlan bır kaç tuğla dı- şında zarar olmadığını kaydet- tı Roketın cınsını daha sonra açıklayacağıru belırten Menar. »aldınyı hangj orgûtün gerçek- leştırdığı yolundakı bır soruya, "Orgût, malum orgut" yanıtını verdı Saldından sonra saat 19 00 sıralannda bazı gazetelen tele- fonla arayan bır kışı, "Pohsm son gûnlerde yaptığı sokak ın- fazlannı protesto etmek ıçın İs- tanbul Emniyet Mudurluğü'- nun Cağaloğlu'ndakı bınasına lav sılahıyla saldında bulun- duk" dıyerek saldınyı Dev-Sol Sılahlı Devnm Bırhklen adına ustlendıklennı bıldırdı Şevket Yılmaz lıükimıeti uyardı'Irak tş Ekonomi Servisi - Turk-lş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, Çalışma Bakanlığı'nca haarla- narak Mecbs'e sunulan Iş Gu- vencesı Yasa Taslağfnın, alt komısyondan değıştınlmeden çıkartılmasını ısteyerek "Tasla- ğı bu komısyonda kesınüye uğ- ratacak olan hukumetın hangı kesımıyse, gıtsın oyu ışverenler- den ıstean" dedı DİSK Genel Başkanı Kemal Nebıoğlu, Iş Guvencesı Yasa Taslağı konu- sunda ışbırlığı yapmak ûzere onumuzdekı hafta Turk-tş'le ortak bır toplanü yapacaklannı bıldırdı Knstal-İş Sendıkası'nın dun başlayan 11 genel kuruluna katılan Şevket Yılmaz, hukü- metın ışçı haklanyla ılgılı hazır- ladıgı yasa çalışmalannın Mec- Us'ten çıkmamasını eleştırerek "Eğer bunlar gostenşse, bu hu- kumetı desteİdeme şarüanmız ortadan kalkmışür" dıye ko- nuştu Hukumetın, ış guvence- sı, ışsızlık sıgortası, ILO sozleş- melennın onaylanması ıle Sendıkalar Yasası'nda yapaca- ğını vaat ettığı değışıklıklenn eylul ayına ertelendığını hatır- latan Yılmaz "Bugune kadar çok bekledık, eylule kadar bek- lenz Ama Meclıs açıbr açılmaz bıze verdıklen sözlen yenne ge- ürmek zordundadırlar" dedı Hukümete kızgınlığını "Sıyası yasaklara hayır demeseydık şımdı neredeydınız? Bız Ozal gıttı dertler bıttı derken bunlar bızım grevımızı erteledıler" dı- ye dıle geüren Şevket Yılmaz, 1993 yılının ılk uç ayında 695 bın ışçının toplusozleşme go- ruşmelennın başlayacağına değınerek "Bakalım hükumet bu çıftetellıyı nasıl oynayacak" dedı Knstal-lş Genel Kurulu'nda soz alan DISK. Genel Başkanı Kemal Nebıoğlu da sermayeye karşı ışçı orgûtlennın ortak ha- reket etmesı gerektığını belırtü Onumuzdekı hafta, DİSK Ge- nel Sekreten Sûleyman Çelebı \e yönetım kurulu uyesı Kemal DaysaTın, İş Guvencesı Yasa Taslağı ıle ılgı olarak Türk-İş Genel Başkanı Şevket Yılmaz'ı ayaret edeceklennı bebrten Ne- bıoğlu "Bu mucadelede Hak- Iş'ı de yanımıza almalıyız İşve- ABD tütünde kesesîni düşünüyor Haber Merkezi - Dunyada s.- gara ıçenlenn sayısı 1 mılyar Her sıgara tıryakısı 6 senede or- talama 5 bın, gunde 14 sıgara ıçıyor Her yıl 333 sıgara tırva- kısınden bın oluyor Bu sayı WH0'nun raporlanna gore her yıl artıyor Buna karşın sıgara ıçenler gebşmış ulkelerde azalı- yor ABD'de sıgara ıçenlenn oranı 1964'e kadar her yıl artı- yordu Bu tanhte ABD huku- meü resmen sıgaranın sağbğa zararlı olduğunu açıkladı ve o gunden sonra sıgara ıçenlenn sayısı duşmeye başladı 42 mıl- yon ABD'lı bu tanhten sonra sıgarayı bıraktı Şuanda ABD'- de sıgara ıçenlenn sayısı nüfu- sun yuzde 28'ı yaklaşık 50 mıî- yon Fakat dünyada sıgara ıçenle- nn sayısı yüzde 2 arttı Dünya Sağlık Örgutu (WHO)'ya gore Türkıye sıgara ıçenlenn oranı- nın artığı uîkelerden Ustebk bu ulkelenn ılk beşı arasında WHO'ya gore sıgara yönun- den dunyada her 13 sanıyede bır kışı oluyor Bu olümlenn bı- nnası akağer kansen ıkıncısı kalp, gırtlak kansen üçuncu ABD'de sıgara ıçenlenn azal- dığı kadar tutun ıhracatı artı- yor Bu, ABD tutun şırketlen- nın ABD ıçmde satamadıklan tutünu, dunyanın dığer ulkele- nne yolladıklan anlamına gelı- yor ABD'den tutun alımı artan ülkeler çoğunlukla Asya ve Do- ğu Avrupa'da Asya ülkelenn- de gebr arttıkça daha çok sgara ıçıbyor Doğu Avrupa'da ıse komunıst rejımlenn ıthalat kı- sıtlamalanndan kurtulan ulke- ler daha çok Amenkan sıgarası ıthal etmeye başladılar Istatıs- tıklere göre ozgurluğunu kaza- nan Doğu Avrupa ulkelennde sıgara ıçenlenn sayısmdakı ar- tışla bırbkte ozellıkle orta yaş- takı erkek nüfus arasındakı olum oranı da yüksehneye baş- ladı Istatıstıkler dunyada sıgara- ya başlama yaşının duştüğunu göstenyor Gıderek sıgaranın tahnbaü da o derece yuksek oluyor Kenyab bır doktor ABD Kanser Derneğfne verdı- ğı raporda ülkesınde okul ça- ğında çocuklar arasında sıgara ıçme oranının yüzde 40 olduğu- nu bebrtıyor WHO orneğın Fıbpınler'de 11-16 arasındakı erkek çocuklann yuzde 17'sının sıgara ıçtığını bıldınyor 1964'ten sonra başlayan sıga- ra aleyhtan kampanyalar son 10 yılda ABD'de çok etkıh oldu ve oranı çok duşurdü SSK'ya borçlu kaııııı • Baştarafi 1. Sayfada kurumlar- 996 mılyar 578 mıl- yon bra, T T K (Turkıye Taş- komürü Kurumu)- 683 mılyar 762 mılyon bra, T C D D (Tur- kıye Cumhunyetı Devlet De- mıryollan)- 417 mılyar 513 mılyon bra, Demırçelık- 211 mılyar 627 mılyon bra, T K1 (Turkıye Komur Işletmelen)- 65 mılyar 372 mılyon bra, M K E (Makına Kımya Enstnü- su)- 60 mılyar 377 mılyon lıra, Karayollan Genel Müdürluğü- 40 mılyar 529 mılyon lıra, T E K (Turkıye Elektnk Kuru- mu)- 27 mılyar 944 mılyon lıra, PETKIM- 7 mılyar 666 mılyon lıra, Çaykur- 243 mılyon bra" T T K Zonguldak ışletmesı, 153 mılyar 658 mılyon hra pnm borcuyla, 15 ocak 1992 ıle 14 mayıs 1992 tanhlen arasında kuruma yüksek pnm borcu olan kamu kurumlan arasında bınncı sırada yer alıyor Onu 58 mılyar 821 mılyon brayla İs- kenderun Tûrkıye Demır Çebk Fabnkası(T D Ç F), 35 mılyar 53 mılyon brayla Karabük T D Ç F, 19 mılyar 806 mılyon h- rayla Ankara Buyukşehır Bele- dıyesı EGO Genel Mudurluğu, 19 mılyar 631 mılyon brayla Kutahya T K I 18 mılyar 997 mılyon brayla Istanbul Beşık- taş Denızcıbk Işletmelen, 17 mılyar 18 mılyon brayia Sıvas T C D D 14 mılyar brayla Iz- mır Beledıyesı, 12 mılyar 66 mılyon lıravla Ankara Buyuk- şehır Beledıyesı, 12 mılyar 456 mılyon brayla Eskışehır T C DD, 12 mılyar 131 mılyon lı- rayla Ankara T C D D, 11 mıl- yar 985 mılyon brayla Bursa Sumerbank izlıyor SSK'run kamu kurumlan ve beledıvelerden alacaklannt açıklamak ıçın dun bır basın toplantısı dûzenleyen Çalışma ve Sosyal Guvenhk Bakanı Mehmet Moğultay, bır sosyal güvenlık kuruluşu olan SSK'nın mab sıkınü ıçınde bulunması- nın, toplumda ve ulke ekono- mısınde "tedavısı güç yaralar" açtığını soyledı Moğultay, "Devlet, borçlu olmamah" dı- yerek, kurumun alacaklannı tahsıl ettıkçe, borçlanru da ode- yeceğını belırterek, "SSK'nın ılaç ışverenlenne, eczanelere ve hastanelere olan borcunun yuz- de 25'mı bugûnden (dun) ıüba- ren odemeye başladık Toplam 250-300 mılyar bra Bu, bır baş- langıç. geleceğın bır umududur' dıye konuştu Borçlan açıklanan özel kuru- luşlarda pnm odeme konusun- da bır hareketlılık başladığmı kaydeden Moğultay, SSK'ya borcu olduğu açıklanan bazı ozel kuruluşlann borçlan ol- madığını beyan etüklenne ıbş- kın bır soruya, "Bu, bugûne kadar SSK'nın ne kadar düzen- sız yonetıldığının bır kanıtıdır SSK, el yordamıyla yoneulmış- tır Şımdı, ona çekı duzen ver- meye çahşıyoruz Açıkveşeffaf bır Turkıye'yı savunuyoruz Yanbş varsa, duzeltınz" yanıtı- nı verdı Moğultay, vergı yüzsuzlen- nın açıklanması konusundakı düşuncesı sorulduğunda da, "Onu Mabye Bakanı'na so- run' dedı Moğultay, kurumun alacak- lannı kesınhkle toplayacaklan- nı ve borçlannı odeyeceklennı ıfade eden Moğultay "Pnmlen tahsıl etmek ıçın sevgı gerekı- yorsa sevgı, şevkat gerekıyorsa şevkat gostennz Hacız gerekı- yorsa haczedenz" dıye konuş- Sıgaranın zaran bıbndığı hal- de sıgarayı bırakmak çok zor Çünku sıgarada nıkotın var Nıkotın abşkanbk meydana ge- Uren kımyasal bır madde ve bır tur zehır Esrar gıbı, eroın gıbı Alışkanbk meydana geüren kımyasal maddelenn vücut uzennde farkb etkılen oluyor Örneğın eroın uyuşturuyor Kokaın ve nıkotın uyanyor Kahvedekı kafeın ve çaydakı teın de uyana kımyasal madde- ler arasında Alkol etkısı mıkta- n ve bunyenın yapısına gore değışık etkıler yapan kımyasal bır madde Kırru zaman uyan- yor, kımı zaman uyuşturuyor Alışkanbk yapan kımyasal maddelenn tümu zamanla ın- sanda gözle gorulur tahnbat yapıyor Eroın, kokaın, alkol gıbı Kımırun zaran daha uzun sûrede goruluyor, nıkoün, ka- feın, teın gıbı Bu maddelenn ortak yaru abşkanbk yapması Kendısı de bır kımyasal madde- ler demeü olan vucud bır sure sonra temel nıtebğı zehır ol- makla bırlıkte bu madde olma- dan yapamıyor Vucudun bır kere alıştıktan sonra bu zehre ıhtıyaa oluyor Dolayısıyla sı- garayı bırakmamak bır ırade zayıflığı değıl, bır kımyasal ba- ğımlüık sorunu, deneyıp dene- renler ış guvencesı yasasına yol olmasın dıye karşı çıkıyorlar Ama bız bu yolu aşacağız" de- dı Knstal-lş Genel Başkanı İb- rahım Eren, hukumetın dokuz aydır vaatlennı yenne getırme- dığıne değınerek "Hukumet gecıkerek kredısını azaltmakta- du-" dıye konuştu "Çabşma hakkının olmadığı yerde ış ba- nşının da olmayacağını" ıfade eden Eren, çalışanlann ış gu- vencesı ve gebr guvencesıne kavuşturulmasını ıstedı Knstal-lş Sendıkasfnın dün Maçka Maden Fakültesı'nde başlayan 11 genel kurulu, ge- nel merkez yoneücılennın seçı- leceğı 26 temmuz pazar gunü sona erecek yıp de başansız olan sıgara tır- yakılen ıçın sıgarayı bırakma- nın en ıyı yolu, bunu bır ırade sorunu olarak gormekten vaz- geçmelen ve mutiaka bır dok- torun yardımını ıstemelen ABD Ulusal Sağlık Ensütüsu 1964'ten bu yana Amenkalı doktorlann sıgarayı bırakmak ısteyenlere hasta gıbı muamele yapmalannı sıgarayı bırakmayı bır hastalık tedavısı gıbı olarak gormelennı ısüyor Nıtekım şımdı doktorlar sıgarayı bırak- mak ısteyenlere ıçınde bellı mıktar nıkotın bulunan ılaçlar venyorlar Her gun azalan doz- da alınsa bu ılaç bır sûre sonra hastanın nıkotıne olan bağımb- lığını ortadan kaldınyor Son gûnlerde en yoğun olan sırta yapışünlan bır bant Oldukça enb olan bu bandın ortasında nıkotın var Bu nıkotın azar azar vücuda kanşıyor Bellı bır dönem sonunda hasta ıyıleşı- yor Yanı nıkoüne bağımbbk ortadan kalkıyor Doktorlar sı- garayı bırakmak ısteyıp de bı- rakamayanlara bu hastabkla tek başına mucadeleden vaz- geçmemelennı, bır doktorun yardımını çekınmeden ısteme- lennı tavsıye edıyorlar Çunkü hıçbır zehır tek başına notrabze edılemez Süper bilgisayar ilıalesi • Baştarafi l. Sayfada BAUM Yonetım Kurulu uyesı Prof Dr Sınan Yılmaz m BA- UM Başkanı Prof Dr Oğuz Manas'a yönebk suçlamalany- la açılan soruşturmada şu sav- lar ortaya atılmışü •"1 temmuz gûnü yapıbna- sı kararlaştmlan ıhale ıçın bö- lum ve merkezde görevlı öğretım uyelennden Prof Dr Oğuz Manas, Prof Dr Sıtkı Aytaç, Prof Dr Habs Puskülcu, Doç Dr Habl Şengonca ve Doç Dr Mesut Razbonyab 17-30 hazı- ran 1992 tanhlen arasında ıha- leye kaülacak bır fırmanın davetlısı olarak ABD'ye gıtmış- lerdır Bu görevblenn ABD'ye gıtmesıyleılgılı olarak bolum ve fakultenın herhangı bır ıznı yoktur Konu merkez yonetım kuruluna da getınlmemıştır Olayın ardında süper bılgısa- yarla ılgılı ışlenn gızlı yurutu- 'up, aceleye geünlmesı yatmak- tadır • Bolumdekı süper bılgısa- yarlarla ılgıb öğreüm uyelen, konunun tamamen dışında tu- tulmuştu Unıversıteyı ve Turkı cumhunyetlen yüz mılyarlarca bra taahhut altına sokacak bu kadar buyuk bır ışın gızb ka- pakb ve uzmanlardan kaçınbr- casına yurutulmesı doğru mudur9 • Ihaleyc katılan fırmanın, tüm harcamalannı karşılamak uzere bu oğretım gorevblenru davet etmesı normal mıdır 9 Bu firmalar kımdır9 •ABD ye gıdenlenn hıçbın super bılgısayar konusunda uz- man değıldır " Bu savlan ıncelemek uzere kurulan komısyonda gorevb Prof Dr Temel Çakaloz, Prof Dr Gonul Onev Prof Dr Ay- şen Karan soruşturmayı surdü- rurken, önce 7 temmuza, sonra 12 ağustosa ertelenen ıhale. on- cekı gün venlen bır kararla ıptal edıldı Bu arada ıhaleye katılacak fırmanın davetlısı olarak ABD'ye gıden heyeün arasında Mabye Bakanhğı Butçe Kont- rol Daıre Başkanı Doğan Can- sızlar ve Ege Ünıversıtesı Bütçe Daıresı Başkanı Ismet Ozer'm de bulunduğu oğrenıldı Can- sızlar'ın, bakanbğından ızınb olarak davete katıldıgı bebrü- hrken Özer'ın ızmsız olduğu one suruldu Ihalenın ıptal edıl- dığını doğrulayan Ege Unıver- sıtesı Rektoru Prof Dr Sermet Akgün, yenı bır şartnameyı bü gısayar bölümunun hazırlaya- cağını belırterek şunlan soyledı "Bıbndığı gıbı bır ıhale yapı- lacaktı. şartname hazırlanmışü Ama bu konuda bır ıhbar geldı Denıyor kı, "Bu ış, kapalı kapı- lar arkasında yapıbyor, yangın- dan mal kaçınbr gıbı' Bunun üzenne bır komısyon kurduk, ıddıalan ıncebyor Bu durumda tahkıkat sonuçlanmamış, ıd- dıalar gerçek mı değıl mı ortaya çıkmamış, ama bu şartnameyle ıhaleye gıdılmesı tartışıbyor Onun ıçın dedım kı, benım go- rev surem zaten bıtıyor Yenı gelecek yonetımı de rahatlat- mak ıçın, yenı bır ıhale açılsın Ihale şartnamesının hazırlan- masını da bılgısayar bolümun- den ıstedım Yenıden ıhale ya- pılacak " Bu arada TBMM'dekı butçe goruşmelen sırasında super bıl- gısayar ıçın onaylanan 137 mıl- yarlık ödeneğın 23 mılyarbk bolumunun serbest bırakıldığı ve unıversıteye gondenldığı oğ- renıldı MBaştarafi 1. Sayfada demokratık ve laık Türkıye'dır" şekbnde konuştu Irak'takı Saddam Huseyın hukümeünm Irak Kurdıstan'ının tetnsılcısı ohnadığını savunan Talabanı, aynca Irak'ın yükumlüluklennı yenne geürmemesı nedenıyle Musul'un satatüsünun tngılte- re ve Turkıye tarafından yenı- den gundeme geünlebıleceğını ıfade ettı IKYB hden Celal Talabanı Cumhurbaşkanı Turgut özal ve Başbakan Sûleyman Demı- rel'le gorüşmek uzere dün sa- bah uçakla Ankara'dan tstan- bul'a geldı Cumhurbaşkanı Turgut Ozal tarafından dun sa- at 14 00*16 Harbıye Orduevf- nde kabul edılen Talabanı Özal'a bır nezaket zıyareünde bulunduğunu soyledı Yaklaşık bır saat on dakıka süren görüş- me sonrasında Cumhurbaş- kanbğı sozcusü Büyükelçı Kaya Topen tarafından yapı- lan yazıb açıklamada da özal ıle Talabanı arasındakı göruş- mede ozelbkle Kuzey Irak'takı durum ve son gebşmeler uzenn- de durulduğu bıldınldı IKYB Uden Talabanı, görüş- me sonrasında Cumhunyet muhabınrun sorulanna şu ya- nı tları verdı -Irak Kürdıstan'ının Tur- kıye'ye katıbna olasıbğmdan soz ettınız Bu tez bağımsız Bır- leşık Kürdıstan olarak adlandı- nlan perspektıf ıçınde mı, yok- sa Türkıye'nın Musul'u yenı- den egemenbğı altına aİması perseküfmde mı değerlendınle- bıbr9 -Bızım bu tezımız Küîdıstaru cephenın tezıdır Cephe ıçınde- kı 8 partının de bu goruşe katıl- dıklannı sanıyorum Öncebkle şunu behrtmemde yarar var Bız 3 ıhtımal uzennde duruyo- ruz Bmncısı Irak'ta demokra- tık bır sıstem kurubnaadır Boyle bır durumda Irak Kur- dıstan'ı da demokraük Irak sı- nırlan çerçevesınde kalacakür tkıncı ıhtımal Irak'ta dıktatör- luğun sürmesı habnde bızım bu dıktatörluğun bır parçası obna- yı reddetmemız durumunda gerçekleşebıbr O zaman da dış ülkelere yönebnemız gereke- cektır Bu ülkeler Iran, Turkıye ve Sunye'dır Bu ülkeler arasın- da bızım ıçın en ıyı tercıh de- mokratık ve laık Turkıye'dır - Ancak Irak'ın kuzeyınde, ulkenızın kuzey bolgelennde bır sorun var Türk jetlen bu bolgeyı sık sık bombaladılar ve bombalamaya devam edıyor- lar Böyle bır durumda o bolge- de yaşayan ınsanlann "demok- raük ve laık Türkiye" ıle bırleşe- bıleceklenne ınanıyor musu- nuz° - Öncebkle sorunuzdakı bır yanbşı duzelünek ıstenm Irak'ın kuzeyı ya da Kuzey Irak dedığmız bolgeye Irak Kürdıs- tan'ı demenız gerekırdı Irak'ta Kürdıstan sozcuğu Saddam Huseyın rejımı tarafından res- men ve hukuken tanınmışur -Bızde Kürdıstan kelımesını kullanmak böluculuk suçlama- M ıle DGM onune çıkmakla eş anlamb - Irak'ta Kurdıstan sözcuğü anayasaya da geçmışür Hatta Irak'ta Kürdıstan'la ılgıb 3 yasa vardır Her üç yasa da 1974 yı- lında çıkanlmıştır ve hâlâ ge- çerbdır Aynı şekılde Iran'da da rejımın resmen ve hukuken ta- nıdığı bır Kurdıstan vardır So- runuzda bebrtüğınız uzere Turkıye ıle Irak Kurdıstan'ı arasındakı ıbşkılere zarar veren gınşımler olmuştur Ancak ba- na gelen son bılgılere göre Turk uçaklannın son operasyonla- nnda Irakh sıvıllere herhangı bır zarar verılmemıştır Be- nım anlayabıldığım kadanyla Türk makamları artık daha ınandıncı bılgıler sağlayarak Kurdıstan'dakı sıvıllere değıl PKK'nın bulunduğu yorelere yonelık operasyonîar gerçek- leştırmektedır Benım goruşu- me gore Türk makamlan bu konuda son derece dıkkatb ol- malıdırlar Ve sıvıllere herhan- gı bır zarar venlmemebdır GOZLEM UĞURMUMCU • Baştarafi 1. Sayfada Halıt Refığ ın hazırladığı senaryo, TRT Televızyon Daı- resı Denetım Mudurluğü'nce olumsuz bulunarak genel mudürlükçe senaryoyu ıncelemek uzere bır komısyon kurulmuş, komısyonun verdığı rapordan sonra TRT Yo- netım Kurulu, 7 Ağustos 1979 gunu çekımın başlamasına karar vermıştır Buraya kadar bır sorun yok, sorun bundan sonra başlı- yor TRT Genel Mudurluğu, senaryoyu Genelkurmay Baş- kanlığı'na gonderıyor' Genelkurmay Başkanlığı da 19 Ağustos 1980 günü "Gen sek 3435-520-801Bas Ha//("sayılıyazı ıle "Yorgun Savaşçı senaryosunun fılme alınmasında sakınca olma- dıdını"bıldınyor Aynı yazıda fılmın çekımı ıçın her turlu yardımın yapıl- ması da emredılıyor O tanhte Genelkurmay Başkanı kım? Kenan Evren "Yorgun Savaşçı" ıle ılgılı yazışmalar 12 Eylul'den sonra da surmuş, soz gelışı, Mıllı Savunma Bakanlığı'- nca 19 Kasım 1980 gun ve "ASAL 3435-13- 80 Id Ş id Ks (871)" sayılı yazı ıle de askerlık şubelerıne fılmın çekımı ıçın her turlu yardım yapılması emrı venlmıştır Fılmın çekımı, 14 Eylul 1981 gunu tamamlanarak Mı- mar Sınan Unıversıtesı'ne bağlı sınema televızyon stud- yolarında banyo seslendırme ve montaj ışlemlerı yapıl- mış ve fılm 12 Mayıs 1983 gunu TRT ye teslım edılmıştır Bu arada fılmın çalınacağı ıhbarı yapılmış, bu ıhbar uzerıne fılm ozel önlemlerle korumaya alınmış ve fılm Genelkurmay ve Mıllı Guvenhk Konseyı'nce oluşturulan bır komısyon tarafından 10-13 Hazıran 1983 gunlerı ara- sında ızlenmış, "senaryo metnı ıle fılm arasında farklılık- ların saptandığı" ılerı surulmuştu Bu komısyonda, MGK temsılcısı Tank Albay Ihsan Be- rış, Genelkurmay Istıhbarat Başkanlığı temsılcılerı Hava Kd Albay Seyfettın Alemdaroğlu ve Pıyade Albay Selçuk Doğu, fılmın TRT'den gosterılmesınde sakınca bulundu- ğu yolunda tutanak tutmuşlar, MGK Genel Sekreterlığı 17 Hazıran 1983 gun ve 0901-155-83(HRK) sayılı yazısı uzerıne Başbakan Bulend Ulusu şu yazılı emrı vermıştır İstıkbalde bu fılmın televızyondan yayınlanma ıhtımalını önlemek maksadıyla fılmın asıl ve kopvalan, Başba- kanlıktan, Mıllı Savunma ve Içışlen Bakanlıklarmdan, Tanıtma Musteşarlığı'ndan bıreryetkılı temsılcısının ıştı- rakı ıle oluşacak hayet onunde yakılacaktır Bu emır uzerıne fılm yakılmıştı Senaryoda ne gıbı sakıncalar gorulmuştü? Tutanağa gore bu sakıncalar şunlarmış - a)Şubat 1919 ve Vfayıs 1920 ytlları arasındakı olaylan yansıttığı, M Kemal Ataturk'e gereklı olçude yer verme- dığı, b)Akhısar ılçesı ornek alınarak Ege bolgesı halkınm Yunanlılarla savaşmak ıstemedığı, Kurtuluş Savaşı'na bolge halkınının Ittıhat ve Terakkıcı subaylar ve taraftar- larının zoru ıle ıştırak ettığı konusu ışlener&k bolgecılık yapıldığı, c)Çerkez Etem'ın, mıllı mucadelenın başlangıç done- mındekı hızmet ve faalıyetlerınden ovguyle bahsedıldığı, mıllı kahraman goruntusu verıldığı ve fılmın bu havada sona erdığı, djOsmanlı Imparatorluğu ve halıfelığın mutlak elzem olduğu ımajı yaratılarak Kurtuluş Savaşı na luzum olma- dığı konularının ışlendığı, e) Çerkez-Arnavut-Arap-Kurt-Laz-Rumelı Çıngenesı gıbı tabırlerın çok kullanıidığı, Turklenn sarı ırktan geldı- ğı, mavı gozlu san saçlılann Turk olmadığı goruşunun kasıtlı olarak ışlendığı ve böluculuk yapıldığı, f)Ermenı meselesının aleyhımıze propaganda malze- mesı olabılecek şekılde ışlendığı, g)Toplumumuzun ahlakı değerlerının, orfve âdetlerını yıpratmaya yonelık, halk ıle ordu arasında bolunmelere sebep olacak goruntu ve dıyaloglann ışlendığı, h)Ordu mensup/anna uygun o/mayan lakaplar takıldı- ğı, dızı boyunca çok fazla kufur ve argo kelımelere yer verıldığı tespıt edılmıştır Fılm ve kıtap yakmakla ne kazanılır^ Hıç' Genelkurmay tarafından çekımıne once ızın venlen "Ybrgun Savaşçı" fılmı, 12 Eylul donemınde "askerı ve mülk, erkân" tarafından yakıldı da ne oldu 7 Dumanı bu- gun bıle tutuyor Kurtuluş Savaşı, gorkemlı bır destandır Mustafa Ke- mal ve arkadaşları ıle askerı ve sıvılı ıle Kuvayı Mıllıyecı- ler, butoprakları, emperyalıstordularındantemızledıler Bızler, bu ulusal dırenışın, bu gorkemlı destanın doğru durustfılmını bıle yapamıyoruz Fılm yakmak yenne buna yanmak gerekmez mı 9 inli'dell Baştarafi 1. Sayfada guçlen, bır grup PKK mıh- tanı ıle karşılaştı "Çıkan çaüş- mada 11 PKK mıhtanı oldurul- du PKK mıbtanlannın uzenn- de 4 uzun namlulu sılah, 2 makıneh tufek, bır RPG-7 ro- ketatar. 9 el bombası 2 adet lav sılahı rokeü, çok mıktarda or- gutsel dokuman elde edıldı Ağn'nın Dıyadın ılçesıne bağlı Yanıkçukur koyu yaylası, oncekı gun 25 kadar PKK mılı- tanının baskınına uğradı Yay- ladakı çadırlannda kalan aynı aıleden Remzı(25), Nebı(27), Ahmet(26) Çeün(26) ıle Ab- dulbakı Polat'ı (56)sılah zoruy- la yaylanın bır kılometre dışına coturen PKK mılıtanlan bura- da Polat aılesırun el ve ayaklan- nı bağlayıp otomaük sılahlarla kurşuna dızdıler YetkılıleT, ol- durulen 5 kışının bır sure once koruculuk eorevı abnak ıçın vahlığe muracaatlarının bu- lunduğunu soyledıler Kars-Iğdır karayolunun 32 kılometresınde pusu kuran PKK mılıtanlan yoldan geç- mekte olan asken bır aracı yay- lım ateşıne tuttular Saldında araçta bulunan 3 jandarma en yaralandı Bu arada Iğdır'ın Gevro kö- yu yakınlannda PKK ıle gu- venlık guçlen arasında dun ça- tışma çıktı 200 PKK mılıtanı- nın olduğu ıfade edılen çaüş- mada. bın ağır. 3 er yaralandı Kültür • Sanat 232 64 26 • 230 21 87 Yon BERNARDO BERTOLUCCI t 16 YAŞINDAN KUÇUKLER SEYRED6MEZ ByoOu «TLM Z « ' 5 76)11 45-14 15-16 45-19 15-21 30 Osmanbey S « l 247 96 65)1 OO-U30-1600- 830-21 30 Kadıkoy MM 338 90 76 11 00-"3 30-16 00-19 00-21 30 Ankara «ETMMl (425 74 78) BEYOĞLU SÎNEMASI (251 32 40) YAZ ŞENLİĞİ 2 OSCARLIFILMLER ŞOLENI BUGUN AMADEUS MILOS FORMAN 12 00-15 00-18 30 21 30 f * Y c T f j f T i r j r t r i i r i n • • • • • • Sinema •Tiyatro Gösteri B ı r T I N T 0 B R A S S f \ I m I FRANKFINLAY STEFANIA SANOREUI 2. HAFTA ŞtfMTE (2476947) 11OCH315153O-174S2145 Beroj^SmEPOP (2511176) 1100-H15-16.»18 45 2100 UkâySÛREYYA (334068?) 11 İ»I3.3016.&0-19002M5 gas$AFAKl (5162660) 11 0O-13JO-16.0O-18JO21OO UrkoyMCIRU (5726439) 1100-13-3016.0O-İ8JO21 İS KOMEDI FILMLERI HAFTASI Kadıkoy AS (334 00 50) 13 00 15 45-18 30 2115 HarfaryeAS-2(247 63 15) 11 30 1430 1700 1930 2145 Cuma * " Cumartesı * " Pazar <•" Pazarte&ı «• Pazartesı «" Sal. «• Salı * Çarşamba * " Perşembe «" AMAZONDA FIRTINA SUÇ DALGASI GÜLLERİN SAVAŞI BIG - BÜYÜK ÇİNGENELER ZAMANI H<n-t»>e AS NİL'İN İNCİSİ AMADEUS Horb.yeAS 1200-15 15 183021 45 THEDOORS(lstekuzenne) ÇALIŞAN KIZ ASTERIX facü^AS (33600501 HM(I«tteO AUEN - 2 Sfyo*jOU«l» (25201 ö | 1100M'Slt 30 18<VZI 15 KURALDISI KADIN BIR MUZIK, AŞK, TUTKU FILMI Yon COSTASFERFUS KadıkâyM0DA(337O128) 12 001415 1630 1900 2130 REKLAM FlLMlDAĞmMlNDA • ı 249 •1 50 • 33 Sinema Tiyatro Gösteri 232 64 26 230 21 87 Itearusutı I stndeKontrgertüa Ga-çegı ı YVESMONTAND IKARUSun İsi YONI1ENRY\ÎRNEITI OKM Ortaköy Kültûr Merkeıı 25» «9 «7 13 00-15 30-1800-20JO Sinema Tiyatro Gösteri RUMEÜ HİSARI KONSERLERI NILUFER Her aksam 2115de RIUIK4I l Td 257 T 5 50 Vakkorama Taksım M 2 5 1 Td M9IT RUMELI HİSARI KONSERLERI M ü z i K o m e d i I I NUKHET DURU DEMETAKBAĞ & RASİM ÖZTEKİN 1 - 7 Ağustos Saat: 21.15 Bıleller S a 11 şa Sunulmuşlur Bılel sjlı^ Rıınıdı llı^jntıi5<M Td 2 " "5 >(• \ıWvOnııu îjk.sım TıUM 2SSS \ıkkorıııu sııuliM T»n->0S" ı> M9IT PROOUCTION