Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4ARALIK1992CUMA 12 DIZIYAZI Yaşar Kemal'in insanlan ne mistiktirler ne de dilenci, hepsi ekmeklerini sözden kazanır Kalpler sıcak, düşler sıeacık YAŞAR KEMAL KENDÎNİ ANLATIYOR ALAIN BOSOUET -6- B u huğlar var ya, her sonbahar köyde, on onbeş tanesı yanıyor- du Olekı köyler de a>nı macerayı yaşı- yorlardı Pamuk ekı- yor, pamuk topluyorduk Sonra Ada- na"ya doğru pamuk toplamaya ınıyor- duk bütün koy Bazen ımece halınde Akçasaz'a saz bıçmeye gıdıyorduk huğlanmızın ustünu onarmak ıçın Bı- zım koyde bırkaç ınar ağacından baş- ka hıç meyve ağacı yoktu Bır tek de koskocaman. bıam evın onünde. bır nar ağacı vardı Butün ova da öyleydı Bazı evler sebze ekıyordu Kavun kar- puz çoktu tLlk du>duğum tuhaf söz. şımdı dü- şünuyorum da çıkaramıyorum Ben dıl bakımından çok tuhaf bır yerdey- dım zalen Evde Kurtçe. dışarda Türkçe Bunu hıç yadırgamıyordum Bana son derece doğal gelıyordu Eve gelen Kürt destancılannı da, koye ge- len Turk âşıklannı da aynı doğallıkla karşılıyordum Daha önce sözunü et- tığım buyük Kün destancısı Abdale Zeynıkı'nın Çukurova ustune bır des- tanını söylemıştı bana, aılenın ozanı Abdal Musa Bu, Çukurova'ya gelen ve atlılanyla bırlıkte Kozanoğlu üstu- ne yüruyen Kurt beyı Surmelı Memet Paşa'nın destanıydı Destanda sonsuz bır nakarat vardı Nakaratta dıyordu kı, "'Gözüme uyku gırmıyor sıcaklar- dan Delı edıyor benı bu sıvnsınekler Delı edıyor benı bu çakal seslen'Kuş- lar bıle uyuyamıyorlar bu sıcaklar- dan '" Sonra da boyuna yınelıyordu, sıcak. sıcak. sıcak Belkı yuz kere söy- lüyordu Ve destanda batakhktan gece yansı bır ejderha çıkıyor, Surmelı Me- met Paşa o ejderhavla çarpışıyor, sa- bah gun atarken ejderhayı ıkıye bıçı- yordu Sonra gene destan sıcak, sıcak, sıcak dıye bağınyordu Bu destanı Kürtçe olarak oğrenmış. durmadan da çocuklara sov.lemıştım Bır yandan da Turkceye çevırerek e de turkuler söylenıyordu Amcamın çok gûzel bır sesı vardı Ama yalnızca bır türku söylüyordu. başka başka sozlerle Kürtçe soyledığı bır turkuyü koyun butun çocuklan. kamış çıtın dıbıne. pencerenın altına oturuyor çıt çıkarmadan dınlıyorduk Ben de çocuklara. türkünun sözlennı Turkceye çevınyordum Sonunda tur- kuyü hıç çevırmez oldum Amcam turkuye başlayınca bız çocuklar pen- cerenm altma koşuşturuyorduk Ço- cuklar dınledıklen turkuyu ezberle- mışlerdı Butün çocuklar hep bır ağı- zdan turkuyu Kürtçe de soyleyebı- lıyordu Bu turku hep Van Gölu kıyı- lannı, oralara özlemı söylüyordu Oralan oyle bırcennettı kı yeryuzunde boyle bır cennet daha y oktu Orada sı- caklar bıle yoktu Dag göllennde gü- müş kanatlı balıklar uçuşurdu Orada hastalık, sıtma yoktu Orada her şey vardı Orada ınsanoğlu olümsüzdü Nedense orada ölumsuz kır atlar var- dı, Ağn Dağı'nm (Araraı) Suphan DağVnın, Nemrut DağYnın yamaçla- nnda koşan Orada çok mavı bır de- nız vardı bengı su olan Orada tur- nalar ve amcamın dıktığı bır ağaç v ar- dı Tepeden tırnağa çıçeğe durmuş dört mev sım ve orada Bız bütun ço- cuklar da oranın ozlemıy le > anıp tutu- şuyorduk Amcam kıme kızarsa köy- de, evde ama çok kızarsa, evı, eldekı- len satışa çıkamor, gelıyor evın köşe- sıne oturuyor, başlıyordu turküsune Gunlerce de kımseyle konuşmuyor. türkusunü de söylüyordu Yemek >e- mıyordu bu kustüğu gunlerde Onu kızdıran koyluler gelıyor. onun gonlü- nü alıyorlardı Amcam onlara sevgıy- le. dostça bakıyor, sonra kocaman bır tasla başma suyu dıkıyor, bır aikışte de bıünyor, evı satmaktan. koyden göçmekten vazgecıyordu Blabamınsa ne soyledığı hıç ak- lımda kalmamış, anımsarsanız. onu ben dort buçuk yaşımdayken camıde bıcakladıklannı söylemıştım Anam- sa. onunla uzun yıllar bırlıkte vaşadık Tek çocuğu bcndım, ustume tıtrcrdı Çok zekı bır ınsandı Nereye gıtse, bır lıderdı Onun ınsanlarla olan ıbşkısıne hayran olurdum Hepeşkıya kardeşı- nı, onun nasıl olduruldüğunü anlatır- dı Hıç turkü, ağıt soyledığını duyma- dım Amcamla evlenmıştı ya onu sev- mezdı Amcamdan da ıkı oğlu olmuş. ıkısı de olmuştü Bır de babamdan bır oğlu vardı Üç çocuğun uçu de sıtma- dan oldu Bır ben kalmıştım Onun baba soyundan yatakta olen, ba- basınındışında.kımse yoktu Hepsıde kurşundan gıtmıştı Bunu bıraz da övunerek anlatırdı Yalnız amcamı. bunu ıvı gozlemlcdım. turküsune baş- ladığında çok sevıvor. gozlen vaşla doluyor, onunla bırlıkte de mınldetnı- yordu tanhıne bıraz da- ^abahlan uyanamazdım. Gece sabahlara kadar hayal kurardım. Işim gücüm hayal kurmaktı. Ve kurduğum hayallerin/düşlerin içinde yiter giderdim. Öyle bir tat dünyasıydı ki benim dünyam, o dünyadan zor aynlırdım. Neleri düşler, nelertistüne hayal kurardım bilmiyorum, yeni bir an, yeni bir kannca türü, yeni bulduğum bir çiçek, beni başka yerlere alır götürürdü. Çok da masal dinlerdim, dinlerken hep kendimden geçerek... O masallar da beni alır Kafdağının arkasına. padişah saraylanna, ceren sürülerinin içine götürürdü. Ben de, yaşlı kadınlardan öğrendiğim masallan köyün çocuklarına bire bin katarak, yeniden yaratarak anlatırdım. ha donmek ıstıjorum Çocukken bır oy uncağımız da eskı y apılardı Koy u- mun çeşmesının Hıtıtlerden kaldığı us- tune çeşmede ışaretler var Hıtıtlerden bu yana akan çeşme son yıliarda kuru- du Bırdcko>umuzdeepeyceunlu bır Hıtıtkabartmasıvar Karatepe bır Hı- üt yerleşım merkezı, kale ve saray Kabartmalan ve yazılan ılgınç Hıtıt kralı yaatında Toroslar'dakı eşkıya- lan yok ettığıyle dvunuyor Anavar- za'da da daha once söylemıştım va. Hıtıt kabartmalan var Kastabala, Mısıs, ılk çağlann \e ortaçağlann bı- am koyun yakmındakı şehırler •nım çocukluğumda. bu dunya- çalıştım benım maceram ınsanın gıze- mıne v armak ıçındı Duş gucune gelın- ce. o gunde de bugun de sonsuz düşler kuruyorum Duş gucunu vıtıren ın- sanın hıç umudu olur mu° Gmut. düş gucunun jarattığı ve ınsanoğlunun sa- hıp olduğu en buyük değerlerden bınsı değıl mP Insan umut varatmadan ya- şayabılır mı° Insanı ölumsuzluk du- şuncesıne goturen. varattığı umut ve gızem değıl mı° O sızın gerçeklık dedı- ğınızde de bır duş. bır gızem >ok mu' Gerçekçılık demekle ne demek ıstıyor- sunuz, her şeyı ınsanoğlu kendısı yeni- den yaratmıyor mu düşü ve o gerçek- lık dedığımız. gerçeklık dedığımız bei- kı de objelerdır kım yarattı onlarj 9 Gerçeklıkle duş gucu ıç ıçe değıl mı" tıyorsunuz kı, yaşammızda duşsellığın olçusu ne kadardı sabahtan akşama kadar mı dunyavı duşlerdınız, oğleye kadar mı va da gece yanlanna kadar surer mı>dı duşleme 1 Bu olçuvu ger- çekten çıkaramam Bıldığım kadany- la. ınsanlann sınırsız duş kurmalan- dır Bu koylude şu kadar da. şehırlıde bu kadar. Doğuluda şu kadar da. Ba- tılıda bu kadar Duş kurrna oranlan dıye ınsan vaşamında bır orantı olur rau 1 Olabılır dıye duşunursek, belkı de şöyle bır kural kovabılınz. koyabı- lır mıyız ınsan başı sıkıştıkça kendısı- ne daha çok bır duş dünyası kurup oraya sığınmıyor mu 9 Bu dunya her şevıvje msana yeterlı. eksıksız bır dün- ya mı° İnsanoğlu her yonuyle doyum- nın en bereketb topraklannın ustün- dekı koyluler ınanılmaz bır yoksulluk ıçındeydı ve sıtmadan kınlıyorlardı /Mlain Bosquet: Batı da çocukluk^ tan başla\arak gızem \e dusgucumm hızla \ok olduğunu \e \erlerını akıla te gerçekçıiığe bıraktıklarını duşunuruz Sanırım sızın ç ocukluğumız ıçın bu doğ- ru değıldı Kıtaplarınızın buıununden çıkan bır ızlenınıde benı çarpan ıkı şe\ \ar Dının \anısıra dının kor mançlara donüsen gorutnununun uırlığı sonra da benım hep dtkkaiınu çeken k Lşı/erın, ge- leceğı w\ le\ en sozlerle de\ ımlerle, bır bılııı ağznla konuşan gezgmlerın \arlı- ğı Duşsel gutidelık \aşamımzın bır parçası mndı' Ve bu korkulu bılgıler hcrlıangı bır bıçımdc \akınlarımz mı\- dılar' Dılencder mndı bunlar, tmstıkler mı ı oksa şarlatanlar mı' \ aşar Kemal: Gızem ve duş gucu- nun Batı'da hızla yok olduğuna benı ınandıramazsınız Sıze buyuk sevgım ve ınancım ve dostluğum var bu ka- dar sert konuşurken doğrubU çok uzu- luyorum. gızem ve duş gucunun bıt- mesı msanlığın ınsanı vonunun en önemlı bır yennın çokmesı. hastalıkla- nn başlaması demektır Bunu nasıl sovlersınız Yanı bır yerlerde ınsanhk çoktü de msanlığın yenne ınsana ben- zer kımı yaratiklar mı geldı dı\orsu- nuz Insan gızemmın ve duş gucunun yok olmasının ne demek olduğunu acaba dennden kavnyor muvuz'' Öf- kelenmış degılım benı bağışlavın an- la\amıyorum Banagelıncc bendeço- cukluğumdan bu yana <,ok değışıklık olmadı In;>an gızemıne hep varmaya Nerede gerçekçılık başbyor, nerede duş bıuyor, bana o sının soyle>ebılır. o sınınn geçtığı yen saptayabılır mısı-0 'ana oyle gelı> or kı nerede. hangı koşulda. hangı çağda olursa olsun ın- san gızemının. duşlennın. yarattığı dunyalann. ıçınde yaşadığı gerçek de- dığımız dunyanın ıçınde hep yaratma- sını surdurecek, düş dunyasıvla gerçek dunva dedıgımızın sınırlan gıttıkçe de daha çok bırbınne kanşacaktır Avru- pa ınsanının yaratma gucunu yıtırme- sını, ben buna da ınanmıyorum ya madem kı soyluyorsunuz, ben de Av- rupaL değılım. ben Akdenızlmm bılı- yorsunuz. çok başka sebeplere dava- yamaz mıyız 0 Insanın gızemını ve düş gucunu vıtırmesı dıve bır şey olamava- cağına ınanıyorum Başka sebepler aramak ıçın çok sebep var Duş gucu- nu, ınsan gızemının en denn yenne ın- meye uğraşan. Dostovevskfvı keşfe- den bır ulke, yanı \vrupa. duş gucü- nu. ınsan gızemını nasıl yıtınr, o yıtır- dığı başka bır şe> olacak Avrupa bunu bulacak uzülmeyelım Belkı dc bu kuraklık geçıcı bır şey lu olabıh)or mu. ulaşamadığı. duşle- yerek yaşadığı bırdunya>ok mu'Ula- şamadığı dunyayı duşleyerek yeniden. gonlunce yaratmıyor mu 1 Korkuyu, sevgılı. guzel şeylen. aşkı duşsel ola- raktan yeniden yaraüp, yarattığının cennetınde va da cehennemınde va- şamıvor mu 1 Benım romanlanmdakı duşselı bovle vorumlasak. daha genel bır goruşle daha doğru olmaz mı' O sorulara bıraz şaşınyorum Benım tıplenm arasında bu>ücu gele- cegı sovleyen kışıler bılıcıler vok sanı- vorum Romanlanm sızın gıbıustalar- da bıle bovlc ızlenım bırakıyorsa bu- nun ustundeduşünmem sebebını bul- mam gerek Dujsellık gundelık ya- ^amınızın bır parçası mıydı. dıye so- ruyorsunuz, hangı ınsanın yaşamının bır parçası değıl kj Inanınız bana buna çok şaşınyorum Yanı demek ıs- 'mrümde çok ınsanla karşılaş- tım. romanlanmda çok çok ınsanlar- dan ornek aldım Ama bütun ınsanla- nmı ben > arattım Bunu bılınçlı olarak yaratmaya çalıştım İçımde bıraz da gerçeğı arama çabası var Gerçeğı ara- ma çabası da o kadar umurumda değıl sanıyorum Bırduşdunyası.bıranlat- ma dun>ası kurmak. başka bır şeyler vapmak. bu dunyayı sozle gerçekleş- tırmek Ben. sozle dunvalar kuranla- nn ne ılkıvım ne de sonuncusuvum Bu. profesvonelbıruğraştır Tanhbo- yunca hep bovle olmuştur Bılıvormu- >>unuz Homeros bır profesyoneldı Nereden bılıyorsunuz. dıyeceksınız, bu çağdakı vanı benım gorduğum Turk ve Kurt Homeroslan da profes- voneldıler Sanatlan hıkayeleranlata- rak dunvalar kurmaktı Ne şarlatan ne de mıstıklıler. ne dılencı>dıler be- nım ınsanlanm onlann hepsı ışlennın bu>uk ustds,ı ekmeklennı sozlenyle kazanan onurlu kışılcrdı Ve yan kul- sal kışıydıler uslelık de iMlaın Bosquet: O dommde tıpık bır Kurt t, 'H uğıımm gunlerı nasıl ?f< er- dı' kımın daha iok etkısmde kalııdı annentn mı, babanın mı 7 Belırlı bır nok- tada ozgurluk ka\ ramt ara\ agırer mıv- dı" 1 İlk dersler nelerdı 9 Ve gezgm ozan- ların anlattığı destanlardan ne olçude etküenırdınız 7 Onlar sa\ esmde dıhn, bır detışun aracmdan ötede bır gucu oldu- ğunu bır tur büvülu dıvalog olduğunu hıssettınız mı 9 JL aşar Kemal: Köyun bütün ço- cuklan yazın tarlalarda çalışırlardı Amcam, ıstemezsem benı tarlaya go- türmezdı Anam zorlardı tarlaya gıt- memı Sabahlan uyanamazdım Gece sabahlara kadar hayal kurardım İşım gucum hayal kurmaktı Ve kurduğum hayallenn duşlenn ıçınde yıter gıder- dım Öyle bır tat dünyasıydı kı benım dunyam, o dünyadan zor aynlırdım Nelen düşler. neler üstune hayal ku- rardım bilmiyorum, yeni bır an, yeni bır kannca turu, yeni bulduğum bırçı- çek, benı başka yerlere alır götürürdü Çok da masal dinlerdim, dinlerken hep kendimden geçerek O masallar da benıalır Kafdağının arkasına, pa- dışah saraylanna, ceren surulenmn ıçıne gotürurdu Ben de, yaşlı kadın- lardan oğrendığım masallan köyün çocuklanna bıre bın katarak. yeruden yaratarak anlatırdım Her yeteneklı masalcının. bıbnen masalı hep yenıden yarattığını üstelık de her anlaüşta ye- niden yaraitığını çok sonralan öğren- dım sız Kafka'nın dünyasına bakmayın, o başka, umutsuzluk dünyası onun dünyası. Avrupa belki de onun karanlığına özeniyor. Korkmayalım, Avrupa kendi yaratmaya çalıştığı karanlığından çabuk bıkacak. Benim üzüldüğüm başka bir şey daha var. DostoyevskFyi karanhk, hastalıklı buluyorlar. Ben demiyorum ki, insan hiç karanlığa, umutsuzluğa düşmez. Düşmez olur mu? Ama insanlığın mayası aydınlık ve umuttur. li3ıze şımdı söyleyeceklenme ınşal- lah şaşırmazsınız Benım yazdığım ın- sanlann hıçbınsı olağanustü kjşıler- den değıldır Hepsı doğal ınsanlardı Benım vazdıklanm sıze olağanustü gelıyorsa suç bende değıl Belkı desuç bende Belkı de benım coşkulu huyum onlan yaratırken olağanustü yaptı O zaman yanılmış mı oluyorum acaba 0 Hıç obnazsa benım dunyam böyle duş dolu bır dunya Ama hıç hıç sanmıyo- rum, ınsanoğlu dennıne ınınce bu ka- dar duşçü. bu kadar yeni dunvalar. umutlar varatıcısıdır Ben Avnıpa'yı da azıcık y aşamaya çalışüm Bana gü- venın, Avrupa'nın benal dedığmız dünyası da o kadar karanhk değıl Sız Kafka'nın dünyasına bakmayın, o başka, umutsuzluk dünşası onun dünyası Avrupa belkı de onun ka- ranbğına ozenıyor Korkmayabm. Avrupa kendı yaratmaya çalıştığı ka- ranlığından çabuk bıkacak Benım uzuiduğum başka bır şey daha var Dostoyevskfyı karanbk, hastalıklı buluyorlar Ben demı>orum kı, ınsan hıç karanlığa, umutsuzluğa düşmez Düşmez olur mu 9 Ama msanlığın ma- yası aydınlık ve umuttur İnsanlığın mayasmda guzel, aydınbk, pınl ptnl, umut, gelecek turkülen söyleyen düş dünyalan kumıak var Dostoyevskf- >e gelınce. bu insanlığın yetıştırdığı en buyuk umut, aydınlık dünyası kuran kışıje kım yaptı bu ışı, onu, kabuğuna bakarak, karanlığm, hastabklann tür- kucüsu kım yaptı. kım kandırdı ın- sanlığı bu ustün duşçu ustune Bakın sıze soyleyeyım Dostoyevskı ne ya- par bıbyor musunuz, karanlığı yığar yığar karşımıza, bır karanhk duvan orer onumuze. onun ışı, hünen bu, sonra o kurşun geçırmez karanlığın ardındakı ışığı bıze gostenr Ve bız ka- ranlıklann ardındakı ışığı daha belırlı, daha açık görünız Dostoyevskrnın hünen budur Bence Dostoyevskı, in- sanlığın en aydınlık yanlanndan bın- sıdır Onun Kafkalarla, çağımızın ka- ramsarlanyla hıç bır ıhşkısı yoktur Bakın bır Çukurovalı çocuğun gunde- lık macerasından başlayarak nerelere kadar gıttım SÜKECEK ANKARAANKA MÜŞERREF HEKİMOĞLU Görmek Güzel Bir Uay Tıp bılımı her zaman şaşırtır benı Akıl almaz buluşlar, gelışmeler var, okurken umutlanır yaşama sevıncını du- yarım çok dennden Sağlığımda buyuk sorunlar yok Bır apandısıt amehyatı geçırdım safrakesemde taşlar taşı- dımyıllarca Çokayıp ama amelıyata vakıt bulamadım, kımbılır korktum belkı de Profesor Ibrah'm Ceylan'ın bı- çağı korkumu da, ağrılarımı da kestı bir anda Guzel bır soluk aldım, dokior dostlar kazandım, o amelıyatı se- vınçle, teşekkurle anımsıyorum şımdı Kımı zaman hastalığı da sevıyor ınsan Dostlarla çev- rılıyor, bır sevgı yağmuruna tutuluyor ılıklerıne kadar ıslanarak acılardan tasalardan arınıyor, yeniden doğ- duğunu hıssedıyor kapı çalıyor, telefon çalıyor, uzaktan, yakından dostlar seslenıyor, çıçekler gelıyor, kış orta- sında baharı yaşıyor Son gunlerde yıne yaşadım bu mutluluğu Bu kez bır katarakt amelıyat geçırerek Gozlerımı çok severım, kım sevmez dıyeceksınız Yıllarca once yaşadığım bır olayla gozlerım guzel bır ders verdı bana Az da olsa doktorlar dayanılabılır değıl mı doğal bır olay Gozluğû- mu değıştırmek ıçın basvurduğum bır doktor yanlış bır tanıyla haylı şaşırttı benı Sarı beneklerde kıreçlenme var dedı O zamana kadar sarı benek nedır bilmiyorum. Gazetecılığımtuttu, sorularlaoğrendım konuyu Benso- ruyorum, doktor yanıtlıyor Hastalık nasıl onarılır dıyo- rum llacı da yok onarımı da öyleyse amelıyat Bır olunün gozu takılabılır belkı 0 da mumkun degıl, başarı oranı haylı duşuk Yanıt yok' Elbet sendeledım ılk kez ıçkı ıçtım tek başıma O zamana kadar gorduğum guzel- lıklerı duşundum sevdığım yuzlerı, sevdığım sokakları, dağları, denızlerı Sonra başladım Polyanna yı oynama- ya Gorduğum guzellıklerı yazmayı tasarladım, banda okurum sonra duzeltırım dedım Helen Keller olmayı hayal ettım Uç gunluk bır dıdışmeden sonra gormerneyı ıçıme sındırdım sözun kısası Yaşamak sevıncı ağır bas- tı' Gormek guzel bır olay, vazgeçemıyor ınsan Başka doktorlara gorundum sonra San benek tanısına katıl- madı otekıler Dunyayı yeniden kucakladım gozlerımle Aradan on sekız yıl gectı, gozlerımı yaşadım tepeden tırnağa Sarı benek tanısı ılgınç bır oyku, bır deney oldu. Derken yıne gozluğumu değıştırmeye gıttım Doktoruma bulanık gormekten yakındım Gozlukten değıl, katarak- tan dedı Uzulmedım, sevındım laserı duşundum, kata- raktı sılecek, gozlerım yeniden parlayacak 1 Profesor Murat irkeç yureğımı de parlattı doğrusu Kataraktı sev- dım neredeyse Bılımın ışığı çaktı gozlenmde Yakın yıl- lar oncesıne kadar laserın goz amelıyatlarında uygulan- dığını bılmıyordum gozumun kokenıne bır mercek takı- lacağını duşunemezdım Oturdum olçu aracının karşısı- na aracın ucu gozumde, ama hıç hıssetmıyorum, bılgısayar çalışıyor, gozbebeğımın olçulerını, kataraktın yoğunluğunu kağıda dokuyor • • • Apandısıt amelıyatı olurken Sayın Suleyman Dır- vana'ya Cıhat Abaoğlu nun seslendığını duydum bır- den Bırtelaşyaşandıbaşucumda Sonra uyardılarbeni. Anestezıye duyarlığım var bunu unutmamam gereki- yor Otuz yıl sonra Profesor özden Erışırgıl de Profesor ıbrahım Ceylan da gulumsedıler Anestezı teknolojısın- dekı gelışmelerı anlattılar bana Bu kez de Doktor Raıf Kaya guzel bır uykudan soz ettı Uyurken onları duyaca- ğım, amelıyatı hıssetmeyeceğım Inanılmaz gelıyor, ama doktorlarıma ınanıyorum Uyudum mu, uyanık mı- yım çok fark etmedım doğrusu Profesor irkeç'ın sesını duydum dennden Amelıyatınız bıttı Muşerref Hanım! Boylesıne rahat bır goz amelıyatı hayal de edemezdım doğrusu Gozümdekı bulanıklık gıttı, dunyam aydınlanı- verdı her şeyı daha guzel renklerle gormeye başladım, dost yuzlerı çıçeklerı, duvardakı resımlerı Masal türü bır olay, ama gerçek, bılımın gerçeğı Duşunurken kor- kuyor ınsan goz kesılecek, katarakt temızlenecek, son- ra bıyonık bır mercek konulacak gozumun kokenıne Aslında masal turu nıce gerçekler yaşantyor bılım dunyasında Bılımın ışığı soyutu somutlaştmyor, duran kalp yeniden çalışıyor Hasta karacığerın yenne sağla- mı takılıyor Insanoğlu Ay a gıdıyor, uzayda gezegenler arasında yolculuklar yapıyor Bılımın ışığı aydınlatıyor geleceğımızı, yureğımız kamaşıyor Insan olmanın mut- luluğunu duyuyoruz Daha ne guzel olaylar kutlayacağtz kımbılır Ben de çok mutluyum Okumamaktan, yazma- maktan, korku, kuşku duyarken ışte amelıyattan sonra ılk yazımla selamlıyorum okurlarımı Mutluluğumu pay- laşıyorum Ancak duşunmekten gerı kalamıyorum Ka- tarakt amelıyatı gıderek kolaylaşıyor Klınıklerımızde yapılıyor Çok yeteneklı doktorlarımız var Ama başka gerçekler de var Ulkemızde sağlık sorunları ne olçude çozumekavuşmuşsayıhr 7 Genel sağlık sorunları ıçınde goz sağlığına verılen onem ne olçude 9 Katarakt nede- nıyle tanısı gecıktığı ıçın nıce ınsan dunyamıza sağlıkla bakamıyor örneğın kataraktlı çocuklar 1 Akraba evlılığı- nın urunlerı G6zlerını açmadan buyuyorlar 1 Öte yandan bu tur amelıyatların altyapısı buyuk yatı- rımlar ıstıyor Kullanılan araç ve gereçler de dışarıdan gelıyor Sağlık butçemızın olanakları doğrultusunda o yaürımların gerçeklestırılmesı bıraz guç, yeşıl kartlara yansıması da olanaksız gorunuyor BULMACA SOLDAN SAGA: 1/ Yazıh belgeler aracılığıvla eskı uv garlıkları ıncele>en tarıhsel bılım 2/ Buvuk ve suslu «,a- dır Bıyığı, sakalı çıkmayan 3/Çama- şırcı a>ı da denılen ve Amerıka'da vaşa van kurku değerlı hayvan. Bır çoğul ekı 4/Tohumlardan ezılerek yağ elde edı len ver 5/ Eskı dıl de bulut Bır gos terme sıfatı Mes lek 6/ Ustü toprakla ortulu sanıan >ığını Bır spor takımının gozde oyuncusu 7/ Nesıb bölumunde ba- harı anlatan kasıdelere verılerı ad 8 Bır soru ekı. Bınıcılıkte aıın bava- ğı yurüyuşune verılen ad 9' Tıp dı lınde ıdrar salgısının azalmasına ve rılen ad . Bır goz rengı G 8 Ş 1/ Ustabaşı Su 2/ Verme, odeme Üzerıne kablo, tel, sıcım gıbı şe>>eı sarılan kuçuk sılındır 3/ Palamut, tonk gıbı balıklardan dıhm dılım kesılerek yapılan salamura 4/ ]yj huylu kınise. Haıtat- ların kâğıt cılalamakta kullandıkları ozel bıleştm 5' Duvar ıçın- de bırakılan oyuk bolum Bavağı, sıradan 6/ \ön göstermek ıçın bellı yerlere konulan ışarec Dalgalı panltıla- verılmış olan bır tur kumaş 7/ Taze mevvelerın suyu ya da özsuyuyla hazır- lanan ve şekerle pışırılen karı^ım Ilkçağda kendı yasalanyla yönetılen bır ya da bırkaç kentten oluşan devlet 8/ Hırıstıyan Köpek ve ıneklere yedırılmek ıçın un ve kepekle hazırlanan yı- yecek 9/ Ev makarnası.