Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
J3 OCAK 1992 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/U
ABD'nin, diplomatik ilişki kurmaktan kaçındığı eski Soyyet cumhuriyetlerini tanıması için girişimde bulunuldu
Türkiyeden Azerbaycan atağıBağımsız Devletler Topluluğu'na Yardım Konferansı için
"Washington'da bulunan Devlet Bakanı Ergenekon,
ABD'nin henüz tanımadığı 6 cumhuriyete karşı "adil,
eşit veobjektif' davranılmasını istedi.
UFUK GÜLDEMtR
WASHINGTON - ABD baş-
kentinin tarihte gördüğü en büyük
uJuslararası toplantılardan birisı
olan "Eski SSCB'ye Yardım Kon-
feransı" kapsamında VVashing-
ton'a gelen Devlet Bakanı Gökberk
Ergenekon başkanlıgındaki Türk
heyeti. ABD'nin şu ana kadar dip-
lomatik ılişkı kurmaktan kaçındığı
6 cumhuriyete "adilane, eşit ve ob-
jcktiP' davranması için gjnşimler-
d e bulundu.
ABD, geçen ay aralannda Erme-
TüRKîmRUSYA
nistan da olan bır grup ülkeyi he-
men tanıyıp diplomatik ilişki ku-
rarken Azerbaycan, Türkmenis-
tan, Moldavya, Tacikistan, Gür-
cistan ve özbekistan ile diplomatik
ilişkivi geciktireceğini açıklamıştı.
ABD Başkanı George Busb, bu
cumhuriyetlerle ilişki kurmak için
"sorıunlu güvcnlik politikaları ve
demokratik ilkelere bağlılıkları ko-
mısunda tatmin olmayı bekleyecek-
lerini" vurgulamışü.
Ancak bu yaklaşım muhatap 6
cumhunyette tepkilere yol açmış ve
"YVashington'un bu yaklaşımının bu
ûlkeleri ne ölçüde demokratikleşme
yönünde teşvik edeceği" sorusu
doğmuştu. Bunun bir de öncesi bu-
lunuyordu: ABD, Türkiye'nin
Azerbaycan'ı tanımaya hazırlandı-
ğı dönemde "acele etmeyin" tonu-
nu taşıyan bir girişimde bulunmuş,
ancak bu Türkiye tarafından dik-
kate alınmamıştı. Aksine Ankara,
"adilane, eşik ve objektiF' bir yak-
laşımla Ermenıstan dahil tüm cum-
hunyetlen hızla tanıdı. Buna karşı-
lık ABD, ayrımcı bir görüntü içine
dûştü.
Söz konusu konferans için 50'ye
yakın dışişleri bakan:mn ABD baş-
kentinde bulunduğu bir sirada
ABD Dışışlen'nın güçlü ikı numa-
rası Lawrence Eagleburger'ın Dev-
let Bakanı Ergenekon ile ikili bir
görüşme yapması, Türkiye'nin bu
konularda söyleyecek* sözünün
ağırlığını algıladıklannı gösterdi.
Türkiye üç noktanın altıru çizdi:
1. Türkiye, ABD ile eski adıyla
"stratejik ilişki", yeni adıyla "ge-
nişlerilmiş ilişki" içinde olan bir
müttefiki ve bölge nüanslannı iyi
bilen bir dostu olarak eski SSCB'yi
oluşturan ülkelere karşı "adilane,
eşit ve objektiF' yaklaşmasının ne
kadar önemlı olacağını anlattı. Bu
cumhuriyetlere eşit davranılması-
nın "Batı'ya entegrasvonlarını ko-
laylaştıracağına" dıkkat çekerken
bu politikanın "zaten Amerika'nın
Batı ile entegrasyonu bedefi ile
uyum içinde olacağını" vurguladı.
Türk makamlan, ABD'nin söz ko-
nusu 6 cumhuriyeti zaman içinde
tanıyacağı inancıyla görüşmeden
aynldı.
2. Türkiye ikinci olarak tüm yeni
cumhuriyetlerin, yine "aynm" ya-
pılmaksmn AGIİC'e dahil edilme-
sinin yukanda anlatılan hedefe
hizmet edeceğinin altını çizdi.
Amerika bu düşünceye zaten fazla
soğuk bakmıyor. Buna karşıhk Av-
rupa'da daha "rezervH" ve Erme-
nistan'a eğilimli bir hava var. Tür-
kiye sadece bu ülkelerin AGİK'e
dahil edilmesi için girişimlerde bu-
lunmuyor, aynı zamanda cumhuri-
yetlerin AGIK sürecinin önemini
kavramasına yardımcı oluyor.
3. Türkiye'nin getirdiği üçüncü
açı, eski SSCB'yi oluşturan ülkele-
re yapılacak yardımın uluslararası
Kafkasya
ıçın ışbırligıDışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Moskova'ya
yaptığı ziyareti tamamlayarak dün Ankara'ya
döndü. Türk heyetine yakın kaynaklar iki ülke
arasında ikili ve uluslararası konularda siyasi
işbirliğinin geliştirileceğini söylediler.
SEMtH İDİZ
MOSKOVA — Türkiye ile
Rusya başta her iki ulkeyi yakın-
dan ilgilendiren bölgesel konu-
lar olmak uzere ikili ve ulusla-
rarası konularda siyasi istışare-
leri arttırmayı kararlaştırdılar.
Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin-
in Rus meslektaşı Aodre Kozy-
rev'in çağnhsı olarak Moskova1
ya yaptığı iki günlük resmi ça-
lışma ziyareti çerçevesinde alı-
nan bu karann özellikle Kafkas-
ya ve Orta Asya'daki gelişmeler
çerçevesinde işletilmesi bekleni-
yor. Nitekim Çetin ile Kozyrev
başkanlığında yapılan resmi gö-
riişmelerin sonunda yayımlanan
ortak bildiride bunun ipuçları-
nı bulmak mümkün. Dışişleri
Bakanı Çetin'in Moskova ziya-
reti ile "fiilen acılmış" olan söz
konusu istişarelere Dışişleri Ba-
kanı Kozyrev'in şubat başında
Türkiye'ye yapması beklenen n-
yaret sırasmda aynı düzeyde de-
vam edilmesi planlanıyor.
Dışişleri Bakanı Hikmet Çe-
tin, resmi ziyaretini tamamlaya-
rak yapılan görüşmelerden
"memnun" olarak kendisini
Rusya'ya getiren özel ucağı ile
dün sabah saatlerinde Mosko-
va'dan aynldı. Türk heyetine ya-
kın kaynaklar, "son derece
olunüu" diye nitelendirdikleri
ziyareti, "yeni döneme yönelik
Ankara-Moskova ilişkilerinin
taze bir zemine oturtulmasında
önemli bir adım" olarak nitele-
diler.
Söz konusu kaynaklar, Rus-
ya Devlet Başkanı Boris Yeltsin-
in, Ingiltere Dışişleri Bakanı Do-
uglas Hurd'u kabul etmesıne
karşın, aynı sıralarda Moskova-
yı ziyaret eden Dışişleri Bakanı
Çetin'e randevu vermemesi ola-
yını "büyutmeme" eğilimlerini
dün de sürdürdülcr.
Aynı kaynaklar, Uişkilerdeki
yeni dönemde Ankara ile Mos-
kova arasındaki siyasi istişarele-
rin önemine özellikle işaret eder-
lerken, bu istişarelerde şimdilik
başta Kafkasya'daki gelişmeler
olmak üzere iki ulkeyi yakından
ilgilendiren bölgesel sorunlar
üzerinde yoğunlaşılacağının ip-
uçlarını da verdiler.
Zaten Çetin ile Kozyrev baş-
kanhğında yapılan resmi görüş-
melerin sonunda yayımlanan or-
tak bildiride bunu doğrulayan
bir yaklaşımı görmek mümkun.
Bu çerçevede ortak bildiride her
iki tarafın demokrasi ve insan
haklanrun yanı sıra "laiklik",
"egemenük haklan" ile "toprak
bürtutlügüne" atfettikleri önemi
vurgulamalan özellikle dikkat
çekiyor. Moskova'daki diploma-
tik gözlemciler, Ankara ile Mos-
kova'nın kendilerini yakından il-
gilendiren bu konularda böyle-
ce "akort sagfaunış olduklaruu"
ve bu yoldan ilgili tüm üçüncü
taraflara "sinyal göndermiş
olduklanm" belirtiyorlar.
Görüşmelere yakın kaynak-
lardan edinilen bir diğer izlenim
de, Azeri-Ermeni çatışmasında
Türkiye ile Rusya'mn karşıhkh
olarak duyarlı oldukları konu-
larda dikkatli davranacakları
yolunda. Bunun ötesinde Rus-
ya'mn Ermenistan, Türkiye'nin
ise Azerbaycan üzerinde
"yatıştıncı" rol oynamalannın
da beklenebikceğini çağnştırdı-
lar.
Bangemann,
Brüksel'e
ters düştü
LONDRA (AA) - tngil-
tere'nın önde gelen ciddi fi-
kir gazetelerinden Daily
Telegraph, AT- Komisyonu
Başkan Yardımcısı Martin
Bangemann'ın. Istanbul'da
söyledıği "Türkiye'siz toplu-
luk düşünemem" şeklindeki
sözlerinın Brüksel'de şaşkın-
lık yarattıgını bildirdi.
Gazetenin Brüksel muha-
biri Boris Johnson imzasıyia
çıkan haber yorumda, Brük-
sel'de "Çoğunluğu Ana-.
dolu köylülerinden oluşan 60
milyon nüfus ile Türkleri ka-
bul etmenin görülebilir gele-
cekte imkânsız olduğu anla-
yışının yerleştiği" belirüldi.
"Türkiye için AT umıptu"
başlığını taşıyan yazıda,
Bangemann'ın sözlerinin,
temmuz ayından itibaren
topluluk dönem başkanlığı-
nı eline alacak İngiltere'nin
Başbakanı John Major'in
kendi dönemlerinde AT'nin
Doğuya doğru genişlemesi-
nin ana konu olacağı şeklin-
deki son açıklamasıyla aynı
paralelde olduğu kaydedildi.
Türkiye'yi AT'ye alma ko-
nusunda bir girişimin, Yu-
nanlılann protestolarıyla
karşılaşacağı ve Atina'nın
derhal Türkiye'de demokra-
si ve insan haklan konula-
nnda itirazlarda bulunacağı
belirtilen yorumda, AT ko-
mısyonunun, Türkiye'nin
1987 yılındaki başvurusuna
'HNdukça negatif bir yanıt"
verdiği kaydedilerek "Top-
luluk yetkilileri, kendi iilkele-
riıdeki kamuoyunun Tür-
k.ive'den gelecek çoğunluğu
Möslüman potansiyel göç-
nntnlere hoşgörü ile bakacak-
lavından kuşku duyuyorlar"
denıldi.
OKTA
ilişkilerinin bugünkü statüsüne ba-
kılmaksızın eşit dağıtılması yönün-
de oldu. Bu ülkelerden bir kısmının
ABD ile diplomatik ilişkisı var. Di-
ğerlerinin yok. Ya da bir kısmı
BDT üyesi, Gürcistan değil. Türki-
ye, bu alanda aynmcıhk yapılma-
dan yardım verilmesinin yararlan-
na inandıgını anlattı.
Türkiye bu girişiminde ABD'ye
asıl "ince" mesajı, Azerbaycan ve
Türkmenistan gıbi özel baglan
olan cumhuriyetlerle Gürcistan ve
Moldavya gibi özel ba|lar geliştir-
meyi arzuladığı ûlkeleri aynm yap-
madan savunarak verdı. Bu "ince"
mesajın içinde yer alan bir derinük ise
Türkiye'nin BDTnin uzun süre ayak-
ta kalabileceginden duydugu
kuşkuydu.
ASYA
f Tlrı»sı-»m s»
7
Bağınısız Devletler Topluluğu'nun (BDT) "tek ordu kurması-
.7 n a " k a r ş l Ç l k a n t'krayna, kendi ordusunu kurma girişimleri-
ni surdürüyor. Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kravçuk'a göre "tek ordu" önerisi "eski giin-
lere dönmek isteyenlerin" ortaya attığı bir düşünce. Oysa Kravçuk'a göre "eski Sovyet
cumhuriyetleri bağımsızlıklarını kazandıkları için artık ortak bir ordu kurulması olanaksız.
Kravçuk, BDT'nin bir devlet değil, bağımsız cumhuriyetlerden oluşan bir topluluk olduğunu
sa\unu>or. Ukrayna'nın kendi ordusunu kurma çalışmaları çerçevesinde oluşturdugu birlik-
lerden biri daha Ukra\na'ya bağlılık yemini ederek göreve basladı. Ülkenin balısındaki Yavo-
zov kentinde dıizenlenen törenden sonra yeni kurulan birlik bir resmi geçit yaptı. ( AP)
'Türklere
tek devlet'Kazakistan'ın başkentinde geçen hafta toplanan
Pantürkist Konferans'ta, "Eski SSCB'de
yaşayan bütün Türkleri tek çatı altında
toplamanın, yegâne geçerli yol olduğu" ifade
edildi.
Dış Haberler Servisi - Ka-
zakistan'ın başkentı Alma
Ata'da toplanan "Pantürkist"
konferans, "Kazan'dan Alma
Ata'ya kadar uzanan tek ve bö-
lünmez bir Türk devleti kurul-
masım" görüştü. Geçen hafta
içinde yapılan ve eski SSCB
topraklan içinde yaşayan
Türkçe konuşan bütün halk-
lan tek devlet çatışında topla-
mayı amaçlayan konferansa,
gerek bağımsızhğını ilan eden
cumhuriyetlerden gerekse ha-
len Rusya Federasyonu bün-
yesinde bulunan özerk cum-
huriyet ve bölgelerden delege-
ler katıldı.
Milliyetçi görüşleriyle tanı-
nan Kazakistan Demokratik
Partisi'nin önayak olduğu
konferans, bu amaçla. "ilk
aşamada" Türkçe konuşan
bölgeler arasında bir "koordi-
nasyon konseyi" kurulmasını
karar altına aldı. Kazakistan
Ulusal Demokratik Partisi,
"esU SSCB'de yaşayan bitün
Türkleri tek devlet çatısı altın-
da toplamanın, bu halkların
haklarını savunmak için yegâ-
ne geçerli yol olduğunu" ifade
etti.
Kazakistan Ulusal Demok-
ratik Partisi, Pantürkist Kon-
ferans'tan sonra yayımladığı
bildiride "Rusya'da durumun
son derece gergin olduğuna"
dikkat çekerek "koşullar gide-
rek istikrarsız hale geliyor.
Moskova'da olayların nasıl ge-
lişeceğini tahmin etmek müm-
kün değil. Her an bir Jirinovski
ya da başka aşırı Rus milliyet-
çisi bir politikacı Rusya'da ik-
47 ülkenin dışişleri bakanbn, eski Sovyet cumhuriyetlerineyardım için toplandı
BDT için kesenin ağzı açıldıDış Haberler Servisi — ABD ile Av-
rupa, Asya ve Güney Amerika'dan top-
lam 47 ülkenin dışişleri bakanlan, eski
Sovyet cumhuriyetlerine yardım elini
uzatmak üzere dün Washington'da bir
araya geldiler.
Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecine
girmesinden sonra ekonomisi giderek
bozulan ve çoğu, halkı açhk tehlikesiy-
le yüz ytize bulunan eski Sovyet cumhu-
riyetlerine yapılan insani yardımı
hızlandırma ve yeterli düzeye ulaştırma
amaayla düzenlenen uluslararası konfe-
ransın açüışını yapan ev sahibi ABD Baş-
kanı George Bush, tüm ûlkeleri bu
cumhuriyetlere yardım etmeye çağırdı.
Dağılan SSCB'nin topraklannda kuru-
lan yeni devletlerin, 'modem tarihin dö-
niim noktasında' fazlasıyla uluslararası
yardıma bağımlı o.-iuklannı soyleyen
Bush, bu ülkelere yardımın herkesin ya-
rarına olduğunu soyledi.
ABD Başkanı Bush, "Kongre'ye bu ül-
kelere 600 milyon dolar daha yardım ya-
pılmasını onerdigini" belirterek, bu
yardımlarla birlikte ABD'nin verdiği yar-
dım sözünün 5 milyar doların üzerine
çıktığım söyledi. Başkan Bush, konfe-
ransa katılan ülkelerin, kimin daha faz-
la ya da daha az yardım verdiği gibi
konuları bir kenara bırakarak, bu kış
acele olarak sağlanması gereken yardı-
mı görüşmeleri gerektiğini söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı James Baker ise
konferanstaki konuşmasında eski SSCB
topraklannda yaşayan 300 milyon doia-
yında insanın acil yardıma ihtiyacı oldu-
ğunu belirterek, bu yardımm sağlanması
için dünya çapında ortak çaba harcan-
ması çağrısında bulundu.
Eski SSCB'ye yardımın koordinasyo-
nu için Washington'da toplanan ulusla-
rarası konferansta söz alan Baker,
Birleşik Devletler Topluluğu'nu (BDT)
oluşturan cumhuriyetlerin sorunlanmn,
tek bir ülkenin ya da bölgenin çözümle-
yemeyeceği kadar büyük olduğuna dik-
kat çekti.
Konferans öncesinde çok sayıda ül-
keden uzmanlann katıhmıyla yapılan
ön çahşmalann sonuçlanna göre eski
Sovyet cumhuriyetlerinin ekonomik
darboğazdan çıkması ve en azından
bu cumhuriyet halklannın aç kalma-
dan bu kışı geçirebilmeleri için yüz
milyarlarca dolarlık yardım gereki-
yor. ABD'nin geçen ay yaptığı çağn-
nın üzerine düzenlenmesine karar
verilen konferans öncesinde ABD ile
Avrupa ülkelerinın arasındaki ilişkile-
rin de gerginleştigi bildiriliyor.
ABD Dışişleri Bakanhğı sözcüsü
Richard Boncher önceki gün yaptığı
açıklamada bu suçlamalara değinerek
"Biz bu cumhuriyetlere yapılan yardı-
mın artmasmda yardımcı olmaya çalı-
şıyoruz. " dedı.
tidara gelebilir. Böylesi bir
müdahaleve karşı çıkma konu-
sunda hazırlıklı olmalıyız"
dedı.
Bilindiğı gibi Jirinovski, ge-
çen aylarda Rusya'da yapılan
ve Bofis Yeltsin'ın Devlet Baş-
kanı seçildığı ilk genel secim-
lerde, ikinci en fazla oyu alan
Rus milliyetçisi adayın adı..
"Liberation" gazetesinde
bir yazısı yayımlanan SSCB'-
nin eski Pans Büyükelçisi Vla-
dimir Federovski, SSCB'den
sonra Rusya Federasyonu'-
nun da parçalanma tehlikesiy-
le karşı karşıya olduğu ifade
etti. Eski Dışişleri Bakanı
Eduard Şevarnadze'nin sağ
kolu olarak tamnan Fede-
rovski, Yeltsin denemitinde
olan Moskova televizyonu-
«nun bile "Rusya yerine 12 ege-
men devletten oluşacak bir
yapılanma"dan söz etmeye
başladığını vurguladı.
Federovski, BDTnin ikinci
kurucu toplantısı olan ve yıl
sonunda yapılan Minsk kon-
feransında, Müslüman cum-
huriyetlerin kendi aralannda
"imtiyazlı ilişkiler" gelıştirdi-
ğini hatırlattı. Eski Sovyet
diplomat buna karşıhk, Beyaz
Rusya ve Ukrayna'nın üç Bal-
tık cumhuriyeti ile "Karadeniz
ve Balük Denizi toptuluğu"
kurmayı öngördüğüne de işa-
ret etti.
Bağımsızhğını ilan ederek
Bağımsız Devletler Toplu-
luğu'na katılan ve Türkçe
konuşan 5 cumhuriyet bulu-
nuyor. Bunlardan başka,
Rusya Federasyonu çatısı al-
tında çok sayıda "özerk cum-
huriyet" ve "özerk bölge" var
ve bunlann önemli bir bölü-
münde de Türkçe konuşulu-
yor. Bunlar arasında Tataris-
tan, Baskırtistan, Yakutistan
gibi ülkeler bulunuyor.
Gecen hafta içinde Kaza-
kistan başkenti Alma Ata'da
yapılan "Pantürkist" konfe-
ransta özellikle bu toplulukla-
nn durumu ele alındı. "Türk
meclisi" adı verilen konferans
"Alma Ata'dan Kazan'a" ka-
dar tüm Türklerin tek ve bö-
lünmez bir devlette birleşme-
leri gereğine işaret etti. Ural
Dağlan eteğınde bir sanayi
kenti ve Lenin'in doğum yeri
olan Kazan, "Tataristan"
özerk cumhuriyetinin de baş-
kenti, Rusya'daki Türkçe ko-
nuşan gruplann en aktifı olan
Kazan Tatarlan, yüzyıl başın-
dan beri Pantürkçü akımın
agırhk merkezini oluşturdu.
KomürüstlerLenin'in mumyasını korumak için gösteriyaparken kimilerimumyanm dünya turuna çkanlmasını öneriyor
Lenin'in mozolesinin geleceği belirsiz
SSCB'nin kurucusu Vladimir İlyiç Lenin'in 68.
ölüm yıldönümü olan önceki gün Rusya
televizyonu mumyanın gizlice mozoleden
çıkarılarak nakledildiğini duyurunca,
komünistler Lenin'in naaşını korumak üzere
Kızıl Meydan'a koştu.
LENtN — SSCB dagıldı. Kunıcusu ne olacak?
Dış Haberler Servisi -
SSCB'nin kurucusu Vladimir
İlyiç Llyanov Lenin'in mum-
yasının, ölümünün 68. yıldö-
nümünde gizlice mozolesin-
den taşındığı yolundaki söy-
lentiler Moskova'yı kanştır-
dı.
Lenin'in 68. ölüm yıldönü-
müne denk gelen önceki gün
Rusya lelevizyonu, bir gazete-
nin, Moskova'nın merkezin-
deki Kızıl Meydan'da bulu-
nan mozoleden Lenin'in
mumyasının gizlice taşınaca-
ğını yazdığını duyurdu. Tele-
vizyonun yayınının üzerine
ülkedeki komünistler ayağa
kalkarken Kremlin bu söylen-
tileri yalanlayarak ortalığı ya-
tıştırmaya çalıştı. Kremlin
yöneticileri, Lenin'in mumya-
sının taşınması yönünde her-
hangi bir plan bulunmadığını
ve bu tür söylentilerin kasıtlı
olarak ortaya atıldığını sa-
vundular.
Ancak açıklamalardan tat-
min olmayan komünistler,
Lenin'in naaşını korumak
üzere Kızıl Meydan'a koşarak
gösteri yaptılar.
Sovietskaya Rossia gazete-
sinde yer alan bir haberde,
"Uygar dünyanın tümü, Le-
nin'in kendi kurduğu vatanuda
gözden dfişürülmesi için göste-
rilen bu benzeri görüunemiş
çabaya gülüyor" ifadesı yer al-
dı.
Eskiden Komünist Parti'-
nin resmi yayın organı olan
Pravda, Lenin'in ölüm yıldö-
nümü nedeniyle yayımladığı
yorum yazısında, "Lenin'i de-
virmek isteyenler, her şeyden
önce Ekim Devrimi liderinin
anısını halkın belleğinden sil-
mek için çırpınıyorlar" denil-
di. Kapanma tehlikesi ile karşı
karşıya olan Lenin Müzesi'-
nin Müdürü, Ekim Devrimi'-
nin liderinin naaşının, doğdu-
ğu yer olan Volga nehri kıyı-
sındaki Ulyanovsk'a götürül-
mesini ve kentin isminin
'Volga'daki Leningrad' olarak
değiştirilmesini önermişti.
St. Petersburg Belediye Baş-
kanı Anatoli Sobçak, Lenin'-
in, kendi vasiyetine uygun
olarak, annesinin mezannın
yanına gömülmesi gerektiğin
söylemişti. Ancak Lenin'in
yeğeni, SSCB'nin kunıcusu-
nun böyle bir şeyi vasiyet et-
mediğini öne sürerek bu ko-
nuda ülke çapında bir referan-
dum yapılmasını önermişti.
Hatta Lenin'in naaşının dün-
ya turuna çıkanlmasmı öne-
renler bile olmuştu. Rusya
yetkilileri ise öneriler konu-
sunda şimdiye kadar sessiz
kaldılar.
21 Ocak 1924 yılında ölen
Lenin'in naaşı, ölümünden bir
ay sonra mumyalanmış ve 6
yıl sonra da şu anda bulundu-
ğu mozolesine nakledilmiştı.
Naaş, 1941 yılında Alman iş-
galinden korunmak üzere bir
süre için Ural dağlanna götü-
rülmüştü.
KYB: Saddam
saldırdı
• VAN (AA) — lran İslam
Cumhuriyeti'nin Sesi
radyosu, lrak ordusunun
Kuzey Irak'taki Hanekin
şehrine açtıgı top ateşi
sonucu birçok kişinin
öldüğunü ve yaralandığını,
bu bölgedeki vatandaşlann
birçoğunun evlerini terk
ettiğini duyurdu. Radyo,
önceki akşam, lrak
Kürdistan Yurtsever Birliği
Radyosu'na dayanarak
verdiği haberde, lrak
ordusunun Hanekin şehri
ve civanndaki köyleri
yoğun top ateşine
tuttuğunu duyurdu. Radyo,
top ateşi sonucu sivil
halktan çok sayıda kişinin
öldüğunü ve yaralandığını
öne sürdü, ancak ÖİU ve
yaralı sayısımn açıklamadı.
Balük altını
iade ediliyor
• LONDRA (AA) —
lngiltere, İkinci Dünya
Savaşı sırasında Nazilerin
işgal ettiği Baltık ülkelerine
ait bugünkü değeri 162
milyon dolar olduğu
belirtilen altını iade
edeceğini açıkladı. Söz
konusu altın Baltık
ülkelerinin 1940'ta Sovyet
idaresine girdiği sırada
tngiliz Merkez Bankası
(Bank of England)
kasalannda bulunuyordu.
Baltık ûlkeleri yönetimin
Sovyetler'e geçmesi üzerine
Ingilter bu altınlara el
koymuştu. Litvanya Devlet
Başkanı Vitautas
Landsbergis, Ingiltere'yi
ziyareti sırasında, Başbakan
John Major'dan bu
altınlann iadesini istemiş
aynca yine Bank of
England'da saklanmasına
devam edilmesi yolundaki
isteklerini de bildirmişti.
Türkiye-İsrail
işbirügi
• KAHİRE (AA) —
lsrail'in, Güneydoğu
Anadolu Projesi'nin
tamamlanmasından sonra
bUyük bir tarımsal
potansiyele sahip olacak
Türkiye ile bu alanda yakın
işbirliği yapmak istediği
bildirildi. lsrail'in Kahire
Büyükelçiliği'nde görevli
elçi Eli Shaked, Anadolu
Ajansı'na yaptığı
açıklamada, küçük bir ülke
olan lsrail'in çeşitli doğal
kaynaklardan yoksun
bulunduğunu, bu açığını
kapatabilmek için özellikle
tanm alanında teknoloji
geliştirdiğini belirtti.
Türkiye'nin ise zengin su,
toprak ve işgücüne sahip
olduğunu, GAP'ın
tamamlanmasından sonra
Ortadoğu'nun buğday
deposu haline gelebileceğini
kaydeden Shaked, iki
ülkenin ellerindeki
imkânlan birleştirerek bu
tanmsal potansiyeli daha
iyi değerlendirebileceklerini
söyledi.
ABD'den
istin'
>
e ça&rı
• Dış Haberler Servisi —
ABD, FUistinlilerin
Moskova'da yapılacak
Ortadoğu Banş
Konferansı'na katümasını
istiyor. 28-29 ocak arasında
yapılacak bölgesel işbirliği
görüşmelerinin geleceği
Filistinlilerin karanna bağh.
Bugüne kadar Suriye ve
Lübnan, Moskova'ya
gitmeyeceklerini açıklamış
bulunuyor. Ürdün,
FiUstinlilerin yarutını
beklerken, Mısır ve Suudi
Arabistan'm olumlu yanıt
vereceği tahmin ediliyor.
Gorbaçov'dan
tekzip
• MOSKOVA (AA) —
Eski SSCB'nin Devlet
Başkanı Mihail Gorbaçov,
televizyonda 17 ocakta
yayımlanan bir programda,
geçen ağustos ayındaki
darbe girişimine katıldığını
öne sürerek, kendisine iftira
ettiği gerekçesiyle Rusya
Milletvekili Sergei
Belozertsev hakkında dava
acılması için savcıuğa
başvurdu.
TASS ve
Novosti birleşti
• MOSKOVA (AA) —
Rusya Devlet Başkanı Boris
Yeltsin, yaklaşık 70 yıl
boyunca eski Sovyetler
Birliği'nin sözcülüğünü
yapan TASS Ajansı'nı
Novosti Haber Ajansı'yla
birleştirdi. Rusya Basın-
Yayın Bakanı Mihail
Poltaranin, cumhuriyet
parlamentosunun
enformasyon komitesinde
yaptığı açıklamada, TASS
ve Novosti ajanslannın
birleştirilmesiyle RITA
(Rossiskoye
Informatsionnoye
Telegrafnoye Agenstvo)
adıyla yeni bir ajans
kurulduğunu ve ajansın
çalışmalanna başladığını
bildirdi.