Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
10 OCAK 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13
TÜSİAD'ın
reforaı talebi
• İSTANBUL (AA) —
Türk Sanayicileri ve
tşadamları Derneği
CTÜSİAD), Tûrk
ekonomisinin dışa açılması
karşısında gümrük
tarifelerinin ihtiyaçları
karşılamada yetersiz
kaldığını belirterek,
Gümrük Vergisi tarife
sisteminde reform yapılması
gerektiğini bildirdi.
TÜSÎAD'ın aylık yayın
organı Görüş'ün aralık
sayısında yer alan yazıda,
söz konusu refonnun,
ekonominin dışa açılmasını
sağlamlaştıracağı ve
ekonomiye yeni bir
dinamizm kazandıracağı
görilşü savunuldu.
Taranın
sorunlan
• ANKARA (Cumhuriyet
Bttrosn) — Ziraat
Mühendisleri Odası'nın
düzenlediği Ziraat
Mühendisliği 3. Teknik
Kongresi'ne dün sunulan
tebliğlerde, tanmda
bilgisayar kullanımının,
gelişmiş ülkelere göre sımrlı
olduğu vurgulanarak,
bilgisayardan yararlanma
olanaklannın genişletilmesi
istendi. Kongrenin ikinci
gününde, tohum üretimiyle
ilgili sorunlar konusunda şu
görüşlere yer verildi:
"Ülkenin tohumluk
üretimini arttırmak yerine,
son yıllarda yabancı çeşit ve
tohumluk dışaJımına ağırlık
verilmektedir. Yetiştinne
yöntemlerimizi
iyileştirmeden yabancı
tohumluklardan büyük
partiler halinde dış alım
yapmak, ulusal tohumluk
üretimi ve dağıtım
sistemimize durgunluk
getirmekte ve tanmı dışa
bağımlı kılmaktadırT
Savunma
sanayii
• ANKARA (AA) —
Türkiye'nin önde gelen
savunma sanayii
imalatçılan, yabancı kunıcu
ortak koşulu aranması
nedeniyle "birlik"
kurmaktan vazgeçerek, kısa
adı "SASAD" olan
"Savunma Sanayii
lmalatçılar Derneği"ni
kurdular. Dernek
başkanlığına MKE Genel
Müdürii Adnan tğnebekçili
getirildi. •'•• •
Taşkömürde
serbestlik
• ANKARA (AA) —
Türkiye Taşkömürü
Kurumu'nun iirettiği
kömürlerin serbestçe
satılmasını öngören yasa
tasansı TBMM
Başkanlığı'na sunuldu!
Tasarı ile 79 sayılı milli
korunma suçlarımn affına,
milli korunma teşkilatı,
sermaye ve fon hesaplannın
tasfıyesine ve bazı
hükümler ihdasına dair
yasada degişiklik yapılıyor.
Tasannın gerekçesinde, 233
sayılı kanun hükmünde
kararname ile taşkömürü
satışlarının serbest
bırakıldığı, ancak mevcut
yasada yasak bulunduğu
için uygulanamadığı
bildirüdi.
Ete
staııdart
KKDFde
degişiklik
• ANKARA (UBA) —
Türk Standartlan
Enstitüsü'nce hazırlanan
kasaplık dana ve keçi etleri
standardı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe
girdi. Standart
hükümlerinin bir yıl sonra
üretim ve satış
aşamalannda zorunlu
olarak uygulanması
gerekiyor. Tanm, Orman ve
Köyişleri Bakanlığı'nca
uygulanacak kasaplık dana
ve keçi etleri standardında
etlerin sınıflandmlması
yapılarak piyasaya sunuluş
biçimine ilişkin esaslar
belirlendi. Buna göre etlerin
temiz ve ete zarar
vermeyecek bez torbalar
içinde piyasaya verilmesi
gerekiyor.
• ANKARA (AA) —
Kaynak Kullanımı
Destekleme Fonu'ndan
yatınmcılara sağlanan
fınansmanla ilgili belge
inceleme yetkisi 3 kunım
arasında dağıtılıyor. Türkiye
Kalkınma Bankası (TKB)
yanında yeminli mali
müşavirlikler ve valilikler
de harcama belgelerini
inceleyebilecekler.
önümuzdeki günlerde
yayımlanması beklenen
tebliğe göre, TKB, yeminli
mali müşavirlikler veya
valiliklerden gelen belgelerle
ilgili inceleme sonucuna
göre, fondan prim ödemesi
yapacak.
DİE enflasyon hesabı için "çarşı"ya baktığı gözlüklerini yeniledi
Evdeki hesap değiştiDevlet tstatistik Enstitüsü 1978'den beri
kullandığı enflasyon hesaplama sistemini rafa
kaldırdı. Yılbaşından itibaren kullanılmaya
başlanan yeni sisteme, 1987 yılında yapılan ve
sonuçlan bu yıl açıklanan "Hane halkı, Gelir ve
Tüketim Harcamalan Anketi"nin sonuçlan
temel alındı.
Yeni endekste, konutla ilgili kira, onanm, yakıt,
su, elektrik gibi masrafların ağırlığı ikiye
katlanırken, gıda, giyim, sağhk, ulaştırma ve
haberleşme giderlerinin payının düştfiğü
belirlendi. Endekste geliri 50 bin ile 1 milyon lira
arasında değişen ailelerin tüketim alışkanlıklan
dikkate alınıyor.
ESİN SUNGUR
Devlet tstatistik Enstitüsü, enf-
lasyon hesabında 1978 yüından bu
yana kullandığı endeksi rafa kal-
dırarak yeni bir endeks uygulama-
ya başladı. Yılbaşından itibaren
kullanılmaya başlanan yeni en-
deksle hesaplanacak ocak ayı fi-
yat aıtışı 4 şubat günü açıklana-
cak.
1987 ydı hanehalkı geür ve tü-
ketim harcamalan anketinin so-
nuçlanna göre çıkanlan endekste;
konutla ilgili kira, bakım-onanm,
odun-kömür, fuel-oil, su ve elek-
trik giderleri gibi harcamalann
ağırlığı eskisine göre ikiye katla-
nırken gıda, giyim, sağhk, ulaştır-
ma ve haberleşme giderlerinin pa-
yının düştüğü belirlendi. Endek-
sin, ayhk geliri 50 bin lira ile 1 mil-
yon lira arasında değişen ailelerin
tüketim alışkanlıklan dikkate alı-
narak hazırlandığını bildiren Dev-
let tstatistik Enstitüsü yetkilileri,
Adalardan
sermaye
gelir bizlere
ANKARA (Cumhnriyet Büro-
su) — DPT Yabancı Sermaye
Başkanı tbrahim Çakır, 1989 yı-
lında yabancı sermaye girişlerin-
de rekor artışlar olduğunu açık-
ladı. Yıl içinde en büyük artış, ada
ülkelerinden gelen yabancı serma-
ye yatırımı taleplerinde gözlendi.
tzin verüen 1 milyar 470 milyon
dolarhk yabancı sermayenin 279
milyon doları tngiliz sermayesi.
Ibrahim Çakır'ın verdiği bilgi-
ye göre yabancı sermaye izinleri
yönünden 1989'da tngiltere'nin
birinci sıraya yükselmesinde Asil
Nadir'in basın sektörüne yaptığı
yatırımlar etkili oldu. Çitosan'ın
5 çimento fabrikası ile Aslan Çi-
mento'nun Fransız şirketlerine sa-
tılması sonucu Fransa da 251 mil-
yon 230 bin dolarla ikinci sıraya
yükseldi.
Bu arada 1989 yılında "kanı
para" aklama operasyonları ile
ünlü bazı küçük ada ülkelerinden
de Türkiye'ye
yabancı sermaye
geldiği saptandı. Buna göre, Cay-
man Adalan'ndan iki ayn izin
belgesi ile 1 milyon dolarhk ya-
bancı sermayeye izin veriürken,
Jersey Adalan'ndan 3 milyon 930
bin dolarhk iki ayn yabancı ser-
maye yatınmına izin verildi. 1989
yılında izin verilen 1 milyar 470
milyon 460 bin dolarhk yabancı
sermaye yatırımınm 901 milyon
dolarhk bölümünün imalat sana-
yii sektörüne, 9.8 milyon dolar-
hk bölümünün tanm sektörüne,
10.6 milyon dolarhk bölümünün
madencilik sektörüne, 549 milyon
dolarhk bölümünün de hizmetler
sektörüne yönelik olduğu görül-
dü.
bu gehr grubundakilerin ellerine
geçen paranın yüzde 60'ını bann-
ma ve beslenmek için ayırdıklan-
nı, geriye kalanın yansını da giyim
ve ev eşyası almak için kullandık-
lanm söylediler.
Yılbaşından itibaren kullanıl-
maya başlanan yeni endeksle ilgili
olarak açıklama yapan DtE Baş-
kanı Orhan Güvenen, endeksin
kapsamında degişiklik yapıldığı-
m beürterek bu değişiklikleri şöyle
sıraladı:
"— Endekse giren madde sayı-
sı 25Tden 34Tye çıkanlarak gün-
cd ihü'yaç maddeierinin de enflas-
yon hesabına girmesi saglandı.
— Hanehalkı tuketid anketinin
uygnlandığı yer sayısı 40'un 5O'ye
çıkanhrken, endeks için fiyat der-
lenecek olan yer sayısı 40'tan 33'e
düşünildü. Böylece daha derli
toplu bilgi akışı sağlanmış oldu.
— Akşveriş yapılan yerin, fiyat
dı. Bundan sonra maddenin oite-
liğine ve bolgenin özelliğine göre
pazardan veya manavdan alınan
fiyafin agırogı değişecek. Bazı bol-
gelerde çogunhık pazardan alışve-
riş yapıyorsa pazar fiyatının ağır-
lığı fazla olacak. manavdan yapı-
yorsa manavın fazla olacak.
— Daha önce endeksin haar-
lanmasında coğrafi bölgelere gö-
re basit aritmetik ortalama alınır-
ken, artık nıifnsa göre ağııiıklan-
dırma yapılacak."
Enflasyon hesabına esas olacak
yeni endeksin 1978'den 1987'ye
kadar geçen sürede hanehalkının
gelirinde gözlenen artışa bağh ola-
rak değişliğini anlatan Güvenen,
konutla ilgili harcamalann kişile-
rin daha kaliteli bir yaşama yönel-
meleri nedeniyle yükseldiğini sa-
vundu. DtE Başkanı, "Bu da ga-
yet doğal, gelirieri artınca daha
liiks, daha geniş metrekarede
yaşıyorlar" dedi. Yeni endeksin
Avnıpa Topluluğu standartlanna
yaklaştığını, ancak eşitlenmenin
1994 yılında yapılacak değişiklikk
gerçekleşeceğini anlatan Güvenen,
yeni endeksle hesaplanacak enf-
lasyonun eskisine göre daha yük-
sek olup olmayacağına dair soru-
yu, "Bunu söylemek çok zor. Ko-
nutla ilgili harcamalann ağırhğı-
nın artması belki de aksine etki
yapar. Önemli olan gerçeği mini-
mum hatayia vermektir" biçimin-
de yanıtladı.
50 bin-1 milyon arası gelirülerin
harcamalan
1M7
Gıda 32 42
Giyim 12 14
Ev esyabn 13 13
Kişısel bakım . 2 2.8
Ulaştırma-Haberleşme 7 8
Sağhk Hızmetteri . ... 2.. 2.2
Kültür-eğıtım-eğlence .. 4 . . 3
Konut 28 15
1M-1M
1989un TV 1 reklam
harcamalarında ilk 10 (TL)
1. Günayoın Gazetesı
2. Ziraat Bankası
3. Sabah Gazetesı
4. Tan Gazetesi
5 Güneş Gazetesı
6 MiUryet Gazetesı
7. Hûrnyet Gazetesı
8. Halkbank
9. Sümerbank
10. Iş Bankası
6.895 941 000
5.245.208.000
4.690 244 000
3.983 052 000
3 784 120 000
3 472 843.000
3.289.994.000
3 283 012.000
3 259.974.000
3 193 202.000
T U K E T I C I G O Z U Y L E
MERAL TAMER
Taksiti öde, mali alama!Ön ödemeli taksitli satışlarda, satıcmın mali geç ya da eksik teslim
etmesinin ciddi bir müeyyidesi yok. Keşke satıcı mali vaat ettiği tarihte
teslim etmezse, tüketicinin de senetleri ödememe hakkı doğsaydı...
1989un basın reklam
harcamalarında ilk 10 (TL)
1. Ziraat Bankası
2. Toplu Konut İdaresı
3. Emlak Bankası
4. Vestel TV-Video
5. Mariboro
6. AltınyıMız Kumaş
7 Hûrpa
8. Milli Piyango
9. Barclay
10. Beymen
3.972 254 000
2.601 473.000
2.533.350.000
2.433 573 000
2.257 843 000
2.180.774.000
2.052.881.000
1.856 499 000
1.694.402 000
1.686.649.000
I! I
89'da reklama 618 milyar
Ekonomi Servisi — 1989 yüında toplam reklam
harcamalan 618 milyar 762 milyon 521 bin lira
olarak gerçekleşti. Reklamlann yüzde 98'i
basma ve TV-l'e verildi.
Bileşim Piyasa Araştırma Merkezi'nin
belirlemelerine göre reklama yapılan
harcamalardan en büyük payı basın aldı.
Basında yapılan reklam harcamalan, 315 milyar
486 milyon 499 bin lira ile toplam harcamalann
yüzde 51'ini buldu. tkinci sırayı alan TV-l'in
reklam harcamalanndan aldığı pay 293 milyar
69 milyon 292 bin lira oldu. Bu payla TV-1
toplam harcamalann yüzde 47.4'unU kendine
çekmiş oldu. TV-2, TV-3, GAP TV ve
radyonun reklam harcamalanndan aldığı pay
yüzde 1.6 dttzeyinde kaldı.
1989 yılında televizyona en fazla gıda sektörüne
ait reklamlar veriürken, basında en çok
finansman sektörüne ait reklamlar yayımlandı.
Bileşimin tespitlerine göre, 1989'da TV'de
yayımlanan reklamlardan en fazla harcama
yapan Uk on urün ya da hizmetin altısını
gazeteler oluşturdu. TV'de en çok reklam
harcamasını Günaydın Gazetesi yaptı.
Bu hafta konumuz yine ön ödemeli taksitli sa-
tışlar. Sakın "bu konu da kabak tadı verdi" de-
meyin. Çünkü gündeme getirdiğimiz konular, si-
zin yazdığımz mektuplardan oluşuyor. Konula-
n sizler belirliyorsunuz.
Adından da anlaşılacağı gibi ön ödemeli tak-
sitli satışlarda tüketicinin mal bedelinin bir bö-
lümünü ayhk taksitler halinde ödedikten sonra
mala sahip olması gerekiyor. Ama tüketici im-
zaladığı sözleşme gereği vaadini yerine getirdiği
halde, satıcı getirmeyebiliyor ve mali bazen geç,
bazen de hem geç, hem de vaat ettiği marka ve
kaliteden daha farkh bir mal vererek, zaman za-
man da bazı parçalannı eksik teslim ederek tü-
keticiyi mağdur edebiliyor.
Aşağıdaki örneklerde de görebileceğiniz gibi
hem vaat edilen tarihten bir ay geç teslim edi-
len, hem de 2 hoparlörü ve uzaktan kumandası
eksik mOzik setleri mi istersiniz, yoksa hem 2 ay
geç hem de Frigidaire marka yerine tekerlekle-
rinde Türk mali yazan sobalar mı... Bu arada tes-
lim tarihi üzerinden 3 ay geçtiği halde sobasını
alamayanlar da cabası.
Biz diyoruz ki madem
alıcı ile satıcı arasında
karşılıkh vaatlere daya-
nan bir sözleşme imza-
lanıyor, o halde sözleş-
meyle beraber senetleri
imzalayan tüketicinin de
bazı hakları olmalı.
Eğer tüketici kendisine
vaat edilen tarihte malı-
nı alamıyorsa, senetleri
de ödememe hakkı doğ-
malı. Yani tüketici vaa-
dinde durmayan fınna-
yı finanse etmeyi sür-
dürmemeh. Bu nasıl
sağlanır? örneğin mahn
teslim tarihi gelip de
mah teslim edilmeyen
tüketicinin senetlerinin
geri kalan bölümü, ma-
h teslim ahncaya kadar
otomatikman ertelene-
bilir ve ancak "tes-
lim akhm" imzasından sonra senet ödemelerine
yeniden devam edilebilir. Böyle bir sistem geti-
rilse, sanırız geç tesliraler büyük çapta önle-
nebilir.
ön ödemeli satışlann yasal dayanağı Merkez
Bankası'nın bir tebligi. 13 ve 20 aralık tarihle-
rinde bu köşeden aynı konuyu gündeme getirdik-
ten sonra Merkez Bankası yetkililerinin de teb-
liğde tüketici aleyhine var olan yasal boşluğu gi-
dermek üzere ciddi bir çahşma yaptıklannı se-
vinçle öğrendik. Bu çalışmanın en kısa zaman-
da son şekhni alacağını umuyor ve sözü ön öde-
meli taksitli satışlardan cam yanan okurlarımı-
za bırakıyoruz.
• H t w geç, h«aı d e kallteslz — MİL-
PA'run Amerikan mali Frigidaire mar^ka katali-
tik soba kampanyasına katıldun. llanda soba için
peşin fiyatına 8 taksitte toplam 440 bin lira öde-
necegi ve sobanın ekimde teslim edileceği belir-
tiliyordu. Gerekli parayı yatınp beklemeye baş-
ladım. Ama ekimde vaat edilen soba 15 aralıkta
geldi. Bu arada hem 4 taksiti zaten yatırmıştım.
Yani taksitin cazibesi kaybolmuş oldu. Aynca
kısa girmeden hafif soğuklarda yakmayı plan-
ladığım soba, o işe de yaramadan gelecek son-
bahan beklemeye koyuldu. tş bununla kalsaiyi...
Dahası var. Gelen sobanın ambalajı açıktı. tçin-
den cıkan soba ise orijinal Frigidaire yerine kü-
çük atölyelerde fason olarak yaptınlan kötü bir
taklitti. ön panel çok ince ve çökmüş, boyalar
yoluk, pul pul atmış, gövdeyi yapan sac çok in-
ce ve o kadar kötüydü ki, dıştan dalga dalga si-
yahhğı belli oluyordu. Yürüyen ayaklann biri kı-
nktı ve üzerinde Türk mah ibaresi bulunuyor-
du. Aynı markanın orijinalini gördüğüm ve şu
an bir yakınım da kullandığı için soba gözümde
daha bir sıntıyordu. Kısacası ben bu olayda kan-
dırümıştım. Aslında çok dikkatliyimdir ve bu tür
bir şey başıma ilk kez geliyor. Çünkü pazarlayı-
a fkmanın ciddi bir gazetenin yan kuruluşu ol-
masına güvendim. Şimdi ben ne yapabilirim?
Standartlara uygunluğundan kuşku duyduğum
bu sobayı, içine bomba gibi bir tüpgaz koyup
yakmaya cesaret edemem. Hakkımı nasıl araya-
bilirim? (Adı bizde saklı bir çocuk doktorn
okurumuz-KONYA)
• Hvparlörleri y«Ua kaUuı Miizlk
setl — MtLPA'mn kampanyasına katılarak
Loewe LS-U 300 marka müzik setine yazıldım.
Malın teslim tarihi kasımdı. 5 aralık tarihinde
müzik seti Milas ambanna geldi. Fakat setin 2
adet hoparlörü ve uzaktan kumandası yoktn. Bu-
nun üzerine ben kolileri ambardan teslim alma-
dım ve durumu hemen mektupla MİLPA'ya bil-
dirdim. Ama cevap vermediler. Bunun üzerine
sık sık telefonla aradım, ama hiç kimse net bir
cevap vermiyor. Sanki beni oyalıyorlar. Müzik
seti kasımda teslimdi.
Aralık ayı bitiyor, ama
müzik setini hâlâ tam
olarak teslim alamadım.
MtLPA'daki müşteri
numaram 66418. Ben
her türlü çabayı harca-
dım ve sonuç alamadığı-
ma göre siz sorunumla
ilgilenirseniz sevinirim.
(OSMAN ÎŞDEN-
MUĞLA-20 Aralık
1989)
• Nttzifc setl gel>
•tedl, ktregla
pareaları eksik
— MtLPA'mn açmış
bulunduğu ve kasım
1989'da teshm etmeyi
vaat ettiği kampanyaya
MD-10S Fakon midi
müzik setini almak için
katıldım. Ancak fatu-
ram geldiği halde hâlâ
müzik setim gelmedi. Daha önce de eşim, Gü-
naydın Pazarlama'nın kondisyon aletleri kam-
panyasına kaülmıştj. tlk taksiti yabrdıktan tam
2 ay sonra küreğimiz geldi, oysa katıldığımız
kampanya "nemen tesüm"di. Kürek 2 ay geç gel-
mekle kalmadı, parçalan eksikti, aynca başka
küreklere ait olduğunu sandığımız malzemeler
vardı. Daha sonra bu parçalann yerine, kulla-
nılmış ve eski parçalar geldi. Kürekle birlikte ve-
rileceği vaat edilen kitap ise gelmedi. Bu gazete-
lerin kurduğu pazarlama şirketlerini kimse de-
netiemiyor mu) (AYTEN SÜMER-ANKARA)
• Kıs b i t i y o r , s*ba h â l â y « k — MtL-
PA'mn ve diğer gazetelerin pazarlama şirketle-
rinin düzenledikleri kampanyalar hakkında oku-
duğum ve dinlediğim olumsuzluklara maalesef
kulaklanmı tıkadım ve biraz da ithal mah olma-
sma kanarakekim 1989'da MtLPA'mn "Kış Ge-
liyor" kampanyasına katıldım. Almak istediğim
şey, "Frigidaire" marka katalitik sobaydı. Ama
aradan neredeyse 3 ay geçti, ben hâlâ sobamı ala-
bümiş değüim. MtLPA'ya defalarca mektup yaz-
dım, ama tek bir yanıt alamadım. Birkaç kez de
telefon etmeyi denedim. Santral memuru "bek-
leyin, ilgili servise baglayayım" falan diyerek at-
lattı ve beni kimseyle göruşturmeden telefon ka-
pandı. Ekira ayında teslim edilmesi gereken so-
ba hâlâ ortada yok, ama faturası geldi ve ben
de hâlâ taksit odemeyi sürdürüyorum. Son çare
olarak bu ay sonu tstanbul'a gidecek bir arka-
daşıma vekâletname vererek getirtmeyi deneye-
ceğırn. (HASAN ŞAHİN-MARDİN-21 Aralık
1989)
ElektmnikCihazlarlmalatçılarDemeğL-
90 ve 91 elektroniğin
altın yılları olacak
Maliyeciler ter döktü
Ekonomi Servisi — 1989 yılını
üretim artışlanyla kapatan Türk
Elektronik Sanayii, 1990 ve 1991
yülannı "altın yıllar" olarak ni-
teliyor. Elektronik Cihazlar tma-
latçılan Derneği Başkanı Maral
ötekin'in basına yaptığı yazılı
açıklamada, 1989 yüında TV üre-
timinin yüzde 40, video üretimi-
nin yüzde 12 artış gösterdiği be-
lirtildi.
Açıklamada, 1989 yılında 1
milyon 125 bin 965 adet TV üre-
tildiği ve bunun yaklaşık 400 bin
adedinin ihraç edildiği bildirildi.
Bu verilere göre ihracatta yüzde
60, iç pazarda yüzde 30 artış kay-
deden TV üretiminin 1990 yılın-
da 1.5 milyona ulaşması bekleni-
yor. 1990 ve 1991 yûlarını Türk
Elektronik Sanayii'nin "altın
yıllan" olarak niteleyen Maral
öztekin, bunun nedenlerini de ih-
racat miktarının ve iç pazar tale-
binin artması olarak iki ana baş-
lıkta topluyor: "Avnıpa pazan
için Türkiye, Uzakdoğu ulkeleri-
ne karşı alternatif bir kaynak ol-
muştur. Turldye'den ithal etükleri
elektronik cihazlar için gumruk
ödemeyen Avrupah alıcılar, bu şe-
Idlde yüzde 14'lük bir avantaj el-
de etmekledirler. Aynca Türki-
ye'nin Avnıpa'ya yalunlıgı nak-
liyede hem zaman kazandırraak-
ta hem de maliyet düşüklüğü sag-
lamaktadır. Türk Elektronik Sa-
na>ü, 1990 yılmda AT nlkeleri TV
talebinin yüzde 5'ini karşılamayı
kendine hedef almıştır. Ote yan-
dan köylerdeki elektrifikas>on
oramnın ve TRT'nin kanal sayı-
sının artması da iç pazarda TV
alışlannı arttınnakta, TV yenile-
me talebini harekete gecirmekte-
dir."
Maral Öztekin'in açıklamasın-
da, 1989 yılında TV fiyatlannın
yüzde 34 arttığı ve bu rakamın
ilan edilen enflasyon rakamımn
yarısı kadar olduğu vurgulandı.
Açıklamada, 1989 yüında video
üretirainin de yüzde 12'hk artışla
102 bin 123 adede ulaştıgı belir-
tildi. TRT kanal sayısının artnıa-
sının video talebini düşurmesiyle
1990 yılında video uretiminin
90-100 bin civarında olması bek-
leniyor. Audio uretiminin ise ön-
ceki yıla oranla yüzde 108 arttı-
ğı, ancak iç pazar üretiminde bir
düşüşün yaşandığı vurgulamyor.
1989 yüı üretim rakamımn 500
bin adedini küçük el radyosu ıh-
racatı oluşturuyor.
Maral Öztekin, 1990 yüına bü-
yük umutlarla giren sektörün baş-
hca sorunlannı da şöyle özetliyor:
"Halen satış fiyatının yüzde
8-12'sini TRT bandrol ucreti oluş-
tunnaktadır. TRT bandrol ücre-
ti yüzde olarak degil, mutlak ra-
kam olarak tespit edilmeli ve tah-
silinde iıreticiler devreden çıkar-
tılmalıdır. Şu anda TV'den yüz-
de 15 KDV alınmaktadır. KDV
oranı yüzde 10'a indirilmelidir.
Gümrük hattı dışı mağazalar sek-
töriimıiz için ciddi bir rakip ol-
maktadır. Nakit ahşlar bu paza-
ra kaydığından. sektörumuzdeki
vadeli satışlann vadesinin ve mik-
(arının artması. protestolan ve
tahsil kayıplanm arttırmıştır."
KDV uygnlamasının beş yaşım doldurması
dolayısıyla Istanbul'da bir sempozyum
düzenleyen Maliye, şov haline dönüştünneyi
tasarladığı toplantıda, vergi sistemine getirilen
eleştiriler yüzünden ter döktü.
Ekonomi Servisi — Maliyeciler,
Uluslararası Katma Değer Vergi-
f: Sempozyumu'nda KDV şovu
yerine, vergi savunması yapmak
zorunda kaldı. Sempozyumda,
üniversite öğretim üyelerinin ver-
gi yükü ile ilgili sorulan Mahye ve
Gümrük Bakanhğı yetkililerini
terletti.
Katılacağı belirtildiği halde, ha-
va muhalefeti nedeniyle Ankara1
dan tstanbul'a gelemeyen Cum-
hurbaşkanı Turgut Özal ve Mali-
ye ve Gümrük Bakanı Ekrem Pak-
demirii'nin yokluğu, sempozyuma
ilk gölgeyi düşürdü. Maliye Ba-
kanhğı Gelirler Genel Mudurlü-
ğü'nün başanh bir uygulama ola-
rak beşinci yüını kutlarken şov ha-
line dönüştürmeyi planladığı Ta-
rabya Oteli'ndeki KDV Sempoz-
yumu'nda konuklann sorulan
maliyecilerin planını bozdu. Üni-
versite öğretim üyelerinin, Türk
vergi sisteminde yükün sabit ge-
lirliler üzerinde kalması, sermaye-
nin vergilendirilmemesi ve kaçak-
ların önlenememesi biçimindeki
eleştirilerine Maliye ve Gümrük
Bakanhğı Gelirler Genel Müdurü
Altan Tufan yanıt verdi.
Üniversite hocalannın dolaylı
ve dolaysız vergi konusundaki
eleştirilerinin 1950'lerden kalma
fikirler olduğunu belirten Tufan,
vergi yukünün ücretlilerin üzerin-
de olmadığını savundu. "Hocala-
nmızın göklere çıkardığı 1970'li
yıllarda ücretlilerin vergi yükü da-
ha fadaydı" diyen Tufan şöyle ko-
nuştu: "1980'de Uk 2 bin 500 lira-
lık dilimin vergisi yüzde 10, ikin-
ci 2 bin 500 liranın vergisi yüzde
15'ti. Şimdi 1990 yıhnda 8 mil>on
Iiradan yüzde 25 vergi alıyoruz.
Bir de vergi iadesi gibi mükemmel
işleyen bir sistem var. 1980'den bu-
güne kadar geçen sürede hem ver-
gi dilimlerini yukselterek hem de
vergi oranlarını düşürerek ücret-
lilerin yükünü azalttık. 1980de
toplam gelir vergisi içinde ücret-
lilerin payı yüzde 65 iken, geçen
yıl yüzde 5O'lere düştü. Kalen ge-
lir vergisinin yüzde 15'ioi beyan-
namelilerden, yuzde 35'ini de di-
ğer gelirlerden stopajla topluyo-
mz."
NE NEREDK KACA?
Melamin cam gibi parlak olıııab
Melaminin üzerine lemalit adı
verilen bir tabaka sürülür. Bu
tabakaya dikkat etmeli.
Kullanırken mümkün olduğu
kadar çizmemeye özen göstermeli.
Çizik yerler saranr, kir barındınr. Kalm
olanları makbuldür.
FAXÇOK HIZLI M R t n e y B o w e s
G0NP*»S ST.134 3A 56 »161 22 »»13217 61 ANK. 1363965 • 137 25 65 211 22K1S
Gö^sünuzde sğrı ve yanma varsa
Yokuf ve merdiven çıkarken
ağnlar artıyorsa
Kalbinizi kontrol ettlrlniz
Muayene, Teçhiı, Tedavi, Kontrol
Lsboratuvar, Rontgen
175 12 44/45 • 148 58 66
Ekonomi Servisi — Orta ve ait
gelir grubunun mutfak eşyası me-
laminin fiyatlan 1000 lira ile 19
bin lira arasında değişiyor. Bazı
yetkihler, melamine olan talebin
azaldığını belirtirken, bazılan ise
melamini belirli bir kesimin aldı-
ğını ve talebin düşmediğini savu-
nuyorlar.
Melaminin porselen ve cam gi-
bi sağlıklı olmadığı belirtiliyor.
Yetkililerin melamin alacaklara
önerileri ise şöyle:
• Melaminin üzerine lemalit adı
verilen şeffaf bir tabaka sürülor.
Bu tabakaya dikkat etmeli. Bu ol-
madığı takdirde, yüzey kir tutar,
mikroplar için elverişli bir ortam
hazırlanır. Bu tabakanın olup ol-
madığı da parlaklığından ve kay-
ganhğından anlaşıhr. Lemaliüi
melaminler cam gibi parlak vc
kaygan olur. Bu tabaka çok
önemlidir, lemalitsiz olanlar sağ-
lıksızdır.
• Melaminin kalın olanları
makbuldür.
• Alırken çatlağının, kınğının
olnp olmadığına dikkat etmeli.
• Melaminin uzerindeki desen-
ler kabank ohnamah. Alırken elle
yüzeyi kontrol edihneh'. Herhan-
gi bir kabankhk olup olmadığına
bakıhnah. Kabank olan yerler za-
manla kir kaplanabilir.
• Kullanırken mümkün olduğn
kadar çizmemeye dikkat etmeli.
Çizik yerler zamanla saranr, kir
banndınr.
• Melamin kırılmaz dense de
kınhr.
İstanbul'da melamin fivatları (TL)
Duz yemek taba^ı
Çuloır yemek tabajı
KayıkBtak
Pasta tabajı
Kûvet (Kap ser 11
Tepsı
Kâse
Şekefiık
4 300-7 500
4.300-7 500
2.300-18 800
33004 900
6 300-11 500
8 000-11200
2.200-11.000
-
ftafctaanS.
1500-4.400
1 500-4 500
1 000-7.000
2500
3 500-4 500
4000-8 000
1.350-5 750
3 500
1500-1650
1 000
1.000-2 500
2300
-
2 500-4 000
1 000-3 000
1.500
2.700-3.000
1500-2.200
1000-3 500
1 150-1.250
45OM0O0
4 500-7 500
1 250-3 500
2.500-3 500
K$İKTA$
Sapmaz'a
tahliye
tstanbul Haber Servisi — Bir
süre önce Halk Bankası'nın çeşiüi
şubelerinden, kendi düzenledikleri
havalelerle 181 milyon lira para
çekılmesi olayına kanştığı savıy-
la tutuklanan tşadamı Adnan
Sapmaz, Asliye Ceza Mahkeme-
si'nden sonra Ağır Ceza Mahke-
mesi'nin de görevsizlik karan ver-
mesi üzerine serbest bırakıldı.
Sorgulannda suçlamalan kabul
etmeyen Sapmaz ve diğer sanık-
lann hangi mahkemede yargılana-
cağına Yargıtay'ca karar verile-
cek.
Saıuklar Adnan Sapmaz ile
Halk Bankası Erenköy ŞubesfŞef
Yardımcısı tlısan Turkmen, şar-
kıcı Gökben'in eski kocası Kaya
Mutlu ve Süleyman Acar'ın geçen
ekim ayında tutuklanmalanndan
sonra haklannda dolandıncıhk-
tan açılan davanın görülmesine
tstanbul 1. Asliye Ceza Mahke-
mesi'nde başlanmıştı. Mahkeme
sorgulamalar sonrasmda olayın
daha ağır ceza gerektiren zimmet
sucuna girdiğini belirterek görev-
sizlik karan vermişti.
TUm samklann hazır bulundu-
ğu önceki günkü duruşmada ise
samklar eski ifadelerini yineleye-
rek suçlamalan kabul etmediler.
Asliye Ceza Mahkemesi'nde aü-
nan ifadesinin aynen geçerli oldu-
ğunu belirten işadamı Adnan Sap-
maz, savcıhk ıddianamesinde ilen
sürülen olaylar ve suçlamalarla il-
gisi bulunmadığım belirtti ve talı-
liyesini istedi. Diğer sanık Kaya
Mutlu ise sanıklardan Süleyman
Acar'ı suçlayarak, "Kendisi be-
nim arazimi kiralamak istiyordn.
Para temin ettikten sonra beni
arayıp buluşmamızı istedi. Ran-
devu yerine gittiğimde iki polisle
kaışdaştım" dedi.
Mutlu, kendisine işkence ya-
pan polislerden ve Süleyman
Acar'dan davacı olduğunu söyle-
di.
Süleyman Acar ise paraya ge-
reksinimi olduğu bir zamanda Ka-
ya Mutlu'nun kendisine bankalar-
dan havale cekmesi karşısında ko-
misyon verme tekhfinde bulundu-
ğunu, bunun üzerine de kendisi-
nin bankalaıdan para çektiğini
anlattı.