Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 10 OCAK 1990 DÖVİZ KURLARI 10 OCAK 1990 Dövian Cınsi 1 ABD Doları 1 B.AIman Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şiinı 1 Betçıka Frangı 1 Danimarka Krpnu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 jsveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 İtalyan Lireti 1 Japon Yenı 1 Kuveyt Oinan 1 Stertin 1 S.Arabıstan Riyalı DÖVI2 Alış 2313.36 1375.53 1819.46 195.82 65.61 354.40 579.43 403.66 1219.17 376.65 1515.47 183.89 15.95 7956 54 3827 46 616.86 Dövız Satış 2318.00 1378.29 1823.11 196.21 65.74 355.11 580.59 404.47 1221.61 377.40 1518.51 184.26 1599 7972 48 3835 13 618.10 Efektıf Alış 2311.05 1374.15 1788.53 195.62 64.49 350.86 569.58 403.26 1217.95 372.88 1513.95 180 76 15 79 7821 28 3823.63 606 37 Efektif Satış 2324 95 1382.42 1828.58 196.80 65.94 356.18 582.33 405.68 1225.27 378.53 1523.07 184.81 16.03 7996.40 3846.64 619.95 ÇAPRAZ KURLAR $ 1.6817 B.AIman Markı $ 5.7309 Fransız Frangı $ 1.8974 Hollanda Florini $ 1.5264 isviçre Frangı $ 1258.00 İtalyan Lireti $ 145.00 Japon Yeni $ 3.7502 S. Arabistan Rlyali £ 1.6544$ ALT1N GÛMÛŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar aftn 22 ayar bıleak 18 ayar altın 900 ayar gümûş Vakıfbank Altını araatAltını M.Batos 1 Ons $ Alış 202 000 225 000 30100 26.400 22.575 440 172.000 171.500 402.90 Sadş 205.000 235 000 30 200 29.600 22.650 460 173.000 173.000 403.70 Tl Infcrbartkı 01 Faa (%) 31 Z> SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABO Dolan Baü Alman MaAı Isvrçre Frangı Hoilanda Flonnı ingıiız Steriinı Fransız frangı A.Şılını 100 İtalyan Lireti S A Rıyal; Alış 2320 1381 1510 1215 3820 403 195 178 614 Satış 2325 1384 1515 1220 3860 407 196 182 620 Dövız Int. ($) =2314 BORSADA IŞLEMLER 9 OCAK 1990 Akpımento Atarko Holdıns AnadoiuCam Arçelık Baofaş Brtsa Çelik Halal Çımsa Çekurova Ele«tnk OevaHotdmg OMttaş EgeBnolik EgeGûbre EnkaHokfng E.Dem» Çelık GoodYear GübreFAnka. Gûney Kracilık Hektaş Izmır D.Ç izocam Kartonsan Kav KepezEleMnk KoçHdding Koç Yatırım Kordsa Koruma Tarım Kûytaş Makıne Takım Maret Mensucat Sant Metaş Nasaş Otmutea Otosan Prar Sut Rabak Sartuysan Sıfaş Teletaş ; T Iş 6ank. (B) T t M f l t M T.Stoınns T SışeCam TSmaKalB T Oemr Mkum Yasaş Yapı Kredı B Oncefese- anslapan 5300 8300 9300 17750 6600 8000 9500 11500 16000 10600 8800 15500 16000 2400 3100 12750 9100 1550 7900 7100 2850 11500 7700 17500 12000 21250 9400 7000 9700 7000 12750 5500 5900 1400 2700 10200 9100 8200 7100 23000 6800 9900 18250 2600 3400 3350 18500 5400 6300 5900 3600 4700 Bugunku 91 İS> 5400 9100 10000 18250 6700 8300 9900 11500 16250 11500 9300 17000 16750 2600 3350 12250 9700 1700 8100 7300 2950 12000 8100 18000 12250 23000 9700 7100 10300 7700 13500 6000 6000 1500 2950 10250 9000 8600 7600 23500 7000 10500 19500 2850 3700 3650 19500 5700 6900 6100 3850 5150 Bugunlai en ,öısek 5700 9200 10100 19750 7200 8700 10200 12250 17250 11500 9500 17000 17250 2600 3350 14000 98OC 1700 8500 7700 3100 12250 8300 19000 13250 23000 10100 7500 10500 7700 13750 6000 6200 1500 2950 11000 9500 8800 7700 24500 7600 11000 19500 2850 3700 3650 20000 5800 6900 6300 3900 5150 Bugûntaj kapanış 5700 9200 101OO 18750 7200 8700 10100 12250 17250 11500 9500 17000 17250 2600 3350 13750 9800 1700 8500 7700 3000 12250 8300 19000 13250 23000 10100 7500 10300 7700 13750 6000 6200 1500 2950 11000 9500 8800 7700 24500 7600 11000 19500 2850 3700 3650 20000 5800 6900 6300 3900 5150 Işlem mıktarı 192659 3624 15486 70125 275265 28592 99017 17524 372725 13009 23941 372 36600 3716 480 1250946 20750 459800 44600 36910 136889 20547 62197 16785 9700 1458 33336 93483 79240 5400 2600 11510 30300 173130 21955 22811 36400 17550 74829 59090 24300 45318 21070 400 5440 9400 7500 116868 35350 99328 73500 400 Encok söz Yapılan fiy 5700 9200 10100 19500 7200 8400 10000 12250 17000 11500 9500 17000 17000 2600 3350 13500 9600 1700 8500 7600 3000 12250 8300 19000 12750 23000 10100 7200 10500 7700 13750 6000 62OG 1500 2950 11000 9100 8800 7700 24500 7200 10750 19500 2850 3700 3650 20000 5800 6900 6300 3900 5150 AJırtıkt ort.fiy 5663 9169 10066 19039 7092 8419 10045 12084 17022 11500 9440 17000 17057 2600 3350 13601 9794 1700 8406 7595 3024 12234 8274 18798 12812 23000 9907 7267 10411 7700 13653 6000 6159 1500 2950 10766 9194 8767 7698 24460 7301 10832 19500 2850 3700 3650 19770 5784 6900 6241 3897 5150 DUNYA BORSALARI 9 OCAK 1990 Altın (ons = 31.1 gr.) Londra 1.6705 Mark 15230 İs Frangı 14&87 Yen 5.7010 F.Frangı 1385 H.FIonni Tbkyo 144.97 Vfen New York 1.6810 Mark 144.20 yen 15275 İs.Frangı Londra: 402.70 $ Zünrr 402.65 S Hoog Kong: 402.26 $ N«v York: 405.50 New York (şubat) 405.00 S Barsa Emetatert Tokyo (NHrteı Dow)- 37951.46 Londra (FT-100): 2433.40 New Vtork Dow Jones 278904 YATIRIM FONLARI •9 0CAK1M Kattma Ç*ıç NE GETIRDI? Ow*ü tegMnî Değisim deferi de§eri (H) Iş Yatınm-1 110787 10.800 42.313 4237 0.20 Iş Yatınm-2 14.0389 20.000 29.658 29.720 0.21 Iş Yaünm-3 09.1089 10.000 11.283 11305 019 lnterton-1 19.09.87 10.661 33.160 33.200 0.12 lnterfon-2 14.12.87 9.960 2a226 28.262 0.13 İnterfon-3 27.0259 9959 14.660 14.678 0.12 kıterfön-4 0708.89 11.200 13.431 11448 0.13 iktisat Yat-1 16.0957 9.764 29.209 29.263 0.18 İktisat Yat-2 10.02.88 9.806 24.686 24.731 0.18 İktisat Dolar Fon 08.0239 9.596 12 234 12.204 -0.24 İktisat Mark Fon 28.0239 9.890 11.672 11.710 058 İktisat Atılım Fon 11.1239 10.000 10.652 10676 0.22 Garanti Yatınm-1 22.1037 9576 32.127 32.170 0.13 Garanti Yaünm-2 10.0339 9.731 15394 15.416 0.14 Esbank Fon-1 10319 33.013 33143 0.39 Esbank Fbn-2 311089 10.000 10379 10521 039 YKB Yat. Fonu 02.11.87 10.477 31.334 31.371 0.12 YKB Sektör Fon 07.0388 9785 24.858 24395 0.15 YKB Hisse Fon 07.0388 9713 36.838 38.238 330 YKB Kamu Fon 07.0388 9.795 24381 24.712 0.12 YKB Lıkıt Fon 073338 9.693 21.050 21.073 0.11 YKB Karma Fon 07.0338 9328 24930 24.970 016 YKB Döviz Fon 02D1.89 9.294 12.299 12332 0.27 Vakıf Fon-1 09.05.88 1O0O0 24.456 24.487 013 Vakıf Fon-2 24.04.89 48.279 65.005 65.077 0.11 Vakıf Fon-3 18.1089 10444 11.568 11.594 022 Dışbank Mavi Fon 28.0638 1O057 22377 22.404 0.12 Dışbank Beyaz Fon 10.0439 20558 29.081 29.120 013 Tütûnbank Fon 04.0738 11.021 23.730 21765 0.15 Mitsui Fon-1 15.0738 4O000 89023 89.141 0.13 Miisui Fon-2 201089 1O0O0 11004 11.017 012 Fınans Fon-1 200339 9.946 14657 14676 013 Fınans Fon-2 200739 9.956 12.455 12.471 0.13 Fınans Fon-3 18.1239 10.428 10.698 10711 012 Ziraat Fon 09.1039 1Û100 11.506 11653 1.28 Halk Fon-1 01.1139 11397 12 732 12 767 0.27 Halk Fon-2 08.01.90 10357 10357 10.369 011 Pamuk Fon 02 0150 10724 10554 10965 010 Bilim adamlarına göre ücretteki lOyılhk kayıp karşılanmadan 'toplumsal uzlaşma' olmaz zlaşma önerisipolîtîk manevra' Prof. Lstünel: Geniş anlamdaki bir toplumsal uzlaşma demokratiktir. Ancak yıllık ücret artışlarını sınırlamayı amaçlayan işçi ve işveren arasındaki bir anlaşma art niyetlidir. Prof. Önder: 1990 yıh ANAP için son fırsat. 1990'dan sonra seçime gidilecek ve bir seçim ekonomisi izlenecek. Uzlaşma sağlanarak enflasyonu düşürmede son şansı kullanmak istiyorlar. Prof. KoDgar: Ücretteki kayıplar karşılanmadan toplumsal uzlaşma gerçekleşirse bu ANAP iktidanmn bir zaferi olur. Ayrıca işçi haklarının çağdaş ülkeler düzeyine çıkması gerekir. ABDURRAHMAN YILDIRIM Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından önerilen "toplumsal uzlaşma", "politik manevra" ola- rak mtelenerek ancak çalışanlann enflasyona karşı gerçek anlamda korunması ve ücretlerdeki geçmiş 10 yılın kayıplannın giderilmesi temeline oturtulrnası halinde ka- bul edilebilir ve gerçekleştirilebi- lir bulundu. Uzlaşma önerisini tartışan Prof. Dr. Emre Kongar, Prof. Dr. İzzettin Önder ve Dr. Öztin Ak- guç ile eski maliye bakanlanndan Prof. Dr. Besim Üstünel, "Ücret- lerdeki geçmiş yıl kayıplan gide- rilmeden toplumsal uzlaşma olmaz" göruşunü savundular. Prof. Dr. Emre Kongar, "Bu kıstas olmadan toplumsal uzlaş- ma gerçekleştirilirse özd sektörun ve ANAP iktidannın bir zaferi olur" yorumunda bulundu. Kon- gar ayrıca, "Toplumsal uzlaşma için günümüzdeki işçi haklannın çağdaş ülkelerdeki düzeyine çıka- nlması gerektiğini" vurguladı. Prof. Dr. Besim Üstünel geniş anlamdaki bir toplumsaJ uzlaşma çağrısının son derece demokratik bir yaklaşım olduğunu, ancak yıl- lık ücret artışlarını sınırlamayı amaçlayan işçi ve işveren arasın- daki dar kapsamlı bir toplumsal uzlaşma çağrısının arkasında ise farklı niyetlerin aranması gerekti- ğini söyledi. Prof. Ustünel İstanbul Sanayi Odası Başkanı Memduh Hacıoğlu'nun dunkü açıklamasını olumlu bulmasma karşın sağlanabilecek bir toplum- sal uzlaşmada faturanın devlet ve rant kesimine çıkacağı görüşüne katılraadığını bildirdi. Üstünel, böyle bir uzlaşmada çok daha ge- niş bir işveren kesiminin özveride bulunacağını, 80'li yıllarda olağa- nüstiı kâr elde edenlerin "Katla- nndan ve yatlanndan vazgeçme- seler bile tatlı kârlarına veda et- Prof. Kurdaş: 'Enflasyona anayasal sırur' Eski maliye bakanlann- dan Prof. Kemal Kurdaş, enflasyonu önlemede önce- likle iktidann üzerine dü- şen görevi yapması gerek- tiğini söyledi. Son 10 yıllık enflasyonun bugünku ikti- darın bir "icadı" olduğu- nu belirten Kurdaş, anaya- saya bir madde konularak enflasyonun belli bir oranın üzerine çıkması halinde genel se- çime gidilmesi önerisini getirdi. Kurdaş bu önerisini şöyle açtı: "tktidar- lann ekonomiyle pervasızca oynamalanm en- geflemek gerek. Bunun için de anayasaya enf- lasyon şu orana çıkarsa, önce Mecliste genel göriişme açılması, şu orana çıkarsa da genel seçime gidilmesi maddesi konulursa, bu si- yasilerin sınırsız davramşlannı önler. Bu madde vatandaşı enflasyon konusunda bi- linçlendirir. tktidariar bu maddeyi degiştir- se bile bunu yapanlann enflasyon yarataca- ğı bilinir." Kemal Kurdaş toplumsal uzlaşma konu- sunda da şu görüşü savundu: "2 ay önce hazıriandıklan bütçe bu yıl için yüzde 75-80 enflasyonu yaraor. Bunu yapan- lar aynı makamlar, aynı kişiler. Kendileri bütçede istedikleri gibi israf edecekler, son- ra fedakârbğı karşı taraftan, işçıden, memur- dan ve az gelirli vatandaştan isteyecekler. Ni- ye uzlaşalım, sen kendine düşeni yapmıyor- sun ki. Enflasyonun faturasını da fedakâr- lığın faturasını da vatandaşa yıkıyorsun. Bu fedakârlığı niye yapsınlar? Önce hükumet ve bunu önerenler üzerlerine duşeni yapsınlar ki, fedakârlık vatandaşın sırtında kalmasın. Son 10 yıldaki enflasyonu bunlar icat ettiler, yoksa enflasyonu Allah emretmiyor ki." Kamuda sendikalasmatalebiBir yıldır, çeşitli meslek birliği, odası ve derneklerinde çok sıcak bir biçimde tartışmaya açılan 'memurların sendikalaşması' istemleri geçen yılın son aylarında gözle görülür bir olgunluğa ulaştı. Söz konusu hareket 20 ocakta düzenlenecek geniş bir toplantıyla kamuoyuna duyurulacak. IŞIK KANSU ANKARA — Kamu görevlilerinin sen- dika hakkı istemleri, kamuoyuna açıklana- cak olgunluğa erişti. Memurlann sendika- laşması na ilişkin birçok birlik ve derneğin desteklediği hareket, 20 ocakta düzenlene- cek geniş bir toplantı sonucunda kamuo- yuna duyurulacak. Bu toplantı sonrası ha- zuianacak deklarasyonun ardından, tabanı ve örgütleri sendika kurma aşamasına gel- miş kesimlerde, tuzük ve başvuru hazırlık- ları yapılacak. Yaklaşık bir yıldır, çeşitli meslek birli- ği, odası ve derneklerinde çok sıcak bir bi- çimde tartışmaya açılan "memurlann sendikalaşması" istemleri geçen yılın son aylarında gözle görülür bir olgunluğa ulaş- tı. Ayrı ayn oda, birlik ve derneklerin des- teğinde süren tartışmaların daha geniş ta- bana yansıtüması ve birlikteliğin sağlanma- sı için aralık ayı sonundan bu yana, çeşitli meslek kuruluşları ortak toplantılar ger- çekleştirdiler. Bu toplantılara Türkiye Zi- raatcılar Derneği, öğretim Üyeleri Derne- ği, Mülkiyeliler Birliği, Eğit-Der, Devlet Viyana'da grev ve lokavt semineri tş-Sendika Servisi — Çalışma yaşamının guncel sorunlarını tar- tışmak üzere sendikacılar Viya- na'da toplanıyor. Sendikacılann bir hafta sürecek Viyana turunun parası sendika kasalanndan çıka- cak. Seminer başlığı altındaki tu- ristik seyahatin programına göre sadece 4 yarım gün oturum var. Öğieden sonralar, geceler ve boş kalan günler için çeşitli özel gezı programları düzenlenmiş. Türkiye'de yer bulunamayıp, Viyana'da yapılmasına karar ve- rilen seminerin konusu "Grev ve Lokavtlar Nedenleri-Sonuçlan". Seminer 28 ocak - 4 şubat tarih- leri arasında yapılacak. İşçi parası ile katılınacak turis- tik seminerde en geniş işçi sendi- kacılannın en geniş temsili doğ- rudan Turk-Iş yönetiminden ye- ni yönetimin seçilmesinde büyük katkısı olan eski genel sekreter, Denizciler Sendikası Başkanı Emin Kul. yeni Genel Sekreter Orhan Balta, Genel Mali Sekre- ter Enver Toçoğlu. Türk-lş'teki sağ ittifakın mimarlanndan Türk Metal Başkanı Mustafa Özbek katılanlar arasında. Bir diğer işçi sendikası temsılcisi ise Laspetkim- tş Başkanı Rahmi Cıbıroglu. Seminerin diğer grubunu işve- ren sendikalan temsilcileri oluştu- ruyor. Semineri düzenleyen UTEM, "Uluslararası Turiym Eğitim Merkezi" seminere katılan üçuncu grup olan öğretim üyele- rinin giderlerini karşılıyor. UTEM, seminerin bütün harca- malan ve kânnı hesaplayarak, işçi ve işveren sendikalarından katı- lanlardan alman ve sendikalara masraf gösterilen seminer ücreti- ni saptıyor. UTEM'in Viyana se- mineri için sendika kasalanndan çıkacak para açıklanmıyor. Denetim Elemanları Derneği, Turk Tabip- ler Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Diş He- kimleri Birliği, Türk Veteriner Hekimler Birliği, Hemşireler Derneği, Teknik Sağlık Elemanları Derneği ile Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nden temsilciler katıldılar. Bu ortak toplantılarda, memurlann ve kamu görevlilerinin sendika hakkı önün- de anayasal bir engel olmadığı dile getiri- lerek tabanın da istekJeri doğrultusunda bir an önce girişimlere ve kamuoyu yaratma- ya yönelik çalışmalara hız verilmesi karar- laştırıldı. Bu amaçla, ortak toplantıya ka- tılan örgütlerin temsilcileri arasından bir organizasyon komitesi oluşturuldu. Eğit- Der Genel Başkanı Feyzullah Ertugnıl, Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başka- nı İbrahim Yetkin ve Sağlık Danışma Ku- rulu adına (Türk Tabipler, Eczacılar, Diş Hekimleri, Veteriner Hekimleri Birliği ile hemşireler ve Teknik Sağlık Elemanlan Derneği'nin oluşturduğu kurul) Dr. Kür- şat Tokel'den oluşan bu organizasyon ko- mitesi, 20 ocak günü Ankara'da 200'e ya- kın konuğun çağrılacağı bir yemekli top- lantı düzenlenmesini kararlaştırdı. Bu ye- mekli toplantıya, siyasi partiler temsilcileri, aydınlar, belediye başkanlan, bilim adam- ları, sendikacılar, demokratik kitle örgüt- leri temsilcileri, sanatçılar, gazeteciler çağ- rılacak. Organizasyon komitesi, memurla- nn ve kamu görevlilerinin sendikal müca- delesine katkıda bulunacaklan düşünülen bu kesimlerin katılacağı yemeğe bir dek- larasyon taslağı ile gelecek. "Dayanışma yemeji" olarak nitelenen bu toplantıda, söz konusu deklarasyona son biçimi verilecek ve deklarasyon öncelikle yemeğe katılan- ların imzasına açılacak. Meslek örgütlerinin desteklediği toplan- tılarda alman karar gereğince, bu deklaras- yon kamuoyuna açıklandıktan sonra, bir "danışma kurulu" oluşturulacak. Sendikal haklar konusunda uzman olan kişilerden oluşacak bu geniş danışma kurulu, dekla- rasyonda yer alan ve memurlann sendikal hak alma girişimleri sürecinde neler yapıl- ması konusunda sendika kuracak olan me- murlara teknik yardımda bulunacak. Ay- nca çeşitli meslek gnıplannın sendika kur- ma girişimleri arasında eşgüdümü sağla- mak üzere de bir ortak sekretarya ku- rulacak. Danışma kurulunun ve ortak sekreter- yanın oluşturulması ile birlikte, tüzük tas- lağj hazırlıklanna ve sendika kurma baş- vurulanna hız verilecek. Gend eğilimin, ta- banı sendika kurmaya hazır olan kesimler- den başlayarak sendika başvurlarının bir an önce yapılması yönünde olduğu bildi- riliyor. Eğit-Der'in destek verdiği eğitimcilerin sendika kurma çabalannda sonuç aşama- sına vardıklan ifade ediliyor. Eğitimcüerin, sendika kurma hakkının gerek iç, gerek uluslararası mevzuatta yer aldığına ilişkin gerekçeler konusunda önemli bir gelişme sağladıklan öğrenildi. Çeşitli oda toplantı ve panellerinde ko- nuyu kendi içinde tartışan TMMOB'nin, önümüzdeki günlerde yapılacak tzmir, Bursa, Muğla, Trabzon, Şanlıurfa, Diyar- bakır, Eskişehir, Mersin ve Samsun bölge toplantılannda da teknik elemanların sen- dikalaşması konusu gündeme ağırlıklı bir biçimde gelecek. TMMOB, sendikalaşraa istemini, nisan ayının ikinci yansında ya- pılacak "teknik eleman kurnltayı"nda da ele alacak. Türk Tabipler Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Diş Hekimleri Birliği, Tü-k Vete- riner Hekimler Birliği ile Hemşireler Der- neği ve Sağlık Elemanları Derneği'nin oluş- turduğu Sağlık Danışma Kurulu da sendi- ka kurmaya iHşkin çalışmalannı son gün- lerde hızlandırdı. Sağlık Danışma Kurulu, ortak yayınlar çıkararak konunun tum sağ- lık personeli arasında sıcak tutulmasına ça- hşıyor. Kisisel bilgisayara rakipEkonomi Servisi — 1980'Ierin başından bu yana bilgisayar en- düstrisinde egemenliğini sürdüren kişisel bilgisayarlara, büro tekno- lojisinde önemli bir pazar payı alacak yeni bir rakip geliyor. 'X Terminal' olarak bilinen bu yeni rakip ile büyük merkezi sis- temler veya eski tip bilgisayarla- rın ağırlıkta olduğu büro tekno- lojisi dönemlerine 'şaşırtıa' bir geri adım atılacağı vurgulanıyor. Son yıllarda kişisel bilgisayarlar (PC), hızla yaygınlaşmış ve birçok uzman PC'lerin "merkezsizleş- me" yolunu açtığını savunmuşlar- dı. X Terminalleri PC'lerin aksine işlem yapmıyor. X Terminalleri, bir bilgisayar ağının (network) parçası ve işlemler ayn, merkezi bir bilgisayar tarafından yapılı- yor. Bunun yanında, X Terminal- leri PC'lere benzer bir şekilde, kullamcıya her biri ayn bir prog- ram içerrn ve 'fare' (mouse) de- nilen bir cihazla kontrol edilen pencereler açma imkânı tanıyor. Aynca tipik büro terminaline bağ- lı merkezi bir bilgisayann yapa- mayacağı gelişmiş grafikler de çi- zebiliyor. Herald Tribune'ün haberine göre şimdiye kadar X Terminal- leri yeni kurulmuş küçük bilgisa- yar şirketleri tarafından yapıldı. Ancak bunun iki ay içinde iki bü- yük bilgisayar üreticisi IBM ve Digital'in X Terminal ürürüerini piyasaya sürmesiyle değişmesinin beklendiği vurgulanıyor. Wall Street uzmanlan, IBM ve Digital'- in PC ve iş istasyonu (workstati- on) satışlarındaki gerilemeyi bu yolla telafi edebileceklerini, ancak Appk, Compaq gibi fırmalann X Terminal piyasasımn büyümesi halinde zarar edebileceklerini be- lirtiyorlar. Masaüstü Pazarında Ucuz Bir Rakip X Terminali olarak adlandmlan bu yeni makine, masaüstü bilgisayann tüm özellikterine ihtiyaç duymayan, ancak ucuz fiyat ile 'fare' ve tablolama, ketime işlem, efektronik posta, grafik gibi 'pencereleri' kullanmamn kolaylığma ihtiyacı olanlar tarafından kuUamlabilecek. X Terminali, bağlı olduğu bilgisayar ağının farklı fonksiyonlarını pencereleri ile aynı anda kullanabilecek. Kaynak The New york Tîmes Diğer taraftan, X Terminalle- rinin birlikte çalışacağı iş istasyon- larının en hızlısını üreten firma- larm PC üreticilerinin salışların- dan çalmak amacıyla, X Termi- nali üreticileriyle yakın bir şekil- de çalışmalannı sürdürdüğü belir- tiliyor. Bu iş istasyonu üreticile- rinin başında Sun Microsystems ve MIPS Computer firmalarının geldiği belirtiliyor. X Terminalleri, *network computing' olarak adlandmlan yeni bir tür sistem sayesinde kul- lanılabiliyor. Network compu- ting, işlem gucünü büyük bir bil- gisayarda merkezileştirmekten çok, dağıtmayı hedefliyor. Uz- manlar, bunun bilgisayar sektö- rünün en hızlı büyüyen kcsimi ol- duğunu söyluyorlar. X Terminallerinin gelişmiş PC'lere oranla ucuz olması nede- niyle piyasada tutulabileceğini söyleyen uzmanlar, ucuzluğun ne- deni olarak disk sürücüsü gibi elektromekanik parçalara ihtiyaç olmamasım gösteriyorlar. Uz- manlar, X Terminalinin 2 bin 500 dolar (5 milyon 800 bin lira) ci- vannda satılabileceğini, bunun yanında IBM'in PS/2 model 70 gibi gelişmiş PC'lerinin 5 bin do- lar veya daha fazla olduğunu vur- guluyorlar. Ancak bazı uzmanlar da X Ter- minallerine eleştirel yaklaşıyorlar. Merkezi büyük bilgisayarların yüzlerce standart makineyi kont- rolü altında tuttuğu sıstemlerde rastlanan, kişisel olarak seçilmiş yazılımlarla bilgisayarı kolayca kullanamamak ve birçok insanın aynı evde kullandığında açılan pencerenin ve çağrılan dosyanın yavaş gelmesi gibi sorunlann X Terminallerinde de ortaya çıkabi- leceği belirtiliyor. Bazı uzmanlar X Terminali satışlarırun PC satış- larını olumsuz etkileyebileceğini savunurken bazı uzmanlar da 'farklı amaçlara' dikkat çekerek X Terminallerinin 'network computing' piyasasını canlandıra- cağını ileri sürüyorlar. Gerek 'netvvork computing', gerekse X Termiııallerin kullanı- mı konusunda önculüğu halen ba- sm sektörü sürdürüyor. mek zonında kalacaklannı" sa- vundu. Prof. İzzettin Önder ise 90 yıh bütçesinin yüzde 75 enflasyonu gösterdiğini işaret ederek şu değer- lendirmede bulundu: "1990 yıh ANAP iktidan içia önemli bir >ıl ve son fırsat 1990'dan sonra ANAP seçime gi- decek, bir seçim ekonomisi izleye- cek. Onun için de böyle bir uzlaş- ma saglayarak enflasyonu aşağı- ya çekmede son şansını kullan- mak istiyor. Bana bu politik bir manevra gibi geliyor. Uzlaşma an- cak ulkede oluşan sosyolojik kat- manlann politik temsiliyle olabi- lir." Dr. Öztin Akgüç'de bütçenin ortaya çıkaracağı enflasyonun ytizde 60-70'lerde olacağını, geç- miş yıllara ilişkin ücret ve gelir ka- yıplannın giderilmeden toplumsal uzlaşmanın gerçekleştirilemeyece- ğine işaret ettı. Tüpraş'ta, atılmaları protesto eylemi tş-Sendika Servisi — Tupraş'- ın deniz nakliye işini yapan Ne- ta'da 85 işcinin işten atılması üze- rine rafinerilerde eylem karan alındı. Petrol-lş Başkanı Münir Cey- lan, işçilerin sendikada üye olma- ları ile gelişen olaylar, Neta'da üretimin durması ve polisin engel- lediği 1400 rafineri işçisinin katıl- dığı yürüyuş hakkında bilgi ver- di. Sendikasızlaştırma politikası- na karşı rafinerilerden başlamak uzere değişik eylemler konacağı- m açıkladı. Petrol-lş'ten dün yapıian yaa- lı açıklamaya göre Tüpraş'ın Iz- mit rafinerisinde deniz nakliye iş- lerini yapan mütahhit firma Ne- ta'da çalışan 124 işçinin Petrol- Iş'te örgütlenmesi ve yetki alın- ması ile bağlantılı olaylar gelişti. Sendikanın toplusözleşme çağrı- sının ardından, işveren işcinin sendikalaşma hakkına tahammül göstermeyerek 85 işçinin işine son verdi. Bunun üzerine önceki gün işten çıkanlmayan diğer işçiler de - işlerini bıraktılar. Işyerinde üre- tim tamamen durdu. Direnişle dayanışma amacı ile Tüpraş rafinerisinde çalışan 1400 işçi ve sendika yöneticileri de olayı protesto için topluca yürüyüşe geçtüer. Polisin engelleme girişi- mine rağmen işçiler ve sendika yö- neticileri protesto yürüyüşünü gerçekleştirdiler. Pimtaş: Kaynarca'da kurulu Pımtaş'ta çahşanlann sendikalı ve sigortalı olma girişimlerinin ar- dından 10 işçinin işten çıkanlması üzerine dun 70 işçi birden üreti- mi durdurdu. Pimtaş işçileri dün işi bırakma eylemleri ile ilgili açık- lamalannda, sigortasız, düşük üc- retlerle ve çok ağır koşullarda ça- lıştırıldıklarını vurguladılar. SSK'ya bildirim yapmalan ve sen- dikaya uye olmalaruun işveren ta- rafından öğrenilmesi üzerine 10 arkadaşlarının işine son verildiği- ni anlattılar. Yasal haklarının ve- rilmemesi olayına karşı yapıian yasal şikâyetlerinin işverenin hak- larını vermesi yerine, arkadaşla- rının işten atılarak cezalandırıl- ması ile sonuçlandığını belirttiler. Pimtaş'ta dün de bu kez işçilerin direnişi ile bağlantılı işçi çıkanl- dı. Ancak sayısı belirlenemedi. Özdilek: Bursa Özdilek tek- stil ve havlu fabrikasında çalışan 30 işçi, 2 aydır toplusözleşme çağ- nlanna yanıt vermeyen ve aralıklı 22 arkadaşlannı işten atan işvere- ni protesto için pasif direniş yap- tılar. Senis araçlanna binmeyen, toplu yürüyüş yapan işçiler, işve- renin yasadışı uygulamasına kar- şı yaptıkları yasal girişimlerden hiçbir sonuç alamadıklannı bildir- diler. Etap: Etap Marmara Oteli'nin sahip değiştirmesi ile bağlantılı protokol, 600 dolayındaki otel ça- lışanı arasında tedirginlik yarat- tı. Çalışanlar işverenler ve sendi- ka arasında yapıian protokol ile bağlantılı olarak işverenliğin ken- dilerini girdi-çıktı işlemine zorla- dığını, kıdem tazminatlarının sı- fırlanması uygulaması ile mağdu- riyetlerinin söz konusu olacağını açıkladılar. ABD'li hisse senediyatırımcıları 'ülkefonlan'nın tutkunu oldular Başarılı yeni Japonyalar aranıyor Ekonomi Servisi — ABD'de hisse se- nedi yatırımcılan, "ülke fonlan" piyasa- sına hızlı bir şekilde girdiler. Wall Stre- et'te 1989'un "defterleri kapablırken", New York Menkul Değerler Borsası'nda işlem gören 42 ülke fonunun çoğu yatı- nmcıların yüzünü güldürdü. 1989 yılında 42 fondan çoğunun fiyatı iki katı veya daha fazla artış gösterdi. Yaklaşık 3 katı artış gösteren Ispanya Fo- nu'nun yanında Asya Pasifık Fonu, Tay- land Fonu, F. Almanya Fonu ilk 10'a gi- renler arasında. Başta Doğu Avrupa'da- ki gelişmeler olmak üzere dünya olayları bu fonlann değer kazanmasma neden oluyor. Soğuk savaş döneminin sona er- mesi, Doğu Avrupa'da siyasi ve ekono- mik engellerin kalkması ve 1992 AT Tek Pazarı hedefı Avrupa kaynaklı fonlara olan ilgiyi arttırıyor. Doğu Avrupa ülke- leriyle iş yapan şirketlerin bulunduğu ülke fonlarına artan ilgiye dikkat çeken uz- manlar, Doğu Avrupa'nın dünya ekono- misine entegrasyonuyla birhkte dünyada toplam üretkenliğin yüzde 1 artış göste- receğini savunuyorlar. The W»D Street Jo- urnal Gazetesi de Deutsche Bank'ın bu ay sonuna doğru ABD borsalarına yeni bir Alman fonu ihraç etmeyi planladığı- nı belirtti. Fonun Doğu Avrupa'nın açıl- masından kârlı çıkacak F. Alman, Avus- turyalı ve Isviçreli şirketlerin hisse senet- lerinden oluşacağı vurgulandı. Bu arada Amerikalı yatınmalar da ge- lecek vaat eden ve "Japonya'ıun başan hi- kâyesinin ayak seslerini hissettirecek" ül- ke fonlannm arayışı içindeler. Uzmanlar, ABD'de "ülke fonu tutkunJuğıTnun hızla büyuduğunü ve yatırımcılann isteklerine ulaşmak için her türlü fiyata razı olduk- lanm ifade ediyorlar. Hemen tümü çeşitli yatırım şirketleri tarafından ihraç edilen fonlann "katılım fonlan"nda olduğu gibi işlem gördüğü, ancak fonu ihraç eden şirketlerin alım- satım yapamadığı belirtiliyor. Fonlann borsada belirli bir sayıda hisse senedi ile işlem gördüğü ve böylece fiyatın piyasa güçleri tarafından belirlendiği vurgulam- yor. Bazı uzmanlar, ülke fonlannın hızlı de- ğer kazanmasma dikkat çekerek bunla- rın bazılarının gerçekçi olmayan fiyatla- ra ulaştıklarını vurguluyorlar. Birçok dünya ekonomisinin enflasyon, hızla ar- tan faiz oranları veya stagflasyonla karşı tcarşıya olduğunu söyleyen uzmanlar, bir- çok ülkenin 1990'da ekonomik büyüme- sinin yavaşlayacağını ve bazı ülkelerin borsalannm "tehlikeli" gözüktüğünü sa- vunuyorlar. New York'ta işlem gören ülke fonlan arasında şunlar bulunuyor: ASA Ltd. (Güney Afrika hisseleri), Avusturya Fo- nu, Brezilya Fonu, Şili Fonu, Birinci Fi- lipinler Fonu, Almanya Fonu, Global Uti- lities Fon, tsviçre Fonu, Hindistan Fonu, Italya Fonu, G. Kore Fonu, Malezya Fo- nu, Meksika Fonu, Portekiz Fonu, ROC Tayvan Fonu, Ispanya Fonu, Tayland Fo- nu, Ingiltere Fonu ve Türkiye Yatırım Fonu.