Catalog

Üstün Dökmen'den hayatımıza dair iki oyun... usTiın DOKmen Komşu Köyün Deüsi Devlet Tlyatroları'nca birçok kez sahneye konulan bu oyunda, olur olmaz şeylerin, "delillklerln peşlnde koşuşturmaktan yüreklerlmlzdekl isteklerin farkına varamadığımıza dlkkat çekillyor. noKTa noKTa Hanımın Ûstün Dökmen, erkek egemen toplumumuzda soyadını "nokta nokta" olarak değiştlrmek isteyen bir kadının acıklt öyküsünü komedl olarak oyunlaştınyor. Remzi Kitabevi www.remzi.coni.tr Bir arkeoloji ve tarîh kitabi: Milas Çomakdağ Milli Reasürans T.A.S., "Tür- kiye'de Kentsel ve Kırsal Mi- mari" projesinin üçüncü ki- tabını Isyeç Uppsala Üniver- sitesi işbirliğiyle ve Isveç Konsolosluğu'nun katkıla- rıyla yayınladı. n Burcu KARABAŞ M ilas- Çomakdağ: Güney Ege Bölgesi 'nde Arkeoloji ve Kırsal Mimari de, pro- jenin ilk ve ikinci kitaplan Doğu Karadeniz 'de Kırsal Mimari ve Kuzeydoğu Anadolu'da Mimarigibi ekibin titiz, zahmetli ve zaman alan ça- lışmalarıyla oluşan değerli bir kültürel belge. Kitabın tasanmı Amelie Edgü, Ali Konyalı, Figen Kuzucu ve Murat Ural'a ait. tki dilde (Tiirkçe Ingilizce) bir eser ol- ması da yayının benzersizliğini ayrıca vurgu- luyor. Milas Çomakdağ bölgesinin tarihi ve kültürel öneminin fark edilişi, 1948 yılında Isveç Uppsala Üniversitesi'nden Profesör Axel W. Persson'un bölgeye yapuğı geziyle başlayan bir hikâyeye dayanıyor. Pers- son'un, Karia'nın kutsal kenti Labraunda'yı bulmasıyla birlikte 1600 ytldır keşfedilmeyi bekleyen bir kültürün ortaya çıkışının ardın- dan, onu yaşatmaya çalışan Çomakdağ Türkmenleri araştırmacdarın ilgi alanı olu- yor. Şimdi, 2010'un ilk ayında ise Milas Ço- makdağ'da binlerce yıldır sürdürülen yaşam kültürü ile Karia kralı Maussollos tarafından inşa ettirilen Labraunda yöresinin gizledik- leri, çarpıcı fotoğraflarla zenginleşen daha önce yayınlanmamış özgün bilgi ve anlatım- larla ilk kez okuyucuyla buluşuyor. Proje yönetmenliği ve küratörlüğünü Amelie Edgü'nün, asistanları Ayşe Gür ve Şebnem Günaydın ile birlikte yapuğı kita- bın bilimsel danışmanlığı Prof. Dr. Afife Ba- tur'a ait. Figen Kuzucu ve Murat Ural'ın editörlüğünde incelenen ve belgelenen Mi- las Çomakdağ bölgesinin metinîeri Afife Ba- tur, Lars Karlsson, Fede Berty, Olivier Henry, Jesper Blid, Abdülkadir Baran, Bir- git Öhlinger, Peter Ruggendorfer ve Murat Ural tarafından yazıldı, fotoğraflan ise Ali Konyalı tarafından çekildi. Kitabın açılış yazısı, Labraunda ve Ço- makdağ bağlamında "Yer'in Ruhu"nu ara- yan Afife Batur tarafından kaleme alınmış. Yazıyı takip eden ilk bölüm, Ka ria'nın kutsal kenti Labraunda'yı ve çevresini ele alıyor, Labraun- da Kazı Başkanlığı'nı yürüten Uppsala Üniversitesi'nden Lars Karlsson'un, kutsal alanın tarihi bağlantılannı ve yapılan kazılar- da gün yüzüne çıkarılan kalıntıla rı anlattığı yazısı, detaylı fotoğ- raflar ve çizimlerden olusan nite- lildi bir görsel malzeme ile des- tekleniyor. Labraunda'nın tanrısının kim olduğu sorusuna yanıt arayan ve kutsal ala nın kaynağını mitolojik kaynaklardan da destek alarak inceleyen sayfaların ardından, Fransız Anadolu Arajtırmaları Enstitü- sü'nden (IFEA) Olivier Henry'nin kalemin- den Karia, Karialılar ve Labraunda ilişkisi anlatılıyor. Milat öncesinden sonrasına ge- çiş, Jesper Blid'in Roma ve Bizans dönemin- de Labraunda'ya ilişkin bilci verdiği sayfa- larda gerçekleşiyor. Ardından, Olivier Henry kazı sürecine eşlik eden karar ve dü- şünceleri de paylaştığı yazısında kültürel mi- rasın önemli bir bûeşeni olan Labraunda Nekropolü'nü ele alıyor. Abdiilkadir Baran'ın Labraunda'ya giden kutsal yol ve dönemin çeşme yapılarıyla ilgili incelemesi ile Öhlinger ve Ruggendorfer'in birlikte kaleme aldıfiı Kuzey Karia yerleşimi Alinda'nın tarihini, lcitabın ikinci bölümü izliyor. Bölüm, Milas Çomakdağ köylerine ışık rutuyor. flk sayfalarda, bölgenin yerle- şim modeli, yapı fflpolojileri ve öğeleri ile kullanılan bezemcler; araşurmalan görsel- leştiren haritalar, çizimler ve fotoğraflarla sunuluyor. Yine bu bölümde, aynı zamanda kitabın editörlerinden Murat Ural, evrenin yaratılış, efsanesinden, yerleşim alanının kut sallaştırılmasına, bu kutsallığın tarih boyun- ca geçirdiği dönüşümden köylerdeki yaşam tarzına uzanan bir kurguyla Çomakdağ köy- lerini bölgenin kültürel mirası ışığında ince- lemeye alıyor. Kitabm 1948'de yapılan keşifle başlayan bir heyecanın ürünlerini adım adım okuyu- cuyla paylaşan bir belgeleme özelliğine ek olarak, önemli bir görev üstlendiğini de unutmamak gerekiyor. Metinlerin tümü, ni- telikli ve güveniür kaynaklara dayanıyor ol- masının yanı sıra, bölgede uzun yıllar çalış- mış ve bu yorucu araştırmaya gönül vermiş akademisyen ve araştırmacuarın kişisel has- sasiyet ve ilgisinden kaynaklanan bir özgün- lük ve çeşitîilik sergillyor. Birçok araştırma ve belgeleme yazısının ne yazdc ki banndır- dığı "okunduktan sonra bilginin zihinde yer etmesine engel olan tekdüzelik ve heyecan eksikliği", "Türkiye'de Kentsel ve Kırsal Mimari" serisinin diğer iki kitabında olduğu gibi Milas Çomakdag-Güney Ege Böhesi'nde Arkeoloji ve Kırsal Mimartde de söz Konusu değil. Afife Batur, önsözü bitirirken "Herhangi bir koruma projesi ya da bir 'koruma/ kal- kınma projesi' olmadan tarih, coğrafya ve doğa bütünlüğünürı kendini koruması ve sürekliliği beklenemez. Projemiz, bu bağ- lamda bu kiiltür varlıklartnın doğasını, özel- liklerini ve taşıdıklan anlam ba- ğını olabildiğince belgelemek, tanıtmak ve var olduğuna inan- dığımız potansiyele işaret et- mek amacını taşıyor" diyor. • Milas Çomakdağ: Güney Ege Bölgesi'nde Arkeoloji ve Kırsal Mimari/ Yay. Haz.: Fi- gcn Kuzucu, Murat Ural/ Mil- li Resürans Sanat Galerisi Ya- yınları/256 s. Anıtsal Merdlven, Glrlş (propylon) Alanı'ndan Andron B ve C terasına çıkış, doğudan görünüş. *• SA Y F A 1 6 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A V I 1 0 4 5