Catalog

CMYB C M Y B 20 ARALIK 2009 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr Tiyatro, sanat ve kültür adamı, hümanist ve barışsever, 12 Eylül’ün kapatıp yargıladığı Türkiye Barış Komitesi Derneği Yöneticilerinden, değerli arkadaşımız ALİ TAYGUN’u Yitirdik. Acımız büyüktür. Başımız sağ olsun. Barışçı dostları Tarık Akan, Kemal Anadol, Şefik Asan, Erdal Atabek, Rutkay Aziz, Hüseyin Baş, Cüneyt Başbuğ, Ataol Behramoğlu, Atilla Coşkun, Enis Coşkun, Kıymet Coşkun, Niyazi Dalyancı, Ergun Elgin, Genco Erkal, Mustafa Gazalcı, Aykut Göker, Doğan Görsev, Reha İsvan, Mehmet Karaca, Zülal Kılıç, Uğur Kökden, Metin Özek, Ali Sirmen, Süleyman Özbüke, Gencay Şaylan, Orhan Taylan, Mebuse Tekay, Haluk Tosun, Aybars Ungan, Tahsin Usluoğlu, Celal Yıldırım, Levent Yılmaz ‘ABD Yemen’e destek veriyor’ Dış Haberler Servisi - Yemen’in kuzeyindeki Şii isyancõlara karşõ Ye- men ve Suudi Arabistan güçlerinin ortak operas- yonlarõna katõldõğõ öne sürülen ABD’nin, Yemen hükümetine istihbarat ve silah yardõmõ yaptõğõ be- lirtildi. Amerikan New York Times gazetesi ope- rasyonlara katõlan yetkili- lere dayandõrarak verdiği haberde, ABD’nin ülke- deki yabancõ hedeflere yönelik saldõrõlarõ önle- mek üzere Yemen hükü- metinin El Kaide’ye yö- nelik operasyonlarõnõ des- teklediğini yazdõ. ABD’nin bu hafta başõn- da sivil yerleşimlere dü- zenlediği hava saldõrõla- rõnda 120 kişinin öldüğü iddia edilmiş, ABD ise bu haberi reddetmişti. Uygurları Çin’e gönderdi PHNOM PENH (AA) - Çin’in Sincan Uy- gur Özerk Bölgesi’ndeki olaylarõn ardõndan kaça- rak Kamboçya’ya sõğõnan Uygurlarõn Çin’e geri gönderildiği bildirildi. Kamboçya İçişleri Ba- kanlõğõ Sözcüsü Khieu Sophaek, “20 Uygurun Çin’den gönderilen özel bir uçağa bindirilerek, Phnom Penh’den ayrõl- dõklarõnõ” söyledi. Kam- boçya, Uygurlarõ sõnõr dõ- şõ etmesi için Çin’in bas- kõsõ altõnda bulunuyordu. ABD, BM ve insan hak- larõ gruplarõ Kamboç- ya’dan sõnõr dõşõ kararõnõ kaldõrmasõnõ istemişlerdi. Manş Tüneli’nde mahsur kaldılar Dış Haberler Servisi - Fransa ve İngiltere’yi bağlayan Manş Tüne- li’nde 2000 binden fazla yolcu, denizin yaklaşõk 75 metre altõnda, arõza yapan beş tren yüzünden saatlerce mahsur kaldõ. Uzun uğraşlardan sonra ayrõ ayrõ trenlerde mah- sur kalan yolcularõn tümü kurtarõldõ. Olayõn ardõn- dan Eurostar şirketinin Genel Müdür Yardõmcõsõ Nicolas Petroviç, kötü hava koşullarõ yüzünden Paris ile Londra’yõ birbi- rine bağlayan Eurostar seferlerinin yarõna kadar askõya alõndõğõnõ söyledi. Irak’ta yeni toplu mezar BAĞDAT (AA) - Irak’õn kuzeyinde yeni bir toplu mezar ortaya çõkarõldõ. Irak hüküme- tinden yapõlan açõklama- da, Kerkük yakõnõndaki toplu mezarda, Irak’õn eski lideri Saddam Hü- seyin’in emriyle Kürtle- re yönelik başlatõlan sin- dirme operasyonu sõra- sõnda katledildikleri an- laşõlan çoğu kadõn ve ço- cuğa ait 185 cesedin bu- lunduğu belirtildi. Ermenistan Cumhurbaşkanõ Başdanõşmanõ Vigen Sarkisyan, ‘Yõldõzlar bir daha böyle dizilmeyebilir’ diyor Vade mart ayõnda sona erecek ÖZGÜR ULUSOY ERİVAN - “Karabağ’ı şantaj olarak kullanmaktan vazgeçin... Niyetiniz sa- mimiyse protokolleri imzalayın. Biz sizin başka sorunlarınızı önünüze ko- şul olarak getirmiyoruz... Türkiye am- bargoya son versin, sınırı açsın... Sını- rın kapalı olması hem uluslararası an- laşmalara aykırıdır, hem de bölgede so- runları çözmek için yanlış bir örnek oluşturuyor... Protokollerin şubata ka- dar imzalanması gerekir. Yoksa tarihi bir fırsat kaçacak...” Kültür Üniversitesi’nin çatõsõ altõndaki Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPOT) ile Erivan merkezli Avrasya Or- taklõk Fonu’nun düzenlediği bir program çerçevesinde Ermenistan’da yaptõğõmõz te- maslardan edindiğimiz izlenimin özeti bu. Toplantõlarda Türkiye’den gelen gazete- ciler, genellikle Azeri topraklarõnõn işgal edildiği Karabağ konusunda, küçük bir jes- tin protokollerin onaylanmasõnõ kolay- laştõracağõnõ anlatõyor. Ermeni tarafõnda ise hem yetkililer, hem sivil toplum ör- gütlerinin temsilcileri, hem de gazeteci- ler AKP hükümetinin kendi kendisini Karabağ’a angaje ettiğini, bu soruna çö- züm bulmasõ gereken tarafõn AKP oldu- ğunu düşünüyor. Türkiye’de nasõl Azerbaycan ile ilişki- ler konusunda ikna edilmesi gereken ke- simler varsa; Ermenistan’da da, Türki- ye’nin aslõnda Ermeniler tarafõndan “soy- kırımı anma günü” ilan edilen 24 Nisan baskõsõnõ azaltmak için protokollere im- za koyduğunu ve imzalarõnda samimi olmadõğõnõ düşünenler var. ‘Ender’ fırsat kaçabilir Ermenistan Cumhurbaşkanlõğõ Başda- nõşmanõ Vigen Sarkisyan, Ermenistan - Türkiye ilişkilerinin normalleştirilmesi ko- nusunda ne kadar ender bir an yakalan- dõğõnõ esprili bir dille, “Yıldızlar bile bel- ki bir daha böyle dizilmeyecek” diye an- latõyor. Protokollerin en geç ocak veya şu- bat aylarõnda onaylanmasõ gerektiği gö- rüşünü yineleyen Sarkisyan, “martta ge- ri dönülemez bir noktaya gelineceği” uyarõsõnõ yaptõ. Türkiye’den gelen gaze- tecileri kabul eden Sarkisyan’a göre pro- tokollerin kendisi, metinlerin makul bir sü- re içerisinde onaylanmasõnõ öngörüyor. Ci- vilitas Vakfõ’ndan Tatul Hakobyan da “Sınır kapatmak düşmanlık belirtisidir. Türkiye ambargoya son versin” diyor. Erivan’da bazõ yetkililer, AKP hükü- metinin, protokollerden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, 24 Nisan günü yaklaştõkça, sorunun siyasi iradeden topluma inece- ğini, tartõşmalarõn tekrar başlayacağõnõ ve artõk süreci ilerletmenin çok zorlaşaca- ğõnõ düşünüyor. Ermenistan kamuoyundaki yaygõn kanõya göre ‘soykõrõmõ anma günü’ ilan edilen 24 Nisan yaklaşmadan önce, Ankara - Erivan ilişkilerinin normalleştirilmesini öngören protokollerin iki ülke parlamentolarõnda onaylanmasõ gerekiyor. Aksi halde, sorun siyasi iradeden topluma inecek ve ilişkilerin düzelmesi iyice zorlaşacak. AKP hükümetinin asõl amacõnõn, 24 Nisan baskõsõnõ azaltmak olduğu kanõsõ güçlenecek. Bu yüzden mart ayõ iki ülke ilişkilerinde kritik bir dönemeç. Lübnan Başbakanı Hariri, Kopenhag’da yapılan iklim zirvesinin ardından Şam’a sürpriz ziyarette bulunarak Suriye lideri Esad ile görüştü. (AFP) Hariri’den Şam’a tarihi ziyaret Anlaşamamakta anlaştılar Dünya iklim zirvesi, ABD ile Çin, Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika arasõndaki pazarlõğa kilitlendi. Ortaya sadece bir mutabakat metni çõktõ Dış Haberler Servisi - Da- nimarka’nõn başkenti Ko- penhag’da 12 gün boyunca devam eden BM iklim deği- şikliği zirvesinden dünyanõn ve insanlõğõn geleceği için önemli kararlar alõnmasõ bek- lenirken 193 devletin temsil- cisi bir mutabakat belgesini bile zorlukla imzalayabildi. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, atmosfere en çok se- ra gazõ salan iki ülkenin li- derleri olan ABD Başkanõ Barack Obama ile Çin Baş- bakanõ Ven Ciabao’nun ni- hayet bir anlaşmaya vardõk- larõnõ açõkladõ. Ban, Kopenhag İklim Mutabakatõ’nõn ileride varõlacak bağlayõcõ bir anlaş- ma için “başlangıç adımı” olduğunu söyledi. Mutabakat metni, ABD Başkanõ Obama ile Çin, Hin- distan, Brezilya ve Güney Afrika liderleri arasõnda ön- ceki gece boyunca süren çe- tin pazarlõklarõn ardõndan oluşturulabildi. Bağlayõcõ ol- mayan mutabakata göre, Çin dahil tüm ülkeler karbondi- oksit salõmõnõn kõsõtlanma- sõyla ilgili yazõlõ planlarõnõ bildirecek, ülkeler birbirleri- ne küresel õsõnma konusunda ciddi bir gaz salõmõyla so- nuçlanabilecek her tür eyle- min listesini sunacak. Ayrõca, gelişmekte olan ülkelere, kü- resel õsõnmayla mücadele et- meleri için 2020’ye kadar yõlda 100 milyar dolar yardõm yapõlacak. 2010-2012 döne- minde AB 10.6 milyar dolar, Japonya 11 milyar dolar, ABD 3.6 milyar dolar yar- dõmda bulunacak. Mutaba- kat metninde, küresel õsõn- mada etkili olan sera gazõ sa- lõmõnõn önemli oranda kõsõt- lanmasõ gereğinin bilimsel açõdan da desteklendiği vur- gulanarak, “küresel sıcak- lık artışının 2 dereceden daha az olmasını sağlamak amacıyla gaz salımında kı- sıtlama yapılması gerektiği” ifade edildi. Gaz salõmõnõn denetlenme- si, özellikle Çin’in uluslar- arasõ denetime karşõ çõkmasõ nedeniyle zirve süresince üze- rinde en fazla tartõşma yapõ- lan konular arasõnda yer aldõ. Mutabakat metni, gelişmek- te olan ekonomiye sahip ül- kelerin bu alandaki çabalarõ- nõn yine kendileri tarafõndan gözlemlemesini ve gözlem sonuçlarõnõ iki yõlda bir BM’ye iletmesini öngörüyor. Metinde denetim konusu da “Süreçte uluslararası de- netim yapılabileceği ancak bunun inceleme yapılacak ülkenin egemenlik hakkına saygı çerçevesinde gerçek- leştirilebileceği” şeklinde ifade edildi. Ormanlarõn tah- rip edilmesi gibi gelişmelerin sera gazõ salõmõnõn artmasõn- da etkili olduğuna işaret edi- len mutabakat metninde, bu- nun önlenmesi yönündeki ça- lõşmalara gelişmiş ülkelerin mali destek vermesi de ön- görülüyor. ‘Milyonlar ölüme terk edildi’ Bu konularda bağlayõcõ ka- rarlar alõnmasõ için görüşme- ler, önümüzdeki yõla ertelen- miş oldu. Küba, Bolivya, Ve- nezüella ve Sudan gibi geliş- mekte olan ülkeler ise karbon emisyonlarõnõn azaltõlmasõy- la ilgili belirli hedeflerden yoksun olduğu için, mutaba- katõ protesto etti. 130 ülkenin oluşturduğu G77 ülkelerinin dönem başkanlõğõnõ yürüten Sudan’õn delegesi Lumumba Stanislas Dia-Ping, mutaba- katõ “tarihin en berbat an- laşması” diye nitelendirdi. Küresel Rüzgâr ve Enerji Konseyi Genel Sekreteri Ste- ve Sawyer, mutabakatõn “si- yasal bildiriden öteye geç- meyen bir kâğıttan ibaret olduğunu” ifade etti. ABD Başkanõ Obama, “Çin başta olmak üzere tür- lü ülkelerle yapılan görüş- melerde anlamlı bir ilerleme sağlandığını” söylerken Fran- sa Cumhurbaşkanõ Nicolas Sarkozy, “artık bir anlaşma olduğunu, metnin ise mü- kemmel olmadığını” kay- detti. “Bir adım attık, daha fazlasının da olacağını umu- yoruz” diyen Almanya Baş- bakanõ Angela Merkel’e ka- tõlan İngiltere Başbakanõ Gor- don Brown, “Bundan sonra gerekli olan, yasal bağlayı- cılığın sağlanması” dedi. Dış Haberler Servisi - Lübnan Baş- bakanõ Saad Hariri, babasõ eski Baş- bakan Refik Hariri’nin öldürülmesinden sorumlu tutarak hiçbir resmi temasta bu- lunmadõğõ Suriye’ye dün tarihi bir ziyaret gerçekleştirdi. Son dönemde Suriye’ye yönelik õlõm- lõ mesajlarõyla dikkat çeken Hariri, dün akşam saatlerinde Şam Havaalanõ’na indikten hemen sonra Suriye Devlet Başkanõ Beşşar Esad’la bir araya geldi. İki liderin görüşmede ikili ilişkileri ele aldõğõ bildirildi. Beyrut’ta 2005’te suikasta kurban giden babasõnõn ölümünden sorumlu tuttuğu Şam yönetimine yönelik sert açõklamalarõyla tanõnan Saad Hariri, 8 Aralõk’ta yeni kabinenin onaylandõğõ meclis oylamasõnda Suriye ile ilişkile- rin iyileştirilmesi için çalõşacağõnõ söy- lemişti. Suriye ise Refik Hariri’nin öl- dürüldüğü saldõrõyla bağlantõsõ oldu- ğunu reddediyor. Hariri’nin ziyareti, Lübnan Cumhur- başkanõ Mişel Süleyman’õn önceki gün- kü Suriye ziyaretinin hemen ardõndan geldi. İki ülke, 1940’lardan sonra ilk de- fa geçen yõl diplomatik ilişki kurmuştu. Petrol kuyusu krizi sürüyor Dış Haberler Servisi - İran, önceki gün Irak sõ- nõrõnõ geçerek Fekke pet- rol kuyusunu işgal ettiği haberlerini reddederek, kuyunun kendisine ait ol- duğunu öne sürdü. İranlõ askeri bir yetkili, “As- kerlerimiz kendi top- raklarındadır ve ulus- lararası sınırlara göre bu kuyular bize ait” di- ye konuştu. İran Dõşişleri Bakanlõğõ Sözcüsü Ra- min Mihmanperest, bu haberlerle “dış kaynak- ların” Tahran-Bağdat iliş- kilerini zarara uğratmaya çalõştõğõnõ belirtirken, İran Meclisi Milli Güvenlik ve Dõş Politika Komis- yonu Başkanõ Alaaddin Burucerdi de, “konu- nun, diplomatik yollar- la incelenmesi gerektiği- ni” söyledi. Irak Dõşişleri Bakan Yardõmõcõsõ Muhammed el Hacı Hamud ise, Irak’õn güneyinde İranlõ- larõn kuyu işgalinin sür- düğünü söyledi. Hamud, “böyle bir olayın ilk kez meydana geldiğini” be- lirterek, “Önceleri İran- lılar ateş açarak teknis- yenlerimizin işlerini en- gellemeye çalışırdı” diye konuştu. ABD’li askeri yetkili Peter Newell, “İran ile Irak arasındaki tartış- malı sahada yer alan petrol kuyusunun, İran sınırına yaklaşık 500 metre, Irak sınırına ise yaklaşık 1 kilometre uzaklıkta bulunduğunu, fakat iki ülke arasında- ki anlaşmaya göre ku- yunun Irak sınırı içinde yer aldığını” söyledi. Olay, Irak’õn 2003 yõ- lõnda işgal edilmesinden beri, gelişen iki ülke iliş- kilerindeki en ciddi sorun. 1980-1988 İran-Irak sa- vaşõndan beri iki ülke sõ- nõrõ hâlâ tam olarak be- lirlenemezken, Meysen kentindeki Fekke petrol sahasõnõn statüsü de tar- tõşma yaratõyor. İRAN-IRAK SINIR ANLAŞMAZLIĞI AFGANİSTAN’DA YENİ KABİNE Karzai savaş ağaları olmadan yapamıyor Dış Haberler Servisi - Afganistan’da iktidarõ döneminde ve seçim sü- recinde yolsuzluk suç- lamalarõ nedeniyle eleş- tirilere hedef olan Dev- let Başkanõ Hamid Kar- zai, dün meclise sundu- ğu yeni kabine listesin- de yolsuzlukla suçlanan birçok bakanõ yeniden aday gösterdi. 5 yõllõk dönem için yeniden seçilen Kar- zai’nin 23 kişilik liste- sinde, “savaş ağası” ola- rak tanõnan İsmail Han’õn enerji bakanlõ- ğõna, Abdülrahim Var- dak’õn da savunma ba- kanlõğõna yeniden atan- masõ dikkat çekerken, içişleri, sağlõk, eğitim, uyuşturucuyla mücade- le, tarõm bakanlarõ da yerlerini korudu. Zerdari direniyor Dış Haberler Ser- visi - Pakistan’da ba- kanlarõ ve üst düzey yetkilileri yolsuzluk soruşturmalarõndan koruyan affõn iptal edilerek 250 kişiye yurtdõşõ yasağõ geti- rilmesinin ardõndan, Devlet Başkanõ Asıf Ali Zerdari dün Pa- kistan Halk Partisi yö- netimiyle toplantõ yap- tõ. PPP sözcüsü Fe- rahnaz İspahani, hiç- bir bakanõn istifa et- meyeceğini söyledi. “Dünya Dostları” adlı sivil toplum örgütü, “zengin ülkelerin”, sera gazları salımını azaltma sözü vermekten kaçınmasına tepki gösterdi. Protestocular ABD Başkanı Obama’nın posterinin üzerine “İklim Utancı” yazdı. Sabah saatlerine kadar süren konferansta delegeler uyukladı. (Fotoğraflar: AFP)