Katalog

Gazozun EFE'si umutsuz Cumhuriyet Tarım Gıda Hayvancılık 47 / 8 Temmuz 2008 ENİZLİHavaların ısınması nedeniyle satışlarında yaşanan canlanmanın bile sevindiremediği meşrubatçılar, halkın ekonomik gücünün sürekli düşmesinden, uygulanan yanlış ekonomi politikalarından ve uluslar rası devlerle mücadele edecek güce sahip olamadıklarından yakınıyor. Denizlili Efe Meşrubat’ın sahibi Ali Çankal her yıl yüzde 25 küçülmek zorunda kaldıklarını söylüyor. Meşrubat sanayinin ülke ekonomisiyle bire bir ilintili bir grafiğe sahip olduğunu söyleyen Denizlili Efe Meşrubat firmasının sahibi Ali Çankal, son yıllarda ülkenin ekonomik yapısı, işsizlik, darboğaz ve piyasadaki para dolaşımının giderek azalması yüzünden ciddi oranda kan kaybettiklerini belirtti. Her yıl yüzde 25’ler düzeyinde küçüldüklerini söyleyen Çankal, bir taraftan da Uluslar arası devlerin pazardaki acımasız rekabeti ve tekeli nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşadıklarını vurguladı. Denizli’de 43 yıldır öncelikli olarak meşrubat ve beraberinde maden suyu üretimi gerçekleştiren Efe Meşrubat, 2001 yılına kadar Türkiye’nin dört bir 'Uluslararası devler acımasız' D Sedat KURT Ayran, Misis ve Yenice'de içilir Ayranın tedavi edici bir buçuk ölçü su karıştırılır. Daha etkileri de var. lezzetli olması için, su yerine süt, az Dertlere devadır, hastalara şifadır yanında satış ağına sahip ve şu anki üretimlerinin Özellikle Denizli’de lokomotif sektörler konuon katı daha fazla bir kapasiteyle çalışır durumdaymundaki tekstil ve mermer gibi istihdam tabanlı mış. 2001 krizi ile birlikte Türkiye’nin dörtte üçünsektörlerde yaşanan daralmaların da kendilerini doden çekilerek sadece Ege Bölgesi laylı ama ciddi oranda etkiledive yakınındaki birkaç ilde satışlağini ifade eden Çankal, “Meşrını sürdürmek zorunda kalan Efe rubat ve maden suyu pazarı Meşrubat şimdilerde saatte 10’ar ekonomiye direk bağlı, ekonoton meşrubat ve maden suyu üretimi düzgün değilse, bizim elimi gerçekleştiriyor. 20, 250, 500 mizden gelecek bir şey yok” gram, 1 litre ve 2,5 litrelik pet şidiye konuştu. şelerde üretim gerçekleştiren Efe Çankal ayrıca karşılarında Meşrubat, ihracat da yapıyor. Gedev firmaların olduğuna dikkat çen yıl Iraklı bir işadamıyla el sıçekerken, devlerle rekabet edekışan firma, Irak’a her ay yüz ton cek güce sahip olmadıklarının maden aromalı maden suyu satıaltını çizdi. Çankal, şunları yor. Firma Kıbrıs’a da her ay 22 söyledi: tonluk sek soda satışı yapıyor. “Marketlerde, büyük firmaÜrünleri, Marmara’da Balıkelar sürekli fiyatlarımızın altına sir, Ege’de Manisa, İzmir, Aydın, girebiliyor. Marketçiler, ürünUşak veAfyon Akdeniz’de ise Islerimizi satmak için giriş bedeEfe Meşrubat parta’da satılan Efe Meşrubat’ın li, gondol ve raf bedeli gibi bir firmasının sahibi Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çantakım ücretler istiyor. Biz bu Ali Çankal kal, maliyetlerin her geçen gün paraları nasıl ödeyebileceğimiartması, karlılık oranının giderek zin hesabını yaparken, dev şirdüşmesi nedeniyle yılsonuna kadar üretim kapasite ketler marketçilere istediklerinden çok daha fazlasısinin daha da gerileyeceğini belirtiyor. nı veriyor.” Savaş KÜRKLÜ A DANA Ayran, bildiğimiz, yoğurdun içine su, biraz da tuz katarak elde ettiğimiz bir içecek. O kadar değil mi, elbette değil. O kadar kolay değil o güzelim, iç ferahlatan, şifa veren ayranı tam tadıyla elde etmek. Uzmanlara göre, doğal nitelikli, yağlı koyun yoğurdu yeğlenir ayran yapımında. Bir ölçü yoğurda en çok ölçüde tuz da eklenebilir. Türklerin geleneksel içeceği olan ayran, Balkan ve Asya ülkelerinin hemen tamamında bizdeki kadar içilir. Gelin bu gözde içeceğimizin tarihçesine ve günümüzdeki çeşitlerine bir göz atalım; Rivayete göre, ayran, Göktürkler tarafından bir sefer sırasında ekşimiş yoğurdun ekşiliğini hafifletmek amacıyla üzerine su ve tuz eklenmesiyle tesadüfen bulunmuştur. İşte o günden bu yana yöresine göre yapılışı ve tadında da farklılıklar bulunan ayran, şimdilerde gelişen teknolojinin de devreye girmesiyle çeşit açısından da farklı sunulmaktadır. Örneğin Lokman Hekimin yaşadığı bilinen Misis'in ve Kleopatra'nın güzellik aradığı söylenen Tarsus'a bağlı Yenice beldesinin ayranının adı ve tadı tüm Türkiye'de bilinmektedir. Aslında Susurluk ayranı da çok meşhurdur ama ilçe, bir kazanın etkisiyle ayranından çok kaza ve ardından yaşanan olaylarla anılır olmuştur. Ayran günümüzde, poşet ve şişe içinde satıştaysa da hala meşrubatçılarda, pastanelerde açık satılmaktadır. Bazı yerlerde, ufak bir elektrikli motorla kazandan çektiği ayranı dar bir boru aracılığıyla yukarıdan hızlı bir şekilde tekrar kazana boşaltan, bunu yaparken de soğutan makinaları görebilirsiniz. Bu devirdaim sürecinde ayranın üzerinde ince bir yağlı köpük tabakasının oluşması ise ayrı bir görsellik verir, sisi kendine çeker. Ülkemizin doğu ve iç bölgelerinde ise hala karıştırma işlevi ile yayık ayranı elde edilir ki bu ayran çok daha lezzetli ve bol köpüklü olur. Yaz günlerinin vazgeçilmez içeceklerinin başında gelen ayranın en önemli özelleklirenden biri de, içeriğindeki yoğurt bakterilerinin antikanserojen etkisiyle kanserin başlangıcını önlemesi ve tümör hücrelerinin gelişimini geriletmesi olarak bilinmektedir. Bu konuda bilim adamlarının, “özellikle sıcak yaz günlerinde, vücudun ter yoluyla kaybettiği su ve mineralin yerine konması açısından büyük önem taşıyan ayranın, sağlık açısından son derece yararlı bir içecek olduğu kesindir” şeklindeki açıklamaları, bu milli içeceğimizin önemini bir kez daha vurgulamaktadır. Kalsiyum ve potasyum içermesi nedeniyle özellikle kemik ve dişlerin oluşumuna olumlu etki yapan ayranın ayrıca, A, B12, D, B2 ve B6 vitaminleri ile protein deposu olduğu, ayrıca, kolesterol miktarını azaltmasının yanı sıra, toksik maddelerin nötralizasyonunu sağladığı da bilinmektedir. Ayranın, elektrolit yönünden oldukça zengin bir içecek olduğu, bundan dolayı özellikle yaz aylarında bolca tüketilmesi gerektiği üzerinde birleşen uzmanlar, bağırsak florasının stabilitesini artırması ve düzenlemesi, sindirim sistemindeki olumsuzlukların giderilmesine yardımcı olması gibi tedavi edici etkileri nedeniyle de ayranın tüketilmesi gerektiğini kaydediyorlar. 7