Katalog

B İ R G R A F İ K S A N A T Ç I S I 'Yayıncı kapak isterse, oldukça ozgurumdur' TURGUT ÇEVİKER Grafik sanatına nasıl ve ne zaman başladımz? Kitap kapağma nasıl yöneldiniz? ERKMANGrafik öğrenimi görmedigim içiıı, betı Once kitap kapugı yaptırn; dogruiU yapmaya iıeklcndim. 196567 yılları arasında De Yayınevi'nin baskı işlcrini i/.liyordum. O sıralar, sanırım biraz da "kol kırılır yen içincle kalır" anlayışıyla Memet Fuaı itekledi. Babadan kalma bir jevkle de gittikçe sevdim, benimsedim, bu i$i ve grafikle taruşUm1. 12 Marı günleriııde ise zorunlu bir iş haline Kcldi Ekmck Parası.Grafik sanatçısının kapak üzerindeki yorum hakkının sınırlarından söz açar mısınız? ERKMANKapagın kitap saiışında öncmli bir eikisi olduğunu sanmıyoruın. Görsei, bir değeri var labii. uerekcn; kitabın admı, yazannı, turiinü ve yayınevini okura kısa yoldan gösicrmek. Grafik sanatçısının kapak üzerindeki yorum hakkının sınırlarından söz açar rrusınız? ERKMANKapak yapanın yorumu kiıaptan nc anln^ıldığına baglı. Bu da kültür dü/eyi ile ilgili. örneğin, "Ince Memed" kapağı /ayıf, uzun, adı Memed olan birinin resimlcnnıt'si olarak du$ünülebilir. Fazla yurum yok. Kapağım yaptığınız metni okur musurtuz? Okumadan kapak yapmanın sakıncalarından söz açar mısınız? rRKM ANÇoğuıılııkla okumaya çalışırım, arna bu her zaman mümkün olma/. Çtinktt, accledir ve arka yaıı ilc yetinmek zorunda kalırız. Kapak çaltşmatarmtzda daha çok yazının hâkım oiduğu goze ittşiyor. SizJ bu tutuma iten nedenlerden söz açar mısınız? KRKMANÇünku re&imlemcyi htç beceremem. Ayrıca koca bir kitaptan yalnızca bir sahnenin resimlenebileceğitıi dujünUyorum (Erkal Yavi'nın \uı Nosin kapakları hariv). Ama bcp yazı kullanıyor degilim; rotoğraf, dcscn ve değişik lekclcrden dc yararlanıyorıım. Çalışmalarınızda özgün bir Türk kaligrafist gereksinmesini hiç duyumsadınız mı? ERKMANÇok seyrek duydum bu gereksinmeyi, uygulamaya çalıjmadıro. ÇünkU bir Sait Madcn vardı. Slz tipo baskının hikim oiduğu yıllarda uzun süre kapak yaptmız Bu teknik, çattşmatannızı ne denli sınırlıyordu? ERKMANOfsct doncmi (elekironik di/gi, hı/la geli$cn l'itmcilik ve olsci baskının kendi o/elliklcrı) blıyilk aıılımlar gerçekleşlirnıeyi sagladı. Yiııe dc, biraz nostaljik olarak, tipo ile kapak duzenlcme günlerini araımyor değilim. Kapak yaparken, kendlnizi na danli özgür hissediyorsunuz? ERKMAN Siparise baglı... Yayıncı kapak isterse, oldukça ö/gürümdür. Ama yazarı iüicrsc, yandık. O yüzden yayıncılan icrcih edcrim. Bir örnek vcreyiıu: nlıan Berk'in Aşıkanc'sinin kapağında, keııdindcn haber .siz, im/asını kullanmıştım. Uzun zaman karşıla>mamaya valı^ıım, döiü$mcyclim diye. Bir süre sonra ve hâlâ ıcşekkilr ctrni$(ir ımzasının gü7.elligini fark etıirdiftim için. FERİT ERKMAN İLE KİTAP KAPAĞl ÜZERİNE Grafik sanatçısı Ferit Erkman, kapağın kitap satışında önemti bir etkisi olduğunu sanmadığtm belirterek, "Tabii ki görsef değeri var. Burada gereken; kitabm admı, yazannı, türünü ve yayınevini okura kısa yoldan göstermek" diyor. Itk ve son yaptığınız kitap kapaklarından atdığınız ücretleri anımstyor musunuz? Bu kitapları ve yazartan söyleyebilir misiniz? ERKMAN l l k yapiıgım kapaklar, haiırladığım kadanyla M.Gorki/Varenka Olesava ve Düşkünler, W.Faulkner/Ayı, I.Berk/Aşıkane, I.özel/Evet Isyan ve Camus Conor Cruıse O Brien 1 laaat I M I t m l (te«l laaat EVETİSYAN A.Bchramoğlu/Bir Oun Mutluka. Kapak dıtzenlemeleri yayınevi çalışınaları çerv'tvesitıde olduğu için para almamışnm. Şimdi ise yalntzca AFA Yayınevi ile çalıtıyorum ve piyasa dı$ı sembolik bir Ucrct alıyorum. Sevdiğiniz Türk ve dünyalı grafik sanatçılan kimlerdlr? ERKMANOlkemizden MUııif Felıiııı, Ihap Hıılıısi, Sait Maden. Mengü trıel, Yurdaer Alımtaş, Erkal Yavi, Aydın Ulken Cemaleııin Mutver, Bulem Erkmen, Emre Senan, Sadık Karamus. tafa. Dünyadan ise JLenica, J.M.Foloıı, H.Hillman. M.Glaser. T.Ungarer, P.Max, B.Holland. G 1) Fwit Efkımıı'ın tabası 1940lı yıllann ünlü kitap resssmlanndan Fıriı Munjn'dır. Eylül 1989 çı « çı y ı