Katalog

T A H S İ N S A R A C ' I N A R D 1 N D A N c Bir ölümü bin kez ölmek' şiirini hrtgmuştıır. Dağlarca'nın nit.*c dil dorııklanna varmastnı vağfaymı A/ TUrkv c Saraç'm şiirinde ycr yer tıkanıklıklara yol açar. Pir Sultanca, halkça sftylcdipiııde bile kendimi/i biı dilstl yabancı!a>ma ivindeduynrt/. At biıifiıin, kılıv ku^auaııııı sö/urıdc uldıığu gibi, şiirin gü cıı, şu ya da bu dildc ürctilıiK'sindc dcğil, u dilc i$k*rlik. bvgcııi kıt/andınnasıtıda aranrnalıdır. Tah.siıı Saraç'm bu çubayı güstcrdigi açıklır. Bu cmcklc nicc fldlillcr almış, antolüjilcrc girmi^lir. Bir iki $iiriylc deolsa, nvrdcysc çevrilmcdiği dil kalmamıjlır. Ba^ka dileçcvrilmcyi, şiirinin "liyakat nişatıı" .saymı^lır. Gene de, bu şiir, kitk'lert kavgaya Ozcndirıneye, yönlendirıneye yetmemiştir. Çuııkıı >iirinin çagrı$ıınları kcndinc, kfiıdi imgc düııyasına dOmtktür. I opluınduki Uü^cıı si/liklc, baskıcılarla, caııa kıyıcılarlu çcki^tigindc bilc bu kcndinc dönüklük sürüp gider. "Scvmc ııstalıgı" ile "alçaklarla kavga"yı aynı ycrdc dilc geiirir. Sovgisini kine, kinini .sevgiyc dönüjtürecck denli ol'keli ve "kıl boyıııılu"d\ır. Şiirini Inı ufVcylf ya/.ır: Aluıkıış krsiliri/ vc dc ınsı kokıınde • (.ıiftsıımu/dıki o sıınk ' KÜvercini / Kanı dirgpn elleriyle / Boftmaya kalkı^anların di/ckrindeki kavgacı scs, birden bir ül'kcyi yuınuşaiaıı lisılnya dttntfşür: Nedtn yolunıı/ bu denli ırnnıış t>u/i'llikun / ... Bir cicrk diifii hile gcçmrmiı» icini/dtrn. l>lc Saıaç, b» Cıfkeyi vc dü» kınkltğmı bir ölüınu bin kr/ nlmek gibi Tahsin Saraç'ııı ölüıııüııü duyunca, aramızdan bir^airiıı ayrılı^ından çok, bir dostun; do.stuna alabildiğiııc dust, düşmanına öylc.sine kıyıcı bir arkadaşm gidişinc yandım. Şairligine gelince; şairin ftınrli uzıındur, ^iiriııki daha da u/undıır; ıımarım, her yü/yılın bir iki şair barındırdığı yaratı orlanımda Tahsin Saraı; da yu/yıllık şairlerden biri olur; iiiıi dc, yaMca yflrafclerı... Şairin ömru luundur, şiırınkı daha da uzundur; umarı; hw yüzyılın bu ikı şair barındır ratlıği dosiluklaı gibi, ııice ylircklerc dıfiı yaratı ortamında Tahsin Saraç da yOzyıllık şaıılerden bıri olur, şiırı de. yaramflı dostluklar gibi ntca akar. G yürBklere akar. »aŞlıracak dvnli yetkiniik güsterir. Bir o\V'Ude, bir dildc yaıatılmı> olaııı bir baika dildc yenidcn imgelcmck, ö/gıınluk bilc sayılubilir. Nc var ki, ycıkinlik gibi gOrülen bu çaba. Saraç'm şiirsel söylcınini daha da daralimışlır. Hu imgc /enginliği içinde. Petoli, l.orca, Ncrııda, Nâzım, DaŞlaıca, Vo«ın a ı a " dedifii Pir Sulıan gibi î.öytcııiLyc ö/eLinıiş, bir kavganın, topluıiH'u vc dcvrinK'i bir sava$ımtn şairi ülurak Onc gkmak iütcnıi$(ir. Yüregitıde bir kavgayı taşınıı^tır ku^kusuz; nicc zulünılcrc gttğus germcyi kcndi canında ya.jamı$tır. Nc var ki, onun gilr scsi, scrl yaranh^t, $iirini bir kavga şiiri olarak kiılclerc ula$iırmaya yetnıemiştir. Inıgelerle be/encn bu anlaıınısal /.enginlik, onun Tahsin Saraç, yirmi yılı aşkın bir süre, göğsündeki "o yıldtrım acı'nın bir gün ge/eceğ/ni bilerek yaşadı. Onu şiir yazmaya iten ana damar şu dizenin içeriğinde aranmafıdır: "Bir ölümü bin kez ölmek". Şiirterinin çoğunda bu duygunun, içine bir burgu gibi işlediğl görülür. ADNAN BİNYAZAR Batı Berlin Kim bilir nerde, nasıl, kaç yaşıııda..." Cahiı Sıikı'nın bu sorularının yanıtıııda hem bir giz, hcm gcrçek saklıdır. Yaşam boyu hep sorulan, yanıtı da bir çirpıda verilen. Tal> sin Saraç, "giz"i gerçegiyle kavrayarak bu sonıların yanıtını hep tasarladı ve yaşadı. Şiirini de bir bakıma bu yaşamsal ikılcm üzcrine oturtıu, Saraç. yirmi yılı aşkm bir sure, göğsündeki " o yıidırım acı"nın bîr gtln geleccgini hilerek yaşadı. Tarancı'da "giz"' olaıı. onda gerçekti. "Yarınsı/lık" başlıklı şürirtde bu gerçcgi çarpıcı fiA/.lcmleric gürümühlyor: Bir ınandıı bakifinda cakılıp kalmuk: Birdon »Igun l»ir knrpııs gibi çutlunıuk diimsırdan; 1 aş kcsilmck bir •tııskuda; Agzı kcm'tlenivernuk •' Dişlrrde, ısınlmış son sö/tiik paryjM; I sıtn lııırdaga u/nnırkrn cllerin / 1 ıgıünak bir boşluga; Dııdiigıııda en sevdigin Nİgara / Piirıııakliirında knleııı / İlk lınrfiııi ya/.ai'ukkun ^iirinin / Yürrginiıı ttı\' dnmarı lıkanmak... Bir uliımu bin kez olınrk di/.esi de "Yarınsızlık" ^iirindc yer alıyor. Talısin Saraç'ı şiir yazmaya itcn ana damar bu dizcniıı iıeriğirıdc utamnalıdır: Bir üliimii bin kc/ ölmek. Şiirterinin çoğunda bu duygıınun, içine bir burgu gibi i>lediği görülür. Yavı ını ölümü. ölüınu yaşaını kılacak deııli güçlii bir yanı vardı Saray'ın. Var olmakla yok olmak arasmdaki \ıvx Vizgi hcp tiıreşti dıırdu yürcgindc. tbrahim Olguıı. Kültür Uakanlığı'ndaki bir loplantıda gözlcrimizin önünde Almuştü. llavaya tırmanircasına soluk alma çabası. Yarım yarım hırılıılar vc yana dü$en ba$, Sonra, cansı/layan gövdcnin, kcmiksi/ bir bcden gibi, sandalyeden yere yıgılışı... Var pıtcııyk ömcc 1'ahsin koşmuftu Olgun'ıın yardımına. ( ) scrt bakan grtzleri bczpinle^nıiş. kabıııa sıjŞmayan karıal yürcgi durnıu^iıı sanki. Yüıeğinde litreşen o iıifc vi/tiidc bin kvı olme'lerden birini ya şıyor gihiydi. Ncrdc, nasıl, kaç yasında'nııı giz dolıı anlamı, bir ölümü bin kez rada basan bir dergtye bir daha şiir verölnıc'ııiıı somııl sonucu idi. Yüreğinden mt'mi^li. Yayınevleri >iir basnıayı bir yahasıa, can dosuı Sedal Veyis Örnck'e de na idiklcıiııde kcıtdisi yaymevi kurmu>, şöyle sesleniı: Vı scn Can, yarada^ım, şiirlcıini basmıstı. unmaı avılı / Ülüm lııın yaraiıklur bnyŞiirlerinin kaynağı bu iken, Saraç, banunda bukaftı / Uclcn bir uzı ııe ki >u gögüs kalvsindc / Temmuz KÜIIÜ yürejlin >arısını ba$ka alanlardn aramış, alan dc,ği$tirdikı;e de, jiiri, yaralıcılığın uzak sıkıragı b l nularında soluk alıp veıııti^tiı. Başlangıçl'ahsın Saraç, kendi gcrvcgini dilc gc ta Daglarca şiirinin bcğoııibinc vc dilsel lirdigi şiirkrirıde daha dingin, daha gcr* söylcminc O/.crıdiği açıktıı. Bu ı)zetıin cn çekçi, daha ba;anlıdır. llu şiirlcrinde. in son siirinc dck sürdügü bilc .sOylcnebiliı. sanoğlıınun varılması gercken gerçeklc Aına Saraı; bununla yetinınemiş. iürckli rine anıcnler uzatabiliyor. flu sczgiyle, şi atlaınalarla, Pransı/cadan Tttrkçeyc çeirini çok yttceltiyor, cn üsıun şiiri ya/dı virdigi şairlerin, halk dcyişlcrinin evrenğı kamsı taşiyordu. Şiirinc yan gözle ba lcriııden imgeler kaımıştır şiirine. Kimi kanlan dcrichııdeıı siliyor, liosilanru kı zanıan Pir Stılıan'ın imge dunyasıyla çağbir Buiı şairinin imıje dUııyasını kayracak çıkı^lar yapıyoıdu. Şiirini ikinci sı 10 Ç E R Ç E V E Eytui 1989