Katalog

B İ R S A İ R B İ R S İ N E M A C I B İ R R E S S A M "Srivntar Dall'nla filzH Ikşamr DaEi. "Salvadnr Oali'nin Glzll Yaşamı' adlı kitabında şunları yazıyordu' "Bir ay boyıınra Fıgeueras'takl aiulyeme kapandım. Buyuk. karmaşık bir kalayı göruntüleyen blr tuvaffml bitireceklım. Irı burnu yere dayanmış. pembe yanaklı, koskocaman kaşlı, ağız yerlne, kamı çürümeye yuz tutmuş ve üzcrine karıncalann uşuştüflü bir çaklrge taşıyan Irı bir baj Bu lablonun adı, "Buyuk Masturbasyoncu" idi... "Kitabın bir t»a$ka bulümünde Dall. karısı Gala lle karşılaşana dek, kızofllankız olduflunu Itlraf edecektir... LUIS BUNUEL, SALVADOR DALI, FEDERICO GARCIA LORCA Skandal çocukları Çevîren: CELÂL ÜSTER B 16 irı yönctmcn, bıri rcssam, biri O7an. IAIIK Bumırl, Snlvador Oati, Federecio Garci» Lorca. Yirminci yüzyıl siinatııım biçimlcnmcsinde htlyılk payı olan üç Ispanyol. Lorca I936'da Granada'da faşisık'riıı kurşunlarıylavok erkcn aynldı ycryil7(lndon. llıınucl ilc Uali birlikie iki filme im/.a atiılar. ÖIKC vok sevdiler birl>irleriııi, sonrn birbirlerinden neftet eltik'i. Ikisı dc Lorca'daıı lalilıli çıkiı. Birı lilnıleriyte. Otcki rc;>imlcriylc insan akhııı alt Ust ctıilcr, insanların gi/h diişlcriııi aydıııhğa lar. önce Bunuel gö« elti bu dünyadan, ordından Duli, bu Ut; bttyUk sanaıçı da arıık yok. Cicriyc lx)rca'nın şiirleri, oyutıları, Bunuel'in filmlcri ve ya/dtklan, Dali'niıı tesiıııleri, hcykujlcri. desenlcri kuldı. Artemİo Cruzun ()lümü, Ücri »eftlşllrmek, Jhliyar CrinRn gihi romanlaıııı Meksikalı yıı/aıı Cnrlos Fuvnlcs, bu \ıç "skıındul v<wuftu"ııuıı ı'ağımı/. sanaıına danıgalaııııı nasıl vurduklarını yazdı. CARLOS FUENTES (.n.ı\'fkuMUcü akımın kurucusu Andri Untıın 19M'da Paris'tc ölnıedcıı kısa bilr sürc onceydi. Hski doslu, Ispanyol film yöııelınt.ııi Lııis Bunııvl. Brcton'u hasla yatu&mda görnıcyt: giıti. Aym gt>nün ilcri saaılcrinde Dunııcric karjılaş lım. Burıııcl yanından ayrılırkcıı Brcioııun son sözlcıi şunlar olmu^tu: "Scvgili dostum, urlık lıiç kimüe afallamıyor!" l>orca, Rtınıırl ve l>ati. Rtı üç sanaıçıdan yalnı/ca Dali, loplııınun satıai(,ı tarafından iifallatılabilcccginı diişünmcklc sonuııa kadar dirctıi. Ama yinc dc ü^tl de ju ya da bu biçimdc skanda! çocııklanydılar. Çucukluğııııdıı Ci/.viı vkulunda okuyaıı Bumıcl, iincma üünyu.sına gü/.yuvarlarını usiuralarla kcscrck vc llenry Millcr'ııı dcyi$tylc djııuııut lokumlan fiflatarak daldı. Bunun bctlclinı İVtkmckU* dr p.ecikmcdi: I'aşisı lugaylar, Runuel'in filmlcrinin ilk gösıcrimi iira.sında bcyazpcrüeyc mürekkcp hokkalan altılar. Lorca'nın skandalıysa daha sessi/ sakindi: Kamlara bur ılnımii bir kadın. kızı bir bakirc uluıak oldügıi iviıı Tanrıya >Ukrediyordu. Sonra durdular. Ya da dtırdurııldular. Bir snnaiçı, iıslcsirıden pelcıiKıli^i engcl l?r kadar büyüktür. Hayaııeıı $ıir vc liyairoya dökmüş olan lorca 19 Ağusioü 1936'da Granada'da skaıulalların en büNlsan 1989 ÇERÇEVE