Katalog

MONIQUE TRUONG’DAN ‘EN TATLI MEYVELER’ Karmaşık ve yaralı bir adamın portresi! 1975’te ailesiyle birlikte mülteci olarak Amerika’ya yerleşen Vietnamlı yazar Monique Truong, En Tatlı Meyveler (Çeviren: Şule Ölez / İletişim Yayınları) adlı romanında, Meiji döneminde Japonya’nın Batı’ya açılmasından sonra Japonya’nın kültürel özelliklerini, geleneksel hikâyelerini ve halk masallarını tanıtan, kendisi gibi mülteci bir yaşam süren İrlandalı yazar Patrick Lafcadio Hearn’ün yaşamını, onu en iyi tanıyan üç kadının sesiyle ustaca anlatıyor. Amerika’ya gidişi ve Z. DOĞAN KORELİ Cincinnati’ye yerleş- mesini içeriyor. MÜLTECİ YAŞAMLAR Lafcadio, burada 1975’te ailesiyle birlikte mülteci olarak muhabir olarak iş bu- Amerika’ya yerleşen Vietnamlı yazar Monique luyor ve kaldığı pan- Truong’un gerçek ve hayal gücünün karışımı olan ro- siyonun Afrikalı Amerikan köle aşçısı Alethea ile kı- manı En Tatlı Meyveler (Çeviren: Şule Ölez / İletişim sa süren bir evlilik yapıyor. Yayınları), kendisi gibi mülteci bir yaşam süren İr- Bu bölümde Hearn’ün Cincinnati’ye nasıl ve neden landalı yazar Patrick Lafcadio Hearn hakkında. gittiğine ilişkin bilgi yok. Bunun yerine Alethea’nın Meiji döneminde Japonya’nın Batı’ya açılmasından onunla ilgili duygularına odaklanıyor Truong. sonra Japonya’nın kültürel özelliklerini, geleneksel Lafcadio, Alethea ile ayrıldıktan sonra bir kez daha hikâyelerini ve halk masallarını tanıtan Hearn’ün göç beklenmedik ve sıra dışı bir yolculuğa çıkıyor. Eg- yaşamını, onu en iyi tanıyan ve olağanüstü yolculuğuna zotik güzelliğine kapıldığı Batı Hint Adaları’nı dola- tanıklık eden üç kadının sesiyle ustaca anlatıyor Truong. şıp Japonya’ya yerleşiyor ve romanın üçüncü bölü- Anlatılanlar Lafcadio Hearn’ün hikâyesi olduğu mü başlıyor. kadar annesi ve iki karısının da hikâyesi. Bu kadınlar, romanın merkezinde her ne kadar GERÇEK PATRICK LAFCADIO HEARN KİM? Lafcadio’nun çelişkili, içe kapanık ve yer yer depre- Japonya’da Kaizumi Setsu ile ikinci evliliğini ya- sif portresini çiziyorlarsa da cinsiyet, ırk, aile, yuva pıyor. Öğretmen Kaizumi, dört çocuğunun annesi ve ve ait olmaya dair düşüncelerini aktarıp geleneklere onun edebiyatta iş arkadaşı, esin kaynağı. bağlı olmaksızın özgürce yaşama yönündeki azim ve Lafcadio, bu dönemde eşi yardımıyla Japon folk- mücadelelerini de sergiliyorlar. loru hakkında önemli kitaplar yazıyor ve 54 yaşında Tokyo’da ölüyor. FARKLI KİMLİKLER ÜZERİNDEN Peki tüm bu kadınların yaşamına hükmeden ve pek TOPLUMSAL ELEŞTİRİLER çok kimlikle dünyanın çeşitli coğrafyalarında iz bırakan Bu yönüyle sadece yaşamöyküsü ya da aşk roma- ulusötesi bir figür olan Patrick Lafcadio Hearn kimdir? nı olarak bakılmamalı yapıta. Yazar, farklı kimlikler ra, oğlu ile birlikte eşinin memleketi İrlanda’ya taşınıyor. O, Rosa’nın umutsuzca sevdiği ama bakamadığı, aç- üzerinden kölelik, sömürgeleştirme, kadın sorunları Ancak evliliği yürütemiyor. Oğlunu, eşinin varlıklı ak- lıktan ölmek üzere olan muhtaç bebeği Patricio mu? gibi bir toplumsal eleştiri dizisine de yer veriyor. rabalarından birine evlatlık verip Yunanistan’a dönüyor. Truong, bu hassas ve dokunaklı anlatıyı üç bölümde Kendi ırkının dışında biriyle evlenmek için yasal ve Bu terk ediliş, Lafcadio’nun ömrü boyunca sürecek ev, toplumsal gelenekleri hiçe sayan ne var ki birkaç yıl son- kurgulamış. Her bölüm, bir zamanlar Hearn’ü seven bir kimlik ve aileye bağlılık noktasında alt metinde derin bir kadın tarafından dile getirilmiş. ra karısını terk eden Pat mi? Yoksa benimsediği kültü- psikolojiyi harekete geçiriyor. re fazlasıyla takılıp kalan, kendisini yerli karısından daha Hearn’ün annesi Rosa ile başlıyor roman. Ataerkil bir Okuması yazması olmayan Rosa, dönüş yolculuğunda Yunan ailesinde doğan Rosa Cassimati, İrlandalı Charles fazla Japon olarak gören takıntılı Yakumo mu? yol arkadaşına, bir gün oğlunun okumasını ve annesini Bush Hearn ile evleniyor ve 1850’de İyonya Denizi’nde- Tüm konuşmalardan ortaya çıkan ise yuva arayan, ki Lefkada Adası’nda oğlu Lafcadio’yu dünyaya getiriyor. tanımasına yardımcı olacağını umduğu bir mektup yaz- karmaşık ve yaralı bir adamın portresi. Çevresindeki kalbi Rosa, babasının baskısından kurtulmak için bir süre son- dırıyor. İkinci bölüm, Lafcadio’nun genç bir adam olarak kırıkların da hakkında söyleyecekleri olan bir adamın. n SVEND BRINKMANN’DAN ‘OLAN BİTENİ KAÇIRMA KEYFİ- AŞIRILIK ÇAĞINDA KENDİNE HÂKİM OLMAK’ Sosyal bilimcilerin “as¸ırılık c¸agˆı” diye niteledigˆi bir zamanda Sınırlar her durumda as¸ılmak ic¸in midir, onlarla yas¸amak bize ne kazandırır? Kendine ha^kim olma sanatı o¨gˆrenilebilir mi? yas¸ıyoruz. Sec¸enekler sonsuz, onlara ulas¸mak hic¸ olmadıgˆı kadar kolay go¨ru¨nu¨yor. Fakat bu sınır tanımaz ku¨ltu¨r ortamın- Kıs¸kırtıcı, davetka^r ve sınırsız bir du¨nyada kurumlar, da, her s¸eye yetis¸mek olanaksız, anlamlı da degˆil. O halde bi- o¨rgu¨tler, teknolojiler ve sosyal yapılar bizi nasıl belirler? rey olarak yas¸ amlarımıza nasıl bic¸im kazandıracagˆız? Psikolog ve felsefeci Svend Brinkmann, Olan Biteni Kac¸ırma Keyfi-As¸ ırılık Çagˆ ında Kendine Ha^ kim Olmak (Çeviren: Mer- Sec¸eneklerle dolu ya s¸ amımızda, en ko¨tu¨ senaryo olan can Yurdakuler / I· letis¸ im Yayınları) adlı kitabında bu sorulara biteni kac¸ırmak. Son gelis¸meleri, mac¸ sonuc¸larını, bize o¨zel yanıt arıyor ve kendine ha^kim olma sanatını bir erdem olarak alıs¸veris¸ fırsatlarını yakalamaya c¸alıs¸ırken en c¸ok ele alıp savunuyor. odagˆımızı korumakta zorlanıyoruz. Yazar kendi istegˆiyle bir s¸eylerden vazgec¸menin kis¸iyi stres, O¨zdenetim, so gˆ ukkanlılık, o¨lc¸u¨lu¨lu¨k gibi kavramlar yerini depresyon ve kaygı gibi dertlerden koruyacagˆını vurgular- hedonik bir do¨ngu¨ye mi bıraktı? ken sogˆ ukkanlılık ve o¨zdenetimi mutlu bir ya s¸ amın anahtarı Bir s¸eyden vazge c¸ meden bir digˆerine tutunmak olanaklı mı? olarak is¸aret ediyor. n Her s¸eyi birden yapma telas¸ının bedeli nedir? I·nsan potansiyeli efsanesi nedir, eylemlerimiz u¨zerinde nasıl Olan Biteni Kac¸ ırma Keyfi-As¸ ırılık Çagˆ ında Kendine Ha^ kim Olmak / bir etkisi vardır? Sonsuz mutluluk ve doyum arayıs¸ı saplantısından kurtu - Svend Brinkmann / Çeviren: Mercan Yurdakuler / I· letis¸ im Yayınları / labilir miyiz? Her s¸eyi deneme arzusunun kaynagˆı nedir? 108 s. / 2023. 48 26 Ekim 2023