Katalog

ŞEVKET PAMUK ZAFER TOPRAK Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi Atatürk HULÛSİ TURGUT Kurucu Felsefenin Evrimi Kılıç Ali’nin Anıları MUSTAFA KEMAL ATATÜRK Geometri TEVFİK BIYIKLIOĞLU ÖZER OZANKAYA Atatürk Anadolu’da 1919-1921 Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyeti CUMHURİYETİN İLK SAYIMI GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK CELÂL ERİKAN Gençler İçin Fotoğraflarla Kurtuluş Savaşı Tarihi NUTUK MUSTAFA KEMAL ATATÜRK SİNA AKŞİN Zabit ve Kumandan ile Hasbihal AFET İNAN ZAFER TOPRAK Kısa Türkiye Tarihi Cumhuriyet ve Antropoloji Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan siz Cumhuriyet’e gönülden bağlı okurlarımıza 100’üncü yıl kitapları… NUTUK_yeni_100_YIL LOGOLU.pdf 1 18.09.2023 17:11 1914… Osmanl› Devleti, Balkan ve Trablusgarp savaşlar›ndan yeni ç›km›şt›r. BİLİM-1 Hürriyet ve istiklâl benim karakterimdir. Ben yaşayabilmek için Osmanl› ordusunun iki genç subay›, bu savaşlarda yaşanan başar›s›zl›klar mutlaka müstakil bir milletin evlâdı kalmalıyım. Bu sebeple üzerine kafa yormaktad›r. ‹lkin Nuri Conker Zabit ve Kumandan kitab›nda, millî istiklâl bence bir hayat meselesidir. Millet ve memleketin sorunlar› ve çözüm önerilerini gündeme getirir. Dostu ve meslektaş› Mustafa menâfii [menfaatleri] icab ettirdiği takdirde beşeriyeti teşkil Kemal, bu kitab› okur okumaz, Zabit ve Kumandan ile Hasbihal ’i kaleme al›r. “Dünyada her şey için, maddiyat için, maneviyat için, eden milletlerden her biriyle medeniyet muktezâsından [gereklerinden] olan dostluk ve siyaset münasebâtını büyük bir Birbirini bütünleyen ve pekiştiren bu iki kitab›n başl›ca temalar›ndan biri iyi hayat için, muvaffakiyet için en hakiki mürşit ilimdir, fendir.” hassasiyetle takdir ederim. Ancak benim milletimi esir etmek yöneticiliktir. Her ikisi de, ordunun yaşad›ğ› başar›s›zl›ğ›n as›l çözüm adresi isteyen herhangi bir milletin de bu arzusundan sarf-ı nazar olarak, komuta kademelerini gösterir. Askerler için hem bilimsel birikimin Mustafa Kemal Atatürk edinceye kadar bîaman düşmanıyım. hem de cesaret ve kendi baş›na karar alma başta olmak üzere, pek çok bireysel niteliğin önemini ve gereğini savunur. Hâkimiyet-i Milliye, 25 Eylül 1924 Atatürk - 24 Nisan 1921 Hâkimiyet-i Milliyye gazetesi yazarıyla söyleşi Ancak çok geçmeden Osmanl› Devleti Birinci Dünya Savaş›’na girince, Mustafa Kemal de kitab›n› bast›rmay› ertelemek zorunda kal›r. Buna karş›l›k iki dost, Çanakkale’de Anafartalar ve Conk Bay›r›’nda, Cumhuriyet’in kurucu felsefesinin ardında, sosyal ve beşeri bilimler kitaplar›nda yazd›klar›n›n sözde kalmad›ğ›n› kan›tlar. Birlikleri zorlu alanında Tanzimat sonrası yüz yıl boyunca birikmiş telif ve tercüme muharebelerden büyük başar›larla ç›kar. eserler vardı. Aydınlanma felsefesi, Fransız Devrimi, 19. yüzyılın düşün Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin 12 Temmuz 1932’de kurulmasından sonra ortamı ve Üçüncü Cumhuriyet Fransası’nın pozitivist, solidarist, seküler Mustafa Kemal kitab›n› ancak, mütarekede döndüğü ‹stanbul’da, 1918 başlayan Dil Devrimi’yle Türkçeyi sade bir dil haline getirme ve yabancı kökenli sonunda yay›mlar. Kitab›n bas›m›ndan alt› ay kadar sonra da Anadolu’ya dünya görüşü Jön Türkleri ve Kemalist kadroları derinden etkiledi. Milli Geometri kelimelerden arındırma çalışmaları hız kazanır. Yabancı dillerden, özellikle Arapça Mücadele Batı’ya karşı verilmiş, Düvel-i Muazzama alt edilmişti. Ancak geçerek ‹stanbul ile ilişiğini keser. Ad› mütareke ve işgalle birlikte an›lan ve Farsçadan alınan bilim, fen, teknik ve sanat terimlerinin Türkçeleştirilmesi için çağdaş ve laik bir yapılanma sürecinde Atatürk yine Batı’nın düşün Damat Ferit Hükümeti de kitab› toplatt›rarak imha eder. komisyonlar kurulur. Son derece ağır Osmanlıca terimlerin kullanıldığı “geometri”, ortamından esinlendi. Zabit ve Kumandan ile Hasbihal ilk bask›s›ndan sonra 1956’da, Hasan eski deyişle “hendese” için ise bu çalışmayı bizzat Mustafa Kemal Atatürk yapar. Yüz yıllık gelişimi süreklilikler ve kesintiler bağlamında elMustafa Kemal Atae alan türkAtatürk Âli Yücel taraf›ndan ‹ş Bankas› Kültür Yay›nlar›’n›n ilk kitab› olarak Atatürk, 1936 yılında toplanan III. Türk Dil Kurultayı’nın hemen ardından – Kurucu Felsefenin Evrimi ana kaynaklara iniyor, Atatürk’ün Çankaya yay›mlanm›şt›r. Atatürk’ün doğumunun 125. y›l› vesilesiyle haz›rlanan bu yeni kitaplığının ve sofrasının çağdaş Türkiye’nin oluşumunda ne denli önemli bask›da, Atatürk ve Conker’in kitaplar› bir araya geliyor. Üstelik özgün ve “geometri öğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara kılavuz” olması amacıyla işlev gördüğünü ortaya koyuyor. Dolmabahçe Sarayı’nda Geometri kitabını kaleme alır. Eğitime ve bilime sadeleştirilmiş metinleri ilk kez karş›l›kl› sayfalarda bir arada… verdiği önemi her zaman vurgulayan Mustafa Kemal Atatürk, ilk olarak 1937 Prof. Dr. Zafer Toprak (1946-2023) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Mustafa Kemal Atatürk’ün yazarl›ğ›, askerliği ve devlet adaml›ğ›n›n yılında Kültür Bakanlığı tarafından basılan bu kitapla, kendisinin türettiği Fakültesi’nden mezun oldu. Yüksek lisansını Londra Üniversitesi’nden, gölgesinde kalm›şt›r. Oysa ki Mustafa Kemal daha Harp Akademisi’nden ve günümüzde kullanılan pek çok geometri terimini dilimize kazandırmıştır. doktoralarını İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden ve St. Olaf mezun olduğu dönemlerde mesleki kitapç›klar yazd›, çevirdi. Devlet adaml›ğ› College, Minnesota’dan aldı. Türkiye İş Bankası [İstanbul ve Ankara] ve döneminde de Nutuk’unun yan› s›ra Yurttaşl›k Bilgisi ve Geometri kitaplar›n› Asım Kocabıyık Borusan müzelerini kurdu. Türkiye’nin çeşitli kentlerinde kaleme ald›, tarih ders kitaplar›n›n baz› bölümlerini yazd›. açılan sergilerde küratörlük yaptı. Uzun yıllar Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde yer alan Atatürk Enstitüsü’nü yönetti. Geç Osmanlı ve Nuri Conker (1881-1937), Atatürk’ün mahalle, okul, meslek ve silah erken Cumhuriyet dönemleri hakkında 20’den fazla kitabı, 250’den fazla arkadaş›yd›. Trablusgarp’ta, Çanakkale’de ve Kurtuluş Savaş›’nda makalesi yayımlandı. Yayınevimizden çıkan eserleri: Türkiye’de Milli beraberdiler. Yazd›ğ› tek kitap olan Zabit ve Kumandan, Mustafa Kemal’in İktisat 1908-1918 (2019); Cumhuriyet ve Antropoloji (2021); Türkiye’de Hasbihal ’i kaleme almas›na vesile oldu. Cumhuriyet döneminde komutanl›k, Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (2022); (Bengisu Rona ile birlikte yayına diplomatl›k ve milletvekilliği görevlerinde bulundu. hazırladığı) Bir Muhalif Kimlik. Tevfik Fikret (2008). 5 7 Yazar Bilim Akademisi üyesidir 5 ATATÜRK -KURUCU FELSEFENİN EVRİMİ 100-YIL LOGOLU.indd 1 25.09.2023 14:17 Cumhuriyet ve Antropoloji Tanzimat sonrası yüz yılı kapsayan bir bilim Milletvekili, Milli Eğitim Bakanı, Tercüme Bürosu ve Türkiye İş tarihi. 1930’lu yıllarda gerçekleştirilen bilimsel ve kültürel devrimin geri Bankası Kültür Yayınları’nın kurucusu, Köy Enstitüleri’nin fikir Atatürk, Türk Devrimi, Türkiye Cumhuriyeti… Türk ulusunun planında yer alan birikime odaklanıyor. babası, tarihçi, musikişinas, edebiyatçı, eğitimci ve gazeteci... bağımsız bir çağdaş toplum olarak varlığını koruyabilmesinin Cumhuriyet tarihinin en önemli isimlerinden Hasan-Âli Yücel’in Tarihçilerce “katastrofik” ve “karanlık” bir evre diye nitelenen simgeleri olan bu kavramların dünyanın seçkin bilim ve siyaset hemen sıralanabilecek unvan ve özelliklerinden sadece birkaçı. iki dünya savaşı arası dönem, Türkiye’nin kendi “yeni insan”ını “...imtihanlar vardır ki; bir milletin medeni idareye ne insanları tarafından nasıl anlaşıldığını merak etmiş miydiniz? inşa ettiği yıllar oldu. Çağdaş bilim ve eğitim anlayışının temelleri derece layık olduğunu, demokrasi yani halk idaresi Özer Ozankaya, Fransa’dan Azerbaycan’a, Rusya’dan Senegal’e, Prof. Dr. A.M. Celâl Şengör, bu çok yönlü Cumhuriyet aydınını uluslaşmanın ilk evrelerine özgü romantik özlemlerle 1930’lu yıllarda hususundaki iktidarının ne kadar ilerlemiş bulunduğunu atıldı. Harf devrimi ertesi 1928-1938 evresi bilim anlayışında milat ABD’den Japonya’ya, alanlarında isim yapmış düşünürlerle, işte akademisyen titizliğiyle kaleme aldığı Hasan-Âli Yücel ve Türk gösterir. Yarınki tahrir-i nüfus Türk Milleti için böyle bir sayıldı. İlköğretimden yükseköğretime antropolojik verilerle yüklü imtihan günüdür.” bu amaçla söyleşiyor. Atatürk, Cumhuriyet ve Devrimlerin yabancı Aydınlanması kitabında derinlemesine inceliyor ve tartışıyor. bir geçmiş vurgulandı. Süreç tarih, coğrafya, dilbilim, mantık, jeoloji, gözüyle nasıl göründüğünü saptayarak, Türkiye’nin ve yakın Mustafa Kemal Atatürk’ün başlattığı eğitim reformlarının destekçisi Cumhuriyetin ilk nüfus sayımı (tahrir-i nüfus), biyoloji başta olmak üzere geniş bir bilim yelpazesini kuşattı. Kültür tarihinin genel görünüşünü başka bir bakış açısıyla çiziyor. ve uygulayıcısı, aydınlanma ideallerinin şaşmaz takipçisi Yücel’in, Haziran 1926’da TBMM’de kabul edilen kanun devrimi ise Anadolu insanı üzerine Batı’daki nasırlaşmış önyargıları çerçevesinde 28 Ekim 1927 tarihinde yapıldı. yalnızca geçmişe değil, bugüne ve hatta yarınlara ışık tutacak Bu söyleşilerde Atatürk’ün ve Cumhuriyet’in olağan sayılan pek çok sorgulayan bir projeye dönüştü. Ülke nüfusunu, toplumsal ve iktisadi özelliklerini zenginlikteki düşünce dünyası gözler önüne seriliyor. kazanımının, nasıl “bir uygarlık projesi” olarak değerlendirilmesi modern yöntemlerle sayabilmek ve izleyebilmek Prof. Dr. Zafer Toprak, Cumhuriyet ve Antropoloji ’de yine çok gerektiği vurgulanıyor: zengin bir malzeme külliyatına dayanarak, bunalımlı bir evrede doğayla için güvenilir verilere ihtiyaç duyan yeni devlet, okuryazarlıktan anadile, cinsiyetten mesleklere kadar Çağdaşlaşma, ulusal egemenlik, siyasetten ekonomiye tam barışık bilimsel kaygıları belgeleriyle dile getiriyor. Prof. Dr. A.M. Celâl Şengör İstanbul Teknik Üniversitesi Maden pek çok bilginin toplanarak bir araya getirilmesini bağımsızlık, laiklik, hukuk devrimi, dil devrimi, kadın hakları… sağladı. İlk nüfus sayımı, yasama, yargı, eğitim, sağlık, Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Jeoloji Mühendisliği Prof. Dr. Zafer Toprak (1946-2023) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler ekonomi ve kültür alanlarındaki yenileşme Ana Bilim Dalı’ndaki görevinden 2022 yılında emekli olmuştur. Fakültesi’nden mezun oldu. Yüksek lisansını Londra Üniversitesi’nden, hareketi için de kritik önemdeydi. Türkiye’nin en saygın jeolog, bilim adamı ve üniversite doktoralarını İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden ve St. Olaf Prof. Dr. Şevket Pamuk'un değerli katkısıyla hazırlanan hocalarından olan Şengör Avrupa Bilimler Akademisi’nin ve College, Minnesota’dan aldı. Türkiye İş Bankası [İstanbul ve Ankara] ve bu çalışmada, 1927 sayımından sonra yayımlanan verileri Amerikan Bilimler Akademisi’nin ilk Türk üyesi, Rus Bilimler Asım Kocabıyık Borusan müzelerini kurdu. Türkiye’nin çeşitli kentlerinde orijinal haliyle sunuyor, sayım hazırlıkları, sayım günü ve Akademisi’ne Fuat Köprülü’den sonra seçilen ikinci Türk, Türkiye açılan sergilerde küratörlük yaptı. Uzun yıllar Boğaziçi Üniversitesi sonrasında toplumun bu faaliyete katılımına dair dönem bünyesinde yer alan Atatürk Enstitüsü’nü yönetti. Geç Osmanlı ve Bilimler Akademisi’nin en genç kurucu üyesi, TÜBİTAK Bilim Ödülü basınında yer alan yazı, fotoğraf, karikatür ve erken Cumhuriyet dönemleri hakkında 20’den fazla kitabı, 250’den kazanan en genç bilim adamıdır. Ulusal ve uluslararası çok sayıda belgeleri de okurlarımızla paylaşıyoruz. fazla makalesi yayımlandı. Yayınevimizden çıkan eserleri: Türkiye’de şeref payesi ve ödül sahibidir. Milli İktisat 1908-1918 (2019); Atatürk. Kurucu Felsefenin Evrimi (2020); Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (2022); (Bengisu Rona ile birlikte yayına hazırladığı) Bir Muhalif Kimlik. Tevfik Fikret (2008). Yazar Bilim Akademisi üyesidir Kapak fotoğrafı: Tosya’da “28 Teşrinievvel Cuma, Umumi Nüfus Tahriri” yazılı afişin önünde şehrin ileri gelenleri. İBB Atatürk Kitaplığı Arşivi 3 E 3 CUMHURİYETİN İLK SAYIMI_.indd 1 1.08.2023 15:22 DUNYA DUSUNURLERI GOZUYLE ATATURK VE CUMHURiYETI_Beşeri-100-YIL.indd 1 HASAN ALI YUCEL VE TURK AYDINLANMASI 100_YIL LOGOLU.indd 1 16.10.2023 09:47 12.10.2023 15:05 CUMHURİYET VE ANTROPOLOJİ-100.indd 1 28.08.2023 16:21 kisa türkiye tarihi-32_duzelti.pdf 1 28.08.2023 16:15 KURTULUS_SAVASI_TARIH-100-8.pdf 1 16.10.2023 09:52 Osmanlı-Türkiye iktisat tarihçiliğinin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Şevket Pamuk’un, ilk kez 2014’te yayımlanan önemli çalışması Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi “Atatürk Anadolu’da adlı bu küçük kitap Milli Mücadelemizin, başından Osmanlı İmparatorluğu’nda değişim rüzgârları 19. yüzyıl başından Tarihi ’nin gözden geçirilmiş ve genişletilmiş yeni baskısı, kapsadığı dönemi 2020’ye sonuna kadar eksiksiz bir tarihi değildir. Bununla beraber, bu küçük itibaren güçlenmiş, çağdaşlaşma gereksinimi giderek vazgeçilmez kadar getirirken, iktisadi tarihimize farklı bir yaklaşımı hedefleyen incelemede, Milli Mücadelemizin başlıca olayları üzerinde, güçlükle bir hal almıştır. Sultan III. Selim’le başlayan bu süreçte önemli içerik ve vurgularını da zenginleştiriyor. bulabildiğim resmi ve özel belgelerin ışığı altında, dikkatle durulmuştur. kilometre taşlarını oluşturan Islahat ve Tanzimat fermanları; onların Milli Mücadele tarihimizin her bakımdan aydınlatılabilmesi için, Pamuk’un 2018 yılında İngilizce olarak Princeton University Press tarafından peşinden gelen Jön Türk hareketi ve II. Meşrutiyet devrimi, son yayımlandıktan sonra Yunanca ve Çinceye de çevrilen bu çalışmasının önemli bir herkesin her şeyden ümit kesmiş bulunduğu mütarekenin ilk altı noktada Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet devrimleriyle taçlanırken özelliği son 200 yılı birlikte ele alması. Türkiye iktisat tarihçiliğinde 19. yüzyıl ile 20. ayında bir kahramanın neye dayanarak mücadeleye başlamış altı yüzyıllık bir imparatorluktan modern bir devletin doğuş öyküsü yüzyıl sık sık birbirlerinden kalın duvarlarla ayrıldı. Oysa Osmanlı’dan Cumhuriyet’e olduğu, üzerinde durulması gereken bir problemdir. Samsun’a çıkan de şekillenmiştir. Ama bu öykünün içinde ileriye doğru her adım geçiş sürecinde önemli siyasal değişiklikler gerçekleşirken, iktisadi açıdan önemli Mustafa Kemal Paşa’nın bir ‘milli mukavemet’ cephesi kurabilmesi ise süreklilikler de yaşanmıştı. Bu sürekliliklerin bir bölümü Osmanlı geçmişinden, bir büyük mücadeleler ve acılar pahasına atılmış, reform ve hürriyet Anadolu’ya geçmesinden daha kolay olmamıştır.” bölümü de Sanayi Devrimi sonrasında dünya ölçeğinde ortaya çıkan gelişmelerden coşkularını istibdat dönemleri, görece istikrar ve huzur umutlarını kaynaklanıyordu. Bu nedenle Pamuk, son 200 yılı bir bütün olarak ele alıyor bitmek bilmeyen yıkıcı savaşlar izlemiş, devrimler ve karşı-devrimler Türk Tarih Kurumu’nun ilk başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu, ilk kez 1959’da ve bugünkü Türkiye ekonomisinin kimi özelliklerinin kökenlerini 19. yüzyıldaki peşpeşe sıralanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihi de gelgitlerle basılan çalışmasında Kurtuluş Savaşı’nın başlangıç aşamasını, Alman dönüşümlerde arıyor. ilerleyen bu çağdaşlaşma serüveninin parçası olmuştur. tarihçi Gotthard Jaeschke’nin “Türkiye’nin Bağımsızlık Mücadelesi Yakın tarihimiz ve İttihat ve Terakki üzerine değerli çalışmalarıyla Kitap ayrıca ekonomilerin uzun dönemli gelişmesini değerlendirirken temel ölçütler Tarihine Katkılar” adlı makalesinden hareket ederek, müdafaa-i hukuk tanıdığımız Prof. Dr. Sina Akşin, Kısa Türkiye Tarihi’nde, 19. yüzyıl olarak, bir yandan kişi başına gelir artışlarını ya da iktisadi büyümeyi, öte yandan da cemiyetlerinin kurulması, Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’ya geçişi, sağlık ve eğitim boyutlarıyla insani gelişmeyi ve bölüşümü öne çıkarıyor. başındaki ilk reform çabalarından 2000’li yıllar Türkiye’sine kadar Sovyet Rusya ile işbirliği, İstanbul hükümetlerinin Milli Mücadeleye uzanan bu çalkantılı süreci son derece kolay okunan ve akılda karşı tutumu ve diğer gelişmeler çerçevesinde ele alıyor. Yazar, önce ayrıntılı veriler kullanarak son 200 yılda Türkiye’de iktisadi büyümenin kalan bir özet halinde okuyucuya sunuyor. dünya ortalamalarına yakın ama onların biraz üzerinde, buna karşılık insani Tarihini okuyarak bugününü anlamak isteyenler için gelişmenin, özellikle de eğitimin dünya ortalamalarının altında kaldığını ortaya Tevfik Bıyıklıoğlu: 1898’de Çanakkale’de doğdu. Harp Okulu'ndan topçu bir başucu kitabı... koyuyor. Daha sonra da Türkiye’de uzun vadeli iktisadi gelişmenin niçin dünya subayı olarak mezun oldu. Harp Akademisi’ni de 1911 yılında bitirdi. ortalamalarının üzerine çıkamadığını sorguluyor. Bu soruların sadece iktisatla sınırlı Balkan savaşlarına ve Birinci Dünya Harbi’ne katıldı. Çanakkale’de bir çerçevede yanıtlanamayacağının altını çizen Pamuk, daha doyurucu yanıtlar için Prof. Dr. Sina Akşin (1937) 1955’te Robert Kolej den, 1959’da İstanbul toplumsal ve siyasi yapıların da dikkate alınması gerektiğine işaret ediyor ve iktisadi Mustafa Kemal’in kurmay subaylarından biriydi. Milli Mücadele’de Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. ABD’de Fletcher School of gelişmenin nihai nedenleri olarak kabul edilen kurumların Türkiye’deki özelliklerini ve Law and Diplomacy’de yüksek lisans çalışmalarını yaptı. 1961-67 Batı Cephesi’nde görev aldı. Mudanya ve Lozan görüşmelerinde İsmet işleyişlerini inceliyor. Paşa’nın askeri danışmanlığını yaptı. 1924’te Cumhurbaşkanlığı Genel yıllarında Robert Kolej Yüksek Okulu İnsan Bilimleri Bölümü’nde Uygarlık Tarihi dersleri verdi. 1969’da Ankara Üniversitesi Siyasal Sekreterliği görevine getirildi. 1927 Ekim ayından itibaren bir yıl süreyle Prof. Dr. Şevket Pamuk Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü ve Ekonomi Bölümü Moskova Büyükelçiliği yaptı. Türk Tarih Kurumu’nun ilk başkanı olan emekli öğretim üyesidir. Türkiye’de ve yurtdışında pek çok üniversitede ders veren Bilgiler Fakültesi’nde Türk Siyasal Hayatı Kürsüsü’ne girdi, 1975’te Pamuk, 2008-2013 yılları arasında London School of Economics’de öğretim üyeliği doçent,1989’da profesör unvanlarını aldı. Tevfik Bıyıklıoğlu, Genelkurmay Harp Tarihi Dairesi’nde uzman olarak yaptı ve aynı üniversitedeki Çağdaş Türkiye Çalışmaları Kürsüsü’nü yönetti. Avrupa çalıştı ve okullarda devrim tarihi dersi verdi. 24 Kasım 1961’de vefat etti. Bugüne kadar yayımlanmış kitaplarından bazıları: Kısa 20. Yüzyıl İktisat Tarihi Derneği’nin ve Asya İktisat Tarihi Derneği’nin başkanlıklarını ve Tarihi; Şeriatçı Bir Ayaklanma. 31 Mart Olayı; İstanbul Hükümetleri European Review of Economic History dergisinin editörlüğünü de yapan Pamuk, Bilim ve Milli Mücadele; Jön Türkler ve İttihat ve Terakki; Yakın Tarihimizi Akademisi ve Avrupa Bilimler Akademisi üyesidir. Sorgulamak; Türkiye Tarihi, 5 c. (yay. yön.) Osmanlı-Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa iktisadi tarihi üzerine çeşitli dillerde pek çok makale de yayınlayan Pamuk’un kitaplarından bazıları şöyle: Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme, 1820-1913 (1984), Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914 (1988), Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi (1999), İstanbul ve Diğer Kentlerde 500 Yıllık Fiyatlar ve Ücretler (2001), Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları (2007) ve Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme (2008). Kapak fotoğrafı: Mustafa Kemal Paşa, Birinci İnönü Muharebesi’nden (6-11 Ocak 1921) sonra Bozüyük yakınlarında. Sağında Batı Cephesi Harekât Şubesi Müdürü Tevfik (Bıyıklıoğlu) Bey ve Mustafa Kemal Paşa’nın yaveri Salih (Bozok) Bey görülüyor. HAYAT DERGİSİ ATATÜRK ALBÜMÜ'NDEN 8 2 ATATÜRK HAKKINDA HATIRALAR VE BELGELER 100_YIL-28.pdf 1 15.09.2023 13:23 TURKIYENIN_200_YILLIK_IKTISAT_TARIHI-100_YIL.indd 1 16.10.2023 15:25 Atatürk Anadolu'da-100-YIL.indd 1 10.10.2023 13:39 kilic ali_con 100_YIL LOGOLU-27.pdf 1 11.10.2023 09:40 7 8 39 26 EKİM 2023 Kapak fotoğrafı: Halûk Çobanoğlu