Katalog

K “Artvinli şehit er Ramazan Köse’nin anısına” 02.12.2014! PEN Amerika, faaliyetlerine maddi destek sağlamak için küresel bir müzayede düzenlemişti. Hepsi imzalı, derkenarlı ve yazarından desenli 75 birinci baskı kitaptan mürekkep etkinliğin katalog başlığı, “First Editions, Second Thoughts” idi. Orhan Pamuk’tan “Kar”ın İngilizce çevirisi “Snow”, 52. sırada yer alıyordu. Müzayedeye New York’ta yaşayan yeğenim Can Dalokay ile birlikte katıldık, Orhan Pamuk’un kitabına pey sürecektik. Can beni telefonla aradığında saat, (sabah) 03.40 idi. Yeğenim bayrağını bir kez kaldırabildi, biz ikinci için düşünürken fiyat 13 bin dolara uçmuştu. Etkinlikten 920 bin dolar toplandı, tüm yapıtlar alıcı buldu. Münzevi yazar Don DeLillo’nun (doğ. 1936) kitabı 57 bin, edebiyatı bıraktığını açıklayan Philip Roth’un (doğ. 1933) kitabıysa 80 bin dolara alıcı buldu. 3502 Müzayededen elim boş çıktığım için pek üzüldüğüm söylenemez. Elimdeki Orhan Pamuk el yazmaları, desenleri ve imzalarının herhalde değeri artmıştı. Her fırsatta yineliyorum, zamanınız ve biraz olanağınız varsa imzalı kitap biriktiriniz. “Kalıcı” yazar ve şairlerin imzalı kitapları aynı zamanda gelecek için bir yatırımdır. (Geçen ay Bilge Karasu’dan Fethi Naci’ye imzalı bir, “Göçmüş Kediler Bahçesi” aldım. Hedefte, uygun fiyattan imzalı bir Sait Faik bulmak var ve o adeta, kitaplarını imzalamama inadındaymış.) 3503 Bir koleksiyon konusu önerisi: Aykırı kitap ayraçları. (Ben Komikçi Dükkânı’ndan edindiklerimi hâlâ saklarım.) 3504 TIME dergisinin 1998’de yaptığı bir araştırmaya göre, okurların “yaşamını en fazla değiştiren” 10 kitap: “The Autobiography of Malcolm X – 1965 / “Civilization and Its Discontents” – Sigmund Freud, 1930 / “The Common Sense Book of Baby and Child Care” – Benjamin Spock, 1946 / “Democracy and Education” – John Dewey, 1916 / “The Diary Of A Young Girl” – Anne Frank, 1947 / “The General Theory Of Employment, Interest and Money” – J. Maynard S A Y F A 1 0 n 5 itap İçin...142 SELÇUK ALTUN ‘Oktay Rifat: Torik Tayfa... Ece Ayhan: Ayna Hece’ 3501Keynes, 1936 / “The Gulag Archipelago” – Alexander Solzhenitsyn, 1974 / “The Other America” – Michael Harrington, 1962 / The Second Sex” –Simone de Beauvoir, 1946 / “Silent Spring” – Rachel Carson, 1962… 3505 Türk Plastik Sanatlarında İlkler: Oğuz Erten, Artam Antik Yay. : Müze olarak kullanılmak üzere inşa edilen ilk yapı İstanbul Arkeoloji Müzesi’dir. (1891) / İlk kişisel resim sergisini Şeker Ahmet Paşa, 1897’de Pera Palas Oteli’nde açmıştır. / İlk kadın ressamımız Mihri Müşfik Hanım’dır. (18861954) / 1922’de yayımlanan Sanat Kamusu ilk sanat sözlüğüdür. / Resim koleksiyonu yapmaya başlayan ilk banka Türkiye İş Bankası’dır (1924’ten itibaren) / Yurtdışında sergi açan ilk ressam Ali Sami Boyar’dır (18801965), (1925’te Londra’da Macrae Galerisinde). / Heinrich Krippel tarafından 1926’da yapılan Atatürk Heykeli, Sarayburnu’na dikilirken kamusal alandaki ilk heykel olmuştur. / İlk kadın heykeltıraşımız Nurol Bengütaş’tır (19041992)… 3506 ANAGRAM (Türk Dil Kurumu, 2009): (Fr.) Bir kelimedeki harflerin yerini değiştirerek elde edilen kelime. (Bakla kelimesinin anagramı ablak’tır.) 3507 Bir “Anagram” Anekdotu: Lady Eleanor Davis’in (15901652) kızlık adı Eleanor Audley’in anagramı, “Reveale O Daniel” (Açıkla Ey Daniel) idi. Lady durumdan kendisine bir misyon çıkardı; onda “geleceği açıklama” yeteneği vardı. Onu bundan alıkoymaya çalışan iki kocasından biri öldü, diğeri delirdi. Lady 1628’de, Buckingham Dükü’nün ağustosta öleceğini iddia etti; haklı çıktı. Kral I. Charles’ı kötü bir son bekliyor deyince, yakalanıp mahkemeye çıkarıldı. Yargıç onun son adından (Dame Eleanor Davis), “Never So Mad A Ladie” (Bu Kadar Deli Bir Hanım Olamaz) anagramını üretti. O gülmekle yetindi; Kral I. Charles darağacını boyladı! 3508 Türk Edebiyatı’ndan Anagramlar (“Rahibinden Satılık Kilise” – k. İskender, 2009): Enis Batur: Suni Berat / Ece Ayhan: Ayna Hece / Oktay Rifat: Torik Tayfa / Ülkü Tamer: Alem Türkü / Metin Altıok: Moteli Tanık / Ahmet Erhan: Rahmethane… Ş U B A T 2 0 1 5 tinkaya, Cumhuriyet Kitapları / Türkçenin Dudaklarısın Sen, Şair ve Editör Enver Ercan – Sempozyum Kitabı, Yasakmeyve / Soğuktan Gelen Casus – John LeCarre (Çev. Ali Cevat Akkoyunlu), Kırmızı Kedi / Adlar Sözlüğü – Cem Dilçin, İş Kültür / Körleşme – Elias Canetti (Çev. Ahmet Cemal), SEL / İlle de Mavi – Adnan Keskin, Ayrıntı… 3512 Yazılarını özlediğim yazar ve şairler: Güven Turan, Mehmet Taner, Ferhan Şensoy, Mahir Öztaş, Birhan Keskin, Şule Gürbüz, Gonca Özmen… 3513 Bâki Ayhan T.’den turfanda şiir (tadımlık): Cenaze Gibi Bir Şey birkaçı gizlice deniz getirmiş buraya demir kuşlar sınırların ötesini zorlarken paslı çiviler çoktan çürümüş yerinde durmakta çöllerimiz derken lekeler çoğalmış kararsız bulutlarda birkaçı dut gölgesinde uyuyakalmış sokaklarımıza fırtına gürültüleri dalmış kendi sınırlarında sızarken herkes vücutlar ruhların ötesinde her şeye gülüp geçen kurbağa sürüsü eşit aralıklarla dağılmış yeryüzüne 3514 Edebiyat tarihinin en üretken yazarlarından Georges Simenon’un Varlık yayınlarından çıkan “Katil” (1956) ve “Yedi Kızlar” (1960) çevirilerini neden mi bir arada ciltletmişim? Çünkü çevirmenleri Tahsin Yücel ile Nurullah Ataç! 3515 “Çocukken bir bisikletim olsun diye her gece dua ederdim. Bir işe yaramadığını görünce gidip bir bisiklet çaldım ve bu kez Tanrı’ya, beni affetmesi için dua eder oldum.” Komedyen Emo Philips 3516 “Tunç iki gözüm… Muhsin Ertuğrul’dan Tunç Yalman’a Mektuplar, Anılar, 2000” : Tunç Yalman (19252006) önemli bir tiyatro yönetmeniydi ve sembol gazeteci Ahmet Emin Yalman’ın oğluydu. Muhsin Ertuğrul’un ona 1970’lerde yolladığı iki mektubun adresi, “31 Morton Street, New York”tur. Kitabı 14 yıl sonra yeniden karıştırırken aklıma Amerika underground edebiyatı yazarlarından Erje Ayden (19372013) geldi; o da 1980’lerden itibaren Morton Street’te yaşamıştı. Adres defterime başvurunca gördüğüme iyice şaşıracaktım; 29 ½ Morton Street, New York. İki Robert Kolejli, yıl farkıyla koca New York’ta yan yana evlerde yaşamışlardı. Tunç Yalman’ı tanırdım; Erje Ayden’i çok iyi tanırdım. Anılarına saygıyla… (“Bizans Sultanı”nda, New York’ta bir hane adresi gerekince de Morton Street’i kullanmıştım.) 3517 “Hilmi Yavuz ile Söyleşi” – Türk Edebiyatı; Kasım, 2014: Soru: İlk kitabınızı nasıl bastırdınız? Yahut bastırana kadar ne gibi güçlüklerle karşılaştınız? Hilmi Yavuz: Benim ilk kitabım şiir kitabıdır, Bakış Kuşu. Ben o kitabın yazılması sürecinde Londra’daydım. Uzun yıllar Londra’da kaldım. Üniversite öğrenimimi orada tamamladım. Orada da BBC’nin Türkçe seksiyonunda çalışıyordum. Rahmetli öykücü Feyyaz Kayacan ile çok yakınlığımız vardı. Ona bir miras kaldı K İ T A P S A Y I 1303 Nazmi Ağıl 3509 Nazmi Ağıl (doğ 1964): Yetkin şair, çevirmen, akademisyen, (z)arif insan ve emekli albaydır. Geçenlerde bir ortak dostumuzla kulaklarını çınlatıp, ona bir de eselam yolladım. Yanıtında, “Bu yaz IOWA yazarlık merkezine eğitmen olarak davet edildiğini” belirtiyordu. IOWA’ya değil eğitmen, öğrenci olarak katılabilmek bile ayrıcalıktır. Kemal Tahir’den izinle; “Nazmi İyi, Nazmi Aferin!” 3510 Küresel kültürazzi: James Hilton, “Elveda Bay Chips”i dört, Erle S. Gardner “The Case Of The Velvet Claws”u üç buçuk günde yazdılar. / Voltaire günde 50 bardak çay ve 20 fincan kahve içerdi. / Mark Twain günde iki paketten fazla sigara içerdi; “Sigarayı bırakmak zor değil” derdi. “Daha önce yüzlerce kez bıraktım.” / Honore de Balzac, Sorbonne mezunu bir avukattı. / “Fahişe namuslu kadına neyse, gazete de kitaba odur” derdi Edmund de Goncourt. / Adolf Hitler 1923’te giriştiği darbe başarısızlıkla sonuçlanınca hapse atıldı; Kavgam’ı orada Rudolf Hess’e dikte ettirdi. / Kingsley Amis okurlarını kızdırmak için yazdığını söylerdi. / George Bernard Shaw canı istediği gibi giyinebilmek için yazar olduğu iddiasındaydı. / Joseph Conrad, Fyodor Dostoyevsky ve Giacomo Casanova sıkı kumarbazdılar. / “İlk kitabımı okumak için yazdım” derdi Nobelist Toni Morrison. / Edgar Allan Poe, George Orwell, Charles Dickens, Fyodor Dostoyevsky, Somerset Maugham, Martin Amis, Muriel Spark, Mark Twain ve G.K. Chesterton editörlük de yapmışlardı. / Marquis de Sade’in babası asker, Daniel Defoe’nun kasap, Anton Çehov’un manav ve Moliere’nki mobilyacıydı… 3511 Kitap Önerileri: İhtimal – Selma Sancı, SEL / Kubilay Olayı ve Tarikat Komploları – Hikmet Çe C U M H U R İ Y E T