Katalog

OKUMA Ë Mavisel YENER Ç ocukları özneler değil de nesneler olarak gören kimi yaklaşımlarda bazı çocuklar “Yaramaz”, “Söz dinlemez”, “Hayta” diye yaftalanır. Böyle nitelenen çocuklar, sosyal ortamlarda kendilerini hemen fark ettirmelerinin yanı sıra, baş edilmesi zor, söz dinlemeyen, kural tanımayan, yetişkin otoritesini sorgulayan çocuklardır. Böyle çocukların eğitim sistemi içinde başarısızlığa aday olarak gösterildiklerine sık tanık oluruz. Oysa biz yetişkinler bu konuda çoğu kez yanılırız! Haylazlar Kitabı bu yanılgıyı kanıtlayan bir çalışma. Yetişkinler çocuklarının dili, düşüncesi, anlamların paylaşımındaki davranışları konusunda giderek daha çok şey öğrenirken, Haylazlar Kitabı bu konudaki kavrayışlarımızı farklılaştıracak. Kitabın 2007 Bologna Çocuk Kitapları Fuarı Ragazzi Ödülü’nü aldığını da ekleyelim. Çocukken işe yaramaz, başarısız olarak nitelendirilen ancak büyüdüklerinde birer dâhi olarak tarihe geçen yazarlar, müzisyenler, bilim adamları Marsık Kitap’tan çıkan ‘Haylazlar Kitabı’nda bizi merhabalıyor. Jean Bernard Pouy’un yazdığı kitapta yirmi yedi “haylaz” dâhi, bugüne değin bilmediğimiz yanlarıyla anlatılmış. Kitabın içinde kimler yok ki: Armstrong, Balzac, Bell, Bonapart, Buffon, Cêzanne, Chaplin, Charlemagne, Christie, Churchill, Cocteau, Dali, Darwin, Debussy, Disney, Dumas, Edison, Einstein, Flaubert, Lennon, Lincoln, London, XIV. Louis, Picasso, Truffaut, Verdi, Da Vinci. Bu yirmi yedi dâhinin çocukluğu kitapta büyütece alınmış. Hepsinin çocukluğunda ağrılı bir yan olduğu dikkat çekiyor. Bu ağrılı yan kimisini isyankâr, kimisini içine kapalı hale getirmiş. Örneğin Balzac’ın gittiği yatılı okulun müdürü onun için bakın ne demiş: “Bundan hayır gelmez; ne dersi biliyor, ne ödev yapıyor… Verilen bir işle uğraşmaya karşı öyle bir tiksintisi var ki, ne yapsanız boşuna.” (s. 12) Ailesi Balzac’ın derslerine çalışmadığı ve “kalın kafalı” olduğunu bahane ederek ona harçlık bile yollamı Haylazlar Kitabı yor. Okuldaki günleri ceza almakla geçiyor. Kitaptaki bir başka haylaz çocuk Einstein. “Okullarda durumu berbat. Öğretmenleri onu durgun ve ağır buluyor, çünkü bir soruya cevap vermeden önce saatlerce düşünüyor ve ezberleme yeteneği yok. Yorucu bir öğrenci sayılıyor, çünkü kuralların ve buyrukların ne anlama geldiği umurunda değil.”(s. 76) Barış temalı şarkılarıyla bir döneme damgasını vuran, dünyanın en ünlü rak grubu Beatles’ı kuran, İngiliz şarkıcı/gitarist/besteci John Lennon’un öğretmeninin yorumu bizi gülümsetiyor: “İşin kötüsü, zamanını olmadık işlerle geçiriyor.”(s. 84) Lennon ileride yazacağı barış şarkılarındaki iletilerin tam tersine sürekli kavga çıkaran, is yancı bir çocuk. Lennon gitar çalmaya başladığında, birlikte yaşadığı teyzesi “gitar çalarak hayatını kazanacağını mı sanıyorsun?” diye uyarıyor onu! Ünlü İtalyan besteci Giuseppe Verdi’nin konservatuar sınavlarına girip başarısız olduğunu öğrenmek hepimizi şaşırtıyor. Kitapta anlatılan olaylar kimi zaman gülümsetirken kimi zaman da hüzne gönderiyor yürekleri. Şarlo tiplemesiyle hepimizi güldüren Charlie Chaplin’in dramatik çocukluğu, Leonardo Da Vinci’nin “zamanını evlenip durmakla geçiren” bir babanın yasadışı çocuğu olması, Edison’un öğretmeni tarafından suçlanması, Walt Disney’in “oyun oynamayı yasak eden ve dayak bile atan” (s. 62) babası ve niceleri şaşırtıyor bizi. Hınzırca yazılmış portrelerin yanı sıra kitapta minik bilgilendirme notları da var. Kitabın üllustrasyonları ve tasarımı çok dikkat çekici. Desen ve fotoğraflar karıştırılarak ilginç bir görsel çalışma yapılmış. Çizerin başka yapıtlarını da merak ederseniz www.sergebloch.net/blog/ adresinden ulaşabiliyorsunuz. Serge Bloch düzenli olarak The Washington Post, Wall Street Journal, Chicago Tribune, The New York Times ve Los Angeles Times’da çizen bir illüstratör/desinatör. Pek çok kitapta imzası ve ödülleri var. Haylazlar Kitabı’nı Fransızca aslından çeviren ozan, yazar, çevirmen Eray Canberk’in kitaba katkısı tartışılmaz. Kitabın sonundaki dört sayfalık kaynakça dikkat çekici. Yapıtı Türk okurlarla buluşturan Marsık Yayıncılık’a yürekten alkışlar. Yaşamlarından kesitler okuduğumuz yirmi yedi dâhinin tutkuları, özverileri ve var olma istekleri onların ortak yanı. Haylazlar Kitabı, düş kuran herkese söyleyecek sözü olan bir yapıt…? www.maviselyener.com *Haylazlar Kitabı/ Söz dinlemezler ve öteki dâhilerin anıları, Jean Bernard Pouy, Serge Bloch, Anne Blanchard, Çeviren: Eray Canberk, Marsık Kitap, 123 s., 2010, 12+ CUMHURİYET ÇOCUKLARINDAN MEKTUPLAR Elifcan İvmer, İzmir, 7 yaş Sayın Mavisel Yener, bu mektubumu Mustafa Balbay amcaya gönderebilir misiniz lütfen? Bu yıl ikinci sınıfa geçtim, saymayı öğrenirken gazetede onun adının yazdığı yerin altındaki sayılara baktım hep. Annem dedi ki o sayılar, onun çocuğundan ayrı kaldığı günleri gösteriyormuş. Doğru mu bu? Neden ama? Mustafa Amca, ben her gün oraya bakıyorum. Kitap okumayı çok seviyorum, bir gün yazar olursam, babasını özleyen bir çocuğu yazacağım. Benim mektubumu sana verirler mi bilmiyorum ama eğer okursan bana el salla, ben görürüm. Hoşça kal, seni hepimiz çok seviyoruz. Bora Kaplan, İstanbul, 11 yaş Merhaba Cumhuriyet kitap. İstanbul’la Saklambaç adlı kitabı okudum. Mina Tansel yazmış, Can Çocuk’tan çıkmış. Kitapta İstanbul, Ali ve Emre’yle konuşuyor. Böylece İstanbul’u keşfediyorlar. Bana kitapta tuhaf gelen hiçbir yer olmadı, İstanbul’u hiç bilmeyen arkadaşlarımın okumasını öneririm. Mina Tansel’in başka kitabını okumamıştım ama bu yazarı çok sevdim. Herkese iyi okumalar. NOT: Mustafa Balbay’a ailece geçmiş olsun diyoruz. Orada öyle güzel bir kitap yazsın ki, her okuyan çok şaşırsın. Seren Talha, Mersin, 6 yaş Yenişehir İlköğretim Okulu Merhaba. İnatçı ama çok sevimli küçük prensesin maceralarını okudum. Kitabın adı: Dişimi İstiyorum. Kitabı Tudem yayınları basmış. Kitapta en çok küçük prensesi sevdim. Bazen yaramazlık yapıyor ama çok zeki. Bütün arkadaşlarımın okumasını öneririm. Nazan Güre, Akçaabat, 11 yaş Bulut Yayınları, Adım Adım Felsefe dizisinden Yaşam ve Ölüm kitabını arkadaşlarıma önermek istiyorum. Yazar: Metin Hakyeri. Kitaptaki Burhan’ı ve sevimli kedisi Duman’ı sevdim. Ama Duman’ın ölmesi ve çukura gö Mavisel YENER Lütfiye Burçin Altun, Turhal, 11 yaş Cengiz Topel İlköğretim Okulu Merhaba Cumhuriyet Kitap, geçen hafta dershanede ilan panosunda arkadaşlarımın okuduğu kitabın tanıtımının yayınlandığını görünce çok şaşırdım ve aynı zamanda sevindim. Çünkü bu, artık benim de yazımın yaCumhuriyet Çocukları tatilde bol bol okuyor, mektup göndermeye yımlanabileceği anlamına geliyordu. Okumadevam ediyorlar. Kitap inceleme mektuplarının dışındakilere ne yanın yanı sıra yazmak bir başka güzel şimdi. zık ki yer veremiyoruz. Bu hafta iki mektubumuz var ki, onları köşe Benim okuduğum kitabın adı Fatih Erdoğan’ın “Ayşegül’e Ne Oldu” adlı kitabı. Kitap, mize almadan yapamadım. Minicik yüreklerin sözcükleri ve ışığı büMavibulut Yayınları’ndan çıkmış. Kitabın koyüsün, hepimiz adına ulaşsın sevgili Balbay’a… nusunun geçtiği yer, taşocakları. Bulut, Orhan, Mustafa, Ayşegül ve Aslı adında beş arsela, sık sık kaybolur. Olsun, yine de bir numülmesi beni üzdü. Duman ölünce nereye kadaşın dünyayı dolaşmaya karar vermeleri, maradır, bisiklet yarışında babasını geçebilir. bunu gerçekleştirmek için kurdukları hayallegitti merak ettim. Çünkü kitapta bu soru soO, Mucize Çocuk’tur. Kitapta bana tuhaf ge ri, planları Ayşegül’ün ve arkadaşlarının başruluyor. Daha pek çok soruyla karşılaşmak len yer mucizelere çok yer verilmiş olmasıydı, larına gelenler, yaşananlar, heyecanlı ve sübeni düşündürdü. Hem düşünmek hem eğlenmek isteyenler için çok güzel bir kitap. Ta bunlar gerçek hayatta olmaz ancak kitaplarrükleyici şekilde anlatılıyor. Özellikle kitabı da olur. til bitmeden okuyun arkadaşlar. okumadan önce kitabın adı çok ilgimi çekti. Özellikle Ayşegül’ün başına gelenleri kitabı H. Arda Karayılan, Adana, 8 yaş Duru Tuncer, İstanbul, 7 yaş okumadan çok merak ettim. Kitapta en beAcayip Bir Kitap tanıtacağım size. ŞaşırZihni Paşa İlköğretim Okulu, 2B ğendiğim kahraman Bulut oldu. Çünkü her mayın canım, adı böyle. Acayip Bir Kitap’ın “Çikolata Zamanı” adlı kitabı tam doğum olayı, her konuşmayı, her ipucunu önemli buyazarı Amadeo de Santis. Yayınevi: Çiçek günümde okudum. Kitap: Çikolata Zamanı luyor ve ipuçlarından iyi yararlanıyor, çok meYayıncılık. Kitabın kapağını çok beğendiğim raklı bir izci gibi. Kitaptan öğrendiklerim, iniçin aldım ama okuyunca içindekileri çok sev Yazarı: Mavisel Yener. Yayınevi: Bilgi Yayındim. Sahiden de en acayip yaratıklar var ama evi Çocuk Kitaplığı. Kitaptaki öyküler çok gü san sevdiği birini kaybettiğinde, onu bulmak zeldi. Okumadan duramadım. En sevdiğim için her şeyden yararlanır ve her şeyi yapar. hepsinin sırları anlatılmış. Küçük kardeşim hikâye “Evin En Önemli Yeri “ isimli hikâye ol Kitabı çok beğendim, maceralıydı. Okuyanokusaydı bazılarından korkabilirdi ama daha du. O hikâyede tuvaletin önemi anlatılıyordu. larda merak duygusu uyandırıyor, siz merak okuyamıyor. Cumhuriyet çocukları masalları Çok eğlenceliydi. Herkes tuvaleti kapmaya etmediniz mi Ayşegül’e ne olduğunu? Tüm seviyorlarsa bu kitabı da sevecekler. çalışıyordu. Kitapta en çok Ece’yi sevdim. meraklı arkadaşlara duyurulur. Çünkü çok iyi yürekli bir kız. “Hamarat Kız Meliha Batum, İstanbul, 8 yaş Kamber Gazi, Ankara, 8 yaş Ece” öyküsünde anne babasını düşünüp Cumhuriyet İlköğretim Okulu Okuduğum kitabın adı Kanat Çocuk’un ya kahvaltı hazırlamıştı. O yaşlarda bir çocuğun Merhaba arkadaşlar. Ben çok sevdiğim bir yazar olan Cihan Demirci’nin “Şiir Gözlü Çokahvaltı hazırlaması bayağı zor. O yaşta bir yımladığı Mucize Çocuk. Ulf Stark yazmış. cuk” adlı kitabını okudum. Şiir okumayı sevçocuk “Çay demleyebilir mi?” diye düşünUffe bir Mucize Çocuk’tur. Hem de Süpermezdim ama bu kitaptan sonra sevdim. Bazı düm. Çok tehlikeli bir şey bu, men gibi dar elbiseler giymeyen, kırmızı, bol şiirler öyle komik ki, gülmekten yerlere yatayanabilirdi. Umarım diğer öykülerinizi de en pijamasıyla harikalar yaratan bir Mucize Çokısa zamanda okurum. Diğer kitaplarınızı he caksınız. Kitapta bana tuhaf gelen bir yan olcuk. Bisikletiyle bulutların üzerine çıkabilen, madı, her şeyini beğendim. Cihan Demirci’ye saatte on bin kilometre uçabilen Mucize Ço men alacağım ve eminim bu kitabı yazdığı için teşekkür ederim. ? cuk’un bazı zayıf yanları da yok değildir: Me çok beğeneceğim. Sevgiler. Cumhuriyet Çocuklarından Mustafa Balbay’a mektup var... CUMHURİYET KİTAP SAYI 1066 SAYFA 25