Katalog

OKURLARA Münir Göle’den ‘Yansılar Kitabı’ leme aldığı ‘Ğ, Tankların Gölgesinde Biten Kırçiçeği‘ adlı romanda 1960’lardan 80’lere dünyayı değiştirme heyecanıyla yola çıkan gençliğin yaptıkları anlatılıyor. Toplumsal değişimlerin yanında bireysel sorunların yansıtıldığı kitapta, insani değerlerle kuramsal yaklaşımların çatışması da öne çıkarılıyor. Erbil Tuşalp ‘İslam İmparatorluğu’ adlı kitabında şeriat yanlılarının faşistlerle kotardıkları yakmalıyıkmalıöldürmeli yılları dile getiriyor. Tuşalp ile kitabını konuştuk. Nermin Abadan Unat, hem yaşamıyla hem de akademik kariyeriyle önemli bir isim. Henüz 14 yaşında Türkçe bilmediği halde okumak için Türkiye’ye gelmeyi kafasına koymuş ve bunu başarmış biri. İngilizce, Almanca, Fransızca, Macarca ve Türkçe biliyor. Türkiye’nin ilk kadın gazetecilerinden. Türkiye’nin ilk kadın siyaset bilimcisi. Emre Kongar, Ahmet Taner Kışlalı, Ertuğrul Özkök, Deniz Baykal, Baskın Oran, Ünal Batu, Ünsal Oskay ve Hasan Celal Güzel ve daha birçok tanınmış ismin hocası. Sedef Kabaş imzalı “Hayatını Seçen Kadın: ‘Hocaların Hocası’ Nermin Abadan Unat ” adlı kitapta hem mücadelesi anlatılıyor hem de Türkiye’nin 80 yılının panoraması çiziliyor. Nermin hocaya geçmişten bugüne anayasa tartışmalarını sormadan edemedik elbette. Sedef Kabaş’ın büyük emeğine saygıyla Nermin Abadan Unat ile yaşamını konu alan kitabını konuşurken asıl ağırlığı kaçınılmaz olarak adalet ve hukuk konularına verdik. Bol kitaplı günler... A. Didem Uslu’nun ka Gel zaman git zaman öyküler Ë Ali BULUNMAZ ünir Göle’nin daha önceki kitaplarıyla meşgul olan okur anımsar, onlarda hep bir hareket var. Bunun da ötesinde Göle, insanı mutlaka birkaç noktada yakalayan yaratılar kotarır. Yansılar Kitabı da böyle. Öykü kitaplarındaki tüm hikâyeleri tek tek ele almak tekin bir yol değil ama şimdi haklı bir gerekçe var. Ona yazının sonunda değinilecek. M man yolculuklarına çıkamaz hale gelince insan, tüm yaşamından, kimliğinden, varlığından da kopuverir ve zamandışı bir boşluk hükmetmeye başlar benlikte; sise sarılı bir sonsuzluk, güven verici bir kucaklama, sise daldığını bilmemenin güveni, rahatlığı. Silinmenin şiirsel yanıdır bu, unutmamanın unutuşu, geleceksiz, şimdisiz ve geçmişsiz bir var olma, sonsuzluk, huzur.” Münir Göle’nin yeni öykülerini topladığı Yansılar Kitabı, her gün yanından geçip gittiğimiz ayrıntılara yelken açıyor. Kadın, erkek, geçmiş, gelecek, bugün, bellek, gelenek, ilişkiler ve yolculuklar başrolde. Göle, hikâyelerinde sıradan hayatları konu ederken insanın bazen takılıp kaldığı bazen de kendine hiç sormadığı soru(n)ları kahramanları aracılığıyla eşeliyor. TURHAN GÜNAY eposta: [email protected] [email protected] YA BİR YANILSAMAYSA? Göle, kahramanlarının ağzından başka sorunlara da değinir. Mesela kadının kadınlığı; dişilik ve bunun algılanışı: “Kadın zenginliğini, çoğulluğunu yaşama hakkından yoksun bırakılmıştır HAYATTAN ÖYKÜYE, doğduğu andan itibaren. Dişiliği yaşam boyu taÖYKÜDEN HAYATA şıyacağı bir lekedir alnında; sadakatiyle, anneliAslında her bir öykünün kahraman ya da kahğiyle uyum sağlamasıyla değerlenir, gövdesinin ramanları, kitabı eline alan okuyucudan uzağa gereksinimlerinden koparılır, yaşamın tadına düşmüyor. Bu, kimilerine ters ya da yaratıcılıkvarması engellenir ya da sosyal yabancılaşmaya tan yoksunluk gibi gelebilir. Fakat tüm öyküler itilir, dışlanır. Annelikle dişilik bir arada yürüdikkatle okunduğunda görülecek ki, o karaktermez artık, kadın çocukları üzerine titrer, ana leri hayattan alıp öyküyle yeniden hayatın içine olur, yaşanmamış dişilik pahayerleştirebilmek de büyük sına.” emek ve yetenek istiyor. Kısaca, Kitapta sıralanmış öyküleri sırıtan bir tarafı yok hiçbirinin. bir bir geçerken şu soru da taAcemi “yazarların” veya kendikılabilir aklınıza: Yansılar Kini dev aynasında kaybedenlerin tabı’na hangi renk uygun düsıkıcılığı yok kitapta. Sessiz, saşer? Sorunun yanıtı sanki gri. kin ve ağırbaşlı bir anlatım var. Ne çok renkli ne de bütünüyle Üstelik bazı bazı bilgece konusolgun; gri öyküler bunlar. şan kahramanları da unutmaGelelim yazının sonunda malı. değinilecek meseleye. GöÖrneğin “Zaman Kayması” le’nin öyküleri kanıtlayamasaadlı öyküdeki kişilerin ya da nız da birbirine eklemleniyor. kahramanların, insanın kuşkuDaha doğrusu, aralarında elle larına seslendiğini işitiyoruz. İki tutulur bir bağ bulamıyorsukişi arasında geçen; geçip gitnuz ama bir ilinti olduğunu meyen, zamana yayılan ve bahissediyorsunuz. Bu, sizi kitazen sıkıntı veren bazen de mutba yakınlaştırıyor, beri yandan luluk aşılayan dostluk ile aşkın da zihninizi zorluyor. Ama sıanlatımı kaplıyor sahneyi. Belki kıcı bir yorgunluk değil söz de şöyle demeli: Yıllarca süren, Göle’nin Yansılar Kitabı‘nda yer alan konusu olan. Okuduğunuza konuşulmayan ama varlığını öyküleri, yakasını durağanlıktan sıyırmış olmasının ötesinde, değiyor. hep hissettiren bir boşluğun barındırdığı dinginlik ve hareketlilikle Üstelik herhangi bir düşünsel tasviri. insanın, zaman zaman halının altına süpürmeyi tercih ettikleriyle kabızlık da çekmiyorsunuz. Çağrışımlar sağ olsun, Göyüzleşmesini de sağlıyor. Bu anlamda Çünkü öykülerde önümüze, zale’nin “Yanılsama” öyküsünü hikâyelerin tamamındaki kahramanlar, man zaman halının altına süokurken aklıma törpü geldi. hiçbirimizden uzağa düşmüyor. pürmeyi tercih ettiklerimizle Törpü de hemen “ömür törpübizi yüzleştiren belirleme ya da bundan türeyen sü” deyişine yöneltti zihnimi; aklı mıncıklayan ve kurgusallıklar dikiliyor. Bu da doğal olarak dikömrü törpüleyen soru, korku ve ayrıntı silsilesine katimizi toplamamızı sağlıyor. bir de. Mesela şu nasıl?: “Sevdiklerimin en ufak İnce bir sızı gibi aklınızı “Geçmiş, şimdi ve gebir falsomu yakalayınca beni sevmekten vazgeçelecekten hangisi daha baskın?” sorusu kurcalıcekleri gibi bir duygudan asla sıyıramadım yakayor. Fakat “belki de yaşananlar bir yanılsama” mı.” deyip kitabın dibine ulaşıyorsunuz. ? Kitaptaki öykülerin genelinde geri dönüşler, zamanın güçlü etkisi ve bugünün kuşatıcılığı [email protected] dikkatten kaçmıyor. İşte bu zaman konusunu http://bulunmazali81.blogspot.com “Noktürn”de fazlasıyla görebiliyoruz: “Geçmişle birlikte, kişi de yok olur. Şimdi ve gelecek, geçYansılar Kitabı/ Münir Göle/ Yapı Kredi Yamişle bağlantı kurulduğu sürece geçerlidir. Zayınları/ 100 s. İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç?Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız?Yayın Yönetmeni: Turhan Günay? Sorumlu Müdür: Miyase İlknur?Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı?Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.?İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64?Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL.?Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden/ Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal/ Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya/ Reklam Müdürü: Petek Öztürk?Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74?Yerel süreli yayın?Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 1088 SAYFA 3