Katalog

“Erhan Özçelik İçin” Yılın ilk üç ayında, dört yazarın 1851kitabı tantanayla piyasaya sürüldü. Onlar çok satan ama sığ veya vasat bellenen hanımefendilerdir. Edebiyata dair belki tek paragraftan yoksun o kitapların tam sayfa reklamları ürkütücüydü. İlki 2.6 milyon adet satışla tarihin en çok satan Türk yazarı ilan edilirken, ikincisinin yüz binleri peşinden sürüklediği iddia ediliyordu. Üçüncüsü reklamda sahte gülücükle poz verirken elinde piyasa işi kitabı vardı. Bu kitaplar hakkında ciddi bir eleştirmen tek satır yazmadı. Nicelik, nitelikle örtüşmemişse benimsemem. Özellikle, kitapların ön kapağındaki “100000” adet basılmıştır şiddetindeki ibarelerden utanırım. Sığ ve vasat yazar ama çok satar yazarlar edebiyatistanın bir gerçeğidir. İtirazım o yazarların kendilerini “usta” sanmasına ve yayınevlerinin o kitapları “başyapıt” diye kakalamaya çalışmasınadır. Ne zaman o tür kitapları veya reklamlarını görsem aklıma, 1970’lerin Boğaziçi Üniversitesi’nden bir kenef yazısı gelir. Espri anlayışınıza sığınarak ve kimseye hakaret amacı gütmeksizin sunuyorum: “Eat shit! Forty billion insects cannot be wrong.” (Dışkı yiyin! Kırk milyar böcek yanılıyor olamaz.) 1852 Basından izledik, duayen yazar Adalet Ağaoğlu, Elif Şafak’ın bir önceki kitabında kendisini kullandığından yakındı. Adalet Hanım, “Beni kullandığını gördüm. Kadın öyle yazmış ki gözlerim yerinden oynadı. Aramızda geçen K itap İçin... SELÇUK ALTUN LXXV Kırk milyar böcek yanılıyor olamaz mı? Macit Gökberk leri kendi tasarısına göre anlatmış” demiş. Gündeme oturma aşkına E.Ş.’nin sınır tanımaz bir duruşu olduğunu her fırsatta yazmışımdır. Adalet Hanım, aslında verilmiş sadakanız varmış, bence siz kazayı birkaç sıyrıkla atlattınız. 1853 New York’ta geçip de içinde Central Park’tan bir sahne olmayan bir Amerikan filmi göreniniz var mı? 1854 Ne zaman Boğaziçi’nde bir meyhaneye girsem, dolmakalemle uzun bir mektup yazasım gelir. 1855 Geçen yazımda, 04.03.09 tarihinde, Londra’da yapılacak Çağdaş Türk Sanatı başlıklı Sotheby’s müzayedesinden bahsetmiştim. 73 yapıttan mürekkep müzayede başarılı geçti. 1.3 milyon Sterlin’lik (3.3 milyon TL) satış yapıldı. Satışa sunulan parçaların %70’i satıldı ve alıcıların % 66’sı müzayede firmasının yeni müşterisiydi. Herhalde bu girişim küresel Sothebys’de çalışan Türk gençlerinin fikridir. Sanatımızın Batı’ya açılmasında bir köşe taşı olduğunu düşündüğüm bu etkinliği, umarım Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri gereği için kayda geçmişlerdir. 1856 “Her sanat yapıtı işlenmemiş bir suçtur.” Theodor Adorno (19031969) 1857 Prof. Macit Gökberk (19081993), İstanbul Üniversitesi Felsefe Tarihi Kürsüsü Başkanı, Türk Dil Kurumu Başkanı ve yazardı. Sahaf Turkuaz’dan, onun kitaplığından çıkma kitaplar aldım. İçlerinde; Orhan Kemal, Necati Cumalı, Memet Fuat, Ali Püsküllüoğlu, Sabri Esat Siyavuşgil, Sabahattin Eyüboğlu, Kâmuran Şipal, Tahsin Yücel, Melahat Togar, Cahit Tanyol, Cevat Çapan, Hilmi Yavuz ve Bertan Onaran’ın imzalı yapıtları da vardı. Oktay Akbal’ın (72 Mayıs) imzaladığı Yazmak Yaşamak’ın içinde çalakalem bir pusula vardı. Sayın Başkan, Saat 18’de oturumu kapatmak mümkün olacak mı? Biliyorsunuz, saat 19’da PEN toplantısına yetişeceğiz.Size yeni kitabımı da saygılarla sunarım. Sahaf Turkuaz’dan kitap aldığımda Nedret İşli gümrük kontrolü yapar. Bir şey ıskalarsa ağzıma, hatta KİTAP İÇİN satırları arasına düşecektir. Bu kez de atladı. Necati Cumalı’nın Macit ve Zahide Gökberk’e imzaladığı Yalnız Kadın’ın içinde Almanca bir yeni yıl kartpostalı vardı. Yollayan Arnold Gehlen’di (19041976). O, önemli bir Alman felsefi antropoloji düşünürüydü. Sahafbaşı Nedret’ten öğrendiğime göre Macit Bey’in babası Şükrü Naili Paşa, Atatürk’ün yakını ve Kurtuluş Savaşı komutanlarındandı. “Gökberk” soyadı ona Atatürk tarafından öngörülmüştü. v) Yakup Kadri’nin 1933 ürünü Ahmet Haşim kitabı, “Zahide’ye ….Macit” diye imzalanmış. Künye sayfasının solunda “Bu küçük kitaptan toplanacak para ile, şaire bir mezar taşı yapılacaktır. Onun için, esasen mahdut miktarda basılan bu kitaba (100) kuruş gibi yüksek bir fiyat konulmuştur” ibaresi vardır. (Nedret’e göre bu amaca ulaşılamadı.) vi) Sabri Esat, 1933 ürünü, Odalar ve Sofalar başlıklı şiir kitabını “Halıcıoğlu Macid’e” diyerek imzalamış. Kitap Macit Sadi’ye ithaf edilmiş. (…Bu kitabı sana, çalındıkça değişen bir gramofon plağı gibi, geçen ve geçmeyen günleri anlatsın diye ithaf ediyorum.) Macit Sadi, Macit Gökberk olmasın?Aldığım kitapları incelerken Bertan Onaran’ın (doğ. 1937) edebiyatistana önemli çeviriler kazandırdığına bir kez daha tanık oldum. 1858 Nobelist Samuel Beckett’in (19061989) altmış yıl süren yazarlık serüveni boyun ca yazdığı mektuplardan 15.000’i ele geçirilmiş. Bunlardan 2500’ü tamamen, 5000’i alıntı yapılarak yayımlanacak. Cambridge Üniversitesi projeyi dört cilde sığdırmayı düşünüyor. İlk cildini çıkar çıkmaz aldım, önsözü 99 sayfa tutan kitabı incelerken, sahiplerinden 15.000 mektubun nasıl toplandığı en çok merak ettiğim konuydu. 1859 Samuel Beckett’e 1969 Nobel’ini kazandığı telefonla bildirilir. Telefona karısı çıkar; haberi alınca, “Ne büyük felaket!” diyecektir. 1860 Yerel seçim propagandaları yüzünden özellikle mart boyunca siyasal partiler, kentsel yaşamımızın görüntü ve ses kirliliğini arttırmak için de yarıştılar. Beni en çok, İstanbul’daki tarihi mekânların antiestetik bayraklarla donatılması rahatsız etti. Bu “bayrak yarışı” aynı zamanda, onların “mimari mirasa” ne denli saygı duyduklarının göstergesiydi. 1861 Saatin Gizli Yüreği’nden (Elias Canetti, Çev. Ahmet Cemal): Sanatı mesafesizliğinde yatan yazar: Dostoyevski. Orada insanlar, ölümlerinde en canlı oluyorlar. Saatin gizli yüreği kimsece bilinmemekte. Okumadan, Kutsal kitabın içindesin. Söyleyecek bir şeyi olmadığında sözcükleri konuşturuyor. 1862 Büfe levhalarındaki sözcük ve dilbilgisi katliamına dikkat ediyor musunuz? En çok “sandviç” sözcüğü hırpalanır. Şair Nedim Caddesi’nde gördüğüme pes diyorum; Sandwch! 1863 Mart ayından kitap önerileri: Öncesi de Kalır (Kitaplarına Giremeyen Şiirler) – Edip Cansever, YKY / 12 Mart Günlükleri – Uğur Kökden, YKY / Afrika – Levent Yılmaz, Metis / Ophelia’ya Mektuplar – Fernando Pessoa (Çev. Sema Rifat), SEL / Şematizmden Yaratıcılığa – Murat Katoğlu, Kırmızı / Rüzgârlar Kitabı – Pelin Batu, Artshop… 1864 125 tanınmış AngloAmerikan yazarın XV. Yüzyıl ve daha öncesine ait 10 gözde yapıtı: 1.Odyseus – Homer / 2.İlahi Komedya – Dante / 3.İncil / 4.Canterbury Hikâyeleri – Geoffrey Chaucer / 5.Oresteia – Aeschylus / 6.Aeneid Virgil / 7.İlyada – Homer / 8.Dekameron – Giovanni Boccaccio / 9. 1001 Gece Masalları / 10. Kral Oedipus – Sofokles. 1865 Yahya Kemal’in Beğendiği Dizeler’den (Türk Edebiyatında Yahya Kemal Cahit Tanyol): “Bugün yemyeşil vâdi yarın kıpkızıl bir gülşen” Mehmet Akif “Altı da bir üstü de birdir yerin” Namık Kemal “Gönüldendir şikâyet kimseden feryadımız yoktur” Nev’i “Tunalaştın gözümde tüttükçe” Muallim Naci “Edip olur kişi sermayei hayası kadar” Recaizade Ekrem “Feryad bu gülşendeki ahengi siyehden” ¥ Abdülhak Hamit SAYFA 14 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1003