Katalog

Türkçe Günlükleri 28 Temmuz Pazartesi ethi Naci’nin F öldüğüne hâlâ inanamıyorum. Aklıma geldikçe bir azalmışlık, eksilmişlik duygusu, bir boşluk… Eleştiri alanında son on yılların, tartışmasız en önemli adıydı. Eleştirideki keskinliğine karşılık, dost meclislerinde sohbetine doyulmaz bir insandı. Sevecen, sıcak, neşeli, esprili… Edirne’deki bir edebiyat şenliğinde, Meriç ırmağı kıyısında kurulan bir masayı anımsıyorum. Masanın bir yanında Fethi Naci otururken, öbür yanında Aydın Boysan varsa, unutulabilir mi o gece? Eleştirmen olarak da insan olarak da yeri doldurulamaz, kendine özgü bir kişilikti Fethi Naci. Eleştirimizin ve edebiyatımızın yüz akıydı. abancı özel 30 Temmuz Çarşamba adların yazımı konusuna geçen hafta bu sayfalarda değinilmişti. Bu konuyla ilintili, çok beklettiğim bir mektup var. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden Prof. Mehmet Yılmaz, Cumhuriyet Kitap’ın kapağında yer alan kadın figürünün altındaki, “Kapak: Carl LARSSON (18531919), Karin Reading, 1904. Zornsamlingarna, Mora” yazısını sormuştu. Latin alfabesi kullanan ülkelerin kent adları özgün biçimiyle yazılır. İnsan adları da özgün biçimleriyle yazılır (Picasso, Cézanne, Monet…) Bu adlara getirilen çekim ekleri, yazılışa göre değil, adın okunuşuna göre gelir. Prof. Yılmaz’ın sorusu bunlardan biraz farklıydı. O, kişi ya da yer adlarını değil, yapıt adlarını soruyordu. Cumhuriyet Kitap’ın kapağına basılan resimlerin adlarının İngilizce yazılması dikkatini çekmiş, “Yapıt adlarının Türkçe yazılması gerekmez mi ?” diyordu. Cumhuriyet Kitap, belki de Prof. Yılmaz’ın uyarısından sonra, yapıt adlarını Türkçe yazmaya özen gösteriyor. Ancak Mehmet Yılmaz’ın vurguladığı tutum, daha geniş anlamda hâlâ önemini korumakta. Kimi televizyon kanallarında (sözgelimi CNBC – e’de) gözlediğim bir eğilime değinme fırsatı verdiği için FEYZA HEPÇİLİNGİRLER Y önemli buldum Prof. Yılmaz’ın sorusunu. Yapıt adları İngilizce yazılınca, özgün ada bağlı kalındığı düşünülüyor. Yapıt, hangi dile, hangi kültüre ait olursa olsun özgün adı yerine ya da bu adın Türkçesi yerine İngilizcesi veriliyor. Sayın Yılmaz da bu tutumun nedenleri üzerinde düşünürken bunun bir eğilim mi, yoksa bilinçsizlik mi olduğunu sorguluyordu. Belki de İngilizce yazılırsa daha evrensel olunduğu sanılıyor ya da bilgiler bir yerlerden (Amerikan kaynaklarından) alınıp aynen kullanılıyor. Film Fransız yapımı da olsa, Almanya, Hollanda, İsviçre, Belçika, İsveç; hatta İran yapımı da olsa İngilizce adıyla sunulmakta Yalnız CNBC – e’de değil, ulusal kanallarımızda, hatta filmin adı sayılardan ibaret olduğunda bile, bu sayıların İngilizce okunuşuyla verildiğine tanık oldum. Eğer filmin özgün adı bir dile çevrilecekse bu, o filmin gösterildiği ülkenin dili; yani Türkçe olmalı. Film ya da resim, özgün adı hangi dilde olursa olsun, Türkiye’de gösteriliyor / yayımlanıyorsa bu ad Türkçeye çevrilmeli. Bu konuda benimsenecek ilke başka ne olabilir? Yapıtlarından örneklerin yanında Da Vinci’nin özel yaşamından ayrıntılara da yer veren kitap, sanatçı hakkında yapılmış en kapsamlı çalışma sayılıyor. Böyle kapsamlı, hatta belki daha kapsamlı bir çalışma da Kitap Yayınevi tarafından üç cilt olarak basılan, karton mahfazasında sunulan Abidin Dino kitabı. Üç cilt ve tam 1246 sayfa. Yirmi yıllık çalışmayla ortaya çıkan kitap, her bakımdan doyurucu içeriğinin yanı sıra, M. Şehmus Güzel’in ve A. Dino’nun öteki dostlarının koleksiyonlarından seçilmiş fotoğraflar, desenler, resimler, karikatürler ki Şehmus Güzel, Abidin Dino’nun karikatürlerine harikatür denmesini öneriyor seçilmiş görsel bir şölen aynı zamanda. Abidin Dino’nun 23 Mart 1913’te İstanbul’da doğumundan 7 Aralık 1993’te Paris’te ölümüne kadar geçen zaman dilimini kapsamakta. A. Dino hakkında kimi bilinmeyenler açıklığa kavuşurken birtakım yanlış bilinenler de düzeltiliyor. Arada geçen eğlenceli anılar, anımsatmalar, A. Dino’yla birlikte yaşamanın tadını, güzelliğini sonsuzca duyumsatıyor. 4 Ağustos Pazartesi abancı bir Y bankamız daha oldu. Tel 1 Ağustos Cuma ahramanmaK raş’ta, “Alkış” adlı edebiyat der gisini çıkaran bilgili ve yetenekli gençlerden Neslihan Ece Paköz: “Dilimize karşı ne kadar duyarlı olduğunuzu biliyoruz ve sizi kutluyoruz. Ancak bağlı bulunduğunuz Cumhuriyet Gazetesi’nde satır sonlarında hece yanlış bölünüyor. Bu konuda gazetenizi uyarırsanız mutlu oluruz.” diyor. Bilgisayar dizgisinden kaynaklandığı açıklamasının yapılacağını aşağı yukarı biliyorum; ama elçilik görevimi de yerine getirmek zorundayım. evizyon reklamları güzel ve etkileyici. Türkiye’ye yerleşmiş bir aşçı ve bir fotoğraf sanatçısının ülkemizi ne kadar renkli bulduğundan yola çıkarak, “Biz de geldik. Bize de aranızda yer açın.” iması yapılıyor. Reklamı hangi reklam ajansı hazırlamışsa kutlamak gerek. Beni reklamlardan çok ilgilendiren, bankanın adını okutma biçimi… Bize adını “eyçesbisi” diye okutan HSBC gibi değil. ING adını, “ayenci” diye değil, “inege” diye duyuruyor. Önemli mi? Bence önemli. Duygusal insanlarız biz. Dilimize saygı duyulduğunu fark edince paramıza göz dikildiği gerçeğini bile unutabiliriz. 5 Ağustos Salı ahin Taş’ın, Ş incecik bir duyarlılık taşıyan 3 Ağustos Pazar harles NicC holl’un yazdığı “Aklın Uçuş “Dil” adlı şiirini alıyorum aşağıya. ING Bank’a armağan olsun. “ninemin dili özlediğim / ‘sin’li, ’teberik’li dil / çınar dil çatlamış dudaklar onda kanar / nicedir bulanık / pınar dil şairim, giy hırkanı / çilemeyi bil / yunar dil!” ? www.feyzahepcilingirler.com [email protected] Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili Bölümü Çukursaray Binası Kat: 2, Barbaros Bulvarı34349 Yıldız / İst. ları” üst başlığını taşıyan, “Leonardo Da Vinci” kitabı, Sabri Gürses’in çevirisiyle Everest Yayınları tarafından basıldı. B U L M A C A Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğruSerdar Koçak’ın Don Kişot Yayınları tarafından yayımlanan bir şiir kitabının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiir kitabından bir alıntı ortaya çıkacaktır. 1 K 2 C 3 K 4 I 5 E 6 G 7 A 8 D 9 G 10 C 11 B 12 C 13 K 14 C 15 C 16 C 17 A 18 K Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU H. “... Mani Padme Hum” (Asaf Halet Çelebi’nin bir şiir kitabı). 51 26 19 F 20 I 21 D 22 I 23 A 24 G 25 C 26 H 27 I 28 C 29 I I. Baştan savma yazmak. 30 C 31 K 32 I 33 C 34 G 35 A 36 B 37 J 38 C 39 J 40 E 41 I 42 D 43 I 44 G 45 D 46 I 47 G 48 K 49 I 32 27 73 43 68 20 29 41 22 46 J. Şaşma ve korku anlatan bir ünlem. 50 K 51 H 52 E 53 G 54 G 55 G 56 K 57 B 58 A 59 G 60 J 61 F 62 G 63 D 64 F 65 G 66 D 67 K 68 I 69 G 70 G 72 37 60 39 K. “Kış İkindisinin Evinde” ve “Konuştuğumuz Gibi Uzaklara” adlı yapıtları da yaratan yazar. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. İlk İslam halifesi Ebubekir’in unvanı. 71 E 72 J 73 I 74 F 75 B 76 A 77 C 78 K 35 7 76 17 58 23 B. Eski Yunan’da tanınmış ünlü masalcı. 78 18 50 13 49 48 25 16 30 10 12 33 14 5 52 71 40 F. Oğulcuk, embriyon (yalnız ünsüz harflerini yazacaksınız). 1 31 67 56 3 964. sayının çözümü: A. ORFİZM, B. SV, C. MİŞİMA, D. AĞRI ETEKLERİNDEKİ ATEŞ, E. NBC, F. HÖYÜKTEKİ NAR AĞACI, G. AŞİL, H. KUŞDİLİ, I. AYBAY, J. NUZZAR, K. AŞDOD. Şiir: “Ey işkenceci zaman! Konuşmak faydasız!.. Herşey bitti!.. Şimdi, ölü dağlar korunak... Dağlar ve Biz Şiir Atı” 15 2 59 38 28 77 D. “... umumiye” (Osmanlı dış borçlarının ve bunu yöneten idarenin adı). 75 57 36 11 C. “Jamanak gazetesi çıktı mıydı / yaşlı kadınlarla sütyeşili martılar / hanendelere şiir yazan pek eski her kuşak / ve ... ... odunlukta tutsak” (Serdar Koçak’ın Pervazda adlı şiir yapıtından). 61 19 74 64 G. Duygu Asena’nın bir romanı. 43 21 45 66 8 63 E. “... velakin” (ancak, bununlu beraber). 47 44 62 9 54 24 70 53 6 34 55 69 65 CUMHURİYET KİTAP SAYI 965 SAYFA 31