Katalog

BİR FİLM, BİR KİTAP, BİR OYUN Çiğdem Gündeş Kitapla ilgili bundan sonraki sözü okurlara bırakıp yolculuğumuza sinemayla devam edelim… Sinemadaki Yolculuk: 1959 Journey To The Center Of The World / ABD: Yönetmen: Henry Levin. Oyuncular: James Mason (Sir Oliver S. Lindenbrock), Pat Bone (Axelander ‘Alec’ McKuen), Peter Ronson (Hans BeklerBjelke), Arlene Dahl ( Carla Goteborg). 1978 Viaje al Centro de la Tierra / İspanyol yapımı: Yönetmen: Juan Piquer Simon, Oyuncular: Kennetth More (Sir Oliver S. Lindenbrock, Pep Munné (Axel), Frank Brana ( Hans). Dünyanın Merkezine Seyahat hiç bitmez. 19672008 arasında pek çok TV filmi çekilir, çizgi filmleri yapılır. Jules Verne’in mezarı Bu da yetmez bu uzun yolculuğa, Verne’nin öngörüsünden, bilimsel yaklaşımından ve bu olağanüstü romandan esinlenen pek çok yapımcı benzer filmler çeker. Sadece sinema seyircisini değil tiyatro seyircisini götürür dünyanın merkezine… Bitmeyen yolculuk kimi girişimcileri de beslemiş bu ürkütücü roman ve Tokyo’daki Disney Su Dünyası’nda, aynı isimle bir gerilim turu, ABD’deki bir su parkında ise su gezintisi gerçekleştirilmiştir. Ve 2008 Journey To The Center of The World / ABD: Yönetmen: Eric Brevig, Oyuncular: Brandan Fraser (Profesör Trevor Anderson), Josh Hutcherson ( Sean Anderson), Seth Meyers ( Profesor Alan Kitzens) Temmuz’da gösterime giren film 3 boyutlu çekilmiş. Kendinizi volkandan aşağı bırakır gibi oluyorsunuz. Mamuta benzer dev fille karşılaştığınızda arkanıza bakmadan koşmak geliyor içinizden… Çocuklardan çok gençlerin ve fantastik filmlerden hoşlanan yetişkinlerin ilgiyle izleyeceğini sanıyoruz. Dünyanın Merkezi’ne yolculuğa ne dersiniz? ? Zorlu ve hiç bitmeyen bir yolculuk! Dünyanın Merkezine Seyahat Fransız bilim kurgu yazarı Jules Gabriel Verne 8 Şubat 1828’de dünyaya gelmiştir. Romanlarında, o güne dek henüz kullanılmamış pek çok makineyi tasarladığı, henüz icat olunmamış pek çok buluşu öngördüğü için “bilim falcısı” olarak ünlenmiştir. Örneğin, Denizler Altında Yirmi Bin Fersah isimli romanında kullandığı, denizaltı, romanın yazıldığı dönemde hayal bile edilemiyordu. Verne’nin romanlarında öngördüğü icatlara çoğunlukla onun kullandığı isimler verilmiştir. Yedinci sanat, sinema da bu büyük ustanın romanlarından yararlanmıştır. Denizler Altında Yirmi Bin Fersah, Kaptan Nemo, Seksen Günde Devri Âlem, Balonla Beş Hafta, Esrarengiz Ada, Dünyanın Ucundaki Fener, Michel Strogoff gibi romanları beyazperdeye aktarılan yazarın en önemli yapıtlarından biri olan Dünya’nın Merkezine Seyahat bir kez daha sinema seyircisinin beğenisine sunuldu. Hem de 3 boyutlu olarak… Şimdi biraz kitabın sayfalarını karıştıralım… ünyanın Merkezine Seyahat: Profesör Otto Lindenbrock, Hamburg’da yaşayan bir maden bilimcidir. Çalışmalarını yeğeni Axel’le birlikte sürdüren profesör bir gün, özgün bir elyazması eser bulur. 12 yüzyıla ait olan bu eserde, bir İzlanda efsanesi anlatılmaktadır. Uzun çalışmalar sonunda Profesör Lindenbrock, bu eserin Germen Alfabesi ile yazıldığını fark eder. Ancak bu durumda bir gariplik vardır. Çünkü profesörün bildiğine göre İzlanda efsaneleri Latin alfabesiyle yazılmıştır. Dikkatini bu ayrıntıda yoğunlaştıran profesör çok geçmeden elyazmasının sırrını keşfeder; bu eser bir şifre taşımaktadır. Profesör ve yeğeni Axel yoğun bir çalışmaya koyulurlar ve sonunda da şifreyi çözmeyi başarırlar. Germen alfabesi ile yazılmış bu şifre aslında dünyanın merkezine doğru yapılacak bir yolculuğun anahtarıdır. Şifrede yazıldığına göre, 16. yüzyılda yaşamış kimyacı Arne Saknussemm dünyanın merkezine inen bir geçidi bulduğunu söylemektedir. Bu geçit de İzlanda’dadır. Profesör Lindenbrock ve yeğeni Axel derhal yola koyulur. Ama öyle bildiğimiz yolculuklardan değildir bu. Şifreyi yazan kimyacı Arne Saknussemm’in yazdığına göre sönmüş bir volkandadır Jules Gabriel Verne D dünyanın merkezine inen geçit. Zorlu bir yolculuktan sonra İzlanda’ya ulaşırlar. Onlara bir de rehber gerekmektedir; İzlanda’yı, dağlarını, volkanlarını iyi bilen bir rehber. Neyse ki, çok sürmez arayışları; ördek avcısı Hans Bjelke yetişir imdada. Böylece üç gözüpek serüvenci önce Sneffels Volkanına oradan da dünyanın merkezine doğru yola koyulur. Tahmin edeceğiniz gibi oldukça yorucu ve ürkütücü bir yolculuktur onları bekleyen. Karşılarına kimler, neler çıkmaz ki… Maymunsu insanlar, taşlaşmış ağaçlar, dev mantarlar, böcekler, tarihöncesi yaratıklar, dev fil sürüsü… Dünyanın Merkezine Seyahat, bilimsel verilerin ve tutkulu bir serüvenin görkemli buluş masıdır. Verne, bu romanda bilimsel öngörüsünü ve sınırsız bilgi dağarcığını bir kez daha konuşturmuş, “bilim falcısı” unvanını perçinlemiştir. Çünkü ustanın bu yolculukta kullandığı üç yeni bilim dalı; şifrebilim (kriptoloji), yerbilim (jeoloji) ve fosilbilim (paleontoloji) bu fantastik romanı besleyen, büyüten ve bugüne taşıyan en önemli unsurlardır. Kuşkusuz kaleme alınmasından bu yana yüz kırk dört (144) yıl geçmesine karşın hâlâ okunuyor ve hâlâ sinemacıların ilgisini çekiyor oluşunda bu öngörünün ve bilimsel düş gücünün etkisi vardır. KİTAPÇI Kralın Kayıp Çorabı M.Murat Küçükbaşaran / Resimler: Sonay Yücel/ Bulut Yayınları / 2007 / 32s. /57 Tekir kedi Mestan ve arkadaşı Minnoş, çöplükte yiyecek bulamayınca, balık tutmaya karar verirler. Ancak bu kez oltalarına balık değil, yırtık bir kırmızı çorap takılır. Kimindir bu çorap? Üzerindeki “K” işareti, çorabın belki de krala ait olabileceğini düşündürür. Eh, eğer kralın çorabıysa, elbette paha biçilmez bir değeri vardı! İki uyanık kedi, çorabı yiyecekle değiştirmek isterler ama ne balıkçı, ne kasap, bu teklife kanar. Bunun üzerine iki kafadar, sarayın yolunu tutarlar. Acaba kral, çorabın kendisine ait olduğunu düşünüp onlara yiyecek verecek midir? Nisan Bebek Ayfer Gürdal Ünal / / Resimleyen: Saadet Ceylan / Tudem Yayınları/ 2008/ 24s. / 6+ Daha önce Saadet Ceylan’ın eğlendirici çizgileriyle Çınar Yayınları’ndan çıkan Nisan Bebek, bu kez Tudem Yayınları tarafından, Çınar Yayınları’ndaki resimlerle yayımlandı. “Yıllar önce, elli öğrencisi olan küçük bir okul”daki on kişilik birinci sınıfla tanışırız. İyi yürekli öğretCUMHURİYET KİTAP SAYI 965 A. Akal, M. Yener, Ç. Gündeş, N. Yılmaz menleri Şefkat, öğrencileri birbirleriyle tartıştıkça onları uyarır, uyarılar işe yaramayınca kızar: “Bu ne biçim sınıf? Çok kızıyorum hepinize! Sabahları bu sınıfa gelirken ayaklarım geri geri gidiyor. Bundan sonra, kim arkadaşını üzerse cezasını görecek. Sabrımı taşırmayın!” (s,9) Şefkat öğretmen onlara hangi cezaları verir dersiniz? Sınıfa getirdiği bez bebeğe batırdığı iğneler ne işe yarayacak? Bunların yanıtları kitapta. Başkalarının acılarını anlama üzerine bir öykü, iyi okumalar! Kesinlikle Ben, Clarice Bean Lauren Child / Çeviri: Gökçe Ateş Aytuğ / Hayykitap / Basım yılı: 2008 / 188s. / 9+ Clarice’in öğretmeniyle sorunu vardır. (Kimin sorunu yoktur ki?) Ancak, Clarice emindir; Bayan Wilberton “kesinlikle” ona takmıştır… Clarice, evdeki sorunlarının üzerine bir de okuldaki sorunlarıyla uğraşır; her gün söylene söylene okula gider gelir. Öğretmenin verdiği ödev de sıkıntılarına tuz biber olur: Kitap Projesi! Bayan Wilberton, bir kitap sergisi düzenleyeceklerini, bu sergideki en iyi projeyi sunan ekibe gümüş kupa vereceğini söyler. Clarice ve en yakın arkadaşı Betty, ekip olurlar. Ancak Betty birden ortadan kaybolur. Sınıfın en yaramazlarından Karl ile eşleşmek zorunda kalan Clarice, hayranı olduğu dedektiflik romanlarıyla ilgili bir proje yapmak ister. Ama projeye katabilmek için bu romanların eğitici yanını bulmak zorundadır. Clarice, Ruby Redfort adlı kahramanın ona neler kazandırıyor olduğunu düşünür durur. “Kesinlikle Ben Clarice Bean” adlı kitap, bir yandan Clarice’in okuduğu Ruby’nin maceralarına yer verirken, bir yandan Clarice’in deli dolu düşüncelerine ve yaşamına yer veriyor. Clarice’in öyküsü, adeta kımıldayan, dönen, inip çıkan, büyüyüp küçülen değişken harfler ve sözcüklerle anlatılır romanda. Sıra dışı, pek cesaret edilemeyecek farklı bir üslup; çocukları eğlendiren ve onların çok hareketli düşünce yapısına son derece uygun bir tarz… Kesinlikle! Ömer Seyfettin (Seçme Öyküler) Bugünkü dile aktaran: Adnan Özyalçıner / Resimleyen: Mustafa Delioğlu / Büyülü Fener Yayınları / 2008 / 296s. / 9+ Ömer Seyfettin yaşasaydı ve öykülerini bu formatta görebilseydi, hiç kuşkusuz çok mutlu olurdu. Grafiğiyle, baskısıyla, resimleriyle, kâğıt seçimiyle, kalın cilt kapağıyla, bir ustaya layık özende hazırlanmış olan kitapta, Ömer Seyfettin’in 26 öyküsü var: Falaka, Kaşağı, Rüşvet, Perili Köşk, Türbe, Üç Öğüt, Ant, Pembe İncili Kaftan ve diğerleri… Giriş yazısında çağdaş öykücülüğümüzün kurucusu olduğu belirtilen Ömer Seyfettin, 1884’te doğmuş ve edebiyata daha çok katkı verebilecekken, 1920’de, erken yaşta ölmüş. “Yalın bir dil, süssüz, açık bir anlatımla yazdığı öykülerinde halka, onun duygusal, toplumsal sorunlarına eğilmiştir,” diyor Özyalçıner. Bir başka ustanın dilinden çocuklar için bugünün diline aktarılmış olması, epey kalın bir kitap olmasına rağmen, Ömer Seyfettin’in öykülerini zevkle okunur ve çocuklar için anlaşılır kılmış. Samuray Saksağan Fahrettin Koyuncu/ Yayınevi: Belirtilmemiş/ 2008s./ 74 s./ 7+ 2005’te, çocuk şiirleri dalında Mevlüt Kaplan Edebiyat 3.’lük ödülünü alan kitapta şiirli hayvan masalları yer alıyor. Yazar kitabın başında çocuklara sesleniyor ve şöyle söylüyor: “Bu kitaptaki şiirli hayvan masalları, Ezop ya da Lafonten tarafından bir araya getirilmemiş kahramanlar. Yeni masallar, yeni kahramanlar, yeni olaylar var bu kitapta.” Fahrettin Koyuncu halen Türkçe öğretmeni olarak görev yapıyor. Eğitmen tavrını kitabında da sürdüren yazar her şiirli hayvan masalının sonunda verilmek istenen dersi, metnin sonunda bir deyim veya atasözü ile belirgin hale getirmiş. Ormanlar Kralı Eşek, Öfkeli Karakaçan, Eşeğin Dostu Tilki, Eşeğe Uyan Ayı, Gururlu Kedi, Uyuşuk Yılan şiirli hayvan masallarından bazıları. “Ava giden avlanır/ Sözü bu ataların/ Tembel tembel oturursak/ zorda kalırız yarın (s, 74).” İyi dersler çocuklar! ? SAYFA 25