Katalog

B U L M A C A 1 H 2 F 3 G 4 E 5 İLKER MUMCUOĞLU H G I 6 J 7 H 8 D 9 K 10 I 11 I 12 B 13 A 14 G 15 D 16 17 F 18 E 19 H 20 I 21 J 22 D 23 H 24 G 25 K 26 27 I 28 H 29 I 30 L 31 J 32 I 33 C 34 L 35 G 36 H 37 L 38 G 39 H 40 E 41 I Feyza HEPÇİLİNGİRLER 13 Ocak Pazar Türkçe Günlükleri mütehassıs: uzman nüfus: kişi, insanlar – nüfuz: sözü geçme, sözünü geçirme gücü olasılık: ihtimal – olanak: imkân öğretim: öğretme, bilgi verme – öğrenim: öğrenme, bilgi alma rakip (a kısa): Aynı amaca ulaşmak için çalışanlardan her biri – rakip (a uzun): binici tabii: doğal, alışıldık – tabi (a uzun): emir altında olan, bağlı, bağımlı tasfiye: arıtma, (dükkân için) kapanma işlemleri – tavsiye: öğütleme, yol gösterme tefriş: döşeme, yerleştirme – teşrif: şereflendirme tehdit: korkutma, gözdağı verme – tahdit: sınırlama, hudut koyma Bu günlüğü sözcük sıralamalarıyla doldurmamak için öteki listeleri başka güne erteleyeyim. 23 Ocak’ta Amerika’ya gideceğim. Bu kez iş için değil; yarıyıl tatilinden yararlanarak kızımı görmeye, özlem gidermeye. Yarından sonra da bitirme sınavım var. Türkçe Günlükleri için şimdiden yedekleme yapmaya başlasam iyi olacak. Tanıtacağım kitapları da kaynak kitaplarımı da oraya taşıyamam çünkü. 42 L 43 L 44 I 45 F 46 G 47 L 48 F 49 I 50 I 51 J 52 C 53 C 54 L 55 J 56 57 L 58 J 59 J 60 D 61 A 62 L Ü 63 G 64 A 65 E 66 J 67 E 68 J 69 J 70 B 71 J 72 L 73 F 74 B 75 E 76 A 77 C 78 I 79 A 80 J 81 H E Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Turgut Toygar’ın şiir kitabının adını ve alıntıladığımız şiirinin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiirden bir alıntı ortaya çıkacaktır. Dikkat: “H/5” ve “Ü/56” harfleri ipucu olarak yerine konmuştur. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Eski Yunanlılarda, belli bir biçimi ve karakteri olan müzik yapıtı. 79 13 61 76 64 B. “Jane ...” (Charlotte Bronte’nin romanı) 40 12 70 74 C. Herkesçe duyulma, yayılma. 53 52 77 33 D. Kalbin, gevşeyip kasılmasından ileri gelen kımıldanışı. 22 15 8 60 E. “Sansürttürme Şair ...” (Akgün Akova’nın bir şiir kitabı) 4 75 18 67 65 F. “Gahi zerre geh güneş gahi kamer gahi ...” (Niyazi, XVII. yy.) – 45 2 73 48 17 G. “Yürü Direncim” adlı şiir kitabında, “Coşku/Fazla şişmiş bir balon/Rengarenk kaynıyor yüreğimde./Ben değilim o/Şarabın burukluğu/Dudağın kilidi/Ve açamadığın kapı./Şimdi sar beni/Umutlar zil takmış/Çıldırtıyor acı.” dizeleri de yer alan şair. 3 63 14 –––––––– 24 46 38 35 16 H. Tropikal Afrika’da (Gabon) yetişen ve daha çok kaba dokulu, yarı sert ve yarı ağır gripembe bir odun veren ağaç, ozigo. – 23 39 28 36 81 19 1 7 I. “... Felsefe Bahçesi” (Salah Birsel’in bir deneme kitabı). –––––––––––––––– 32 50 26 78 27 11 10 41 44 49 J. “.. ...Cinayeti” (Agatha Christie’nin bir romanı) 59 69 71 21 55 –––––––––––––––– 31 80 6 66 58 68 51 K. Eski Yunan mitolojisinde, İstanbul Boğazı’na Bosporos (İnek geçidi) adını verdiren rahibe. 25 9 L. “... ... Diyordu” (Friedrich Nietzsche’nin bir yapıtı) ––––––––––––––––––– 20 43 29 42 54 34 47 –––––––––––– 62 37 57 30 72 vrensel Basım Yayın’ın son kitaplarında Ahmet Say’ın ağırlığı var. Wolfgang Amadeus Mozart hakkında yazılanlardan bir derleme yapıp “Mozart” kitabını hazırlayan Ahmet Say’ın romanı “Kocakurt” ve iki öykü kitabı yer almış yeni yayınlar arasında: “Güneşin Savrulduğu Yerden” ve “İpek Halıya Ters Binen Kedi”. “Güneşin Savrulduğu Yerden”de yazar, öğretmenlik yaptığı Bingöl’de türkü derlemek için dolaştığı yerlerden, aştığı dağlardan esip gelen, yıllar sonra bile etkisini yitirmeyen izlenimlerini öyküleştirmiş. Bu yüzden kitap, “Bingöl Hikâyeleri” alt başlığını taşıyor. “Epik hikâye” olarak sunulan “İpek Halıya Ters Binen Kedi”, 1985’te Almanca olarak da basılmış. Kitabın Almanca basımının arka kapağında yazılanlardan kısa bir alıntı: “Elinizdeki zekice hazırlanmış gülmece kitabında yazar Ahmet Say, bir öykücünün masal üslubuna dönerek okuru, o kalabalık, cıvıldayan, rengârenk Türk çarşılarından birinin tam ortasına taşıyor. ‘Hırsızlık olarak ticaret’, ‘ticaret olarak hırsızlık’… Kedimiz çok özel bir kedi. Ticarete dalıyor ve bu sırada bir fenomenin izini buluyor.” Sennur Sezer’in hazırladığı antoloji “Akdenizli Şiirler”. Arnavutluk, Bosna, Cezayir, Fas, Filistin, Fransa, Hırvatistan, İspanya, İsrail, İtalya, Kıbrıs, Lübnan, Mısır, Suriye, Tunus, Türkiye ve Yunanistan’dan; yani adında da söylendiği gibi, Akdeniz’den şiirler taşıyor şiir okurlarına. Tasos Avgerinos’un yazdığı, Rıza Özlütaş’ın çevirdiği “Sefiller Kervanı”, “mübadele” adı verilen zorunlu göçün karşı yanını, Anadolu’dan Yunanistan’a gidenlerin öykülerini anlatıyor. Adalardan Türkiye’ye zorla gönderilenlerin çocuğu olduğum için bu öyküler beni, “ailevi” nedenlerle de ilgilendiriyor. 18 Ocak Cuma “O 14 Ocak Pazartesi E 936. sayının çözümü: Şiir: A. YÜZ URAMA, B. ÜRGÜP, C. CUŞİŞ, D. EKOL, E. LM, F. KAĞIZMANLI, G. AHMED, H. YEŞİM, I. IRIPLARIN ÇALKANTISINDA, J. ROGER MOORE, K. AYET, L. NUBUK “güneş henüz yok, ıslak gün / nemli toprak bulaşıyor paçalarıma / aldırmıyorum nicedir uzaklaştığım yere” lma Yayınevi’nin kitap ayraçlarından söz edecektim; unutmadım. Bir tanesinde karıştırılan sözcükler, “Karıştırmayalım!” uyarısıyla sıralanmış. “Yok canım! Kim karıştırır bunları?” denebilecek sözcükler bunlar; ama bunu diyeceklerin sayısı ne yazık ki günden güne azalıyor. Görüldüğü gibi, çoğu yabancı sözcük: âdem: insan – adem: yokluk âdet: gelenek – adet: sayı biçem: üslup – biçim: dış görünüş, şekil bilakis: aksine – bilhassa: özellikle eşgal: (meşguliyet’in çoğulu) işler eşkâl: (şekil’in çoğulu) görünüş, tip iltica: sığınma – irtica: gericilik laik: devlet ve din işlerini ayrı tutan – layık: bir şeyi elde etmeye hak kazanmış mahsur: kuşatılmış – mahzur: sakınca muhabere: haberleşme – muharebe: savaş mülteci: sığınmacı – mürteci: gerici takdir: değer biçme – taktir: damıtma yad: yabancı – yâd: hatırlama Bu listeye, karıştırılan bir öbek sözcük de ben ekleyeyim: çözmek: halletmek – çözümlemek: tahlil etmek, analiz etmek delalet: yol gösterme – dalalet: yoldan çıkma, doğru yoldan ayrılma etkin: hareketli, faal, aktif – etken: müessir, amil, faktör kat(i)l: öldürme eylemi (katil zanlısı) – katil: öldüren kişi mütehassis: hislenen, duygulanan – rkhunlular tarafından dikilen anıtlar (MÖ 6. yy. MÖ 3. yy.) Ötükent şehrinde bulunmuştur.” diye yazmışsa öğrenci, ondan önce, “Söylediklerimden hangisini böyle anlamış olabilir?” diye kendisini suçluyor insan. “Ormanlarla kaplı dağ Ötüken”, İstanbul’daki üniversite öğrencisinin zihninde yeni site adları “şirinkent”lerle, “yaşamkent”lerle karışınca “ötükent”e dönüşmüş besbelli. Orhun Yazıtları’nın “8. yüzyıl” olan tarihi, nasıl milattan öncelere kaymış, bilemiyorum. “Orhun”’un nasıl “Orkhun” olduğunu ise hiç açıklayamam. Önceki gün yaptığım bitirme sınavının kâğıtlarıyla boğuşmaktayım. Hele yazım… Hele yazım… “Buda bizim kendi halimize ağlamamızı sağlıcak ilerde.” diye okuduğunuz tümceden ne anlarsınız? Buda’nın bizim için üzüleceğini mi? Budist değiliz biz, Buda ile ne ilgimiz var, diye düşünmeyin. Daha önce sözünü ettiği konudan söz ediyor. “Bu durum da” anlamında “bu da” demek istiyor yalnızca. “Ağlamak” diye verilen olumsuz durumun “sağlamak” değil, “neden olmak, yol açmak” gibi eylemle anlatılmasının gerektiğini bilmiyor olmasına kızmazsınız artık. “Sağlayacak” yerine “sağlıcak” yazan bir öğrenci var karşınızda çünkü. Bunlarla karşılaşacağımı biliyor, bekliyordum; ama karşılaşınca, içimden ağlamak geliyor. İçtenlikle, bağıra bağıra ağlamak… Başka bir dil oluşuyor çünkü. Türkçeyle ilişkisi pek zayıf, başka bir dil… “Şöle sölemem lağzım okadar meşur deil ama baya rabet gördünü biliyom” diye yazılan bir dil. Siz biliyor musunuz bu dili? 19 Ocak Cumartesi zge dilin hepsin bil, öz dilini hürmetle.” Kadir Mirzaoğlu’nun sözünü Kazakistanlı bir öğrencimin sınav kâğıdından öğrendim. İşte bunu istiyorum. Bir öğrencimden öğrendim, diyebilmeyi. Gururla. Çok mu? ? “Ö www.feyzahepcilingirler.com [email protected] Yıldız Teknik Üniversitesi Türk Dili Böl. Çukursaray Binası Kat: 2 Barbaros Bulvarı 34349 Yıldız / İST CUMHURİYET KİTAP SAYI 937 SAYFA 31