Katalog

zorclu da bugün kolay mı? Günümüzde töre bağlamında yaşanan cinayetler, bu doğrultuda insanlığın geçmişten günümüzene acılardan süzülerek geldiğini, önünde acıyla dolu daha ne çetin yollar olduğunu ortaya koymuyor mu? Aşk geçmişte M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası voru/ goruldııguncc, aşk, bır ın san kanıaıııanlığı yaratmak dı mck kı aynı zamanda1 ASK YARATICI OLMAKTIR! Bnt\ cılaıı, kahıanıan ol.ın bı 11 aşkını \aıatmaktan kaıına ıııa/ attık1 Bu aşamava gclmiş bıtı ıçın /oııınluluktıır ncredcy sc bu 1 Abdullab Ri7d I rguvcn ııı Sa nat vc I rott/m (Bcrfııı 20041 başlıklı yapılı, bıı bakıma bu «•OUllAHftlZAMOUVIN Ey aşk neredesin? rından scıgılcdıgı dıvaltktık vıklaşımla aijk koııusıııula pck <,ok soıuya vaıııl bulınava ı,alişı yoı AŞK BİREY OLMAKTIR! Cdtcr l'ıtyakı, Asfkın Kokeni'nınde, sanal bıı t.ııılıı \c dı valektık materyali7nı" (,1/clgtsı layıp yadsı(r)" ya/ar (39) ()na goıe "aşk toplıım dısi bır olgu ol 1 ak t ırıh sahnısındckı vt 1 mı 1 (ıickkıın ı ı k m uvg.ıılık ıloıiı ınıvk bıılıktı ılmava basladııış 11)1 (aşk kultııııınııı 1 ılk LMCSI) Sanat ve Erotizm tanı da bıı yondc bır a^ılım gctı rıyor onumuzdc AŞK KAHRAMAN OLMAKTIR! Cıiınunııı/dcn vaklaşık vctmış bcş yıl onıı kakıııı alınımş l)iı vapıt Ask Mılâkı. Bu \t rı,cvedc Ş ubatı pck scvcı oldum, cs kiıluı v.ılnı/c.ı Scvgılıler (ıiınııvılu 14 Şııb.n artık Dunya Ovkıı C.unıı olaıak tla kutlanıvoı Bcn dc ortasın ıl.ın ıkıyc bolup dtlımlıyorıım ayı llk yaıısını oykuyc avınyo ııım otckı vaıısım aşka ŞııkTan Kuııkıkul ık'Naıııı lı lalı ovkuııılukk ı ınc bakaıak Dıınya ()yku (ıiınıınıı kutladık ıkı lıaltj bovunıa, şııııdı sııa gcl dı scvgilılcic aşka ( n çı n yıl Afşar Iınıuçtn'ın Aşkın DiyalektiğHBulut 2002) .ullı kıtahı na ayıtmıştım Kıt.ıplar Ada M"III bu yıl da aşka ozgulcnmış kıtıipl.ıt ıı/cıındc dıııayıın ıstı yorum vınc kcslıımıdcn lııı tarıhsel yak laşım 14 "jııb.ıt Sıvgılıkı d u n u ııc. oylc kolayca ulaşılmadığını gosttrmcyeyctıyor 1 Aşk gcçmiştc zordu da bugun kolav nıı pckı»1 Cıiınutnıı/de tore bağlamında yaşanan ıınayctlcr, bu dogııılluda insanlığın gıç nııştLn gıınumıı/ı nı .utlatdan su/ıılı ıı k geldiğini, oııunık acıvLı dolu daha ııı ııtın vollaı oldııgıınıı oıtaya kovnıuvoı mu'J d ı ç ı ı ı yıl taııı bugunlcıdc Cıuldıınya Toren kıyımını \^,ı mıştık bu vıl da Lvıını Saııçiçek kıyınıının ı/kvııısı oldıık' Lvct, aşk.ı kaiiji lutuınlaııvla toıılcı uıkncklcı tabıılaı \a da ınanç laı ı.ın alnıavı suıduıuvoı bı/e dc scytuınck k.ılıvoı tııhar bı çimde1 Anıa bu son kıyıında apayn bu tutumla karşı kaışıva «ılılık I vımı ın bu yaş buyıık a^abıyı ( cn.ıp Şımşık, toıcvc kala lııllu kdHİışinı oldurnıek \eıınc kcnılı ıdnına kıydı, so nuçia l)iı ılkıllıgc scvııu kalmayı ııddettı 1 ( cnap 'jım'?lk, hıç kuşkusu/ aşktan yana bu tııtıım takınmış oldıı Bu ncdcnlc yıgıtlık, crkck sovluııı baglanıında "dclıkanlı lık' oıuın vaptıgı Anı.ı ah kcş kı kıymasaydı lanına kcşkc. kı/ kaıdışı soınadan luılun.ın tctık ııkıu* oldımılmıscvdl 1 (louıldugu gıbı kola\ ılcgıl bıı aşkı kuınıak, y.ışamak, ya^at nıak1 Duııck kı aşk, gclışmış bı ıcv olnıayı gereksınıyor ılkın1 (, ıınkıı aşk adam ışı, tudanı dc gıl1 lnsanogluııun ılk uygaılık i/lcıımk 1 bu vana olckı kalua 1 nıanlaıııı gostuıgıklıgı tutum I ıulan laıklı dcgıl \ ını aşık ol nıak' Iştc ( arcı 1 ıryakı'nın Aşkın Kokeni (Bırlıtı, 2004) adlı yapı tı, kavıamsal, olgusal dııımscl, bunlaıın otısınde tonlumbılım scl, tarıhsd, binılsal, Ddküj a^ıla CAFER TİRYAKI Aşkın Kokeni (58) lloş, 'du/fiı f i i ı ı k aşka kapalıdır ama, (^rık mıtok)g\a sıııdd, aşkın ycıı ı,ok o/cldıı " ' (,,unku aşk, ınsan doğasında va/gı\llıııc/ oınmlıbn ycr tu taı Duvgusal ba^laında ınsanın dııınllklcıııuk kokkıı vaı dır aş kın ()ndan do^aıak ıksıklık tluvumunun sall ılovuıulnıasi gcıckıı Bııııdan dolavıdıı kı aşk, ınsanın dogasından buyuyc ıck 011un bılıiK, alanına vurıı ınuştıır" (62 66) So/un kısası, aşkın ılılı antık çagıla anlaşıl ınava başlaı (70) Aşkın Kokeni, guıış ovlumlu ama /cvkk, ncrcdcysc lıcvcıanla okuııan bıı kırap ( arcr Tııya kı, yapııında antık Yunan'dan soıııa Rom.ı doncmınc dc kuş bakışı şoylc bır go/ attıktan son uı oıta(,.ıga gctıvor Ilkın Hırıs tı\an oıtaçağına otlaklanan va /M bu ı,cıı,cvcdc kaıanlık çagda kadın.ı sonıııta aşka ayrılan vcrı dıdıkkup ardıııdan lslaııı dun vasına kayıvor Iek lanrılı ıkı clının aşk karşısındakı tutunıunu go/kı oııunc scrıyoı sonuçta Dcıkcıı aydınlanma <,ağına, modı mi7inc gclıvor va/aı Avdmlanmanm o/guılıık vc tşıtlık ıluşunıcsı k( ndınıkn 011 cıkı anlavışlaıın da lanı bıı k 1 1 şıtlıgıdıı BılııiLin vıılıg'ının kı sın bır dık gaııılışıdıı bırcv vc o/gurlugu ( ) Avdınlanmanın bır dıj*Li farklı yanı, kadının da kcnılı başina tckıl bıı v.ırlık ol 1 ıak v.ını h.ıkl.ır 1 sahıp bıı bııcv olarak goı ulnıcsiılıı (146) Bui|uva/ıvı gou tııtkıı vc o/vırı ıgılımkıı, insanlığın o/ıındc vaıolan ve ınsanın ılo guştan taşıdığı do/*al vctıkrıdıı " ' Bunlardan tutku, ınsanın yapı sında lok cskı /amanl.ırdan bcrı kcndını duyumsatan ıklc ctnıc lstcgııını vogunlaşıııiş bır h ılı olaı ık surıklı gundımdıdıı Bı rıy aııcak tutku oıaıııııda ılı 1 1 atılaıak vaılıgına varlık katabılır Bunıın doğuidiağı dıgcı okını su/ ka/anımlaıın bııi|ııva7i ıçın şınıdılık hı^bıı oıuını yoktuı (1)4) Buıalaıa dck gclınmıştıı \a va/aıagon ınsarım gcnkıındc dogal olaıak bıılııııaıı aşk (va/ar, kltıbının ıkınıı bolumunu zatcn Aşkın Dogal Koklcıı nt o/gulu yoı), ınsdnın bırcy ohişiıyl.ı bır kc/ dc kultıır olarak ortaya ı,ık nıışiır1 ()vkvsı şıınıı so\kımk ola n.ıklı Aşk ılk onıı bııcv olnıak tır1 Ama vazarın A,\ vıırgul.ıdığı u/cıc gcncldı "tutku" dcnılcn dııvguııun da kultuı alanında ış lcıınıcsi gcrckmc/ mı o 7.ınıanJ I lılmı Zıya Ulkcn'ın Aşk Ah lâkı (Dıınya, 2004) adlı kıtabı nı onıınc alnıı^ da yapıtını oylc bı^ımlcndırmı^Lcsınc bıı akış 1/ lıyoı Do^ııısıı lııı yanıyla ılgını, bır kıtap Tıryakı'nm talı^ıuası Ck'i(,cktcn dt Invakı, ınsanın nasıl ınsan oldııgıından ba^lavıp kadınla crkL^ın ılı^kıkıını ılo nııştuıen butun çağlaıı a^agclı^ k'iı 11/ı.rındc dıırarak bııguııc çafiınıı/a gclıvoı Bıı ıkı ıstas voiii.uk kisa bır yok ıılıığ 1 gııi'jilım ıstıvoıımı A^kın Kokeni ıuk "a!(k litnı vlc "A^kın sınırı ıns.ınoglııııui) bılınçlı vaılıgınııı bıttlgl veıdc başlaı A^k, doğanın salt ıvrcn scl gtı\cklığınc ınsanoglunuıı bıı doııu^ııdur erdonıscl onuru nıı katıığı bıı doııu^ " "Kadın ve eıkcgı bııbııııif baMavan vc lııı dcm onsıı/ oltınm.nan bağlavıcı çımcnloduı a^k ' (tıınkıı ka dın vo tikt'k y.ılnı/ca a^k dıı/k mındc bırcr gcr^ckııı oıııın dı şında tıımuvlu /oıunlıılıık vc sı radanlıktıı ' ( I I ) ( atcr Fııvakfvc gınc a^k bıı dı^ı ılc bıı crkc^l bııbıııyk k.ıv naştıran doğamn cıı gut,lu lut kusu " ()vlc kı ' 1nsdi1l.11 ın dc gıl a\nı /ımandd tanıılaıın da cn oncınlı 11 vt soıunu' bu ^ (15, 16) Nı vaı kı insanlığın yabaıııl donLinıııdı. a^ktan so/ fdıknuv (, unku ' v.ıbanıllık ıkını nıııuk nc kadının vc nc dc ukc«ın bu gunku glbı bıı ıttct vı sılııp olını anlamında liılıuı, dııv^u karı^ıını luluımı bıılıınnı ıkt 1 dır ' "()vlcysc bu ko^ııllaıda, as kın bılınıjı bırcylcm bı<,ımı (salt kultıır) olarak va^anamavaıagı nın somııt ıi(dınlcrı \ctirinic bııkınmaktadıı ( ) Suıııola ıak ınsanın bııkındııpıı kdşııll ır ıia boyk bu kultııı ııış.ı Unıısı olasılıgı yokmı (t unku aşk ıkı kı^ılık bır lıırlc^mnlır " "Boylccc aijkı bıı kultııı ogısı olaıak, anıa valnı^ıa bır kıılnır oğesı olarak, ^ımdılık oluınsuz S A Yl 783 donemının otn.11 \apitlaiindan bırı kuşkusuz Kıtaba sıınuşya 7an Arslan Kaynard.tg da, "Ön S07" ya/an C cnııl Scııa da va|iı tın bıı yoııdckı vol aıicılığını vıırgulaıkcn Ulkcn'ın (.alışıııa sınddkı vogunlaşına ıı/cıındı dc dııruyoı Ulkcn dc ılk basima ya/dığı Onsozdc, "bıı kıı.ıbın bıııncı hedefı, ıtat ctmck dcgıl kcştct mck" dcıkcn, bıı aı,ıdan ı,cvıcn geııışletiıi vanını ımlıvor 7dtcn Kıtabını, "Halka Rağmcn Halk l(,ın' sunuşu da Bıı kıtap bır lıanılcdc okıınnıak 1 1 1 va/ılmış ^1 olmavıp okıınnıak tckıarokıın mak, ona dan bır s ok fıkırlcrı davct etnıck ıun va/ılnıiş bıı ko şc kıtabı telakkı cdılmclıdır," bı çımınıkkı uvaıışı da bıınu elc vıiıvor S0711 Arslan Kavnarda^'a bı rakıvoruııı Rııhıın guııı ınsanın bedenını vı topİıınıu aşarak 'tut ku' halını aklıgı /anıandır kı ın sdn kışılık k.i7.ınır \c o7gurlıığc ıılaşır " " rulkulaı vuksek amaı, laı a (,cvıılcrck scvgı haltnt alır vc ıstcklcrıtnı/ın kavna^t bıı scvgı olur Buvıık ıtık cvlcnılcr bııvuk dınler, bılım harıkctlcıı, buvuk kcşıllcı, buluşlaı bovlebu tut kunıın vı ona kavnakltk cdcn sevgının urunudıırlcr "(11) Dcmc.k kı nıoıkın ı,ağla bıı lıktc bııcvleşmcnın ıtııı gııtıı olarak ortava <,ıkan "tutku'ının alılaks ıllık tabanı ıçın I lılmı I.\ va Ulkcn'ın onc suıuşlcrınc go/ atmak vcterlı "Ulkcn, bu ıı/ıln yoluiluktd başlııa dort buyuk aşamadan gcçmck, dort mcn/ıldc konakla mak gcıcktığını soylc(r) / 1) I I.ıik aşaması Ckotku ahlâkı'), 2) Yuıttaş aşaması Cuıınıt alilâ kf, 3) Yurtscvcrlık aşaması {'VA tan onların kalııamanlı^ı ıçın bu salınc') 4) Insaıuı \urrsevcilik aşaması " (14) Gcle gclc kahıaınanlıga gelı yondc kımı açılımlar ıçın dc ıpuçldiı banndınvor bağrında îju satnları bu yondc alımlamak olası "Sıvı vaşannn taşıvınsıdıı Ya şam guııınu ınsanın yureg'ınc aşılavan scvıdır " "Uygatlıg'ın ckının ıvlcmlcı 1 1 11 1 dcvınım 11/1 guııı sevıden kıvılcımlanır Sevıylc yaratıcı guç arasınıla da yadsınama/ ılışkı vaı " "Kun okırsa olsıın, ne olıırsa olsıın scvgıyc tutıılunı.a , vcnılnıc/ bıı guç saııp saınıalar bı/ı I lcı ıkı vanı bır daha ycrınc konıılama/, bırıcık kışılcıc donuştuıuı Ar tık oıılaıdan başka(sı) voktııı dunyada Butun nıtclıklcrıvlc scvgılı bırıtıktır, bıı başkasıvla dcgıştııılcme7 " "Sevılcn kadın, ımgclcncn, ımgclcm sııasmda \inidm vaıatılan kadındıı Bıı kadın valnı/ gu/ellıgı ıçın dcgıl bı/ı çckcn yanıyla bıılıktı sıvılıı Bıından başka dcgcı vcıdıgımı/ ozcllıkkıı dc vaıılır Bıı stvı ım gelenc ımgclcnc kcndı sınulaıını aşat, lıatta olduğundan başka dıııuma donuşturur scvılcnı ( hlcsmı ık vucıltn onu Sc\ 1 kndc kcnılımı/ı bulııı ıva lalışı rı/ ()\k kı scvgılı go/ıımu/ılc buyııdukçc buyuı, nkallcşıı (154,161,171,199) Sı/ dc kcndı aşkını/ı vaıata laksıııı/, gozlcıını/ın onunden matallar, ahulaı vığıtkı, ıivanlaı geçcnk ama varatını/ı oıtava koyarkm bu maıal scçcccksi 111/ cvct evet tek bır 1 11 alı, onıı 1.1 scçcccksınt7 ya da oııuıı taıalın dan scçılnuş bu yı^ıt ol.naksı nı/ 1 Lrguven, 'T.rkck ıstınıck dılcmck /orunda kadın scç mck 1 " (208) bıçiınındc dılc gıtı ııyoı bıı olguvu Ardından ıklı yor "Ço£tı /aman cıkck sıçiıgı nı sanıı buna ıııanıı da 1 t)vs 1 kadının sczdıınuıkn ıı/uıı sıııı lı ddvr.inışl.ırı erkcğın l.ıklıgınc ustun gclır." (190) I skıdcn "er meydanı' dcnııdı va şımdı dcğıştırmck gcıckıvot galıba bıııuı ()ylc y.ı "cr lı>*ın, "yı^ıl "lı^ııı "ınNıinlık "ın, '.ısık lık "m munıla aıandıgı gunıı mıı/de bırcylıgın dc, kahraman lığın da, yaratıcılıgın da volu bu mcydandan gcçivoı cvct cvct "aşk mcydanf'ndan Aşkın nııcılc olduğu çıkıııadı mı oıtaya mcğcı dupcılıı/ınsan olmaktaymış' Oylcysc cy bırcv, kdhrdinan, varatııı ınsan lıadı aşk meydanına' • SAYFA 29 C U M H U R İ Y E T KİTAP