Katalog

MelihaAkay'la CülüşünCelincikTarlasınıkonuştuk NUHhaAkty mmmf }H'. ŞW0W M' > r lçinde,özünü yitirmemiş, insanın yer aldığı öyküler kurmaya çabalıyorum' 7arlar Ernest Hemıngway vej D Salınger dc ıdollerım arasında Ayrıca, felsefenın, bellek ve bılıncın edebiyat ıle ılışkısını ırdeleyen, kuramsal yazılarıyla kılavuzum dıye bıleccğım Hasan Bulent Kahraman ve O/ demır lnce de lıstemın baş sıralarında Pekı, gunumuz oykuculuğunu nasılbuluyonunuz1* 1980'lerdcn sonrabi ı^in edebiyat yo nunden tarıliiel bır donem dıyebılırım Es kı kuşaklarla yeni kuşak oykuculer edebiyat U7erındt du^unuyor, yazıyor, tartışıyor Çokseslı, t,i)k [enklı, (,ok katmanlı bır yapı oluşmus dııı umda Bu da, bellı bır dınaıni7 mı beraberınde getınyor Hcr yazarın dib, dunya algısının ıı, prızmada nasıl kıııldığını ve ıç dunyasındalu donuşumlerden sonra turlu kurmaca oyunlarla okuru nasıl yorun gesıne çekebıldıgını gonnek heı şeyden on ce bır okur olarak benım hevesımı dırı tutıı yor Çokseslılık oykuvu gelenckscl olandan alıp aykın bır boyuta taşıyabılır Aneak ya 7ar olarak da, kımlerın kalıcı olacağını kım lerın hangı sıfatlarla anılacağını, bır sonrakı kuşağın bugune baktığında ne gorecegını, ne dıyeceğını sadece 7aman ve edebiyat gosterecek dıyebdırım dırdı lanık olduğıım bır durumu, bır olayı, go/lemledığını bır küjiyı, o kıs,ının seıuvenı nı, ıdcolo|isını anlatmaya ba^ladığım oyku dc hıç beklemedıgım yerlerde duraksama laı ıılabılıyor1 ()ysa bu çok doğal, ancak bc nını tcla^ımdan olsa geıek, zaman yıtıtınek sızııı oykunun içine gırmeye kalkıyoıum Kalktığımla da kalıyorum1 Olmııyor Oyku kesınlıkle Meliha Akay'ı dahıl ctnıek îstemı yor Ba/cn dc tam tersını yaşıvorum Dı ^ıııda kalınalıvını dcdığım anda bırbakıyo runı kı tam ottasındayım Yanı bunu bc lırkycn kesınlıldc bcn değılım, ovku 'Sıyah Masa', sadece mekân olarak bana aıt dıye bılııım Şııre çok vakınım elbette, ancak bu oykıınun olu^umunda bır s,aırın de pavı ol duğtınıı soylemelıyım Sevgılı ()zdemıı tn ce'nın bır soıusuydu çıkış noktam Bır ma saya oyku ya7ip ya7madığımı, bır nıasayı oykuye çevırıp çevıreıneyecegınıı sormu^tu bana Soruya yanıt veımek mıydı yaptığım, keııdımı sınamak mıydı bılemıyorum ama ho\le bır oyku çıktı sonunda Oykukrımzdckı u\la lık ılk anda goze (,ar[>ıyor ku^kusuz, ama amalor ruh her dc m/her satırda hmettınyor kendını, yanılı yor muyum > Oncelıkle 'usta' sıfatı ıçın teşekkur et mclıyım Eğer sızın de sozunu ettığınız anıatoı rııhumu yıtırırsem ustalığa gıden nu>ıkkatlı yolu nasıl a^abılırıni'' Bunu za man zaman beıı de duşunmuyor değılım O co^kLivu yıtırırsem uykuda bıle cumle kur ma alışkanlığım uçup gıdıvenrse, gundelık hayatuı butun guçlukleıını unutturan o ya7 ma tutkusu /edelenırse sevgılıyı ko^ar gıbı ko^up baijina orurduğum yazının vcrdığı doyunıu kanıksaısaın koıkusu bu \cıleıde hep saklı duıııvot Ln olmadık /amanlarda da çoıeklendığı yerde kıpırdanıp duruyor (ıalıba bıı koıku da bır denge durumu O co^kuyu, ba^ka bıı dcyısjc anıatoı ııılnı yl tırdığım /aman bu korkudan da cser kal Öykü yazarı olarak tanımaya başladık ilkin Meliha Akay'ı. varlık, Yaşasın Edebiyat, Mum ve insancıl gibi dergilerde rastlıyorduk öykülerine. İlk kitabı 'Yağmura Tutulanlar1 (Epsilon Yay.), 2002 yılında yayımlanmıştı. Şimdi de 'Gülüşün Celincik Tarlası1 isimli yeni öykü kitabını buluşturdu okurla. Biz de Akay'la hem günümüz hem de kendi öykücülüğünü; dolayısıyla yeni kitabı hakkında söyleştik... n ErdenröZTOP* / " t evgılı Meliha Akay, soyleşımtze V ılk olarak Melıha Akay'moyku» \ culuğunden başlayaltm ıstıyorum \*J îlk dıkkatımı <,eken uykulerınızın knalıgı oldu' Özc l bır scbebı var mt > Yoksa Oktay Akbal'ın ıvnâen mt gıdıyorsunuz' Bu kıtaptakı oykulcrın kısa olması ıçın ozcl bır çaba harcamadım 'lespıtınız doğ ru, ılk kıtaptakı oykulere gore, bır ıkı tanesı dışmda hepsı kısa oykuler Ustaların ızın dcn gıtmck dıycmcm, sadece kcndı patıka mı açtnaya çalıs.ıyorum Oyku kısa da olsa, uzun da olsa, ıçınde oykunıın rııhunu taşıyan tck bır satır gı/Iı Tıpkı bır tabloda sa decc bır ya da ıkı hrça darbesının lessamın ruhunu tas,imasi gıbı Oykulerımı de gcnellıkle o bır ıkı satır ıi7crınc kuruyorum Ya da ya/ıli!) sureunde oyku keııdısı doğuıuyor osatırı Yaşamın ıçınde saklı sıırprı/ler, rastlantılar, dusjere tas, çıkartacak turdcn gerçckler gundclık hayatın ıçınde deklanş,ore basılmis, anlaı gı bı kısacık, sapandan çikan taşın kuşa ula^ ma anı gıbı tek bır kare tşte bu anları ya kalayıp çoğaltmak ıstcdığım ıçın oyku yazı yorum belkı de Geıçek yaşamda yakala yamadığımız ya da çok çabuk yıtırdığımi7 ha7İarı çoğaltma ıstcgı Çayırın çımenın ıçıne saklanmıs, kıı çıçekJerını toplamak gı bı de dıyebdırını Usta kabul ettığım ve etkılendığım yazarların da boyle yaptığını dus.unuyorum Öyleyse devamında, yolunuzu belırleyen yazarlar kınıler oğrenebılır mıyıni'' I ler ya/ar gıbı bcnım de etkılendığım yazarlar var elbette Seveıck okuduğum ya zaılaıa haksızlık ettnek ıstemem ama bu tıınleşme duygıısııyla okuduğum yazarlar aynı zamanda 'oyku dılı'mın olub,uınunu sağlayan yazarlardı Asla vazgeçemedığım Çehov, I urk oykucııluğunun onderı kabul ettığım Saıt Faık Abasıyanık ve anlatım ustası Cemıl Kavukçu esın kaynağtm olan ya SAYFA 20 MEKANLARIN GİZEMİ 'Sr\ah Ma<,a da takılı kalınak lymı kolay laştırıyor \amnm, baŞı^layın' Pekı, hıkâycle rı do$fi(,lama mı yazıvorsumız^ Lstağhııulldh dıledığını/ kadaı kalabı Iırsıni7 bıı oykıuk Am.ı licınen ^ıınu soyle melıyını kı doğaçlanıa mı vu/ıvoısunuz, so ıusu benı çok ııuıtlıı ettı 1 ğcı son s.ıtın dıkkate alarak sormadıysanız Bunu du s,undurmek, bunu hıssettırebıJuıek benım ıçın ovunç kavnağı deısem sı/ de benı ba gı^layın lutfen (, ıınku doğaçlanıa ya/ılmı^ bır hıkâye değıl o Kaç gecc evın pencere sındcn otoparkı ızledıgımı, ı/lcıken masaya defalaıca dokunduğumu, go/ teması olma dan, salt dokunmayla bende neleı uyandır dığını anlamak ıçın kendıme ne kadar sure tanıdığımı ^ınıdı ben bıle anımsanuyorum Doğaçlanıa va/dım dedığım hıkâvede bıle, belkı kıırgıı değışıklığı yapmış, belkı de soz dmmlerıyle mutlaka oynamnjimdıı Dıkkatımı {cklı uykulennızm yazıldığı mekânlarpmullaka aynı oykülerın ıçınde de geçıyor Bu bır tesaduj değıldır herbalde? Llbette tesaduf değıl Mekânlann gi7emı benım ıçın bambas,ka Sozunu ettığınız mekânlar benı çarpan verlerdı ve hıkâvenın o/ıınıı, bıra7 on cc dc sozunu ettığım gıbı ru hunu tasjiyan bıı kaç satıı tam da oralarda ya/ılmıştı Me kânların da bır ruhu var Adımınıı atar atmaz ya benı ku caklar, ıçıne alıı ya â.\ nefes dar.ılmasına yol açarık dı^ına ıter 1 1 ler neresı ıse gırdığım mekândan yeni bıı oykunun çekııdeğı ıle bırlıkte çıkmı şımdır her 7aman Ö7ellıkle de Satranbolu'da geçen oykude anlattığım konak hâlâ t>el leğımde capcanlı duruyor F.ğer o oykuyu yazamasaydım, o mekânın yorungesuıden çı kıp da kendı yas,amıma donemezdım1 Duşlerımde bır ev kurup anlatmayı da, var olan evlerı yıkıp yenıden kendımce kurmayı vebıçımlendırmeyı de çok sevıyorum Her ıkı kıtapta da bu oyun çok belııgın Halta, belleğınızde yer edmmış anılann oykule^tml meu dıyehılır mıyız^ Mekânların oykule^tırıl mesı dıyebılıri7 ama anılar ıçın aynı ^eyı soylcycmcm Çunku pek çoğu anılarmıda ya^attı ğım evlerden ote, şımdıkı 7amanın ıçınde var olan, hâlâ K İ T A P S A YI 78 ÖZÜNÜ YİTİRMEMİŞ İNSAN Gerçı \on hırkaç yıldır reva<,ta roman go zukie dc yayımlanan oykülerın sayısı hıç de 1 az deiıl Bu da sevındma bır etken Ilk goz ağnm olduğundan mıdır nedır bılcmıyorum ama, butun zamanlaıuı ıçınde oyku yerını ve ağırlığını her /aman koruyacak dıye duşu nuyorum Yukarıda sozunu ettığım çoğulla^ma sadece oy ku ı<,ın geçerlı değıldı Tekno lojı çağının butun ılı^kılerı mekanıkle^tırdığı bır donem dc, oyku de olsa, roman da ol sa, ya/ının boylesıne çoğalma sının yanı sıra, yapısal derınlı ğı olan, populeılığm tuzakJaıı na duimeden dıl ve kurguyla dırenen yapıtların ışığını mut laka yayacağına ınancım son suz Nıtelıklı yapılan, dunya da da vaı olan, o edebıyatın yeni belırleycnlerıne aldırma dan, ınsanı sosyolojik bır yar.t tığa donu^turnıeden, ozunu yıtırmemış insanın yer aldığı edebıyatın uretılmesı gelecegc daır ınsanı unıutlandııan bır dııenışbanagore Bunu soylc mekle kalmıyor, ya/dığım oykulerde l)u du^uncemı uygu luyoıum Içınde, ozunu yıtır memış insanın yer aldığı oykuler kurmaya çabalıyorum Celclım Meliha Akay ın uykulerıne gırme durumuna' Nasıl olur bu, az mı, çok tnu ? Omeğın, 'Styah Ma\a da oldu Hu gıbı, itz de Ldıp C ansever jiırlı'rtnın tutkunu musunuz'' Bu benıtn ıstcğımle olmu yor kı1 Oyku belırlıyor bunu Aslında kendı kendıme sordu ğum bıı soruyla karşılaijmak benı hem şaşırttı, hem sevın "Düş kurma yeteneğim olmasaydı kendlml kendime nasıl sıOdırablllrdlm, Içlmdekl çocukla nasıl bas edeblllrdlm bllemlyorum" C U M H U R İ Y F T