Katalog

Amin Maalouf tan 'Yolların Başlangıcı' Dramatik bir aile öyküsü ve dalıa da aıas,tumavı geıtktııen bıı se ruvenın ıçinde bıılııyoı kcndını Kıtabın ,ınn eksenını, ya/.ınn dcdc vc amcasının (Butros vc Gabııcl) yazıs,mala rı olus,tuıuyor Savaştan cok ance Ku ba'ya gıdcn, ramanla lyı bır ış kuran Cabrıcl ılc ıçındc /anıan /aman gıtme Kstcğı uyaııan bunu sczdıııiKdcn dcncyıp gen donen vc ne olursa olsun (sava% kıt lık vb ) vatanını tcrk etmeyen Burros O 7amanlar Osmanlı dcvlctının bır cvalctı olan Surıyc'yc baglı ^ınıdıkı Urdun'dc bır koy, Kuba \ lavana, ABD vc îstan bııl'u t\.\ ıcınc alan bır scruvcn oluşııyor l Dunya sava^ı, Tanzıınat lcıınanı, 2 Abdulhamıt ın, Lnvcı ın ve Mustahı Ke mal'ın ortaya çıkışı da tıım olayların or gusu ıçındc sıklıkla clc alınmı^ O/cIlıklc yazarın, dcdesının (Butros) kaıaktcr >a pısını ve egıtım konusuıulakı ıı>gulama larını Mustafa Kcmal'ın dchasıyla k ırşı la^tırıp, o/dcijlc^tırdıgı satıılar ılgı çckıcı biıskunlııkla dıle gclıı Sadeıe bıı aılenın oykusunc dcgıl, aynı /amanda ulkclcrın vt gclı^cn olaylardan etkılencn dığeı ın banlaıın sanulı bu taııhı olu^tuımaları na da tanık ohıyoruz ru/" Bunu dıyor ya/ar, ya^am alanımı/ı genı^lctnıck (^ok ^e> bılmck, o/cllıklı. geı,mii;le ılgılı ya^am alanımızı genışlettı ğı gıbı bu alan ıçındc daha sagianı tıı tunmamızı da sağlıvoı Lİbettc ()la\lamı akı^ı, soıuıılaıın kavnagını goıınıdı bı/e yol gostcımı^ oluyoı Bılkı ılc ı,ı)/um bıılmada bı/t, laıılıııı karanlıgı vc uzak lığı i(,ındcn ı^ıklaı sa^ıyoı olabıln Duı bunumu/u gununnı/e (,evıııısek o/ellık le genı, ncslın bu konudakı boşlugunu doldunnası ı^ın gıi(,lu bu sılkını^c gc lekbinııuı vaı gıbı goıunıınıyoı ıııu' Bı lakalım uzak geçmışı 50 y\\ onıesındc ulkcmı/m ıtıııdc buluıuluğu ko^ullaıı, olan bıtenleıı bıle tam olaıak bılmıyoı lar SAVAS... HEP SAVAS... Bu kisa paıante/ı kapalıp kıtalıa gerı ılonmek istıyııııım Bııtıos un tıik cdc medığı Mu'jah Koyu'ndclS)l7'lı yıllaıda buyuk bıı kıtlık baij gosleııt Sava^ın kıvtandııdıgı ınsanlaıa bıı de dogal bıı atet eklenır 1 kınlerını buyuk bır ^ekırge sıırursıı talan edcr bıtırır Koyun ılerı gelen eğıtımeibi Butros, yaıdıın ı<,uı bazı "mib yonerlere " ıletılmek ü/eıe ıvedı yardım gereken aılelcrı vc dunımlarını bclırttığı bır lıste hazırlar: 'Aıle reısı H Ganduı'un dul e^ı.Ya^ı, 65, Bakmakla yukıımlu oldıığu kı^ı yedı, Mezhcbı tncıl mczhebındcn Go/lenıler evındekı heı îjeyı s>atlı \e satacak bıı ^eyı kalmadı Cucıs Mansun un dul c^ı, kocası ve çocuklarının bır bolnmu a<,lık tan olduler " Bu mcktuplaı gunumu/e kadar ula ^an bır <,ıglık gıbı I lâlâ oıada savaş, vaı ve hâlâ <O ııklar olııyor Neredcvse yuz,( yıl olmu^tuı yazılalı vc bı/e ula^tıklaıında uıkııtucu gei(,(.klıgındcn bıı ^cy kay bctmcmı^tır bıı mckiuplaı Ancak yaşa nan bır dığcr ger^ek daha vaıdır o da Osmanlı Dcvletı'nın buıalaıda hâkımı yetını, daha sava^ın sonu gelmcdcn çok once yıtıımıs, olduğudur Burada yardım umutları Devletten dcftıl yabancı mısyoneılerden beklenmektedır Bııakııı 1 lansı/laıı Amcııkalılaı bolgcdc nııt at maktadır (^ımdı oldug'u gıbı 1 ') IJstdık daha sonıa Iransız vonetımınL gc^eıı buıadakı ııulletın dılı 1 lansizla^tııılmı^ kııltur soykmmı yapılmı^tır Somuıge olmaktan kuıtulan çoğu ulkcnın ınsanları bugun hala bu dılı iKmmscmı^lciılıı Bu kultııı soykuımı so/ koınısuduı vc ba^lı ıa aıaç da mısyoneıli'idıı Bıına tlc^ınıı ken Maalout, gcıçcktcn olabıldıgıncc \ansl/bu tuluııı ıçındc (, ııııku dedesı nın kurdugıı laık yapıdakı okııl.ı I ıan sı/lar destck vcıme/kcn kapanmi!), oğıcııcısı olmayaıı papa/laım okulunu dcs tckleycıck aslııula asıl nıvetleıını goste ııp maskelcıını dınjuımu^ıdıı Şımdı dc Anadolu'ya gclıp ınsaıı haklaıı lıava nsı kesılıııckte Lınıeııı soykıııııundan so7 etmekteleı Bıına s,unıın ıçın dıkkat çekıyorum, oyku her nc kadaı bır aılcyı meıke/dc tutsa da ve geçmıs,te kalsa da, nlııp bıtcn tıım cntııkalaı, ustalıklı nw nevıalaı gıılıınç savai} gcıckçclcıı bugun lıala bır oyıınun patçalaıı gıbı < llcıımı/e . dolaıımakladıı Aslıuda kaıımıc.ı bolge vc ozellıkleıı o kadaı çok ulkenın ıştahı nı kabartmakt.ıdır kı hepsınm ağ/ından akan sulaıla oılalık bırçamuı dcısasına donus ı mekte, /avallı halklaıla bıılıkic kcndılen ılc bıı çamtıra sajilanıp duı maktalaı Sonuııda bııaktıgı notlaıdaıı aıılaıız kı, Bııtıos çaıesı/lıkle dusuiKclcıını k ıgıda dokmu^tııı "tnsanoğlu bıı şaşkınlıjîından ne zaman va/geçer'1 Ne zaman uvanıı ^ Bılgellk yoluııu ne /anıan bıılııı J (ıo/un ıkı aynı go/kapaf'inın alıında go/ıın ka lasıylabıı aıada \a^anıa\ı uddeılııs». duijunebılıyoı musııııu/, nclcı nlııı •" * Duşunemıyoru/ Duşunmedıgımı/ ıçın dc goruyoru/ lyı okumalar dılıyoru ın Yolların Başlangıcı/ Aıuın Maalo uf/çcv Samıh Rt/al Aykııt Dc rman/Yapı Krcdı Yayınları/ 426 s YAZMAK... UNUTMAMAK... AMA NEDEN? 'I ıım sa^ananlaı bıı taıafa ıınııtmak vc ıınııtıılmak dcncn bır ıllet var vaka ıııı/da kı bı/krı ı,ogu zanıan \uidum duvmazlıga ve buyuk yanılgılaıa savurıı \oı Rıınıınla ılpılı olarak \a7ann şu sozkrı oldukca duijunduıiKu (sayla 226) 'kıınıleu ^oyle du^uneı.ek,ne olnııı^ ya nı' Atalaıımı/ı tanıınaya nc gerek varı1 Bu dıınyada hcrkcs, kcndınc ayrılmı^ za nıanı tukctıyoı, sonıa da gıdıp mezarın da ııyııyor iyı ama het şey unutulmaya \a/gılı>sa ncden bır şeyler kıırmaya ça balıvoı u/ Nedcn yazıyoru/ ve onlar nedcıı yazdı1 Lvet durum boyleyse neden agat, dıkelım vc neden ı^ocuk çolıığa kalüjalım' Bır dava ıçtn sava^mak neye yaraı, ılerlemcdcn.ınsanlıktan, gelecckten soz ctmek neye yaıar1 I^mde vaşanan an'.ı gcreğınden «,ok ayrıcalık tanımakla bıı oluler okyanusıınun bı/ı ku^atması na goz yumınub, oluruz Bunun leısmc gct,ıp gıtııu^ zamanı yeniden canlandıııı sak, yas,am alanımızı genışletmış olıı Amin Maalouf Yolların Başlangıcı'nda ailesini anlatıyor. Roman değil.yine de romandan aldığınız izlenimi bırakıyor ve sürükleyici birakışın içinde buluyorsunuz kendinizi. Yazar, iki kuşak öncesinden başlıyor ailesini anlatmaya. "1 Nurşin KAYNARCA KULCU MEKTUP DOLU BAVUL Aılcdt kı ılın, mc/hcp çckışmclcrı, mı ras çatı^maları, goı, edenlerın ı^mde bu lunduklaıı ulkenın özellıklenyle dcğışı mc uğıamaları, ç,ok dramatik, ycı yer IILI /unlu oykulcrc donuşuyor Bcnı cn <,ok ctkıleyen ^ey, mcktııp, belge, ılan vb gı bı dukunıanların tıtızlıkle neıedeysc yu/ yıldır koıunmıış ol ması Aılcnın yazılı belge bırakmadakı geleneğı Bu ışte aı lenın kadınlarının da hassasıyctı dık katı <,ekıyoı Zatcn mcktup doltı bavulu yazara veren babaanncdır Ve anlatıu da Kanıal aduıdakı haladıı (Bııtıos Atatıırk tcn o kadar ctkıleıunı^lır kı do gacak olan oglıınj' ısnıını vcrcccktır, antak kaderın eılve sı kızı oluı, ama o unlu ınadını konııij tııruı vc kı/ına Ka nıal adını vcııı') Mektuplaıın ı/ını suıerek Kuba va gı dcn ya/arı lııc, uııımadığı bıı suıpıız bekler ve orada hâlâ vaşayan 80 ya^ındakı kuzenını bulur <5A)k huzunlu bıı bıılıışnıadır bu ()n ları koparan ve u/aklaijtııan asıl ne denlerın bır kısmı ancak sonsıız bır G eıek ülkcmızde gerekse dıın V.Kİ.ı kronikleşmış yara halınc gden ola\laıa dıkkatımı ver meden cdunı\ouım ()zellıkle gtıijltı ırk, dııı, statu a>ıımcılı£ı suıcklılı ğıni koıııyan olgıılar Bunların kalcmc alınıp bclgclc^tıı ılmcsı, ısteı ıoıııaıı olsuıı îsteıse deneme ya da aıaştııma yapısında olsıın yıi7yıl oncesım bıle anlatsa kendını surcklı yıneleyen bır çarkın ıçmde oldu guıııuzu duşunduıuyoı Belkı umut kıııu aına soğuk ve seıt bır kaya gıbı yolumıı 7un ıızerınde ve ontı alt ctmck içın orav.ı nasıl geldığını vc ne olduğunu bılmek 1 gerekıyor Bılmek ve uııulınamak Yolların Başlangk ı boyle bır kıtap Ro nıan degıl.yınc dt tomandan aldığmı/ ı/letıımı bırakıyuı vc suıukleyıu bu akı^ın ıçınde buluyoısunıı? kendınm Yazaı ıkı kırçak ontcsınden başlıyor aılesmı anlalma\a Hcı s,cy vazaım baba sının olumu nedenıvle vatanıtıa gıtmesıv le başlar (() da pek çoğu gıbı goç etmış vc anavatanından avn yaşamayı terı ıh etmış ) Babanın olumu son muduı •'Yoksa her ^cyı topaılayıp vazacak olan va/aı ıçin bıı basjangıç mıdır tam bılenııvoru/ Bunu yapmak (vazmak) /orunlıılıı£u ıkı ncdcndcn uturu yakasınx buaknıavatak tıı Bırınusı goç edenlerın yoğun oldııgıı bır aılcdcn gclıyor Her ne kadar goçmc yı rcddeden, gururlu, ıdealıst, ınatçı, bu lunduğu vcrı, vatanını tcık etmeyerek bıı ^eylen değıştırebılme ıınmt ve ınan< ı\l.ı kavrıılan bır adanıın torunııysa da 1 Dığcr bır zorunluluk da cenazeye gıttığınde kendısıne gosteıılen, tıım aıleye aıt, ya 7işma mekttıp vc bclgelcrlc dolıı bır ba vulun varlığı Ya/ar, sjtndıye kadar nc den suskun kaldığının sorgusunu vap makla bıılıkte, kırk hattalık, tıtız, yoıucıı Amin Maalouf Ikl kuşak öncesinden başlıyor ailesini anlatmaya Her şey yazarın babasının ölumu nedenlyle vatanı na gitmesiyle başlar (Yazar da pek çoiju glbi göç etmış ve anavatanından ayrı yaşamayı terclh etmlş) Babanın ölumu son mudur?Yoksa her şeyi toparlayıp yazacak olan yazar Içln blr langıc mı ? SAYFA 12 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 7 8.