Katalog

Orhan Pamuk'un yanılgısi; bilimkurgu, sıradan bir romanla karşılaştırarak "Şu Çılgın Türkler'de "mazlum edebiyatı" yapıldığı sonucuna varmasıydı. Oysa Turgut Özakman'ın romanı bir direnişin romanıdır. Bütün umutların tükendiği koşullarda, kendi küllerinden doğan Anka gibi, bir ulusun yeniden dirilişinin romanı. esmı tarıh nedır" Ders kıtaplarına geçen, oğretılmesı gerckcn bir ta rıh Demek kı bellı bılgıler oğretı .lırken bılınmcsı ıstcnmeyen konu lar gızlı kalıyor Bclki değıştırılıyor, gerçek le ılgısı olmayan bir tarıhe ınanmamız ıste nıyor Sonra da bunlar resmı tarıh dıye da yatılıyor Yakın tarıhımızı bılc lyı bılmezken uzak 1 tatıhımızı nasıl oğreneceğız' larıhı yapanla yazan bırbırını doğrulamazsa hangı gerçe 1 ğe ınanacağız' "Ulufe" ılc geçınen "vakanuvıstler" ger çek tarıh(,ı mıydı' Tarıhı yapan kımdır^ Bırkaç yonctıci mı yoksa gcnış bıı halk 1 topluluğu mu Lskı /amanlarda halkın ya 1 şama bıçımı nasıldi' Ulusların yazgısını gosteren yalnı/ savaşlar mıdır^ Hangı ulkenın tarıhı bu sorulara doğru yanıtlar verılerek oğrcnılebılır? Bir de değıştıremedığımı/ onyargılarımız var Guncel koşullarla karşılaştırdığımız za man bir zamanların gerçeğını bcnımseyemıyor yadırgıyoruz 'Boyie de gerçek olur m u ' ' dıye bir karşı koyma duygusu kaba rıyor ıçımızde Hele yonetım erkını ele geçıren seruven cı kışıler ıstedıklerı değışımı gerçekleştır mek ıçın yapılanları yapılmamış, yapılma yanları yapılmış gıbı gostermek ıstıyorlarsa neye ınanacağız? Mustafa şerif onaran Dergilerden Ermeni fesadından Çılgın Türkler'e ka çelışkılı durumduı Kamuoyunu yakından ılgılendıren du yarlı bir konuda basına yanlış yansıyan go ruşlerın Nobel Edebiyat Odulu açıklan madan çok once ayrıntılı olarak duyurul ması gerekırdı Kaldı kı so/lerının arka sında durduğunu' anımsatması Orhan Pa muk'un ıçtenlıklı olmadığını duşunduru yor Bu konuda basında çıkan cles.tm va/ıla rına değınmek bağnaz bir anlayısja ulusçu gorunmek ıstemem Ama gazctecı olmanın otesınde usta bir ozan çok yonlu bir ede bıyat ınsanı olan Ozdemır tnce nın goruş lerıne onem verırım Ozdemır lnce, Orhan Pamuk'un Ispan yol ABC gazetesınde çıkan "Ermenı resa dı"yla ılgılı sozlcrını yanıtlıyor Orhan Pa muk a gore "Ataturk'un Cumhurıyetı, daha hızlı ılerlemek ıçın geçmışle yuzleşmek yerıne onu unutma yolunu ızledı" Ozdemır lnce, Orhan Pamuk'u tanhı bılmemekle yanıtlıyor "Polıtıka heveslısı Orhan Pamuk Cum hunyet tarıhını kesınhkle bılmıyor Cum hunyet, "Yurtta Barış Dunyada Banş" ıl Bu nc bıçım bıı ıfade o^gurluğuyse, "Er mcnı soykırımı yoktur dcmck suç sayılı yor Oysa bu sorun Lo/an Barış Antlaşma sı yla bir sonuca bağlanmamış mıydı^ Bu na kımsenın onem vcıdığı yok Sonra da bağımsı/ yaıgı ctkı altına aiınmak ıstcnıyor Ozdcmıı tncc nın sovledığınc ınanınak gcıck Avrupa vc ABD'de Turkıye nın tasfıye sı programına hı/mct etmevcn hıçbır va/ıyı 'Okur Mektupları koşesınde bıle yayınla mazlar Orhan Pamuk'u kullanıyorlar Kcndısı yaptıgı hı/metın karşılığını alacağı nı sanıyoısa çok aldanıyor Keşke tarıh bıl scydı çunku kendı durumunun tarıhte bir çok orneğı var ' O/demır lnce ıncelığınden olsa gerek, kendını kullandırmaya can atan yazarlar olduğunu anımsatmıyor nusu olunca Orhan Pamuk nasıl kesın ko nuşabüıyor> Belkı de Ittihat ve Terakki'den gelen kadroların seruvencı olması ordunun ba şında bulunan Enver Paşa gıbı bir komıı tanm, savaşma olanağı bıle bulamayan donmuş askerlerını olumun ellerıne bırak ması, bu kıyıcı ınsanlara guven duyulması nı engellıyordu Ne var kj savaş koşulları aeımasızdır En uysal ınsanın bıle uyumsuz bir kımlığc do nuştuğu, kendıne yabancılaştığı gorulur Gene de Arapların "Etrakı bîidrak" de dığı "Safyurek Turkler"dı onlar Savaşa hastalığa, yoksulluğa ycnık duştuler "Tebaayı Saaıka" dıye bıldığımız Lrmenılerı de koruyamadılar I !em de çoktan Osman lı'dan kopmuş oldukları haldc Orhan Pamuk hıç olmazsa Jacques Rigaut gıbı" Kesın de soylesem gene sormak tayım" dtmesını bılmelıydı XVı ÇOK SATMAKÇOK OKUNIVfAK Çok satan kıtaplann çok okunduğu one surulebıhı mi'* Helc edebiyat değerı taşı yan kitaplar kolay okunabılu mı' Orhan Pamuk un çok satan kıtapları çok okunma/ Ya başlavan arkasını gctııe mez, ya uygıın bir zamantl.ı okunmak ıçın rata kaldırılır Ama o uygun zaman bıı tur lu gelme/ Surukleyıcı dılle yazılan bıı romanı ınsan elınden bııakama? Sanırım bu avrıcalık Turgut Ozakman'ın romanı "Şu Çılgın Turkler" ıçın gcçcrlı ol du Turgut O/akman once bir oyun ya/arı dır Oyun yazaıı dılı ışlcme hunennın usta sıdır Duygusallığa duşmeden ınsanı ıçten yakalamasını bılen bir dıl ustası Belkı de bu yuzden çok satılıp da çok okunma ayrı ealığına erışen bir roman oldu "Şu Çılgın Turkler" Orhan Pamuk'un yanılgısı, bilimkurgu, sıradan bir romanla karşılaştırarak "Şu Çıl gın Turkler"de "mazlum edebiyatı" yapıl dığı sonucuna varmasıydı Oysa Turgut Ozakman'ın romanı bir dı renışın romanıdır Butun umudarın tuken dığı koşullarda, kendı kullerınden doğan Anka gıbı, bir ulusun yeniden dırılışının romanı Tasavvuf ehlı bir damlada ummanı gor mesını bılır Herhangı bir romanci dunya savaşını kuçuk bir ayrıntıda anlatabılır Ama "Şu Çılgın Turkler" bir destan 10 man Genış bir eoğrafyadakı o tukenmez ınsanların anlatılması senaryo tcknığını ro mana uygulamakla, lasa geçışlerle yapılabı hrdı Orhan Pamuk un Ataturk u yorumlama sı da değışık olçutlere dayanıyor "Ataturk bugunku bir ulusalcı gıbı nu tuklar atıyor Ataturk'un boyle bırı olduğiı nu duşunmuyorum Daha karmaşık ve ayakları yaşadıöı gune basan bırı Ataturk " Oysa Ataturk yaşadığı gunun çok otesın de bir kahramandı Orhan Pamuk onu dunde duşunmek yanlı^ından kurtulamı yor Destan romanda zor koşullardan duze çıkmak anlayışı vardır O en kotu gunler yapay olarak anlatılmıyor O en kotu gun lerden kurtulmak bir ulusun gızılgucunu gosterır Orhan Pamuk un "Ben bunun Turk mılletıne bir haksızlık yanlışlık ve ılcrıde çok fena sonuçlaı doğu racak bir yanlıs bılınç olduğunu duşunuyo rum' demesı duşuncc dızgesı lyı ısjeme yen, gcrıcı bir anlayıştan kaynaklanabılıı O zaman 'Ermenı Eesadı" olayına "sov kınm anlayışıyla bakan ()ıhan Pamuk'un duşunee dı/gesındekı yanılsama Şu Çıl gın Turkler ı daha çok ofkclendırebılır Ama ıçınde hoşgoruyu barındıran "1 urkı ye'nın Iasfıycsı Programı"na karşı çıkan, tatlı bir ofkedır o 1 • AYRI BİR TUR Serdar Iurgut un Orhan Pamuk un ayrı bir tur olarak nıtelendırmesı bıraz tuhaf kaçmıyor mu? Ben Orhan Pamuk turunden onemlı ınsanların ıçınde yaşadıkları toplumda ay kırı olarak algılanabılecek ya da tepkı çe keceğı bellı olan konuları konuşmalarının dunyanın en normal ışı ve gorevlen oldu ğunu da duşunuyorum " "Cevdet Bey ve Oğullan"ndan bu yana Orhan Pamuk un romanlarını ızlerım "Sessız Ev", Madaralı Roman Odulu'nu DEĞİŞİK YORUMLAR Gerçek yazar ozgur ınsandır Toplumnn tanığı olduğunun bılıncındedır Onyargılardan uzak, ayrıntılarda gızlenen gerçeğı soylemeyı sorumluluk bılmektedır Ayrıntılarda ayrı bir gerçek mı var? Gorulmeyenı goren yazar, bıze gerçeğı değışık boyutlarıyla mı gosterecektır? Sonuç bıldı rır gıbı yargıya varmak yerınc, alışılmıs, ger çekler uzerıne bızı bir kez daha duşunme ye mı zorlayacaktır? Orhan Pamuk'un Ermenı soykırımını, yavaş edımlı ıç savaşta Kurtlere haksızlık edıldığını anımsatan sozlen, sanlcı tek tek sayılmıs, gıbı kesın olumler bıldırmesı, ka muoyunu tedırgın ettı Oyle kı, Nobel Edebiyat Odulu nu ka/anmış olsaydı ro mancılıktakı emeğıne, ustalığına onem ve ıılmcyecek, bıınun bir sıyasct oyunu oldu ğu soylenecektı Oysa kurguda anlatımda yenı yontemler deneyen, gerçekle dusjemı baııştıran Batı uygarlığıyla Doğu gızemınde ınsanlığın kurtulusunu arayan kımı /aman çapaklaıı olsa da buyulu bir dıl kullanmasını bılcn bu usta tomancının sıyasct açmazları ıçın dc yıpratılması, edcbıyatımi7 adına yazıkla nacak bir durumduı Oıhan Pamuk un Nobel Ldcbıyat Odu lu nu kazanmadığı anlaşıldıktan sonra Ser daı luıgııt la yantığı konuşma kıs,ılığınde kı dcğışen o/ellıkleu gostcımesı bakımın dan anlamlıdır (AKŞAM, Aşk, Tutku ve Yalnızlık Uzerıne, 18 Lkım 2005) Lrmi.ni ve Kuıtlcı u/crıne yabancı ga zetccıkılc konıışurkm aslında soylemedığı tıırdc şcylerm yabancı basında yazıldığını anlattı Orhan Pamuk un boylc bir açıklamayı Nobel Ldcbıyat Odulu bcllı olcluktan son ıa yapması ınandıncı değıldır Kaldı kı "Alman Yayıncılar ve Kitapçılar Bırliği Barış Odulu"nu almazdan once sankı ver mekten eayıvcıccklcnnıs, gıbı "so/lerının arkasında durduğunu açıklaması, bir baş • SA YFA » 22 kesı gereğı ve kom^ularıvla barışı yenıdcn kurmak amacıyla geçmısm yaıalarını des, medı Turk Yunan Furk Sovyctlcr dost luklaıı boylc kuruldu Oıhan Pınıuk Ata turk un Soyle\ vc Dcmcçlcıı nı okuısa bu nun bclgclcnnı bulabılır (HURRİYET, Pohtıkacı Orhan Pamuk, 26 Lkım 2005) O?dcmır lnce \ lollanda nın A\ rupa lş lerı Mustcs.an At/o Nıcolaj nın 20 Ekım 2005 tarıhlı De Volkskrant Gazetesi nde çıkan bir ya/ısından da so/ açıyor Buna gorc Hollanda hukumetı Orhan Pamuk un duruşmalarını sıkı bir ^ckıldc ı/lcyecektır Sonuç oluınsuz çikaısa bıınun AB goruş meleıı u/crınde ctkısı olacaktır Atzo Nıkolaı yc gore AB uyesı olmak ısteyen bir ulkcdc bir ınsanın çenesını tut ması kabul edılemez Avrupa da ıfade o/ gurulgu vardır (HURRİYET, Orhan Pamuk Tezgâhı, 28 Ekım 2005) ka/andığı zaman Scçıcı Kurul uyesıydım Insanlığın hcı halı dcğışık anlatış bıçımle rıylc ıomanlaıına yansırkcn yaşamayı yo rumlamayı kolavlaştıran Orhan Pamuk edcbıvatımu ıçın zcngınlıktır Tarıhın sıslerı ıçınden gunumu/un kar ma^ık akışına dogru bir ınsan oımanı var dıı onun lom ınl uınıla Ya^amanın çalkan dsında ya/gısını dcğıştırmeyc çalı^an ın sanların umutsu/ scıuvcnı varılır d e n e dc romanci ayııntılaıdakı gerçeğı kendınce yorumlar Roman gcrçeğıne do nuşen kuıguda kcsınlık yoktur Peki, 1915 Ermenılerının yazgısı s>oz ko ÖZÜR: Attılı llhan h gcçcn /ınnn yazısındı (,etın Yetkın ın ıdı > ınlı^lıklı (,ctın Yığenoğlu dıve gLçmıştır Dıı/tltu o/ıır ılılerız tı Içkı dargtorMzt ve Mtaplarıiaı «trese gonderlrsentz memmı n oluruz. Htkktoy Htetl ?0 S k No 8 08800 IMttoy h * o M. (0312)2868111 2382S46 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SA Y I 822