Katalog

7.4 buyiıklıiğunde bir depremın romanı Kırılma Noktası Yiğit Bener, Yapı Kredi Yayınlarından çıkan son kitabı Kırılma Noktası'nda bu depremi yazıyor. Enkazın altında çöken düzeni ve o düzenin dişlisi olarak gördüğü düşünce kalıplarını sorguluyor. Alıştığımız bir sorgulama değil bu: Saldırmaktan, yargılamaktan, suça ortak olduğunu itiraf etmekten çekinmeyen, depremin ertesi günü, o acının etkisiyle bütün yalanları üstümüzden atıp kendimizle göz göze geldiğimiz ana benzer, bir gerçek sağanağı. D Birsen FERAHU du, nasıl ıyıleştırınm''" dıye çozum arar Yığıt Bener 'Kırılma Noktası'ndakı uç bolumlu kurgusuyla Selın'ın yaşantısın dan yola çıkarak gundelığe bir pencere açıyor Selın'e yazdırttığı romanda mo lozların kolonların arasında hayatları, sevgısızlığın onyargıların çıkarcılığın arasında ruhları yok eden duzene ısyan edıyor Aklın duşuncenın hoşgorunun dostluğun cumlelerını dc sanal ortamdd gelışen bir ılışkıde dıle getırıyor Yazar butun duyularını kullanarak ulaşma ça basında kırılma noktasına I Ier bolum kendı ıçenğıne denk duşen dıl ozellıklerı nı taşıyor bu kıtapta Eskı yenı so/cukler mektup dıvalog makalc prozt okura doğrudan seslenış gıbı faıklı bıçemler ıç ıçe geçmış Postmodernıteyı de gerıde bı rakarak ıçıne duştuğumuz adı belırsız kargaşa donemını dıle yansıtabılcn bir çoğulluk ve kırık çızgı amaçlanmiş bellı kı Zcyncp Danıel Vedat Uraz Sulran Nalan gıbı ıkıncd karakterlerı uzun uzun anlatmıyor yazar Orneğın Nalan sıgaıa yı yakıp, pat dıye patlatıverıyor sakızını, Danıel Selın'ın geleteğmı bıldığı halde, karısıyla tatıle çıkıyor, Zeynep, dayak ye se de, beşıncı kez evlenecek bir maço aramayı bırakmıyor Selın eyleme donuşturemedığı farkın dalığının bunaltısı ıçınde (, evresındekıle re kendını anlatmaktan çoktan vazgeç mış arada bir ofktlı çıkışlar vapıvor yal nızca Yazarın Selın'ı romanlaştırdığı bu bolumde gunluk yaşamın devıngen rıtmı dıyaloglar yoluyla bıçeme yansıtılmış Se lın'ın ıç sesınde ıse o devıngen ortama karşın gıderek gundelıkten kopan kendı dunyasına kapanarak kırılma noktasına doğru ılerleyen bir psıkodınamık sureç ışlemekte Fırtına oncesı denız gıbı, hu zursuz bir ruh durumu DEPREM, ÖLUM, ACI,... Selın ın fırtınası, yazdığı romanda or taya çıkıyor asıl Deprem, olum, au, hıç bir mazeretle ortulemeyecek yalanlar çı nlçıplak sozcuklerle dıle gelıyor bu bo lumlerde "Olume dokunuyorum her yerde eh mı attığım her taşın altında o değıyor par maklarımın ucuna her bına enkazında, yok olan her bir sokakta olum yapışıyor ellerıme Avucumu yakıyor olumun atc şı, donduruyor tum duygularmıı Kan tadı var ağzımda, pıhtdaşmış bir kan tadı Toprağın tadı bu taş ve ahşa bın tadı kıremıt tadı kerpıç tadı de mır tadı beton tadı kemık tadı olu mun tadı '(s27) Vc hızını kesmıyor ısyan "Nasıl bir dunyada yaşadığını hıç sor gulamadan, ısyan etmeden, bir sonrakı depremde, savaşta krızde kıtlıktayı ne yalnızta uzulup yardım etmekle mı ye tıneceksın•' Bunları onlemek ıçın bir şey leryapmaya çalışmayacak mısınr'"(s 161) Selın'ın maıl arkadaşı, romanının eleş tırmenı Levent ıse, deyım yerındeyse, ro manın aklıselımı O da, yaşanmakta olan 'buyuk yalan'ın farkında Bir çalışma odasında araştırmalarına saklanarak koruyor kendını hayattan Ama, Levent of ke ya da vazgeçmelenn ınsanı değıl, bu nu açıkça belırtıyor "Ne deolsa ben nor mal bir ınsanım " (s 42) Selın'ın romanının bir bolumu, Le vent'ın bu roman ıçın yaptığı yorumlar da ulaşıyor okura Bir kadın bir erkek, maıl ya da mektup ortamının sıtaklı ğında, ıtıraftan suçlamalardan kendını ele vermelerden sorgulamalardan kaçın madan, yuz yuze duruyorlar Bu yazış malarda, şefkatlı bir akıl ışığı sunuyoı okuruna Yığıt Bener ' Sonuç olarak, kafamızda (son kcrtede toplumsal ıdeolo jının belırledığı) bir ılışkı şablonu var bu nun dışına çıkamıyoruz Beklentılerımızı, davranışlarımızı belırleyen ıştt bu şab lon ıçınde debcknıp duruyonı/ sınırla nnı aşamıyorıız Mutsu/ ılışkıkrımızdcn kopmayı başarabılsek bıle mutsuzluk ureten o şablonu aşamıyonız gıdıp gı dıp aynı kalıba uyan aynı kurallara gore belırlenmış yanı aynı mutsuzlukları ure K İ T A P S A YI 7 6. O geceyı yaşadık Olanlar o denlı ağırdı kı, zıhınlerımız baş edemedı bırçok duyguyu kdydedemedcn bılınçaltına yolladı Kımımız suçlular bulduk soyle neıek kımımız elımızden gcldığınoe yar dıma koştuk, kımımız korkular ıçınde ka sıldık kaldık, kımımız de toptan reddettı depremi, yok saydı Zanıan bılıncımıze kayıtlı acılan azalttı unutuşun karşı ko nıimaz haiıflığınc tutunduk Zorunluy duk Oysa bılınç altına sakladıklanmız, sınsı bir ıntıkamu gıbı bırakmadı peşımı zı Toz alırken, eğrılmış bir resım çerçeve sı ıle ırkılıyoruz artık Yoldan geçen kamyon salonun camlannı tıtretınce, uze nmıze duşecek kutuphanenın ağırlığını hesaplayıvenyoruz bırkaç sanıyede Gele cek ıçın heveslı planlar yaparken, beyaz bir boşluk buyuyor ıçımızde Yok oluş, hıçlık ve yıtırme nedır, bılmeyenımız kal madı o geceden sonra Kınldık Yığıt Bener, Yapı Kredı Yayınlan'ndan çıkan son kitabı 'Kırılma Noktası'nda bu depremi yazıyor Enkazın altında çoken duzenı ve o duzenın dışlısı olarak gordu ğu duşunce kalıplarını sorguluyor Alıştı ğımız bir sorgulama değıl bu Saldırmak tan, yargılamaktan, suça ortak olduğunu ıtıraf etmekten çekinmeyen, depremın er tesı gunu, o acının etkisiyle butun yalan ları ustumuzden atıp kendimizle goz goze geldiğimiz ana benzer, bir gerçek sağana Okur, "Lutfen elınızı çeker mısınız oradan Sız Evet, sıze soyluyorum (s 9) uyarısıyla başlayan ılk bolumde "Bu da ne boyle 1 ' dıyebılır Hemcn bırkaç sayfa sonra yanıtı verıyor kıtap "Onyar gılarınızı şuracıkta terk etmelı ezberlerı nızı bozmalısınız "(s 12) Sonra açıkça soyluyor, 'Ben sızın bıldığınız romanlar dan değılım ' (s 13) Insanın savunma duzeneklerını hare kete geçıren boylesı bir tahrıkle başlıyor 'Kınlma Noktası Sıra dışı bırısıyle kar şılaştığımızda olduğu gıbı dudak buk meyle gulumseme arası bir şaşkınlık hıs sedılıyor ılkın, derken kıtap okura bir ılışkı onerıyor SELİN, ROMANIN ANA KİŞİSİ "Evet artık kararıni7i verın Ncdır nı yetınız' Eğer benı gerçekten merak edı yorsanız yanı benı duygulannızı, aklınızı yureğınızı ortaya koyarak keşfetmeye ha zırsanız ozenle emek vererek kendı nızı de sakınmadan benı yargılama dan ılk guçlukte bir kenara atmadan nıyetınız cıddıyse yanı, benım de zevk alacağım duzeyde olacaksa ılışkımız O halde pekâlâ, buyurun sıze açılmaya kendımı ele vermeye hazırım gelın bırlık te yol alalım bir sure en azından de neyelım Ne dersınız'*' (s 13) Bırlıkte yol almaya nıyedı kendını ol duğu gıbı ortaya koyan bu ılışkı onerısı, okuru meraklandırıyor Insan otekını an lamaya çalışırken, kendını keşfetmez mı zaten'' Yazar ve okur duzenın ve kendı ıç dunyalannın fay hattında yanyana yuru meye başlıyorlar Selın, romanın ana kışısı Edebıyat Fa kultesı'nde genç bir doçent Aynı fakultc dc profesor olan Vedat'tan boşanalı pek uzun zanıan olmamış 17 Ağustos Mar mara Depremi evlılığının ıyıcr çıkmaza girdığı doncme denk gelıyor I lansızlarm kurduğu seyyar hastanede çevırmenlık yapmak ıçın gonullu olarak ^jolcuk e gı dıyor ü r a d a geçırdığı gunlcıden sonra ne ışı, ne bir zamanlar âşık olduğunu san dığı kocası unlu eleştırmen Vedat, ne kendı varlığı, ne de hayat eskısı gıbı gelı yor Selın'e Gıındelık vaşamı, en ıyı arka daşı Zeynep'le sohbetlerı hatta genç asıs tan Uraz'ın yakınlığı duyumsadığı bunal tıyı azaltamıyor "Bir şevler kırıldı ıçımde ne olduğunu bılemıvorum ' (s75)dı yor ıç konuşmalarının bırısınde Isyanını, ağıtını yazdığı romanda dıle getırebıbyor ancak Romanının her yenı bolumunu, deprem sonrası bir araştırma ıçın yurtdı şına gıtmış olan Vedat ın meslektaşı ve es kı dostu Levent e gonderıyor ınternet aracılığıyla Selın le Levent duzenlı olarak yazışıyorlar Roman eleştınsı ıle başlayan yazışmalar ılışkılerı, duzenı korkularını, ınsanı zaafları kuramlan tartıştıkları, yer yer kendılerıyle yuzleşıp ozeleştın yaptık Ian flortu de ıçeren bir dostluğa donuşu yor UC BÖLUMLU KURCU... Kıtapta yazar ın anlattıklan, Selın ın yazdığı romandan bazı bolumler ve ınter net yazışmakrı var (Bir de her şeyden bağımsız bir ılk ve son bolum var kı, on ları ayrıca okumak geıekıyor) Bu uç bolumlu kurgu tıpkı beynımızın her zaman yaptığı gıbı bir durumu bir çok duzlemdc değcrltndırme olanağını sağlamış yazara Elımız yandığında orne ğın beynımız bir vandan gundelığın "Aman dıkk.ıt etseydın 1 ' uyarılarına ya nıt vetıştırır aynı anda yanık elın acısını hısseder o arada da "Bu yanık neden ol SAYFA 18 C U M H U R İ Y E T