Katalog

Mllll Eğltlm Bakanlığının okuma lîstesi MEB.,ortaöğretim öğrencilerine gelecek öğretim yılında başlamak üzere verilmesini düşündüğü okuma listeleri yayımlamış bulunuyor. Böyle bir listenin basında geniş ölçüde yer alması çok olumlu bulunmakla birlikte, konunun tartışıılması gereken çok çeşitli yanları olduğu unutulmamalı... Once okuma alışkanlığı... Şımdı bu lısteyı değcrlendırelım ve sağlayacağını boyledığımı/ olanaklara bır bakalım Turkıye yazınına ılışkın (75) vapıt arasında yer alan kımı vapıtlar çok ılgı çekıcı bulunmuştur OrtKğın Kerem ıle Aslı Bır efsancnın yazımı ıle oıtava çıkmış bır yapıt Lıse oğrencılerınc boyle bır yapıtın.yanı bır masalın okıınmak uzere onerılmesını anlamak olası gorunmuyor Dede Korkut Oykulerı ıçın boyle bır goruş ılerı suremezsınız (, unku onların dayandığı sosyal ve tarıhsel temeller den soz edebıunz Kerem ıle Aslı ıçın ne denebtlecektır? Omer Seyfettın'den Seçmeler onerıl masf yapılmasına olanak sağlayatak bır yapıt Şımdı 7 Gun boyle bır >apıt kaışısında neıedt duıatak' ML\ ık edı>oıum doğrusu A 1 Başgıl vt Bahattın ()/kışı nın bu lıstede ycıı nedır hıç anlamış dcğı 1 lını Başkalaıınm da anladıgını saıımı yorum Başgıl Hota nın yanh olduğu v sa < ğı' alenen kayııdığı bılmııkcn onu genç lert onermek sağ duşunıekıını onay latmaktan başka bır anlatna gelmıyor Velıdedeoğlu, ( O 1 utctıgıl, B Savtı, M Aksoy, TZTunaya gıbı dtvlerı nı ye anımsamıyorlar ataba' Batı yazınına ılışkın yapıtlar dunya yazını başlığı altındakı (25) yapıt arasın da vcrılmıştır Mutredat bağlamında ' Batı kavramı, yetmışlı yıllann ortala rından ıtıbaren bırakılarak yeııne Dunya' kavıamı kullanılmaya başlan dı O yıllardan bu yana Batı va/ını" ye rıne Dunya vazını' denılıyoı llk ba kışta bu duıumun daha ıyı olduğu ya da daha kapsayıcı olacağı talan duşıı nulcbılır ()ysa "Dunya >azını başlığı ıle Batı yazını, Turkı ( umhunyetlerı yazını Doğu Yazını gıbı genış bır alan kapsanmak ıstenmıştır Oylt olunıa da orneğın 1957 Lıse Ldebıyat Pıogra mı ndakı Batı yazarlannın sayısı en alt duzeyde tutulabılmış, onların yctınL or neğın lurkı ( umhurıyetlerınden, hıç kımsenın bılmedığı kışılerın şıırlerı programa alınabümıştır Bu bır amaç ıçın yapılmıştı Ve o amaç da artık ger çekleşmış bulunmaktadır Batı kulturune olabıldığı kadar kapanarak, onun ye rıne Doğu ve Islam kulturu nun egemen olması sağlan mıştır O/etlenen bu mantık, (25) yapıtın yer aldığı "Dunya yazını' başlığının seçımınde dc egemen ol muş gorunuyor Şımdı, îvo Andrıç, Panaıt lstıratı, M Selımovıç, Ccngız Dağcı ve Cengız Aytmatov, Batı yazınını mı temsıl edıyorlar? Baudelaıre, Rımbaud, A Gıde, Montaıgne, Alaıne, Whıtman, Shakespıare nerededırler'1 Ve tabıı Adonıs nerde dır? Bacon nerelerde kalmış tır" "Kırk kıışağı" olarak ad landırılan ozellıkle şaırler dcn hıçbırının hıçbır yapıtı lıstede yer almamıştır Hemen sonra M Cevdet, Oktay Rıhıt tkmcı Yenı şıırı ve onun onemlı temsıl cılerı ve tabıı yenıler Onlardan hıçbır 1 yoktur lıstede Sankı boyle bıı kultuı 7 yapılanması hıç olmamıştır hıç yok tur1 Hemen burada şıırle ılgılı bırkaç şey soylemelıyım lıste 1 urkıye şıırı ıçın çok yoksul bır lıste olmuştur Turkıye Şıırı ıçın ozellıkle modern şıır ıçın, gençlerı ne okutacak hıçbır yapıt bulamadığı an laşılıyor Bakanlığın Çok dramatık bır durum değıl mP 1 MEB'nın yayımlanan kıtap hstesıne benzer lısteler oteden berı vardı Lıse Mufredat programında yer alan yazarla rın yapıtlarından oluşmus lıstelerdı bun lar Boyle bır yaklaşım daha veıımlı bır alanın oluşmasına olanak sağlıvordu Hem Turkıye yazınında hem de Batı ya zınındakı yazarların yapıtlarının tumu oğrencının onunc konuyoıdu Bu yontem bırakılmıştıı Yazarlardan seçılen yapıtlaı bır lıste oluşturmuşlardır Lıste daha çok sınır K İ T A P SA YI 7 2. 1. gorulur vc yaşanırken eskı yaşamın dı şavıırumu olan bu yapıtların yerı nedır bıııada' Bunların,yetıs,mckte olan genç lcrın büıncınde oluşturacağı ıkılemın derınleşmesmden başka hıçbır yararı bu bır yaraı ısc olmayacaktır Ote vandan bır mıstık yapılanmayı da oneren >apıtlardır bunlar "Bır lokma bır hırka' ınancı ve anlavışında kuşak lar vetışmesıne hızmet edecek bu yapıt lar 21 vy 1 urkıyesı'nın yetışmekte olan gençlerınc onerılnıemelıdır Cîençler bu yapıtlaıı, yaşamlarının ılerı aşamaların da, eğıtımleıının derınlıklı çalışmaları kapsayan sureçlerınde kendı scçımlerı olarak okuyabılırler 1 lalk Şıırınden Seçmeler varken ve Aşık Veysel bu seçmeler ıçınde yer al mışken onun Dostlar Benı Hatırlasın'ını 5. n MuhsinŞENER M EB, ortaoğretım oğrencıle rıne gelecek oğretım yılında başlamak uzere verilmesini duşunduğu okuma listeleri yayımlamış bulunuyor Boyle bır listenin basında genış olçııde yer alması çok olumlu bulunmakla birlikte, konunun tartışılması gereken çok çeşıtlı yanları olduğu unutulmamalı (100) yapıtlık lıstede, (75) yapıt Tur kıyc ya/ınından, (25) yapıt da dunya ya zınından alınmıştıı Turkıye ve dunya yazını arasındakı seçimde oteden berı uygulanan oran 1/10'dur Buradan ba kıldığında (75) furkıye yazını yapıtına karşın (25) dunya yazını yapıtı, genışle tılmış bır lısteyı gosterıyoı Turkıye'de ortaoğretım, dunya yazını na daha genış yer vermıştır sankı Dunya VL Turkıye yazını yapıtlarının, her yonden değerlendiıılmesıne bu ge nış alan çok elvenşlı bır ortam sağlamış gorunuyor Karşılaştırmalar.yetışmekte olan gençlcrın daha ayakları yere de ğen goruşler edınmelerıne olanak sağ layacaktır 14 mektedır Omer Seyfettın, temaları yo nunden, "kanbağı"na dayanan bır etnık yapıyı gundeme getıren ve bunu oven oykuler yazmıştır Bu oykulerın klasık oyku planında ıncelenmesınm ve değer lendırılmesının doğaldır kı yararı ola caktır Ne kı tematık açıdan bakıldığın da, lısc oğrencılerının bu oykulerı oku malarında çağdaş bılınç ve ınsan sevgısı bağlamında olumlu bır yan bulmak mumkun değıldır Omer Seyfettın'ın Turkçesının 20 yv ın başlangıcında sadeleşme dal galanmalarının onemlı bır belırleyenı olarak ele alınmasında yarar olmakla birlikte bu oykulerın modası geçmış etnık yonlendırmelerın gerçekleştırıl rncsıne genış olçude olanak sağlayaıağı unutulmamalıdır Tanpınar'ın Beşşehır'ı, Samıha Ayver dı nın tbrahım Lfendı Konağı, N Fa zıl'ın (, ıle'sı, FBuğra'nın Kuçuk Ağa'sı, Sadı'nın Gulıstan'ı, ılgınç bır grup oluş turuyoılar Bu yapıtların tumu cumhıı rıyetle birlikte değışen 1 urkıye ımajı nın tam tersı bır ıma)in parlatılmasına yarıyorlar Eskı kulture ozenılmesının hıçbır yararı olmadığı açık seçık bılınır, onermenın bır mantığı olduğunu hıç sanmıyorum Sonuç olarak, Aşık Veysel bır halk ozanıdır da ondan1 Kemal Fahır onemlı yazarlarımızdan bıııdır Bana gore romanlarından çok oykulerı (Gol Insanları) daha onemlıdır Cıoıky, O Henry'ı anımsatan Gol Insan lan'ndakı kuçuk oykuler gerçekten guç luduı vc değerlıdır 21 yy da Gol Insan ları ndakı kışıler ve temalar, onların so runları populer kulturun de bır tur yansıması olarak alınabılır Tum bu ger çekler varken Lsır Şehrın tnsanları one rılmış bulunuyor Bunu anlamak olası değıldır Kemal lahır belkı de Devlet Ana ıle Esır Şehrın tnsanlanndan daha ıyı tanı tllabılırdı O Hançerlıoğlu nun 7 gun'e gelınceyc değın gençler ıçın oyle değerlı ın ccleme ve araştırma yapıtları var kı1 Dıışunce larıhı boyle bır yapıttır Du şunce açısından mutluluk açısından ve o/gurluk açısından olmak uzere uç cılt olarak Varlık'tan yıllar once yayımlan mıştı Temel yapıtlardan bırıdır bu Baş ka alanlara da uzanacak bır 'alan oku SAYFA C U M H U R İ Y E T