Katalog

SİHİRLİ BİR HAFTA Dunya cocuk KRaplan HaftasL. Bırıncl Dunya Savaşı nın hemen ertesınde Ameııka da u/cunde Her Lve Daha Çok Kıtap yazan bıı poster yuzlerce tarklı duvar da boy gostc ı mcye başlamış Ulkenın tanın mıs, ıllustratoru lessıc Wıllcox Stnıth'ın hazır ladığı rengârcnk kıtap resımlerıylc dolu bu poster sadece soğuk kasım gunlerıne değıl bııtun kutuphanelerc kıtapçılara, okullara, kulupİLic, evlere vc sokaklara da canlılık ge tıtmış Herkesc yenı doğan bıı bebeğın ınu) desını vcrmış bu poster Bebek o gun doğ muş ama adı çok onceden konmuş "lyı Kı tap ' Boyle bır aı kadaş edınmcnın her çocu ğun va7geçılmc7 haklanndan bırı olduğu fikrı de o gunlerdc yeıleşmış akıllara O gunlen talap eden gelışmelerın sonucunda Amerıka başta olmak u/erc butun dunyada kasım ayı nın 2 haltası Dunya Çocuk Kıtapları Hafta sı olaıak kutlanmaya başlanmış Bunları bilıyor musunuz? r Iuıkıyı de kıtap haftası kutlanıa çalışmala ıı 1956 yılında başladı Bıı leşmış MıJlctler e bağlı olarak çalışan UNI S( O 1973 yılını Dunya Kıtap Yılı ola ıak ılan cttı Son 5 yılda kutuphanclcrın uye sayısında yu/de 62 otanında bu duşuş oldu '' Kişı başına dıışen kıtap savısı goz onune alındığıncla 25 uİkc n,ındc 1 urkıyc sondan uçuncu sııaıla * (,ocuk kıtaplaıının yaklaşık yu?de7()'nı çevırı kıtaplar oluştuıuyor' k 10 yılda çocuk kıtabı yayınılayan yayınevlc rının sayısında yu/de 75, yayıncvlerının kıtap çeşıtlcrındeyse yu/de 216 oranında bır artlş goruluyor Gunumuz kutlu olsuun Yıldızları Supurelım Ayşe Yamaç, Yuva Yayınları, 2004, 79 Sayfa Kapak rtsını Mustata Delıoğlu (8+) Yıldı/ları Suputelım" adlı kıtap ıkı oykuden oluşuyot Yıldı/ları Supurelım ' vc " îek Ka natlı Kelcbck" Yıldızlaıı Supuıclım"de, yıl dı/larla oynanıaya bayılan bıı aıle var Derclı aüesı ÇocuLlaı anneleruun ışten gelmesını doıt go/le beklıyor Anneleıı gelınce dc he nıeıı supuıgeleıını ellerıne alıyor, yıldızları supuıııp kovalaıına doldurmaya başlıyorlar Onlar supuıdukçe gokyıi7iı karanlığa gomu luvor Işleı ı bıtıncc yıldı/laruı gundıi7 gıbl ay dınlaltığı evlcrtnde mışıl mışıl uyuyorlar An cak yıldı/laı bu duıumdan hıç noşnut değıl Gokvu/une donnıek ve o/gıır olmak ıstıyor lar Geccbıı yolunu bulup kovadan kurtulu yor ve yeılerıne donuyorlar Sabah çocuklar yıldı/laıı kovalaıında goıemcyınce çok uzu luyor vı. ağlamaya başlıyorlat () akşam yıne yıldı/laıı supurmck ıstıyorlaı ancak vıldi7İar bu ke/ kaıaılı yerleıınden kıpırdamıyorlar SlHİRLtDEGNEK Ç o c u k l a r jj^i nK i t a p 1 a r H a z ı r l a y a n : Nllay Yılmaz * bıle Çocuklar bu ışc çok uzulıı yor Anne Derelı çocuklarına gulumseyerek ' Boşuna ağla mayın çocuklaı' Yıldızlar, tutsak olmak ıstemıyorlar ünlar, butun çoc uklara gu lumsemek ıstıyorlar Kımse ozgurluğunden va/geçmek ıstemez" dıyor ve eklıyor "Yeryuzunde mılyonlarca çocuk var Yıldızların hepsını sız alırsani7, onlara hıç vıldı/ kalma/ Gokyuzu kapkaıanlık oluı (,ocuklara go/ kırpacak bır tek yıldız bık kalma/ O zaman, o çocuklaı u/ulme/mi''' (S 14) Çocuklar bır sure scssi7 ka lıp ' Dunvadakı çocukların hıçbırı ağlamamalı Onların da annclen u/ulur Oy leyse, yıldı/lar hcpımı/ın olmalı, butun ço cukJarın olmalı" dıyor (S 15) Yıldızlara ne şeyle cl sallayarak neşeyle uykuya dalıyorlar Sınıılı Değnek, çocuklar, kcşke kıtaplarda yaptıklan gıbı bır sure duşunup doğru yolu hemen buluverseler, dıyoı' Kurgudakı ınan dıncılığm çatışma nın ıyı kıırulmasına bağlı olduğunu bılıyoruz Kendı yolunda gıden bı rının basjta bır yolla kar^ıla^tığında hemen yolıından vazgeı,mesı ve dığer yone (,ark et mesı, ya gıttığı yolun o kadar da sagiam ve ger^ekı,! olmadığını va da kahramanın 7aten bır (,atı^ma iı,mde olmadıgını du^undurme/ mı' Anne Dcıelı eğer ^otuklarının vaptığı davranı^ı onaylamıyorsa ve eıı başından btrı de oyk du^unuvorsa, neden tve gclıı gclnıe/ her gıın onlarla Vıldi7 supurmt oyununu oy nuyor'' Cğer ço/umu çocuklar bulmayacak sa, kararı anne verecekse, neden bu kadar 7A man beklıyor^ Ustelık bu ışı sadete Derclı aı lesının değıl, dığer aılelerın de yaptığı soyle nıyor1 "Bıldığımı/ dunyada, kımı aıleler, gun duzlerı noımal vaşamlarını surdurur, getelerı ıseyıldi7İarlaoynaılardı" (Sl) Yıldızlarla oy nanıak anormal bır vai)am gosteıgesı mı1 Dıger oyku ' Tek Kanatlı Kelebck", tek ka natlı Tektek ın oykusunu anlatıyor Bakın Tektek nasıl dunyava gelıyor "Sonunda vu murta çatlamava ba^lıyor Kurt^uk halındekı yavru kelebek, başını dışarı uzatıverdı Ren gm, tıım soluğunu tuttu Heyetanla, vavrusu 1 Çlzimler: Mustafa Deiioğiu nun çıkı^ını ı/lemeve ba^ladı Yavru kelebekleıın kanatları, onte gorunmu voı du Buzulmu!) bır top^uk durumun A govdelerının ustune yapışık oluyor du Bıı sure sonra açılıyor, renk renk beneklerle govdclcrını kaplıyor laıdı Rengın, yavrusunun ka natlarının açılısını ızlıyordu tlk kanat gcr(,ekten gorul meyedeğeıdı" (S 17) "Ikı gune varmadan yavru kelebck ler buyuduler Annelerı kadar oldulaı (, ıtek tozlarıyla bes lenıp vapraklardan su ı^meyı ığrendıler Kelebekler toplu mun yetı^kın bırer uyelerı ol dular" (S 18) Sıhırlı Değnek, kelebeklcrle ılk kez karşıla şan bır çocuk ıçın bu bıl gılerın yanıltıti olabılece ğını duşunuyor Keşke ke lebeklenn tırtıl olduklaı ı donem ve kozanın mndekı yaijamları tlaha detaylı verılseydı, dı yor lektek'ın tek kanatlı olmasına rağmen yaşamla mutadelesı, kendmı dığer kelebekle re sevdırmesı, yardım beklemcden kendı yı ycceğını bulmanın yollarını araması, çam ığ nelerınden ve yapraklardan şemsıyeler va|iıp arkada^larına hedıye etmesı dıkkate değer bır vakla^ım Lngcllı çocuklara yonelık <,ok fazla oyku yok Tektek'ın oykusu sadete engelll çocuklar ıçın değıl zorluklarla mutadele et mesı gereken her çotuk ıçın açılımlar sağla yabılır Ancak, keske Tektek ın oykusu bu yonde tlerlcscydı uıye duşunuyor Sıhıı Iı Değnek Ulkenın ba^kanı seçıleıı Tektek ın ofkesını sonrakı her satırda hıssetmeye başlı yoru/ Tema ve kurgu gereğı ulke başkanı SLÇildıkten sonra değı^en Tektek btzı bam başka yerlere goturuyor Mantık hataları, dı daktık soylemlcr, anlatım bozuklukları ve ya zım yanlı^ları Tektek'ı anlamamızı ve sevme mızı guçleştırıyor Annesının bu seçımı onaylamadığını goren kelebekler kutlama ^enlığınde onun yokluğunu hıssetmıyorlar1 Başkan seçıldığıne kcndısı bıle ınanamazken Tektek annesının bu tavrına neden kızıyor, neden annesını şenlığe çağırmıyorı' Annenuı tepkısını goren kelebekler şenlıkte onun yok luğunu neden fark etmıyorlar'' Bu durum, daha onte bahscttlğımız gıbı, kahramanın anı değısjimı ıçın gerçekçı bır yaklaş,ım mı dıı ^ Tektek'ın ele geçırdığı ve kandırdığı genç kelebekler ona sonsuz guvenle ınanır ken ve tapaıken hemen bır sozle değışebılıı 1 ler mir Kuçuk bıı kelebek anıden aklı ba^ın da bır yetı^kıne donu^ebılır vn\> " l'ektek bı/ı ılk topladığında, duı^manlaıdan so/ettı Onların çıçeklerımıze, topıaklarımı IA, suyumuza goz dıktıklermı anlattı Bız ona ınandık Ulkemızı sonuna kadar savunacağı mıza yemın ettık Du^manın ncrede olduğu nu soran arkadasjaıımızl haın sandık Onlaıı kendı ellerımızlc oldurduk Şımdı ktndım den utanıyorum Yanlı^laıımı/ın nedenını, cğıtımsı/lık ve saflık sayıyorum (S 50) Ây^e Yamaç'ln Yuva Yayınları ndan çıkan dort kıtabı daha var "Sokak (,ocuğu' "Gokyuzu Yokuluğu", 'Uçurtmalaı Du^me sın" ve "Karabulut" Hepsının kapaklarını Mustafa Delıoğlu'nun resımledıgı belırtılmış Ancak Delıoğlu'nun hrçasını tanıyanlar, onun resımlemedığını hemen anlayacaklar dır" Sıhırlı Değnek, Dunva Çocuk Kıtapları I laftası'nda (, ocıık vazınmda aksayan her şe ye dokunmak ve dcğıijtınnck ıstıvor do/lcrı nı kapatıyor pıııldayan yıldızlaıın sayisı ka dar uılek tutuyor Buyukleı sız dc okıuluk lannuı, anne babalarla, eğıtımcılerlc ve va zarlarla paylaşmak ıstıyorsanı/ Süıırlı Değ nek'ın "Konuk Yoıumcu" bolumu ıçın bır kıtap tanıtabılırsıni7 Sihirii Sözler * Shakespeare "Kıtaplarım, bana yetecek kadar buyuk bır krallıktır" * Orson Welles ' Okunması gereken kıtap lar AL okunur ' * Bacon "Bazı kıtaplar tadılmak, bazı kıtap lar yutulmak, çok d7i da hazmedılmek ıçın dır" Sihitii Haber Can Çocuk Oyku Yarışması sonuçlanclı 8 10 Yaş dıubu Dereceye dırtnler Mclodı Var Ongel (Adana), Zeynep Lrdcnııı (Anka ra), Ayyuce Yenıçerı (Istanbul) II 12 YaşGrubu Dcreccye Gırenleı Hesna F^gı Aşkın (Aydın) Ayş,c I ıdan (Kocaelı), bce Nuket Lrgun (Istanbıj) 13 14 Yaş Cırubu DcıeceyeGırcnler Gamze Celep (İ7mır), Go/de( antuık (Istanbul), Ececan (,orbacıoğlu (Ankara) Odul torenı 30 Ekım 2004 tc ( an Kıtabe vı'nde yapıldı Sıhırlı oykuleı, yakında Can Çocuk Kıtapları arasına katılacak Mımk sı hırlı değneklerc opucukler1 Sihihi Duyuru! Mınık sıhırlı değnckler1 Sevdığınız yazarlara soru sormak ıster mısınız'' Sıhırlı Değnek e hangı yazara, nc sormak ıstıyorsanız ya/ıp gonderın Yazarla vaptığınız kısa soylcşınız sayfada çıksın • Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresi Cad. No: 47 Bılgi Universitesi, Dolapderc / lstanbul [email protected] Tel: 0212 236 78 42 KONUK SİHİRLİ DEĞNEK Hülya Soyşekerci (Eğitimci) "Çilli Mustafa", Zubeyde Seven, K Yayınları, 2003, Kapak: Zelal Yetik tç Resimler: Gulay O/yılmaz (7 + yas.) Aliş," Zubeyde Seven, K Yayınları, 2003, Kapak: Bengi hayır İç Resimler: (•ulay Ozyılmaz ( 7 + yaş) /ubeyde Seven luran'ın çocuk ov kuleı ı, sayfalarmda masallar evrenının duşlerını de konuk eden oykuler Ayrıca çocuk resım lcrının pırıltılı, canlı renklerı de katılmış bu oykulere Bıldı gımiz gıbı, çocuk kıtabı once kapak rcsmı ıle kuçuk okuruyla buluşuyor. Nıtelıklı bır çocuk kıtabının, hem ıçıyle hem de dıyyla çocuğa seslcnmeyl başardığı bılınen bır gerçek Zu beyde Seven Turan, çocukların çızdıklerı, ken dı duşlerının renk ve anlamlarını kattıkları re sınılerın, kıtaplaıında kapak olmasına ozel bır onem verıyor Çocuktan çocuğa gıden bır ıle tışım yolunu açmayı başarıyor boylelıkle Kı tapların ıç sayfalarındakı resımlerın de çocuk lar taratından çızılmış olmasını dılıyor ıns.ın Bu kıtaplardakı yazınsal dunyaya gelınce Çocuğun ozune ınıyoı Zubeyde Seven Turan, o kaynaktan beslenıyor ya/dıkları Oykulerde tarklı tarklı çocuklar anlatılıyor Kıtap fuarın da, bır ya/arın yureğıyle bulu^an Çıllı Mustafa okuma sevgısı ve çabasıyla one çikıyor Aynı kıtapta yer alan Lce oykusunde annesını yıtı ren kuçuk kı/ın ınceclk huznu ve kırılmaları, onun o saydam yureğınden yansıyarak ulaş,ı vor okura Ya^amın gerçek yu/undekı acılarla çok erken tanışan kuçuk kı/ın ya^adıklarını, heyccan dolu bır anlatımla verıyor ya/ar "Acıyla bırlıktc yaşamayı suıdurmek, her şeye rağmen ya^amak" olgusunu kuçuk okuru ıncıtmeden, orselemeden ışlemeyı başarıyor Gunebakan oykusunde, guneşın canlılar ıçın yaşamsal oncınmı vurgularken, doğadakı ola ğanustu duzcnın, sevgının onenıının <ıltını çı /ıyor, şursel bır dıllc konuşan bıtkı ve ağaçlar la Doğayla, ozellıkle gunebakan çıçeğl ıle ılgılı ne çok şey oğrcnıyoruz tarkında olmadan Alış kıtabınd.ıkı Llma Bahçesı oykusunde ya zar, doğadakı duzen îçınde ınsanın yerını, çalı şarak ve emek vererek doğaya katkısını ırdelı yor Betımlerın canklığını one çıkarırken, gu numu/de pek çok kenth çocuğun yoksun kal dığı doğal guzellıklere odaklanmasını sağlı yor Ağaçların bakımsulık karşısındakı duyarlı ve uygar tepkılerınden de çok şey oğrenebılı yor çocuk okur Omeğın, zor durumlarda sessız kalmamayı, tartışmayı ve kendını toplum sal olarak da ıfade edebılmeyı Yaşamın zor luklarının ınsana kazandırdtğı kararklık ve dı rencın şıırı gızlı bu oykude Alış'te, anncbabası çalışan kentlı çocuğun, yalnızlığının çozumunu kıtaplarda ve bılgı araştırmalarında bul ması anlatılıyor Soran, araştıran, ırdeleyen bır çocuğu buluyoru7 Alış'te, okuma sevgısıylc dolu çocuğun gıderek yukselen bılgı aşamala rını ızlıyoru/ Kınalı Kuzu, lçcrdığı duşunsel boyutla dıkkatı çeken bır oyku Bu duşunsellı ğı sezebden çocukların evremnı genışletecek nıtelıkte Surudcn uzaklaşarak dağın ardında nc olduğunu gornıek ısteyen Kınalı Kuzu, bu duşlerının peşınden yalnız kendısı koşmuyor, annesını de yanına alıyor Bırlıktc suruden ay rılarak dağın ardına gıdıyor ve orada nelerın olduğunu goruvorlar Araştırma tutkularının, meraklarının ve bıreysel davranmalarının hc delmı neredeyse canlarıyla odeyccek durum dayken, kuıtuluyorlar Bu oykude 'duşun mek" ve "yapabılmek" arasındakı ayrım verı brken, "bırey olma"nın /orlu seruvenı gosttrı lıyor Elbette bunlar, çocuğun yaş grubuna uygun, kolay anlaşılan bır dılle ve hareketlılığe, olaylara dayalı olarak ıfade cdılıyor Seruven başarıyla sona enp annesı ıle Kınalı Kuzu suruye donduklennde ıçlerındckı anlamlar da ha derınleşmış ve çoğalmıştır "Tepenın ardmıj gormek ve gormemek " ayrım buradadır I Tepenın ardını gorenler, ufkunu genışletenlerdır Zubeyde Seven Turan, tum iletılcnnı oyku metnıne başarıyla sındırdığı ıçın, çocuk okurda "oğut tatsulığı' bırakan hıçbır şey oluşmuyor tlgıyle okunabüıyor kıtapları Yazar, dıle ozen gosterıyor, doğru ve guzel anlatımlarla yazmaya dıkkat edıyor Kentlı çocuktan uzakta kalan doğa, onun anlatımıyla sanlcı ya kına gelıyor "Yeşıl otların arasında papatyalar gulumsuyordu Gelıncıkler başlarmı yana eğ mışler, Kınalı'yı selamlıyorlardı" "Bahçede kırk elma ağacı vardı Artık hepsı de olgunluk donemmdeydıler Her ılkbaharda çıçeklenır, gelınlık kı/lara donerlerdı Insanlar yoldan geçerken bahçeye bırkaç ke/ bakarlardı Ağaçlar çıçeklendıktcn bır sure sonıa meyveve durur lardı Ağır ağır buyurdu meyveler Koca bahçe nııs gıbı elma ağacı kokardı " Zubeyde Seven Furan, şıırleruıdekı duyarlılığı bu ovkulerıne taşıyor ve («nlara ayrı bır dennlık kazandırıyorOkumaya yenı başlavanlar ıçın ozcl bır yazı stüınde basılan bu ıkı kıtapta çocukların karşılaşacağı bırçok guzellık yer alıyoı • SAYFA 26 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AYI 769