Katalog

Ahmet Necdet'in şiirleri "Ince Divan" adı altında toplandı Crokyuzune sızı bir yerlerden tanır gıbıyım mullaka bodrumdaydı gcçen yaz dostluklannız vardı koylu ve kurnaz btreysel konuLırda aumauz ulke sorunlarındd vurdumduymaz batı'lı dujunur, dog~u'lu yasardınız azıcık hıcazkâr her dem \ehnaz ne çok t nkaz Sana Bunca Yangın'dan (1991) yapıtı çoğunlukla gazellerclen meydana gelıyor SozcııkJer matematıksel bir anlayışla ycıın de ve olçulu kullanılmıstır Buıada bırta kım kışılıkler ga/ellere konu oluyor, onlar çağdaş sovlemlerle dı/eleştırılıyor 'jaır, bir ga7elını de Cemal Sureya ıçın ya/mıştır Ctazelın son ıkılısınde (bcyıtınde) "(jcmal dı dunya adı uveıcınkayla gcldıAırlangıç kanadıyla bir sonsuza gıttı" dıyerek acısrnı dılJendırıyor Ankâ adlı gazelı alegorık bir yapı ıçerıyor Yapıtın en guzel en yetkın gazellerınden bırıdıı bu BıJırsıni7 anka Kafdağl'nda bulunduğu soylenen bir nu sal kıışudur Doğu mıtolo|isınde Anlam olarak da "adı var, kendı yok" demektu Bu ga/eldekı betımlemeden ve duşunsel gondermeden anlıvoruz kı ankâ" şauın (genel anlamda) ta kendısıdır soyle her oluşunde dınlmeyı bılen ku\ gulun soldug"u yerde yaprak naul yeşerır ey çılgın şaır1 sen de bir ankâsın ftkrtmct yalnızlıg'ın bu yuzden şıırı pekı\tınr (s 71) Gun Yuzlcn'nde (1992) bıçımcı bir yak laşım ağırlık kazanırken kunt bir şıırın sı nırlarına yaklaşır Ahmet Necdet Aynı LA manda duşsel bir şur ulkesının ortasında buluruz kendımızı Olçu ııyak tıtızlığı, A\ 7e yınelemesı bıçımscllığın esas oğelerı ola rak karşımıza çıkar bu vapıtta Heı şur bir ızduşumdur Kapalı dortluklerden oluşan şurler surrealıst bir akış ıçındedıı huysuz bir arakesıt gunu kurtaran ban^er suda yanan semtndır hıstrtısız bir gelgıt (ç H7) Inegol Hey Inegol (1992) şıııı, doğduğu yerı ve çocııkluk gunlerını, renklı, pastotal ve egzotık dızelerle dokuduğu bir şurdır Şıırı, sonunda o guzcl ve temız yapıyı bo zan çağın teknolojık kırlılığınden yakma rak bıtırır Kun (1994) gazeller tuyuğlar kıtabı Burada yıne gelenelde çağdaşlık kıı caklaşıyor Şaır bazı gazellerıne buhurdan, şadırvan, Çın ıpeğı, tarçın, Ilındıstan, gul, taflan gıbı ımge ve kavramları koyarken, bazılarına da antık dunyavı, postmodern durumları, çevrecı bir bakışla kul ve partı kullerle ılgılı tcrım ve sozcukleıı koyar Bunlar bir ustanın clınden çLkmış çağdaş ga?ellerdır Fuyuğlar da başaulı ve ılgınçtır urdas temmuz gogu' bunaltma bem duşgucuyle yıka gul bedenını sen de çıkmazdaysan/umarın yoksa yazın yalaztyla yok et ımgenı Kıtaba adını vercn Kun (ol demektır) şı trı duşunsel bir sorgulamayı ve bir yaşam aydınlığını felsefı bir anlamda çağrıştınr bıze Açılan Pencere Ahmet Necdet şiirini okuyunca şiirin ne değin zor bir sanat olduğunu, bir deneyim, yetenek ve birikim işi olduğunu daha iyi anlıyorsunuz. cerçekten şair yıllar boyu ter dökmüş, emek vermiş o güzel dizeleri yaratmak için. Bir kuyumcu titizliğiyle çalışmış, ince bir duyarlılık sergilemiştir. Geleneğin toprağında çağdaş yaratımlarla kendine özgü modern bir şiir yeşertmiştir. • M. Guner DEMİRAY (kavramlar, kalıp sozler) rastlanmaktadır yer yer "Serv ı revân", "serv ı endam", "her fasılda bestenıgâr", "tasl ı hazan", 'ılm ı sımya", "rettan gamze", "şuh rakka se", "cıhan sıız", "câm ı uhannumâ", "âyıne ı âlcmnuma" gıbı Ote yandan "racl yasyon", "asıt', "plutonyum", "nukleer ka za",' dıjıtal bocurgat", "vıdeo klıp" gıbı çağın getırdığı kavramlar da gazellerıne uygun bıçunde gırmıştır Boylece gazelle rınde eskı ve yenının uyumu, başarılı sen tezı kendını gostermektedır Dıvan yazını nın ana unsurlarından olan gızemcılıkten esınlenerek kendı duşunlerını yansıtan çağdaş yorumlar da getıımıştır Bu konuya ılışkın duşuncesı şııdur "Şıırde Tanrı'ya yakJaşmak Tanrı'yı hıçe saymaktır" (s 9) öun ımgelcrle dırı sağlam şurler uretmeye başladığını goruyoı u/ I Iumanıst ve evren sel bir tutum ıçındedır Bunun yanmda yıırt koşelerınden, daha çok Ege coğratya srndan betımsel ve duşunsel o/ellıkler taşı yan şurler de yaratıvor Duşlemlerını besle yen antık kentleı canlı bırer yaşam tablola rı olaıak yer alıyor Lşınm kazıbılımcı ol ması onun bu alanda ıırun vermcsıne ne den olmuştur dıyebılıri7 Bu yapıtında ga zellere de çok çok ver vcrıyor şaır Doğu ve Batı kulturunu opıışturuyor bu şıırlerınde, yenı, çağdaş bir hava getırıyor aınos kaleitnın onunde bir gol onun da otesınde bir nebırlvc ege varmtş mertç'tn suları ıkımızle bir bu denıze akarmtş ve çtldırtmak ıçın dıonysos delısı kadtnlart tendos'tan/tbusos tanl\amothrakt 'den zeytınyag't ve şarap ta^ıyan o kuçucuk gemıler trhakıa'ya buradan gırer/buradan çtkarmij (s M) yoklug'un aynaudır \ok<,ulluğumun âu\te ya\adı$,ım kurku/bu scnstn kadmımsın bt p boyle saçının ormanında salınarak gt zıntn ahu/bu senun ey geceyı ellerıyle kanatan guzel ozlemlertn son umudu/bu sensın Çoğunlukla aşkı konu edındığı gazellen nın yanında çağdaş, eleştırel bir dokuyla orduğu gazefler de vazıyor Uygarlığtn ve teknolo]inın getırdığı larldık, çunımuşluk ve yozlaşmayı vurgulayan beyıtler şunlar yaz mevstmı Otel nıotel pamıyon dıskotek bar restoran yaz mevsımı Caz cazbant mcesaz rakı arapça ezan ve ktytlar boyunca bir yığın abuk sabuk ınsan \ıgara ızmantı kusmukptt we ve delerjan hayatımız romandtr fılme çekdır her an repsor başoyuncu en çok/ıguran ag~lar derken bir eldokunur tu\lara hayasızca radyo vıdeo kaset i l ekratı ag'lar Ne Çok Enkaz başlığını taşıyan şıırınde bir tıplemeye tanık oluyoruz Bu tıpler toplumda çoğalmaktaJır EVRENSEL BİR AYNA Hayat ırmağı akar şıırlerınde Doğayı, ınsanı, olumu, huznu, aşkı yenı bir soyle yısle vurgular dızelerınde Bu bakımdan Ahmet Necdet şıırı butuncul olarak bir ev renscl aynadır yaşamı kendine has bir bı çem vc gerçeklıkle yansıtan Yalın bir ddle yenı bir şur gerçeğı yaratmayı bılmıştır Şı ırlerındekı cııngın duşgucu renklı ımgeler, sevda kokan duşlemler geleneğe yaslanmış venı bir estetığın lııık oğelerını gosterır bı /e Okuyanın ımgelemı bu yenı soylemleı le sarsdır Şurın oznesı şaırdır hep Kendı penceresınden bakar yaşama, yeryıızune Daha çok bıreye ılışkın doğa ve aşk ızlekJe rının ağır bastığı bir sanat anlayışındadır Ama dunyaya çevrecı ve sosyal anlamda bir eleştırel bakış açısı da vardır llk şııryapıtı Uzuneşek'tır (1977) Bura dan Ahmet Necdet'in sıır tarıhını saptıyo rum 1950lerde yayımlanabılır şurler ure tıyor Ozgur koşukla ya/dığı bu şıırler te dırgın bir tnsanın ıç sızılarını dıle getırıyor Özgurlıık ve ekmek kavgasından once aşk acıları ıçındedır ve sevda çekmektedır bıçbır $eyden mabrum değtlım senden ba^ka ozgurluk ve ekmek kavgası hele yerınde dursun bırbtrımızdtn habenız mkak ortalannda ben \em arıyorum sen bem artyorsun (s 119) Ne Çok Enkaz (1988) şur yapıtında yo I ncc Dıvan, Ahmet Nccclet ın toplu şı ırlerının adı Onşııı kıtabınm bir ara da bulundugu yapıt Yıllardır duygu ve bılınunın ımbığınden sıuerek oluşturduğu "jiırleıınin toplandığı bu yapıt onun bııvuk emeğının bir anıııdıı lnce Dı van klasık anlamda bir dıvan değıl, ıçınde şıır aydınlıklarının boy verdığı, çağdaş soylemlerın çımlendığı bir yapıttır Damarlarında yaşamın sıcak kanı dolaşır Bunlar, cloğadan, ınsandan, aşktan sesler getıren guncşlı rii^gâılı şurlerdır Yaşamın orta ye rınde çıçeklenmışlerdır Ahmet Necdet şıırını okuyunca sıırın ne değın 7or bu sanat olduğunu, bir deneyim, yetenek ve bıııkım ışı olduğunu daha ıyı anlıyorsunu/ derçekten şaıı yıllar boyu ter dokmuş, emek vermiş o guzcl dızelerı yaratmak ıçın Bıı kuyumcu tıtızlığıyle ça İışmış, ınce bir duyarlıhk sergilemiştir Ge leneğın toprağında çağdaş yaratımlarla kendine ozgu modcın bir şur yeşertmıştır Onun şu sozune katılmamak olanaksız bencc "Eskı şıııı sevmek zorunda dcğılız elbet Ama yenı şıııı sevmek ıçın eskı şur bir gereksınmedır Aynı doğrıı, daha yenı bir şur ıçın de soz konusu olabılır "(s 9) Şuılcn, bir butunb>ellığın halkalarıdır Ama ayııntılardan da kopmaz şaıı Çoğun da bıçım o/ dengesı go/etılmıştır Bununla beraber bıçım kavgısı daha ağır basnıakta dır Koşuk bıçimı olarak gazeller çoğun luktadıı Kubaı ve tuyuğ nıtelıklerını taşı yan dortlukler, ıkıncı dızelerın dığer dort Iııkletın başında yınelenmesı bıçımıyle ya pılan koşuklar sayıca tazladıt Ay Kasıdesı yapıtın belkemığıdıı adeta Bir şehrengız ve bıı sone tamna rastlanmaktadır Dort luklerden oluşan uvaklı, uzun şıırler de vardıı |apon sıır geleneğınde onernlı yerı olan 31 hecelık 5 7 5 7 7 olçulu dı/eleıden meydana gclen "tanka", 17 heceyı ıçeren ve 5 7 5 olçulu dı/tlcrden oluşan "haıku" gıbı koşuklarla va/dıgı sıırler dılımı/ın m celıklcıını vansıtmaktadır Zengın uyaklar uyumıı ve butunlıığu pekiştırmektedıı Şı ırlerındekı ıç ses scsbırlığı ııtım /engınlı ğı mu/ıkal bu etkı gLicu yaratmaktadır O, geneldc geıçeğı sovLitlaıken yenı şiıısel bir somııt dunyayı kuıaı Ozellıklc ga/clkıın de dıvan yazını motıt ve mazmunlarına AY KASİDESİ Ay Kasıdesı (1995) tnce Dıvan'ın onemlı yapı taşlarından bırıdır Bu kasıde çağdaş bir yaklaşımla yetkın ıkürklerden orulmuş saf Dir şurın mayasıdır Doğasal ve soyut ımgeler ışıklı bir şurın atmoslerınde dolaş tırıyor sızı Ay'a ovgvı bu kadar olabılır dı yorsunuz Nedır kı ay, ınsanlığın uygarlık tarıhınde yaşamsal bıı veı tutat Sunıerler de gok tanrısının kı/ı Nanc a\ tanrıçasıdır Zıgguratlarda tapındııdı ona Samılerclc ls tar, Mısırlılarcla I?ıs adlarındakı av tanrıça larınuı avdınlık ıvılık \e hayır gıtırdıkleıı ne ınanılırdı Avrica guzel kadını sımgeler dı ay Dıvan yazınında çokluk ay motıflı duşsel ımgeler, "mah yıızlu" sevgılıler, sakı Ahmet Necdet $llrinl okuyunca şlirin ne değln zor bir sanat olduğunu bir deneyim yetenek ve birikim l$l olduğunu daha lyl anlıyorsunuz ler varatılırdı (,ağdaş ya/ınlaıda roman larda, ovkulcıdc vt şurleıde de bir haylı ış lenmıştır av Yazınımı/da Ahmet Haşım guneşı, "butun gun ınsana doğru takat acı şeyleı sovleven bu arkadaşa" beıı/etıı Ay ıse dunvanın butun gorunumlcıını dcğış tıren her şcvı açıklıkla goı mek sıkıntısın dan kuıtaıan bu buvuve sahıptır Duşıın mekten yoıulanlaıı clınlendıren duşgucu K İ T A P S AYI 7 6 9 SAYFA 18 C U M H U R İ Y E T