Katalog

GÜLTEKİN EMRE ıı tur (çOzumsuz sorunlar uzerıne kafa vormavı bır yana bırakıp Aıa C/iılcr'ın Yeryuzunde Yedı tz ınde kı yedı dev aılamın peşıne takıla(yuTi)lıııı onlaıla ' loporıjj" vapmaya Ara Gııler, kır.ıhı ı^ın ' bıı toto topoıtaj deneınesı' dıyot Lnıs Baiur, bu benzersız çalışma yı' roporta)" edebıyatınui, sanatının do rukorneklerındenbm" sayıyorhaklıola rak Kcndı aJanlaıındakı zııveyı lıâlâ ko ruvan Bertrand Russell, lennessee Wıl lıams, Louıs Aıagon, Wıllıam Saroyan, Marc Chagall Salvadoı Dalı, Pablo Pı casso gıbı eKanelerle çesıtlı zamanlarda ve mekânlaıda/<ogıarvalarda yapılan "roporta) "ların ovkıısunc, bınbır sıkınrı ve ustalıkla cekılen totogıailaı esjık edı yor "Dunyalar kıırmus, sanatçılar'Ma sıı ıeklı bıılıkte olmamızı sağlıvot Aıa Gu ler, Dtınyadd Yedı /z'le Istanbul'un ve ts tanbullulatınfotograllaııylakenduKebıı kent/ınsan kutugune ım/a afan Ara (îu leı'ın sanatu totogıaflaıına bakarken ve oykuradındakı 'ropoıta)"larinıokuıken bıı vandan da Waller Benjamın'ın Fotogttifnı K/sıi Tanh^eum el altında bulıın duıınakta vararvar Pıatığı veteoııvı bulııştıırıın bovlete AJı Cengızkan'ın ç,e vııdıgı ve ıkınu basımı vapılan bu kıta bın aıkasında lotopafın kısa larıh^ı w'ne esjık eden ve metınde s<v cdılen fo togıatfardan olusan hos ve de belgesel bıı lotoğraf albumu de var Nıcepnore Nıepte taıahndan <,ekılen dunyanın ılk fotogtafı 8 saat bovunta ı^ıklandırılarak elde edılmıs ama bııgıın ovle mı' Teknı ğın hı/lı gelışmesını an be an vasıvor ve s,as,ıııp kalmıvot muyuz lıeı seferınde'' Bu ılk fotoğtaflaı dedelerımı/ın kaıan lık gunlerınden" bıze, tarıhe kalanlar Belgesel ve dıışunsel vanı ağıı basan bıı baska Alı Cengızkan kıtabı da Modermn \ıhtlı başlığını taşıyoı Bu bu şıır kıtabı değıl ama, s,ur kıtabını aratmayacak bır çalışma "20 Yuzvılda Modernles,me ve Deınokratıkles,me Pratığınde Mımarlar, Kamusal Mekân ve Konut Mımarlığı" Bu vepvenı kıtabında mımarıyle gunluk vas,am ve mekân buluşmasını belgelıyoı Alı ( engızkan B Romandan,araştırmaya, fotograftan mimarlıga bir koşu Labirentlerde okuma maratonu Okumanın başı sonu yok; yanı dıbı bucağı: Okudukça yeni kanaUara, yeni olanaklara duşüncelere yelken açiyor insan. Kıtaplar arasında yüzcn bır kıtap(sever) kurdunun okuduklarına ilişkin her zaman söyleyecek bir şeyleri vardır; bu bir şeyleri birilcriyle payla^ma ıstcğı de. Okumak, aslında paylaşmak demek değil midir? Özünde düşünce alışverişi gibi bir şey işte. Türkiye'den oldukça uzakta, artık küçük bır Anadolu olan Berlin'de okuduklarımı paylaşacak yeterince dost bulamadığımı düşünenleı olabılır; haldı sayılırlar. Turkıye'dekı okuma(ma) özürlüsü ne kadar çoksa, burada da o kadar çok kiraba dönüp bakmayan insan(ımız) var. (Bır labırent denızınde boğulmamak için okuyorum ben.) kıtap bu li/> Sen Yakımui Uzakta Kalınca" Bıı di7edeOktayRıfat'ranbırınukı tapta olduğu gıbı Kıtapta ne ararsanız var "(Z)engın amaavlakgençadam",kı tauevleu, ender kıtaplaı, sııı kıtapları, av tilık, sılah kullanma ralımlerı matva, olıım, ask, (,ok uı^ak voltıılugu, pek (,ok pahalı ve goz alıu lokanta, Âmeııka ls lanbul, I ransa Alrıka, otel odaları, an tıka e^va, Selçuk Altun un bıı kahraman (') olarak kendısı "Yalnı/lığın sırrını coznıek uzereyken ıkı kadın aıasında bocalamam kıtaplaryıı/undcndır" 'Kı taplar yuzundendır rahmetlı Davıın'ın Yenıkoy'dekıyalısından"kaçması "()k tay Rifat'ın olunıunden sonıa" kesledeı go/de şaırı I ouıse Cîlııck ve elınden bır dahabııakmazonunsııılerını, vapıtlaıı nı Boylesıne bır sohbet dılı bıle bu kı laba ılgının artmabina vetebılıı Bu kıtap, kıtaplar ustune bır kıtap sankı bır ge/ı gunlugu deöılse bıle bır seıuven kıtabı Hn Sen Yahnsın {izakta Kaluna Sel <,uk Altun, gezıp gorduğu, ya^adıgı kcııl leı ın dıbını bucağını anlatıı da Ugıır Kokden anı denemeleıınden olu^an vc nı kıtabı Kuguhır, Kanallar, Salhımsogııl /</'de Lenıngrad, Moskova, Vatşova, Pıag Datliau, Beılın, Bıuksel Anısteı dam, 1 o/an gıbı kentlerın sokaklarm dan muzeleıınden anılaı dev^ımıe/ mı tadını gkara çıkara' 1970 Agusros un d^\ geldıgı Beılın'ı anlatııken aslında Berlıner Ensemble'nın fotoğr.ılını ^ekı voı "Beılıneı Lnsemble, bıı va/aım kurdıığıı ve vonettıği bır dcnLİiılıı kı dunvada tek tıvatro toplulugu ( )K van dan heıh.ıngı bır tıvatro gıbı de değıl Dogum laıılıı 1949 olan, donu^ıım/dc gı^ım/yenılık sergıleven ornek bıı tıv.ıt ıo " Üğur Kokden, Brecht'ın ııvaiıo sunda ı/ledıfeı kostumsuz bır provadan kalanları pavlaşıvorbızımle Kuğular, Kancillat, \a!kım\oğ,u/terdc, Anı denemelerınde rotoğraf vok, yok ama, fotoğra iı aratmayacak oyle bır anlatımı var kı Uğuı Kokden ın, bu da veteı, anı ve goz lemlerleorıılu anlatımı, kıtap yaprnaya1 1 ılm eleştırıleııvle festıvalden testıvale koştıııan ve vıllardır bırıktırdığı malzemevı kıtapla^tııan Atıllâ Doısav da venı kıtabında ' Bıı Kıtadan ()burııne" Ya)jm vi Oluırı kın//cıı'ıu gozleı onune serıyor Anadoltı'dan Avrupa ıılkelerı ne, Alııka'va "lnsanlığın îjatağı Mısır"a, 'Islam'ın Ifosgorulu Yıuıı Tıınııs"a, 'Bıı Uuından Obuıune, Ai>ya"ya, Amerıka'vı Cıoıme"ye, "Havana'da Olme'ye, dogıu uzanan unutulmaz kentler ve kentleıden fotoğraflar "Ne kadar <,ok sevdını sevahat etmevı As lında benım gıbı 'ev t,ocıığu' ve ram bır buvuk kent vaıatığı olan, alı^tıgı şeyleri hep elının altında ısteyen, coğu zaman kendısinı bıt 'sultanı tembel' sayan bın ne pek vakıştırılamavacak bıt,ımde sev dım Ve hcmcn ber goıduğum kentc ve ıılkeve a^ık oldıım " dıven Atıllâ Dor sav'm peşıne takılıvorum ve onun ge/ıp goıdugu kentleide ben de doldşıvoıum onıınla bıılıkle Bana kentlcıın gorul mesı geıeken veıleıını anlalıvoı Atıllâ Dorsav kentlerın dunundın bugunun ıltn oınekleıle beslıvoı acıklamalaıını Kaçıncı ke/ Berlın'devım' Bıı vakur, uddı \ e soguk Kuzev kentının hu/nunu ka/ınti kc/ ılıklerımde duvumsuvonım \ e ondan ka^mınak ı^ın va bu sıneına sa lonıınıın k.ıranhğına yadabıı dostma saiinın gecenın i(,mde u/avi() gıden sov leşı kevfıne sıgınıvoı ıım'" Sayısı? ke/ Beılın e degelen Atıllâ Doısav la kentın sağı solu, nasıl değıstığı, kulturu, ınsan ları, burada yaşam savaşı veren bı/ımkı ler uzerıne sohbet edıvouı/ () L\A, ıler de, kentlerde yaşadıklaı mı, gozlemledık lennı,gorduk]ermı,okuduklarını ustaca oykııleştırıvor Atıllâ Doısav'ın kendı çektığı kıtaplaı dan oluşuyor Ya^utfi ve Olıım Kenlleıı'nde veı alan fotoğıallaı Mehmet Yaşın'ın Kozmopoı //taAında fotoğraf vok vok ama 1978 2001 aıası yazuığıyazılaıı.kendısıyle vapılan soyle şıler ve onun değınıleı ı vaı Yazarın sııı de aradığı kımlığın ı/lerı ustunde yuru yor şıırseverler Kıbııs, Istanbul, Atına, Londra gıbı kentlerı kendıne mekân tıı tan Mehmet Yaşın şııılerındekı cokkul turlu soylemı denemelerınde de surdu ruyor "Kıbrıslı lurk Ldebıvatında Kım lıkSorunu", "Uvevanadılım"gıbıkonıı ların a<,ılımlarını bulabılmek ne gıı/el onunya7ilarında' Butuı konular, sorun lar Turkıve'dekı kımı saıılerın sorunu olmasa d.ı, çağımızın bır soıunu kımlık Melezlığın alıp bas,ını gıttığı gunumu/ de, globalleşen dunyada kımlığımı/ı de, dutus.umuzu dd, sıvasal, kultuıel tavrı mi7i da ıyı belırlemek ıçın çağımızı ve dunyamızı vakın takıbe almamız gerekı yor Mehmet Yasın da Koz'nopoetıka <\A bunu yapıyoı Bıı kıtap onun çıktıgâ vo kı ve ulaştığı yolları tla gosterıvoı Yeı veı hırijin, veı ver son dereee lırık ve samımı uslubııvla kevıfle oktınan, okudukça aydınlatan ve dusundurten bır kıtap Kozmopoetıkd ()nun sıııını vakından ta nıvanlaıın bu denemeleıdc suretckkıı ı/ferle venı ^eyleı keşfetmenın coijkusu na iena kaptndım kendımı Şımdı de Italva'va geçelım Bır vazaı bıı vazaı ustune bır kıtap va/ar, bıı ya/ar da ıkı va zar ustune ıkı kıtap vazaı, bu son ıkı ya zardan bırı gerçeğı sevdıgı, oburu de ger ı,eğe ılgısız kaldıgı lun vazaı 1 leı kentın metkezındebelıılevıaolan saat ktılelerıyle "Kamıısal Mekân" ara sındakı ılışkıyı mı meıak ediyoısunuz o /anıan ayn Modeının Saattnı Sonra '\abanulaşına Nesnesı ülarak Ban vo"va mı takıldını/, vıne aynı kırabı elı nızc alaı.aksınız " loplıımsal bellegın kaybının bıtaktığı bosluktan konumla nacak venı tatıhsel belfegıtı ıns,ası kusjtu su/ tok vakıt alauık /orlıı bır uğıas, Da lıa bııkac kus,ağm zıhınsel emegını ge rektııivor Aıuak, Lengızkan ınbualan dakı ^abasının ıılıık aLiu oldugıı kabııl edılnıelıdır dıvoı kıtaba bıı "Onso/ va/an Uj*ıır Tanvelı Alı ( engı/kan, Ytıııaıı Pınvnsı nda (1983) Lostantıne Ma nos'un fotoğrafianna dortlukler ya/mıs tı Aııhata Ankcıra Cnzel Arıkauı dakı (1987) s,ıırlen desenlerle ortusturmııstu Buradan iotoğraflı bıı bas,ka kıta ba geçebılıı ı/ Kendınden olduk ça so/ ettıren "Yalnızlık Gıttıgın Yoldan gelır"dekı (2001) anlatı lınuıW& surdııruyor Selçuk Al tıın Bu "ÇalA Kalem Roman"ı di lnr soiııkra okııvorum solıık soluga Sankı bıı veıe va da Sı na'nın sdiıuna vetı^etekmı^ım gı bı Avdın C>oi;kun un fotografla rıvla bezelı kıiapta ( enıal Na dır ın bır kankaturıme Ametıka lı ka(iın saır Loıııse C ılutk'ıın, ba ba Wı(lıam baıovan ın, ogul At.ım Saıovan'ın, Peter B Ho vaıd'ın, Kınalıada Caına'nın ve Mınerva Han'ın rotoğraflan da metne eijlık edıyoı, gorbellık vazı ya donuşııyor sankı Surpnzlı bır Enls Batur SAYFA 10 m ı n ı Bır Sen Yakın \ ın ()zakta Ka Saat kuleleri \ 1 Mehmet Ya$ın YIPIM Ikı yazar Bu son ıkı v.ı/arın kalemınden tam vıı mı ıkı kıtap <,ıkar, bu kıtaplarla vırmı ıkı ya7ardan so7 edılıı aıalaıından bazılaıı bılmeverek valan sovler oburlen de bı le bıle valan sovler başkaları bulamava (.aklarını bıldıklerı halde geıçeğı araı daha başkaları geıçegı bulduklarını sa nır, kımıleıı de onu bulduklaımı san makla bırlıkte bund.ın kuskulanmava baslaı " Lvet, dıoıgıo Mangancllı nın ( entıi)ia\\ Yıız Kııijiık lımak Ko man 'dan oluşuvor Cîorunmez kentleıı goıunuı kılan ltalo( alvıno onso/debu çetın cevıze Vdvdş vavaş sokmavı denıyor okuru Okıııun go/unu açıvoı "Zama nı gelmıştı ttalvan va/ını vırını vıldır benzeısız bıı va/aıa heı tumcesıvle eş sız, dıl ve du^unce ovunlarınd \ tııken me/ ve davanılma/ bıı vaıalıuva salııp artık" dedıkten sonıa okuııı onun eşı ğını as,mava davet edıvoı ' Bu e^sı/ ıo man bovunca duşle gerçegın kıldan ın cekopıusundegezdıııvor t)kuııı Cıioıgıo Manganellı Çogu kıtapseveı, benım t;ıbı Lnıs Ba tur'ıın ( umhurıver tekı \a/ısından lıa beıdaı oldu ( LUtıuıa ılan \ı. kıiabın pe şıne duştu, bu ı/ sıırmeden voıulan ve pışmanolanlaı olmu^muduı bıl mıvoı ıım ama pek coj*ıınıın geı ı,ek bıı edebıvat şoletıı vas,adık larını adım gıbı bılıvorıım kı/tip lık ın53 savısında (Mavıs Ha/ı ran 2002) Profıh (ıioıgıo Man ganellı yeavrılmış Ya/araılıskın ayrıntılı bılgıvegeıeksınımı olan lara duvıırulur Sonra 1 urkoktı ru, onun Dıızvıizının bitt V w'ndekı ınte avar denemelerıvle sarsıldı îjadan Kaıadenız ın tı tız çevırısı "Yazmak", 'Eleştn mek , "Kataloglar ve Soztuk ler", "Basarı ve Ya/ınOdullen", "ükumak" gıbı konulaı dakı tlu şuncelerını, tıtı/lenmeleıını de ğeılendırmelerını Dıızytizıııı/ı In ce Scs/'nden dokudıı okudu.oğ rendı Bu kıtabı Lmın Ozdc mır'ın Dılın Ote uğur Kokden K İ T A P S A YI6 8 4 C U M H U R İ Y E T