Katalog

B UL MA C A Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harri bir yatay çizgi üzerine gelecck bicimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara gore bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa, bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımlann karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru, Levent Karataş'ın yakınaa yayımlanacak olan şiir kirabının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, aynı Kİtaptan bir alıntı ortaya çıkacaktır. Tanımlar ve sözcükleriniz: l UKERMUMCUOfiLU İ9 M Verlaine Ş airlerin müzikle, müzisyenlerin de şiirle ilişkileri her zaman çok ilgimi çekmiştir. Şiirde anlamdan çok ezgiye önem veren şairlerin yapıtları, neredeyse bir dil araştırması niteliğİndedir. Dilin kendi ezgilerini bulmak, sözcüklerin tınılarına önem vermek elbette tüm yazarların alanına girer. Paul Verlaine (18441896) "Şiir Sanatı" adlı şiirinde hem kendi şiirini hem de ezgiyi ön plana alan şiirin gücünü şöyle anlatır: "Musiki, her şeyden önce musiki; onıın için tekfi mısradan şaşma. Kıvrak olur, erir havada sanki; Ağır aksak söyleyişe yanaşma. Kelime seçerken de meydan senin; Bile bile bir nebze aldanmalı. Dumanlısı güzeldir türkiilerin; öyle hem seçik olsun, hem kapalı. (...) Hep musiki, biraz daha musiki; Havalanan bir şey olmalı mısra Deli bir gönülden kalkıp gitmeli Başka göklere, başka sevdalara. Dağılıp tozu sabah rüzgârına Mısrafarın alsın başını gitsin Kekik, nane kokaraktan, dört yana... Üst tarafı edebiyat bu işin. (Çev.:S. Eyüboğlu, M. C Anday) Verlaine'in şiirlerinin en çarpıcı özelliği olan ezgi, belki onun siirlerinin çok sayıda besteci tarafından şarkı haline gelmiş olmasını da açıklar. Ezgiye uygun düştüğünü düşündüğü kısa mısralara ve hece sayısi düşük dizelere ağırlık verdi Verlaine. Mısraların müzıkal ritmi kadar söczüklerin tınısı da önem maz'ın " Aşeka" adlı şiir yapıtından). 65 51 74 10 8 27 39 Verlaine'in şllrlerlnln en carpıcı özelllgl olan ezgl. belkl onun şllrlerlnln çok sayıda besteci tarafından şarkı haline gelmiş olmasını da açıklar. H. "Turgut..." ("Bütün çalar saatlerin/ Derin ve güzel bir su'vu vurduğu/ zamanda/ Hızla gelişeceK kalbimiz"). 43 69 73 48 liydi şiirlerinde. Geleneksel Fransız şiirine uygun yazıyordu bir bakıma ama ken dinde büyük yenüik getirmişti şiire. Yaşamının bir döneminde içkıye düşkünlüğü nedeniyle sık sık hastalanıyordu, Broussais Hastanesinde yatarken, kendisini ziyarete gelen dönemin genç ve ünlü yazarı Andre Gide'e "Beni tutu cu buluyorlar" demişti, Moreas gibi genç simgeci şairleri kast ederek "Her gün ziyaretime gelen bu genç ozanlar neden 14,16 ya da 17 heceli şiirler yazmadığımı soruyorlar." (Erdoğan Alkan, "Paul Verlaine Seçme Şiirler", Yön Yayıncılık, 1994) Verlaine sadece yeni akım şairler tarafından anlaşılamamaktan yakınmıyordu, karısı Mathilde'e yazdığı bir mektupta da kimsenin onu anlamadığını söylemişti. 17 yaşında âşık olduğu Mathilde Maute, Paris'in ünlü piyano hocalarından Maute de Fleurville'in kızıydı ve müzik çevrelerinin yakından tanıdığı biriydi. Eve besteciler, Konservatuvarın sınavına hazırlanan gençler de sık gelirdi. Verlaine ile Mathilde'in evlendiği ydlarda, kayınvalidesinin öğrencilerinden biri de, o dönemde 89 yaşında olan Claude Debussy idi. Debussy diğer öğrencilerden farkh olarak piyano hocasının evinde lcalıyordu ve Verlaine'in kötü giden evliliinin tanıklarından biriyi. Daha sonra olgunluk yıllarında Debussy, Verlaine'in şiirlerini şarkıya döken bestecilerin başında gelecekti rakat kücük bir çocıık olarak evdeki gerilimli ortamdan çok kötü etkileniyordu. Özellikle eve Verlaine'in sevgilisı olarak genç Rimbaud'nuıı gelişiyle gcrilim iyice arttı. Sonunda hu mutsuz evlilige dayana mayan Verlaine, karısını veheniu minikbiı bebek Jk » olan oğlu Cieorges'u terk ^ft% ederek Kimbaud ile bir TL likte önce Belçika daha W sonıadalngiltere'yegitri. mVerlaine için kendi olf I mak, kendi bildiği gibi ya • A. "Şu dünyada her şeyden suç fışkırıyor: Gazetelerden, duvarlardan ve insan yüzünden." diyen Fransız şair. 6 50 67 44 15 40 77 63 76 25 B." Asterix" adlı çizgi romandaki köpeğin adı. 18 55 21 68 12 34 1 I. "Ölmeye..." (Adalet Ağaoğlu'nun bir romanı). 64 31 17 13 54 62 J. Birmanya para birimi. 20 42 5 24 K. "... Tarihi" (Server Tanilli'nin yapıtı). 41 38 14 52 32 72 35 71 C. Lüksemburg Radyo ve Televizyonu. 36 60 30 D. Boyun atkısı. 78 2 46 33 37 L. "... arepo tenet opera rotas" (Ortaçağ'da hastalıklara ve özellikle yangına karşı lanetleme aracı olarak kuflanılan, Antikçağ sihirli formülü). 66 79 23 75 4 E. Aristoteles'in mantık yapıtlan derlemesi. 70 53 57 28 3 19 22 M. Bir taşıt türü. 45 16 47 9 F. "Bilginlerimiz sağolsunlar/ Bir vitamin buldular/ Çalışınca azıcık/ / Ulusalcılık!" (CemalSüreya). 29 11 7 59 56 49 61 26 58 674. sayımn çöriimü A. Erbain, B. Labada, C. Siyah Eşya, D. Agzı Çiçekli Adam. E. Tilmiz, I'. Rifat, G. Irfan Yüdız, H. Osnıan, 1. Lntn, |. Elgin, K. Tütün. Metin: "Çift dilde yaznıak, çift eşli olmaya benzer, insan hangisini alclattı^tııı bir tiirlü anlayamaz." G. "biliyorduk koşar adım çocukları yoktu ülkemizin/voktu aptalları delileri ya da fahişeleri/biraz canlı hücre kuru hezaran/ arasıra ay ... soframıza arasıra ezan/ sen hayatı takmıştın kaiaya ben şiiri/ oysa biraz çorba içiyorduk/ karlı bir akşumdan" (Şahbcnder Korksamak çok onenıliydi. Bunu sadece şiirlerinde söylemekle kalmıyor, vakın dostlarına baskıların olumsuz etkilerini an latıyordu. C^insel tercihini biiyiık bir kararlılıkia vermiş olmasına rağmen, mutsuzlugu bitmiyordu. Cîeçiıdıği dııygusal bunalım sonucıı 10 Tcnıımız 1873te Rinıbaud'yu tabancnyla vurmaktan iki yıl hapıs tezasına çarptınlmiîjtı. Hapishanede pişmanlık n/erinc çok sayıda şiir yazdı. Artık kendibi olarak ya şamaktan biraz huzur duyuyordu. Sha kespeare üzerinde ile yine bu lupıshane yıllarında çalıştı ve lngillere'nııı ya zın çevrelerinde çok saygın bir yer edindi kendine. Verlaine'in şiirlerinı ve yaşam öykıısünu anlamak için Erdoğan Alkan ııı çok yönlü kitabı tam bir referans kınıhı niteliginde. "Paul Verlaine Yaşanıı, Sanatı, Şürleri" (Erdoğan Alkan, Alaz Yayıncılık) bu usta şairi tanımak için türlü bil gilerle dolu.B aydasu@hotmail.com SAYFA 23 CUMHURİYET KİTAP SAYI 676