Katalog

f Hüseyın Batuhan kaybettığı eşını ve yaşadıklarmı anlatıyor Bir Zamanlar Bir Turan Vardr zorlayabılıyor Turan'ın kendını an latmak ıçın başvutduğu semboller la bırentınden çıkış bulabılmek pek de kolay değd Nıtekım bu ışte bıze rehberlık eden Huseyın Batuhan da bır ruh aıkeoloğu vasfıyla gırıştığı kazılarda kımı kez kazma kureğı bır ke nara bırakıyor Okuyucunun kendı çozumune bırakılan bu yorumsuz noktalarda zıhnımızı dort açmış bır şekılde seruvene bız de katılıyoruz Kendını bddığı ılk donemlerden ıtıbaren kıyasıya benlığını sorgulayan Turan'ın bu ozellığıne bır de o uçuncu bır gozmuş gıbı şaşmaksızın ve her daım açık duran sezgısıyle kendısının ve başkalarının ruhundakılerı apaçık gorme yeteneğı eklenınce, her satırı buyuteç altına yatırılması gereken son derece yoğun metınler çıkı yor ortaya Turan'ın yazdıklarında, ruh hallerının tahlıl ve tasvırlerınde kendı ruhumuzdan da ızler bulunca ve bunların o denlı de ayrıntılı, par lak betımlemeler oluşuna bakarak onun tum ruhları tanıdığına ınanası mız gelıyor Turan'ın gelmış geçnıış en alışıl madık karakterlerden bırı olan bu al çak gonullu dehanın nasıl olup da en zengın duşlerle en derın duşuncelerı hem bu kadar kolaylıkla, hem de hıç tukenmemecesıne kalemınden sankı bır çağlayan gıbı akıtabıldığıne ınana mıyoruz Işte boylesıne dopdolu bır kalemden çıkmış metınlerı haylı kısıt lı bır çerçevede sunmaya çalışıyor Huseyın Batuhan Iuran'ın karakterını anlamamızda onun 'mutlak' anlayışı ve 'ebedı dost' arayışı mıhenk noktalarını oluşturu yor Bızce eşı Huseyın Batuhan da ye terınce etraflı bır şekılde bu hususu ele almış ve bu noktalara açıklık getırebılmiş Ancak, Turan'ın sevgıye tutkusu ve sevmedekı eşsız kabdıye tı, zamana meydan okurcasına çoğalıp bır denız gıbı yukselebdmışse, sa nıyoruz kı bu sadece onun 'mutlak'ı elde edebdeceğıne ınancı ve yorul mak bdmez kararlı arayışı de açıklanamaz Zaten dost seçtığı kımselerın de nıtelıklerıne goz gezdırdığımızde bunun derhal farkına varıyoruz Bu açıdan Huseyın Batuhan, Turan'ın hayatının bu donemınde buyuk yer tutmuş, her bırı bırbırınden ılgınç dostlarını da ustalıklı bır şekılde oz luce ele almış Ote yandan, Turan'ın hayatında buyuk oneme sahıp, omrunun sonuna dek dost kaldığı ve halen de hayatta olan Kaya Hanım'ın, Turan'ın 'mutlak' goruşu, 'ebedı dostluk' hayalı hakkında duşunduklerıne yer verdmesı uygun olacaktı Ayrıca Turan'ın onunla geçırmeyı planladığı yaşam duşu de, fazla çocukça bulunarak es geçdmışse de, 'ebedı dostluk' hayalını yansıtması açısından bıyografıde ele alınmaya değecek dgınç bır noktaydı En guzelı de ınsanı şaşırtan onca rarkldığına rağmen, Turan'ın sıze canınızın bır parçasıymış gıbı yakın olup, uzak bır yabancı gıbı durmayı şı Âma Turan sadece sevımlı bır dost değd, daha da guzelı beraberce medıtasyonlara daîacağımız zekı ve onyargısız bır tartışmacı ve gerektığınde de sıze bdgısıyle yol gosterebdecek, elınızden tutan bır oğretmen Turan'ın oğretmerdığı de her şeyınde olduğu gıbı ıddıasız ve zorlamasız, bunu sızı utandırarak değd sırf kışılığının gucuyle ve de bdgelığıyle doğallıkla yapıyor Yazar, eşının guncelerını daha onceden okumamış oluşuna hayıflanmakta haklı gorunuyor Çunku dedığımız gıbı ınsana duşunsel bır tatlı sunan bu guncelerde oğut /a da bdgıçldc değd, 'yaşanmış orneker' olmaları ıtıbarıyla ıdeal bır ahlak eğıtımı var Huseyın Batuhan, sıradan bır ınsan gıbı unutulup gıtmeye razı olmuş bu sıra dışı dehaya bıyografıyle hayat vererek, onun kendı eııyle sondurmuş olduğu ısteklerını ışığa kavuşturuyor Ama bunu, kaybeddmış bır eşın ardından onun anısını yaşatma ısteğıyle değd, daha yuce bır ıtkıyle yapıyor; Turan'ın, onun gozundekı yepyenı bır çehre kazanmış ardamının kavranışı ve bunun onemını keşfetmış olmanın heyecanıyla yazdmış bu bıyografı Turan ın bır başkasının kalbıne seslenebdmektekı becerısı bır sıhırbazın değneğıyle sıhırleyışı gıbı Salt kâğıt ve kalemle, mektuplaştığı kdometrelerce otedekı farklı kultur, gelenek gorenektekı ınsanları kız ya da erkek olsun veya îçedonuk ya da değd fark etmeksızın yıkdmaz kopru lerle kendıne bu derece ınandırıp bağlamasını başka turlu açıklamak Hüseyin Batuhan bir bilim adamı "Bılım ve Şarlatanlık" yapıtiyla tanıdı onu ılk kez genış bir okur kıtlesı. Batuhan bu ke2 kaybettığı eşını anlatırken çevrelerınde gelışen olayları da aktarıyor "Bir Zamanlar Bir Turan Vardı"da. ECE ÖZDEMİR G unun bırınde, 57 yddır yaşadığınız evı arşınlarken ansızın bir koşede her nasılsa bunca yıl gozunuzden kaçmış, ıçı mucevher dolu bır sandık bulduğunuzu farzedın Nehısseder, neduşunursuîşte Huseyın Batuhan, o gune dek varlığından bıle haberdar olmadığı, eşıne aıt gunce ve ona gelmış mektupları eşının olumunden sonra bulunca buna benzer bır duyguyla urpermış olmah Çunku 57 ydlık hayat arkadaşının bambaşka bır yuzunu keşfetmış oluyordu bu tozlu sayfalarda însan 57 yılını bırlıkte geçırdığı kımsede yepyenı bır yuz keşfedebdır mı demeyın, Turan'ın kendısının de dedığı gıbı, "Bırbırıne en yakın ınsanlar bıle bırbırleıı ıçın bırer muammadır " Bu bıyografı, tanınmak ıçın hıçbır çaba sarf etmemış, hayatını salt âŞK ve sevgı uzerıne kurmuş bır kadının hıkâyesı Gorulmemış bır edebı yeteneğe sahıp olduğu halde bunu yalnız mektuplaştığı yakın çevresındekı sev dığı ınsanlarla, kendı sessız koşesın de ıddıasızca bır yaşam surmuş Tu ran'ın bu yonunu Emıly Dıckınson'a aıt, severek andığı şu dızeler sanırız en doğru şekılde dde getırıyor mumkun değd Bambaşka yureklere seslenmedekı mucızevı yeteneğı, onun ınsan ruhundakı ıncelık, derın hk veyukseklığı mukemmelce kavramış oluşundan Turan'ın yazmayı bır yaşam bıçımı olarak benımsemesıne rağmen ya yımlanmak uzere hıçbır şey yazmamış olması, yanı tum yazdıklarının melctup, gunce ve bunlardakı şıırle rınden murekkep oluşu Oscar Wd de'ın bır sozunu getırıyor akla, "Ben yeteneğımı eserlerıme, dehamı ıse ha yatıma koydum " Turan'sa hem yetenek hem de dehasını hayatına koymuş gorunuyor Turan'ın kendısını ıfadede en bu yuk aracının 'yazmak' ve guncelerıne sepıştırdığı kuçuk desen ve de resımler gıbı dolaylı yollar olduğunu anlı yoruz Onun kımı kez olayları betım lemek ıçın yaptığı bu çızımlerın, Kat ka'nın guncelerınde de olduğu gıbı, bıyografı ıçıne konulması ona ayrı bır tat katabdırdı Bu, ardında ıçın ıçın kaynayan bır hayal dunyasının yattığı dıkkatlı ve dunyaya acıyarak bakan gozlerın sa hıbının, kendını tanımaya başladık tan ben olumden dem vurduğunu goruyoruz Ama onun olumle naşır neşır oluşunda bır başkasını uğrunda kendını reda edecek denlı çok sev menın otesınde bır şeyler daha var Mukemmel şekılde kullandığı 3 yabancı ddde kendını rahat ıfade ede bddığınden, guncelermın neredeyse tamamını bu dıllerde yazan Turan, kımı kez çevınsı değd anlaşdması bı le çok zor olan metınlerıyle, alanında uzman 3 çevırmen gerektınyor An cak eşı Huseyın Batuhan da Fransız ca, Ingdızce ve Almancayı en ıyı de recede bddığınden bu uç kışdık ışın altından tekIbaşına kalkabdmış Bununla beraber bazen kendısının bıle sozluğe bakmak zorunda kaldığını hayretle ıtıraf eden yazar yıne de Tu ran'ın eşı olmasının verdığı buyuk avantajla bu şıır ve yazdarı okuyucu yu yadırgatmadan ve de yazdanların ruhunu bozmaksızın çevırmeyı başarıyor, ustelık gerek gorduğu yerde metnın orijinalını de alıntdıyor Turan bır kamerayla çekım yaparmışçasına ruhundakı tum fırtınaları ve en kuçuk kıpırtılan gunluklerıne kaydetmış "Bır Zamanlar Bır Turan Vardı" Tu ran'ın eşıyle tanıştığı 25 yasına dek olan donemle, dk uç yıllık flort donemlerını ıçenyor Doîayısıyla bu uç ydldc donem Turan'ın olduğu kadar Huseyın Batuhan'ın da yaşam hıkâyesı oluyor. Kıtap ne bır ağıt, ne de bır methıye, ancak bıyografının yazarının Turan'ın eşı oluşu ıtıbaynyla Huseyın Batuhan'ın bu bıyografıde bıze onun bır fotoğrafını sunmasını da bekleyemeyız Zaten bu bıyografı Turan ın, onun tarafından resmeddmış ama gerçekçi bır portresı Sonuçta ortaya soğuk bır ınceleme değd, ama tıtız bır çalışma urunu olduğu bellı, pek çok guçluğun ustesınden ustahkla gelınmış bır eser çdcmış Bır Zamanlar Bır Turan Vardı ve büyuk bır şans eserı eşı tarafından, ol dukten sonra gerçek değerı tam anlamıyla anlaşdıp keşfedderek gun ışı ğına çdcarddı Bıze kalan da bu şaşır tıcı zengınlıktekı edebı yeteneğı ve gorulmedık ılgınçlıktekı karakterı ya zarla bırlıkte keşfetmek • SAYFA 9 Gerçekçi bir portre Yaşanmış örnekler Blrkadmınhlkâyesi... Yazarın, bıyografısını yazdığı kışının eşı oluşu ılk başta bızı bıraz tereddute duşurup beraberınde aklımıza bazı soruları getırıyor Turan'ın eşı oluşu, onu yeterınce nesnel ele almasına engel olmuş mu, Turan, okuyucunun ılgısını çekebılecek bır yaşamoykusune ve de nıtelıklere sahıp mı, Ben bır hıcım En son olarak da kendımıze, TuSen de oyle mısın ? ran'ı tanımakla ne kazanacağımızı, Oyleyse ıkı hıç var demektır soruyoruz Aman, kımseye soyleme, Tum bu soruların yanıtını alabdYoksa aralarına almazlar btzı, bıldt mek ıçın tek bır yol varsa o da Turan'ı ğıngıbı* onun dılınden oğrenmek Ve zaten yazar da cevapları bulmamız ıçın on Bıyografı buyuk olçude Turan'a gedan bol bol alıntılar yaparak bızı len mektuplara, onun guncelen ve de onun aurasıyla başbaşa bırakıyor guncelerınde yer alan şurlerıne dayaHemen soyleyelım kı, mektup, gunnıyor Kendısının de ırade ettığı gıbı, ce ve şıır de butununde ıse bır bıyogHuseyın Batuhan, eşının yazdduarırafı olma nıtelıklerını barındıran kı na ışık tutmaya çalışırken bırçok rol tap, tum bu turlerı sevenler ıçın son ustlenmek zorunda kalıyor Bazen kıderece doyurucu bır ornek rık dokuk ve kımı kez bıraz da ustu Sevgıde hep 'mutlak' olanı aramış kapalı şekılde yazılmış satırların ne olan Turan'ın bu ısteğı, her şeyın sonanlam ıfade ettığını, bunların dığer lu olduğu evrenımızde ımkansız bır yazdanlarla ılışkısını belırleyebılmek ıstek gıbı gorunuyor Tum omru de ıçın tıpkı bulduğu çene kemığının ınbunun mucadelesı ve arayışı de geçsanın atasına mı, yoksa bır prımata mı mış Ancak sandanın aksıne Turan'ın, aıt olduğunu tespıte çalışan bır antaşkını tam da planladığı gıbı sonuna ropolog gıbı çalışıyor Bazen de 18 dek muhafaza ettığını goruyoruz Buyaşındakı halıne donup, o zamankı tun dunyevı zaafve yetersızlıklerın Huseyın Batuhan'ın run halını anla ustesınden gelebden Turan, kalbını mak durumunda kalıyor nın sıeaklığını sonuna dek de muhafaza edebdmış Turan'ın guncelerınde kullandığı Pekı sevdıklerınde aynı gucu, kar dıl her ne kadar sade ve yapmacıksız şdığı bulabdmış mP Bu noktada Huda olsa 'esotenk' bır dıl Bu yuzden seyın Batuhan ozeleştırının acımasız de tamamı bır ruhun seruvenlerını neşterıyle kendını kesip bıçen bır eş konu edınen bu guncelen anlamak, olarak çıkıyor karşımıza onun 57 yıllık hayat arkadaşını bıle KİTAP SAYI 647 JUda gelen sorular l CUMHURİYET