Katalog

çalışılmıs,. Böyle olıınca da bu karakter iizerine sağlıklı bir analiz yapına şansınız çok ia/la olmııyor. Bu eksikliği eiddiye almak gcrck. Romandaki kurgmıun akışkanlığında kadının scvgilisiyle olan cinsel birlikteliğindc kocaya. Yaııi, Haluk karakteri yazar tarafındanustacabirtörpülenmeylegözden ıı/.ak tııtıılmus,. Birevin ruhsal yapısının bir sogan /an gibi soyulması için çocukluguna ait tiinı bilgilcrin ortaya çıkmasıyla sorıınlarıııın çözümü olabilir. Bu konıı biliminsanları tarafından çok iyi bilinir. Avnı konıınun Almet Altan tarafından da bilinmesi gerekirdi.. Birevin çocuklugiındaki ruhsal sıkıntılar, cinsel baskılar, ensest ilişkiler, dayaklar.onun sonraki yaşamı için çok önemlidir. Yazarın bu komılarda okura küçük de ipuçları vcrmesi gerekirdi. Bu karakterin birdiğer eksikliği de, fiziki görüntüsünün hiç olmayıs.tdır. Yazarın buna öncm vermeyen tavrının altında yatan "belirsizlik herkesi içerir" nitelemesi yctcrli midir? Bizcc hayır. Halıık'un roman boyunca yüzünde bir kalın perde varmış gibi saytalarda dolaşmasl, karısıyla ve mesleki arkadasjarıyla sıradan ve ünemsiz konuşmalur yapacak kadar arka f'onda kalması, özellikle kızma karîji duyarsızlıgı vc öteki nedenler alt alta sıralandığında bu karakterin ruhsal yapısını çözmekte zorlanıyorsunıız. Üstelik romanın en önemli karakteri Haluk'tur. Çiinkü, kadının kocasını aldatnıaya yönelmesi için haklı ve geçerli nedenleri olmalıdır. Kadın (Aydan) durdukyerdekocasını aldatnıaz. Kocasının ruhsal sorunları, sosyal yönünün zayıflığı, kavgacı ve geçimsiz bir yapısının olması gerekir. Romanda bıınların hiçbirini bıılamıyorsunıız. "Haluk, çevresinde kaynaşan o zavallı çocuk kalabalığmı görmüyormuş gibi gözlerini yola dikmi^ dünıdüz bakarak yeşil ışıfiın yanmasını bekliyordu." (s. İ8) Okuduğumıız metinde erkek karakterin 'dünıdüz' bakması özelliklc betimlenmiş. Yazar bunu vaparken kahramanının giinlük yaşamdaki her tiirlü aynntısallığa karşı duyarsız kaldığını, sadeee önündekini gördüğünii, at gözlüğü kullandığını, tiim bunların ışığında yaşamın renklerini tanıyamadığını sezdiriyor. Bir beyin cerrahi işinin ağırlıgmdan dolayı kendine ayıracak bir özel zanıanı olmayabilir, bir sanat dalında amatörce uğraşamayabilir ve ailesine yeterince zanian ayıramayabilir. Ama, aynı beyin cerrahi için, "bir milimetrenin onda birinden daha dar bir yerdc çevredeki hiçbir dokuya zarar vermeden bisturisini kullanırken obiçimli elleri kadar kulakları da duyarlı olsaydı, hıf olsıın diye sordu^u, 'ne yaptınız?' sorusuna, \ocuk bahçesini bizim bloktaki mimara yaptıraeağız, bıırava gelmeden önce ona uğradım ama garip r>ir adam,' diye cevap veretı karısının sesinde incccik tuhaf eatlamayıduyardı. Anıaoduyarlılığıyoktıı." (s. 17) diye tanımlayahiliyorsamz, o karakterin duygusuz olması hiç de inandırıcı gelmiyor. Romandaki bu tanımsallığa başka meslekten biri olsaydı (ögretmenlik hariç), hiç kusjku yok ki ııyabilirdi. Bir kişi altı yılhk eğitimi boyunea insan sevgisini, bu anlanıda yardım etmeyi kendisine bir görev edinmiştir. Bir doktorun I lipokrat yemini • ile tiim insanlığa gönülden bağlanan yardım etnıe istegi bu kadar ucuz olamaz. Üstelik bu doktor tanınmış, başhekim olacak kadar yetenekli, sevilen/sayılan biriyken.. Hiç inandırıcı değil, doğal olarak da yazarın bu çizdigi çerçeve 1 Ialuk karakterini biraz zor luyorgibi. Nitekim 1 u satırlar hakhlı£ımızı 5 kanıtlıyor. "Beyin denilen o tııhal kütlenin insanı sjaşırtan ıiHici/e\i çalışma biçimiyle ciylesine büyiilcnmisjtir ki o mekanizmanın kendisi, yarartığı sonuçlardan daha tazla ilgilendiriyordu onu. Belki de, somut bozuklukları görüp somut önlemler almayı gerektiren bir mesle^i oldugundan, somııtlaşmayan, elegelmeyen, birbiçimegiremeyen beiirsiz duygularla ilgilenmez, hatta öyle şcyleri küçümserdi." (s. 16) "metnin burasında '....somut bozuklukları görüp somut önlemler almayı gerektiren bir mesleği olduöundan..." T'ıp cğitimi sadeee teknik bilgilerle mi doludur, bir doktor adayına sağaltım uygulayacağı kişiye cansız bir nesne gibi bakılması mı ö£retilmektedir. Yazar ısrar ve inatla bu mesleği yapan herkesin duygusuz, soğuk, hatta itici olabileceğini söylemeye çalışıyor "...insanı insan yapan gri hiicrelerin arasında öylesinc güvenle neşterini CUMHURİYET KİTAP SAYI 663 dolaştırırken, insan ruhuna nasıl böyle yabancı kalabildiğine şa^artı ama bıınların tarkına varamıvordu." (s. 16) "İnsanı sevmeyen. ince rııhlıı ve nazik dnvrannıayan, ayrıntılara önem vermeyen, soguk tavırlı biri nasıl olur da mesleğide bu kadar başarıh olabilir. Yazarın savından yola çıkacak olursak beyin gibi son derece hassas bir organ > üzerinde yalışan biri bu sıfatlara uyabilir mir ls,in bu bölümii tartışmaya açıktır. Romanda yukarıda uile gcrirdigim iki öneınli hatanın yanı sıra, bir eksiklik daha var. Üstelik bu eksiklik romanın değerini sarsan, okura kuşkulu gclen, inandırıcılı^ı olmayan bir boyutta. Aydan kocasını neden aldatmıştır? Bu soru yanıtı kadarönemli olsa da, yazarın kitabın sonlarına doğru kocanın ruhsal sorunlarını öne çıkartan, o giine kadar kendisinin bile bilmedigi bastırılmış duygularını ve daha birçok şeyi en azından sezdirecek okurlarıyla paylaşmalıydı.'Aldatma' kavramı yazımızın en başında da bdirttigimiz gibi insanlık kadar eski bir evlemdir. Burada önemli olan sudur: AyJan'ın kocasını aldatması için kendisinin haklı gerekçeleri olmalı. Bunun temelinde ise I laluk'un birçok yönden eksikliğinin okura \erilmesi koşuluyla. Peki romanda bu karakterin bize inandırıcı gelen bir eksikligi var mıdır? Bu sorunun yanıtı kesinlikle yeterli değil diyerek itirazımı/ı sürdürüyoruz. Aydan ise, cinsclli^e açık bir kadındır. Nitekim daha önceden de bir erkekle ilişki yasamı^tır. Yani, Aydan'ın ilk aldatması defiildir. ()ysa, aynı s.eyleri Haluk için söyleyemiyoruz. 1 laluk'un aldatması için kitapta öne sürülen nedenler/gerekçeler Aydan'ın bu eylemi yapmasına yetmemektedir. Aydan'ın kocası hakkındaki düşüncclerinde bazen suçlamalar olsa da, romanın geneline bakıldığı zaman 'kadın haklıydı' denilecek bir gerekçe ortada bulunmamaktadır. Aydan'ın cinsel açıdan bir sorıın yaşasa bile ahlaki değerler göz önüne alındıgında tiim bıınların 'zorlama' olduğunu ileri sürüyoruz. Ccm ve Aydan'ın salt cinselliğe dayalı ilişkileri, duygusal olmaktan uzaktır: Oysa ki, yazar bu acıdan I laluk'u suçlamaktadır. Yani, Haluk duygusuz oldugu için aldatılıyordu. Peki, bu durumda kadının (Aydan'ın) öncelikle aşk, duygu...üzerine bir birliktelik araması gerekmez mir1 Çünkü, kadının duygusallık yönünden açlık çektiği kitabın hemetı hersayfasında karşımıza cıkmaktadır, Burada dikkat edilirse kadın her iki ilişkide de cinselliği (özgürce) yaşamak isteyen bir yapıya sahiptir. Aydan ve tenı doğrudan bir cinsellik ateşi içine düşmiis lerdir. Bu durum kitabın heniiz başlarıncia bile kendini göstennektedir. Çünkii, (.enı in çıplak bedeni, yürüyüijü, tavııiarı hep dikkat çekici bir görüntü ile yazılmı^. Kadının Cem'e bakışı da bu doğrultuda zaten. ()vsa, Cem'in duygusal, çok kültürlü, nazik, aşkı arayan biri olmayışı yazarın ve kitabın önemli bir eksikliğidir. I Ialuk karakteri ise fiziki yönden okura kendini göstermeyen, yazar tarafından belirli bir önyargıylayaratılan.inanciırıcılığı olmayan bir anlatım çiziyor. Belki yeri degil ama, K. Stanislavski yarattığı karakterlerin mesleklerine, sosyal konumlarına, eğitinı düzeylerine, alışkanhklarına, kişisel zevklerine ve daha birçok özelliklerine uygun tipleryaratmaya çalışırdı. Stanislavski isterdi ki, yarattığı karakter her yöniiyle izleyiciye inandırıcı gelsin. Sahnede oynadığı rolün tiim ayrıntılarını izleyiciye göstersin. Roman sanatı da bu doğrultuda değil midirr" Romandaki bir karakterin her yöniiyle gerçekçi gelmesi için tüın özellikferinin savfalara yansıması gerekmiyor ınuı' Böylelikfe karısının kendisini neden aldattıgı da kendiliğinden ortaya çıkmıs olacaktır. Yazar bu romanı yazmadan 'Bir karakter yaratmak' adlı kitabı okumasını salık verirdik.. Ahmet Altan'ın bu romanı ticari amaca yönelik, kısa sürede çok kazanmak üzerine va/ılnuş gibi. Kitabın hiçbir cdebi degeri, kalıcılığı, düşünscl derinliği...yok. Aldatmak adlı roman günümüzün satış ve pazarlama koşııllarına uygun bir anlatınıla kaleme alın mıs,. Özelliklemagazin basını tarafından bol ca malzenıe yapıldığı/vapılacağı kesin. Sıradan bir marjinal metinler yumağı okumak isteyen lere.. • Aldatmak/Abmcl Altan/ (.an Yayınlart/ 2İHs. "edebiyotımızdo kaç kadın şair ismi biliyoruz...,, Onomay Sensız Cjeçan 1 ik/yazm da sonu geldi Kıfı geçirmek ıçin eve doluf+u kızlar Sardunya halam pek guzel cicek açtı Usulca dokunsam yaproklarıno Kıyameti koparıyor fesleğen teyzem Benjomin amca artık yaboncılık çekmiyor Kendi evı hildi bir sCırgün daha verdi Sen gittin gideli iyice huysuzlast 1 sarı meneksen Heptmiz çiçek açtık seni beklıyoruz Adresin yok Catn cjuzeli ablamızın saksısına bıraktık mekfupları Birde caminin onunde bast bos do/oşon tekır kedıye 3e/ki yolun duser alırsın diye Seni çok çok öpüyoruz uelirsen seninle çoğalacak çocukluğumuz kitapçılarda ÜSÜR VEAGLAR HEP MUTLU SANDIĞIMIZ UÇURTMALAR Öh/v SİİR www.omyayinevi.com [email protected] tel: 0212 280 95 85 280 95 38