Katalog

Rüzgârdaki valnız türkiiler Şiirleri însancü, Iblis, Evrensel Kültür, Öğretmen Dünyası, Tavır, Kybele gibi dergilerde yayımlanan Ruhan Mavruk bir yıl kadar Aykırı dergisinin, iki yıl da Çevre Radyo'nun genel yayın yönetmenliğini yaptı. llk şiir kitabı 1994 yilında Berfin Yayınları'naan çıkan "tda Dağı Çöz Beni" idi. Bu kitabıyla Mayi Dergisi llk Yapıtlar Şiir Ödülü'nü kazanmıştı Ruhan Mavruk. ŞENEL GÖKÇE "uçurumlara sarkttm hep yarlardan atılan taylann ölütn çığlıklarım toplamak ıçin imgelerimde..." i ' > /••! M A v < 11 K Yatağtnda sessiz sessiz akan bir şair, Ruhan Mavruk ve şiirleri dızı doğurmadı mı eninde sonunda yerküreyi, bulutları ve sonsuz yıl îlmatar, yalnız göklerin kızı..." (îlmatar / s. 26) toplumsal konuları işlediği şiirlerinde: "...kar fırtınasından kumru kaçırır gibi desaçlarını dağıtan yeli okşar gibi sen o sürgün şairi seviyorsun kendi toprağına yasaklı zakkıım çiçeği İda Dağı Çöz Beni Her iki kitapta da gizdeş yaşantı şiirleri şairin derinliklerini ele verir. İda Dağı'nda yalnızca bir yönünü yakalayabildiğimiz "yalnızhk" Derinde adlı şiirde gizini yumuşacık bırakıverir yüreğimize: Parçalanmış aile ve yalnız bir çocukluk: "...aykırı bir ağaçtım oysa ne çocuk sesleri ne bağevi ürkütülmüş bir düş/tii annem deprem bölgesinde büyüdü çocukluğumun canevi bir şafak vakti penceremize sokulan sarmaşığı kopanp denizi boydan boya yalnız yürümeye gitmişti babam çantasında sıradağlar yasak kitaplar gibi." (Derinde / s. 24) Özgürlüğü varlıgının aynlmaz parçası olarak görür şairler. Onun için de böyledir özgürlük: "...Poseidon istemem kayahklarla enginlerimi banştırmaya Susurluk tanrılarına mı kaldı mavinin güvenliği..." der deniz adlı şiirinde... (s. 57) îster hüznü ve acıyı ister direnişi vursun tuşlara. Uçurum ağızlarında biiyüyüp yalnız türkulerini rüzgâra vermeyi sürdürecek Ruhan Mavruk, bonzai gibi." Derinliğin Serinliği / Ruhan Mavruk /Ulusal Yayınlart /84 s. Leyladan Beri / Ruhan Mavruk / Gerçek Sanat Yaytnlan /6l v tda Oağı Çöz Beni / Ruhan Mavr u k / B e rfı n Yayınlart/77 s. ftil "...Artemis'i satıyorlardı dün karşı sokakta "bu ne iş Phenelone" dedim "ucuz iş abla" deui piyasayı çürütür bunlar şikâyet dilekçesi düşünüyoruz esnaf tanrılar adına..." Yunus'u Şırnak'a sürdüler Pir Sultan ın başına da ödül kondu yakalarlarsa bir daha asacaklarmış..." (B/IT PAZARI / s. 26) " Bireysel ve toplumsahn iç içe kavrandığı bu yapıtta, "bugünlerde susuşun duvarlarını tırmalıyor şiir ateşten bir gııl avuçlanmı yakıyor..." gibi dizeler Mavruk şiirinin özünü kavramamızda ipucu olabiliyor. Muhalif duruşu, kabul görüşü, dıstalanması, üzerincıeki baskılar kısacası ner şeyi ve her seyi ile yalnızdır şair ve acılı bir not bırakır "gitmedim" adlı şiirin bir köşeciğine: "...yalnızhk herkesin sırtını okşayıp lumsenin evine almadığı bir yetim şimdi..." (Gitmedim/ s. 57) Çerkes adlı şiirde ise bu duygunun kökeninde biraz da Octavio Paz'ın Güney Amerika'da bir Meksikalı yalnızlığı ol~ duğu görülür: "...Kafkasya'dan geldim öksüz nar ağacıylm buralarda bu güneşi budanmış kör kayınlar ülkesinde..." (Çerkes/ s. 10) Şairin ikinci kitabı 1996 yılında Ulusal Yayıncılık'tan çıkan "Derinligin Serinliği". C J ünümüze dek gelmeyi nak et miş bilgeliklerden oluşuyor. Filozoflardan, ünlü liderlerin sözlerinden, ülke ve dünya şairlerinin dizelerinden alıntılar yapılmış. Kısacası aforizmalar şeklinde derlenrniş. Kitap insan, gerçek, şiir, ölüm, direniş, felsefe, aşk gibi bölümlereayrılmış. 5. yy'ın Kalidaça'sından, Herakleitos'tan bir taşra dergisinin şairlerinin ıssız dizelerine kadar uzanıyor. îkinci şiir kitabı olan " Leyladan Beri" 1998 Kasımı'nda Gerçek Sanat Yayınlan'ndan çıkmış. O dönemlerde yaşamla daha yürekli ve derinlemesine bir ilişki arayışı içinde olan Mavruk bir insan hakları savunucusu olarak ve demokratik muhaleferte geliştirdiği konumuyla yaşamına, dolaylı olarak da şiirine farkıı bir ivme kazandırmıştır. 'Leyladan Beri'nin en önemli iki izleği yol ve muhalefettir. "sonsuz seferiyim / iyi hancüar üzer hep beni..." diye başlar kitap. İnsana ilişkin her konuyu cesaretle irdeleyip işler. Dizelerin ses ve söylem uyumu, lirizm dndegelen özelliklerdenuir. 'Leyladan Beri"de de imgesel anlatımdan vazgeçmez Mavruk. Ama daha yalın imgejere yaslanmaya özen göstermiştir. Özellikle ni..." (Kuşatma/ s. 36) Kitabın adından da anlaşılacağı gibi kadtn konusu da ağırlıklı olarak işlenmiştir. "...ellerim ekmek dağıttı serçelere, yorgunum gözlerim tel örgü leyladan beri..." (Leyladan Beri / s. 16) Şiirin muhalif yapısına karşın hüzün ve yalnızhk yine damgasını vurur dizelere: "...ah! bu gri sokaklar, bu ruhtım akşamın kepenkleri uçbeyliklerime ferman gönderdim yalnızhk öldürmeden vııracaklar beni..." (Suskun zaptı asi suyun /s. 51) Kimi şiirlerin de ise İda Da ğı'ndaki gibi fel s seti, ozellîkle nıitolojik öğelerı imge katında kullanarak kendi anlatım özelliğini sürdürür. "...asırlarsürse de sancılan T ürkiye'nin son dönem kadın şairlerinden biri de Ruhan Mavruk. 1956 yılında İstanbul'da doğan Mavruk Î.T.I.A.'ya bağlı Gazetecilik ve Halkla llişkiler Yüksek Okulu'nu bitirdi ve aynı dalda yüksek lisans eğitimi aldı. Tıbbi çeviri, TOEFL, Proficiency in English gibi branşlarda îngilizce ders vererek yaşamını kazanan şair 1985 yılında bir gramer kitabı yayımladı. Ingilızceden dilimize çeviriler yaptı. .. Şiirleri insancıl, Iblis, Evrensel Kültür, Öğretmen Dünyası, Tavır, Kybele gibi dergilerde yayımlandı. Bir yıl kadar Aykırı dergisinin, iki yıl da Çevre Radyo'nun genel yayın yönetmenliğini yaptı. îlk şiir kitabı 1994 vılında Berfin Yayınları'ndan çıkan "1da Dağı Çöz Beni". Mavi Dergisi tlk Yapıtlar Şiir Ödülü'nü kazanan bu kitaptald şiirlerin ince bir duyarlılıktan oluştuğunu görüyoruz. Doğanın vc acılarla dolu yaşamın evrensel bir bakışla algılandığı şiirler lirik ve imgesel bir anlatımla işlenmiş. Dizelerden kimi zaman hüzün, kimi zaman direniş sesleniyor insana: "...başını dallara çarpa çarpa kaçıyor bir yusufçuk gülün yaprağı kapanıyor yavaştan bir tufandan artakalmış kayıklar gi bi bakıyoruz birbirimize örselenmiş yıllar akıyor aramızdan..." (înatçı bir ezgide sus işareti / s. 25) "...bana küskünleri bulup getirin en büyük ihtilaller patlak verir önen büyük delilerin yüreğinde çoğalırsak sınırlar çürür ağaçlar bile yürür bizimle birlikte..." (Yılkı/s.64) ce Kitabın adından da anlaşılacağı gibi mitolojiden, söylencelerden aldığı insanlık gerçeğini günümüzde yaşanan güncel gerçeğe dönüştürme serüveni özellikle seçilmiş biryönelimi sairin. Insanın sorunlarının binyıllardan beri taşınageldiğini kanıtlamak istercesine tarihi bir geziye çıkarmayı amaçlamış okuru. Yunus'tan Neyzen'e, Artemis'ten Kerem'le Ash'ya, Sirano'dan Pir Sultan'a, Sodom ve Gomore'dan Kassandra'ya... B/İT PAZARI adlı tepki şiirinde bu tarihi serüven açıkça görülmektedir: CUMHURİYET KİTAP SAYI 570 SAYFA 9